Morgunblaðið - 26.05.1990, Side 48

48
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. MAÍ 1990
Guðríður Bjöms-
dóttir - Minning
Fædd 21. september 1897
Dáin 18. maí 1990
í gærdag var kvödd hinstu kveðju
amma mín Guðríður Bjömsdóttir
er andaðist á Sjúkrahúsi Akraness,
föstudaginn 18. maí síðastliðinn.
Amma Guðríður fæddist 21.
september 1897 í Holti á Ásum, en
ólst upp í Hnausum í Þingi. Hún
var dóttir hjónanná Björns Kristó-
ferssonar bónda í Hnausum og
seinni konu hans, Sigríðar Bjarna-
dóttur, ættaðri frá Stað í Stein-
grímsfírði.
Ung fór amjna að vinna fyrir sér
í kaupavinnu á sumrin m.a. í Hjarð-
arholti í Stafholtstungum og Álfta-
nesi á Mýrum. Á vetrum var hún
í Reykjavík og vann þá við sauma-
skap og framreiðslu í veislum. Þótti
hún eftirsótt til þeirra starfa sökum
vandvirkni og glæsilegrar fram-
komu.
Árið 1930 nánar tiltekið 18. októ-
ber giftist Guðríður Ara Jónssyni
frá Balaskarði í Laxárdal. Þau sett-
ust að á Blönduósi. Bjuggu þau
fyrst í Halldórshúsi, en síðan í all-
mörg ár í Sæmundsenshúsi. Var til
þess tekið, hve litla heimilið var
vistlegt og notalegt. Árið 1946
keyptu þau Friðfínnshús og bjuggu
þar í 22 ár. Þá byggðu þau, ásamt
Ingibjörgu dóttur sinni, einbýlishús
fýrir utan Blöndu og bjuggu þar
uns þau fluttu til Borgamess.
Þau eignuðust tvö börn, Bjöm
kaupmann í Borgamesi, kvæntur
Guðrúnu Jósafatsdóttur, og Ingi-
björgu skrifstofumann hjá Hag-
kaupum, gift Sigurði Þ. Guðmunds-
syni. Bamabömin eru fímm og
bamabamabömin einnig fimm.
Amma mín helgaði líf sitt fjöl-
skyldu og heimili alla tíð. Hún var
afskaplega geðgóð og hæglát kona,
en föst fýrir þegar hún vildi það
við hafa. Heimilið var hennar
starfsvettvangur og var þar allt
með miklum myndarbrag. Hún var
ákaflega gestrisin og stóð heimili
hennar ávallt opið fyrir gesti og
gangandi.
Er ég man fyrst eftir mér á
Blönduósi bjuggu amma og afí í
Friðfínnshúsi ásamt Ingibjörgu
dóttur sinni og Ara Hafsteini syni
hennar. Það var ætíð mikið tilhlökk-
unarefni fyrir okkur systkinin í
Borgamesi að fara í sumarfrí til
ömmu og afa norður á Blönduós.
Þar var allt svo ævintýralegt í þá
daga. Afí átti bæði kindur og hesta
og um tíma var hesthúsið við hlið-
ina á íbúðarhúsinu þeirra. Fengu
hestamir þá æði oft aukabita yfír
daginn og iðulega var brauðkassinn
hennar ömmu tómur þegar að var
komið. Ég minnist þess líka hve
kakó og nýbakað „ömmubrauð“ það
var besta brauð sem sem hægt var
að fá.
Haustið 1977 flytja svo amma
og afí til Borgamess. Dvöl þeirra
hér varð þó styttri en áætlað var,
því afí veiktist alvarlega tveim árum
síðar. Hann lést 3. desember 1979.
Eftir það flytur ammatil Reykjavík-
ur og býr hjá Ingibjörgu og Sigurði
uns heilsu hennar hrakar svo, að
hún fer á E-deild Sjúkrahúss Akra-
ness.
Það var lærdómsríkt fyrir mig
og dætur mínar að heimsækja
ömmu á sjúkrahúsið. Alltaf var hún
svo jákvæð, þakklát og glöð er við
komum og bjarta brosið hennar á
eftir að ylja okkur í minningunni.
Ég vil sérstaklega þakka öllu
starfsfólki deildarinnar fyrir ein-
staka hlýju og frábæra umönnun
ömmu minnar, allt til hinstu stund-
ar.
Um leið og ég kveð ömmu viljum
við systkinin þakka henni yndisleg-
ar samverustundir. Blessuð sé
minning hennar.
Jonna Björnsdóttir
Hinn 18. þ.m. kvaddi þennan
heim elskuleg móðursystir mín,
Guðríður Bjömsdóttir frá Blöndu-
ósi, og var útför hennar gerð frá
Fossvogskirkju í gær.
Guðríður fæddist í Holti á Asum
21. september 1897, dóttir hjón-
anna Bjöms Kristóferssonar bónda
þar, en síðast í Hnausum í Þingi,
og síðari konu hans, Sigríðar
Bjamadóttur. Foreldar Bjöms voru
Kristófer Finnbogason, sem bjó
lengst á Stóra-Fjalli í Borgarfírði,
Bjömssonar verslunarmanns í
Reykjavík, og kona hans, Helga
Pétursdóttir Ottesens sýslumanns.
Var Kristófer gildur bóndi og kunn-
ur athafna- og atgervismaður á
sinni tíð. Hafði hann m.a. ásamt
fleirum forgöngu um stofnun versl-
unarstaðar í Borgamesi. Sigríður,
móðir Guðríðar, var dóttir Bjarna
Jóssonar bónda frá Kálfanesi,
Bjarnasonar alþingismanns í Olafs-
dal og konu hans Ragnhildar Sig-
urðardóttur Gíslasonar prests á
Stað í Steingrímsfirði. Olst hún að
miklu leyti upp hjá séra Magnúsi
Hákonarsyni á Stað, eftirmanni
Sigurðar. Síðar fluttist hún með
dóttur Magnúsar, Guðríði, út í Flat-
ey á Breiðafírði, og bar Guðríður
frænka mín nafn hennar.
Guðríður ólst upp í stórum systk-
inahópi. Var Bjöm faðir hennar
tvíkvæntur, eins og fyrr var sagt,
og böm hans alls níu. Fyrri kona
Bjöms, Ingibjörg Þorvarðardóttir,
lést á besta aldri frá fjómm bömum
þeirra ungum, en þau vom: Þór-
unn, sem síðar var húsfreyja í Mið-
hópi, Helga síðar húsfreyja í
Reykjavík, Sigríður húsfreyja á Öxl
í Þingi og Lárus kaupmaður í
Reykjavík.
Eftir lát Ingibjargar réðst Sigríð-
ur Bjamadóttir, móðir Guðríðar, til
Bjöms til að annast börn hans og
veita búi hans forstöðu sem ráðs-
kona. Gengu þau síðar í hjónaband
og eignuðust fímm böm. Vom þau,
auk Guðríðar: Ingibjörg síðar hús-
freyja í Reykjavík, Kristófer verk-
stjóri í Reykjavík, Magnús bóndi á
Hnausum og Asa Sigríður húsfreyja
í Reykjavík.
Heimili þeirra Bjöms og Sigríðar
var mikið myndarheimili, og þar
ólst Guðríður upp í stómm og glöð-
um systkinahópi. Vom böndin, sem
tengdu saman systkinin frá Hnaus-
um, mjög sterk og héldust alla tíð
mikil tengsl milli heimila þeirra.
Ekki hvað síst voru þær afar sam-
rýndar systurnar Guðríður og móð-
ir mín, Ingibjörg. Vom þær báðar
glaðværar að eðlisfari. Hlógu þær
oft svo dátt, að allir hrifust með.
En skjótt skipast veður í lofti.
Arið 1911 varð Bjöm úti í aftaka-
veðri á Torfalækjarflóa, er hann var
að koma heim úr kaupstaðarferð á
Blönduósi. Þarf engin orð að hafa
um það, hversu erfitt hlutskipti það
var ungri konu að standa uppi ekkja
með mörg böm á þeim áram.
Guðríður fór til náms í Kvenna-
skólanum á Blönduósi árið 1913,
en lærði síðar matreiðslu og sauma-
skap í Reykjavík. Reyndist það
henni haldgott veganesti. Hinn 18.
október 1930 giftist hún Ara Jóns-
syni, Sigurðssonar frá Hofí á
Skagaströnd, þess sem lengi bjó að
Balaskarði í Laxárdal. Stofnuðu
þau Ari og Guðríður heimili á
Blönduósi. Bjuggu þau í allmörg ár
í Sæmundsenshúsi og áttu þar lítið
en fagurt og óvanalega hlýlegt
heimili. Minnist ég þáðan margra
góðra stunda, er ég kom þangað
unglingur í heimsókn til þeirra.
Arið 1946 keyptu þau sér svonefnt
Friðfínnshús og bjuggu þar, uns
þau reistu sér ásamt dóttur sinni
nýtt hús fyrir utan Blöndu.
Þau Guðríður og Ari eignuðust
tvö börn, Bjöm og Ingibjörgu. Bjöm
gerðist kennari við Reykjaskóla í
Hrútafírði, en síðar í Borgamesi.
Eftir það sneri hann sér að verslun-
arstörfum, en hefír jafnframt látið
til sín taka í félagsmálum. Er hann
nú umboðsmaður Skeljungs hf. í
Borgamesi og rekur í tengslum við
það umfangsmikla verslun. Hann
er kvæntur Guðrúnu Jósafatsdóttur
frá Sauðárkróki, og eigá þau fjögur
böm.
Ingibjörg starfaði framan af
ámm hjá Kaupfélagi Húnvetninga
á Blönduósi, síðast sem deildar-
stjóri. Hélt hún þá heimili með for-
eldmm sínum ásamt með syni
sínum, Ara Hafsteini. Var hann
alltaf í miklu uppáhaldi hjá afa
sínum og ömmu. Nú starfar Ingi-
björg sem innkaupastjóri hjá Hag-
kaup í Reykjavík. Eiginmaður henn-
ar er Sigurður Þ. Guðmundsson.
Ari, maður Guðríðar, var hinn
mesti drengskaparmaður, vinsæll
og vel látinn af þeim, sem honum
kynntust, og mikils metinn í öllum
störfum sem hann gegndi. Framan
af ámm stundaði hann bifreiðaakst-
ur og var í hópi þeirra miklu dugn-
aðarmanna, sem óku langferðabif-
reiðum milli Akureyrar og Borgar-
ness á fyrstu ámm áætlunarferða.
Síðar keypti hann sér fólksbifreið
og stundaði leigubifreiðarakstur á
Blönduósi í mörg ár. Eftir það réðst
hann til skrifstofustarfa á sýslu-
skrifstofunni þar á staðnum og
starfaði þar, uns þau Guðríður flutt-
ust til Borgamess árið 1977.
Bjuggu þau þar um skeið, og vann
Ari þá verslunarstörf hjá syni
sínum, meðan heilsa hans leyfði.
Eftir það fluttust þau hjónin til
dóttur sinnar í Reykjavík og bjuggu
þar, uns Ari lést árið 1979. Eftir
lát hans bjó Guðríður þar áfram,
þangað til hún varð af heilsufars-
ástæðum að fara á Sjúkrahús Akra-
ness, og dvaldist hún þar síðustu
árin, sem hún lifði.
Guðríður frænka mín kom oft á
heimili foreldra minna á Vesturgötu
20 og bjó þar raunar um skeið áður
en hún giftist, en þar bjó einnig
amma mín Sigríður. Höfðu þær
systurnar þá jafnan hið mesta yndi
af að rifja upp endurminningar
sínar frá uppvaxtarámnum í
Hnausum.
Sjálf kom ég oft til Guðríðar
frænku minnar, meðan hún bjó á
Blönduósi, og á þaðan yndislegar
minningar. Voru þau Ari bæði tvö
miklir höfðingjar heim að sækja,
og til þeirra var ætíð gott að koma.
Var þá gaman að sjá, hversu iagið
frænku minnir var að búa gestum
sínum fallegt og gott veisluborð,
en ekki síður að njóta þess hlýja
viðmóts, sem húsráðendum var svo
lagið að sýna gestum sínum.
Guðríður frænka mín var mikil
Sigrún Siguijóns-
dóttir - Kveðjuorð
Fædd 27. mars 1940
Dáin 18. maí 1990
Það er föstudagurinn 18. maí.
Ég er nýkomin heim frá dánarbeði
frænku minnar Sigrúnar Siguijóns-
dóttur og sest niður og læt hugann
reika. Þá stund sem ég stoppaði
hjá henni og horfði á veikan líkam-
ann beijast síðasta spölinn, hugsaði
ég um þá miklu.baráttu sem þessi
smáa en knáa kona var búin að
heyja um tæplega þriggja ára skeið.
Nokkmrfi klukkutímum síðar er
öllu lokið.
Guði sé lof, svona stríð getur
aðeins farið á einn veg. Baráttu-
viiji Sigrúnar var einstakur, þrátt
fyrir erfíða uppskurði og meðferðir
á þessu tímabili, hélt hún persónu-
leika sínum til hinstu stundar.
Lífsgleði hennar, jákvætt viðhorf
og gott skap hafa örugglega skilað
henni langt á lífsleiðinni, og ekki
hvað sfst í starfí hennar sem hjúkr-
unarfræðingur og síðar svæfingar-
hjúkmnarfræðingur og veit ég að
hún var vel látin sem slíkur.
Þegar Sigrún hóf hjúkrunarnám,
þá rúmlega þrítug, með heimili og
börn og að auki litla undirstöðu,
sannaði hún enn einu sinni þann
kraft sem í henni bjó. Samt hefði
það ekki gengið eins vel og það
gerði, ef samstaða hjónanna hefði
ekki komið til og fjölskyldunnar
allrar. Alltaf fannst mér að þau
mættu vart hvort af öðm sjá Sigrún
og Gaui, og er það huggun harmi
gegn að eiga góðar minningar til
að ylja sér við.
Sigrún var áttunda í röð ellefu
barna Guðmundínu Sveinsdóttur og
Siguijóns Jónssonar föðurbróður
míns. Það liggur í augum uppi að
með svo stóran bamahóp sem flest
fæddust á hinum erfíðu kreppu-
ámm, var oft þröngt í búi og ytri
aðstæður á annan veg en í dag
þekkist. Guðmundína og Siguijón
bjuggu með sinn stóra barnahóp
að Ásheimum í Selási, þar sem nú
standa stórar blokkir. Það var
þröngt ini\andyra en víðátta útifyr-
ir. í þessu umhverfi lærðu systkinin
að bjarga sér og komast til manns,
en það sem þau lærðu fyrst og
fremst var samheldni, einstök sam-
heldni, sem margir gætu öfundað
þau af, eða eins og einn makinn
orðaði það „ef andað er á eitt þeirra
rísa hárin á öllum hinum“. Það er
nánast útilokað að skrifa um eitt
þeirra án þess að fleiri komi við
sögu.
Ég sagði í upphafi að ég hefði
látið hugann reika, það var einmitt
um þessi uppvaxtarár sem mér varð
tíðhugsað til. Þar sem þau áttu
langt í skóla, varð það fastur liður
í lífinu og tilverunni að koma við á
mínu heimili og fá sér bita áður en
haldið var heim á ný. Þessar stund-
ir í litla eldhúsinu á Kleppsveginum
í húsi foreldra minna standa mér
ljóslifandi fyrir hugskotssjónum, því
þeim fylgdi líf og fjör. Ég og Hall-
grímur bróðir minn urðum ósjálf-
rátt aukanúmer í þessum stóra
systkinahópi og hef ég alltaf haft
lúmskt gaman af, því lífsglaðara
og kátara fólk get ég vart hugsað
mér.
Systkini Sigrúnar eru: elst Sigur-
laug, þá Sigurbjörn, tvíburamir
Erla og Haukur, Marino, Gréta,
Sóley, þá var Sigrún, síðan Viktor
Gunnar og Ingibjörg. Sigurbjöm,
Gréta og Gunnar eru búsett í
Bandaríkjunum. Afkomendur Guð-
mundínu og Siguijónu eru tæplega
90 talsins.
mannkostakona. Hún var fríð og
gerðarleg, hæg í fasi, en broshýr
og hlý. Hún var traustur vinur vina
sinna og bar mikla umhyggju fyrir
fjölskyldu sinni.
Um leið og við Magnús þökkum
frænku minni innilega fyrir allar
góðu samvemstundimar, sendum
við vinum okkar, þeim Birni og
Guðrúnu og Ingibjörgu og Sigríði,
svo og börnum þeirra og bamabörn-
um einlægar samúðarkveðjur.
Sigríður Þórðardóttir
í gær var til moldar borin tengda-
móðir mín Guðríður Bjömsdóttir.
Guðríði kynntist ég fyrst stuttu eft-
ir andlát eiginmanns hennar Ara
Jónssonar frá Blönduósi, en honum
hefði ég kynnst nokkm áður er við
dvöldum á sömu stofu á sjúkrahúsi.
Guðríður bjó hjá dóttur sinni
Ingibjörgu hér í borginni til að geta
verið í nálægð við mann sinn meðan
hann dvaldist á sjúkrahúsi.
Er við Ingibjörg gengum í hjóna-
band árið 1980 stofnuðum við heim-
ili í Rjúpufelli 19. Guðríður tengda-
móðir mín bjó þá fyrstu árin hjá
okkur, eða þar til hún varð fyrir
því óhappi að detta og lærbrotna,
hún náði sér aldrei eftir það og
varð að dveljast á sjúkrastofnunum
hér í Reykjavík.
Árið 1983 fékk hún vist á öldr-
unardeildinni við sjúkrahúsið á
Akranesi, þar sem starfsfólkið ann-
aðist hana af stakri nærgætni og
umhyggju til dauðadags, og það
þakkað hér með.
Það sem auðkenndi þessa góðu
konu var alveg sérstök hógværð og
góðvild í garð þeirra sem nærri
henni vom.
Eitt vetrarkvöld er mér alveg
sérstaklega minnisstætt er Guðríð-
ur dvaldist hjá okkur. Þá varð
skyndilega rafmagnslaust á okkar
íbúðarsvæði. Var þá kveikt á olíu-
lömpum. Nú endurlifði gamla konan
æsku sína og lagði til að nú yrði
farið að spila á spil og ljómaði af
ánægju og hafði orð á því að þetta
minnti sig á gömlu dagana, þegar
setið var á síðkvöldum og spilað við
lýsiskolurnar til sveita á unglings-
árum hennar, en olíulampana sá
hún síðar.
Þessi kynslóð mátti muna tímana
tvenna, því óneitanlega hafa fram-
farirnar orðið stórstígar, frá lýsis-
kolum til rafmagns og torfbæjum
til nútíma íbúða.
Þegar komið er að leiðarlokum
minnist ég orða hennar fyrir nokkr-
um ámm, en þá var heilsan farin
að bila. Að mikið þráði hún að kom-
ast til hans Ara síns.
Þegar mér er hugsað til þessara
góðu og ástríku hjóna, tengdafor-
eldra minna er mér efst í huga
þakklæti fýrir að hafa fengið að
vera samvistum við þá og þakka
alla góðvild í minn garð.
Guð veri með þeim á hinu æðra
tilverustigi. Blessuð veri minning
þeirra.
Sigurður Þ. Guðmundsson
Ung giftist Sigrún, Guðjóni Guð-
jónssyni húsasmið, og saman eiga
þau þijú böm, elstur er Tómas,
forstöðumaður dýragarðs í Laug-
ardal, þá Sigríður hjúkmnarfræð-
ingur og yngst er Katrín, við nám
í Kennaraháskóla íslands.
Barnabömin em fímm og eitt
væntanlegt á næstunni.
Hér læt ég þessum hugrenning-
um mínum lokið.
Ég veit að Sigrún hefur fengið
góðar móttökur f nýjum heimkynn-
um og ekki kæmi það mér á óvart,
þó hún héldi áfram því starfí sem
hún bytjaði á hérna megin, þ.e.
hjúkrunarstarfínu. Ekki fæ ég þó
vitneskju um það fyrr en röðin kem-
ur að sjálfri mér og hugsa ég með
hlýhug til þeirra endurfunda.
Ég votta aðstandendum öllum
mínar bestu samúðarkveðjur og bið
ykkur öllum Guðs blessunar.
Sérstakar samúðarkveðjur sendi
ég háaldraðri móður hennar Guð-
mundínu, sem af hógværð og lítil-
læti annaðist sinn stóra barnahóp
við aðstæður sem engin kona mundi
leika eftir í dag. „Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi, hafðu þökk
fyrir allt og allt“.
Sigurlaug Marinósdóttir