Morgunblaðið - 11.02.1990, Blaðsíða 10

tí oeei HAUflai'H n sun jymng (jKiAjímnaaQM
10 ---------------------........ ...........MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 11. FEBRUAR 1990
koma til íslands. En auk dr. Was-
hington fluttu svo erindi á ráðstefn-
unni menn frá ýmsum stofnunum
á íslandi. Alls voru flutt 12 stutt
erindi.
Fram undir þetta hafa spár um
væntanlega hitahækkun gengið út
frá meðalhitahækkun á jörðinni.
En myndir af hitastigshækkun, sem
vísindamenn hafa verið að skoða,
hafa oft verið rifnar úr samhengi,
eins og Trausti bentir á, og sýna
hversu mikil óvissa er í reiknilíkön-
unum. Likanið sem dr. Warren M.
Washington kynnti hér á ráðstefn-
unni og sem flestir töldu vera af
bestu gerð slíkra reiknilíkana, er
að því leyti frábrugðið að þótt það
geri ráð fyrir hitun á jörðinni f'yrir
áhrif vaxandi koltvísýrnings i and-
rúmsloftnu, þá er hitnunin hægari
fyrir þetta tímabil, þ.e. næstu 20-30
árin, en hingað til hefur verið spáð,
og hún hún legst ekki jafnt yfir
jörðina. Ekki mun alls staðar hlýna.
Á vissum stöðum byijar með því
að kólna og nær sú kólnun a.m.k.
út þetta 30 ára tímabil. Einn af
þessum blettum, þar sem kólnar,
er norðaustanvert Atlantshafið,
sem fyrr er sagt. Og annar slíkur
blettur er á tilsvarandi svæði kring
um Alutaeyjar á norðanverðu
Kyrrahafí.
Kólnunin, sem dr. Washington
gerir ráð fyrir á Atlantshafssvæð-
inu kring um ísland er ekki svo
lítil, nálægt heilli gráðu að meðal-
tali yfir árið eða nánar til tekið
0,7 gráður á 30 árum. Og á línurit-
um má sjá að hitastigið að vetri
frá desember til febrúar yrði þá
komið niður í mínus fjórar gráður.
Vísindamaðurinn tók fram að ekki
sé til þess ætlast að þetta sé tekið
eftir Elínu Pólmadóttur
ÞÓTT JÖRÐIN taki að hitna
vegna auknins koltvísýrings í
andrúmsloftinu og fari að gæta
svonefhdra gróðurhúsaáhrifa,
eins og vísindamenn spá, þá
gæti það þvert á móti valdið
kólnun fyrstu áratugina á norð-
austanverðu Atlantshafi, áður
en ef til vill tæki að hlýna þar
líka. Þetta kom m.a. fram í er-
indi sem bandariski vísindamað-
urinn dr. Warren Washington
flutti nýlega á ráðstefhu í
Reykjavík, en hann stjórnar
rannsóknum og gerð veður-
farslíkans við bandarísku loft-
hjúpsrannsóknastöðina í Bould-
er í Colorado. Islenska vatna-
fræðinefhdin efndi til ráðstefh-
unnar og fékk hann til að kynna
nýstárlegar niðurstöður sem
þar koma fram í reiknilíkani, en
það gerir ráð fyrir því að á
næstu 30 árum komi ekki til
með að hitna jaftit á öllum hnett-
inum heldur byrji þetta tímabil
með því að kólni á nokkrum
blettum, allt niður i mínus 4
gráður á vetrum í Atlantshafinu
kring um Island. Af hverju sem
það kann að stafa, þá vill svo
til að einmitt hefiir kólnað nokk-
uð á Islandi síðan 1965 miðað
við tímabilið á undan.
Þessar nýju niðurstöður
verðurfarslíkansins
þótti nokkrum íslend-
ingum, þeim Trausta
Jónssyni, veðurfræð-
ingi, Helga Bjömssyni,
jöklafræðingi og
Kristni Einarssyni, líffræðingi, sem
kynntust þeim á Alþjóðaveðurfræð-
iráðstefnu í Helsinki, einkar athygl-
isverðar fyrir Islendinga. Frásagnir
þeirra eftir heimkomuna urðu til
þess að íslenska vatnafræðinefndin
ákvað að efna til ráðstefnu um
þetta efni. Sagði Trausti i samtali
við Mbl. að í Helsinki hefði komið
berlega í ljós hve alvarlega spám
um væntanleg gróðurhúsaáhrif er
tekið og að vísindamenn í öllum
greinum vinna orðið að rannsóknum
í sambandi við það fyrirbæri. Þótti
því mikill fengur að því að fá dr.
Warren M. Washington hingað,
því bæði vakti reiknilíkanið frá
Boulder mikla athygli á ráðstefn-
unni í Helsinki og í greinum í er-
lendum fræðitímaritum er mikið í
hann vitnað. Reyndist hann vera
laus þessa tilteknu daga og vildi
Þessi kort sýna frávik frá upphafsástandi reiknilíkansins sem dr. Washington sýndi hér, en það ætti að vera hitinn í dag. Ágústhitinn yrði
því svipaður og nú 9-10 stig C, en mínus 3-4 stig á vetrum, þegar hiti er nú um frostmark.