Morgunblaðið - 24.06.1990, Side 39

MORGUNBLAÐIÐ FOLK I FRETTUM SUNNUDAGUR 24. JÚNÍ

SÖFN
Draumurinn
að breyta Ar-
bæjarsaftii
í blómstrandi
þorp fyrri tíma
lengri tíma þyrfti til að skila líkam-
legum bata ef þannig mætti að orði
komast. Það sem þau fengu fyrst
og fremst út úr vistinni reiknuðu
þau með að yrði víðari sjóndeildar-
hringur, þetta myndi verða
„vítamínsprauta“. Þau myndu hitta
fólk, æfa undir stjórn fleiri kenn-
ara, nema fleiri viðhorf, fleiri hug-
myndir ufn túlkun og kennslu og
þannig mætti lengi telja. Það væri
alltaf hætta á stöðnun, en með
þátttöku í slíku námskeiði væri
hættan á slíku óveruleg...
Shirley Thoinson Santoro og Mic
hael Santoro að tónleikunum af-
stöðnum.
Kveðjubros til landsmanna,
f.v. Elín Helga, Helena, Jón
Egill og Rúna íris.
Sumarið er komið í Árbæjarsafni
og verður mikið um að vera í
sumar, segir Margrét Hallgríms-
dsóttir, borgarminjavörður og for-
stöðumaður safnsins, m. a. þrjár
nýjar sýningar auk þess sem byrjað
er að „taka utan af“ Suðurgötu 7
sem staðið hefur innpökkuð í báru-
járn á lóð safnsins síðan 1984 er
húsið var flutt úr miðbænum.
Margrét var spurð nánar út í sýn-
ingarnar og hún svaraði:
„Fyrst er að nefna sýninguna
„Og svo kom blessað stríðið“, sem
skírskotar til ástandsins heima fyr-
ir meðan stríðið geisaði og landið
var hersetið. Það eru bæði munir
og myndir til sýnis og við höfum
m.a. stillt upp kaffíhúsi frá stríðsár-
unum með tilheyrandi tónlist.
Lífsgæðakapphlaup okkar íslend-
inga hefst raunar um þetta leyti
því alls kyns tæki taka að streyma
inn í landið og þessu gerum við
skil. Þessa sýningu hafa þær Ragn-
hildur Vigfúsdóttir og Sólveig Ge-
orgsdóttir sett upp.
— Þá höfum við opnað krambúð
í næsta húsi við Dillonshús og þar
geta gestir safnsins verslað upp á
gamla mátann og keypt m.a. þurrk-
aða ávexti, kandís og fleira dæmi-
gert fyrir verslanir fyrri tíma. Þá
er starfandi verkstæði bókagerðar-
manna og eru bæði bókbindari og
TONLIST
Lítt þekktum íslenskum tón-
verkum fagnað í Minneapolis
Það er sannarlega ekki oft sem
íslensk tónlist er flutt á tón
leikum í tvíburaborgunum Minnea-
polis og St. Paul, en það gerðist
fyrir skömmu við mikla hrifningu
áheyrenda á tónleikum í konsertsal
háskólans þar,“ sagði frú Margrét
Arnar í Minneapolis í samtali við
fréttamann Morgunblaðsins. „Ég
var í sjöunda himni, 'því þessi
íslensku tónverk voru dásamlega
fögur!“
Tónlistina fluttu Shirley Thom-
son Santoro, dáður og vel þekktur
fiðluleikari í Minneapolis St. Paul
og Michael Santoro píanóleikari og
framkvæmdastjóri. Shirley hefur
leikið með sinfóníuhljómsveitum
víða um Bandaríkin og er konsert-
meistari Civic Orhestra of Minnea-
polis. í fyrra hlaut hún „Teácher
of the year“-verðlaunin sem veitt
eru af Minnesotadeild Sambands
bandarískra strengjaleikara.
Fyrir um það bil þremur árum
fann Shirley fyrir tilviljun tónverk
eftir Helga Pálsson, „íslenskir
dansar" og varð mjög hrifin af. Hún
lék það þá á tónleikum hér og furð-
aði sig jafn framt á því að hún fann
hvergi upplýsingar um Helga. Fyrir
milligöngu Islendinga í Minneapolis
fékk hún upplýsingar um hann frá
íslandi og einnig komst hún í bréfa-
samband við Snorra, son Helga,
hljóðfæraviðgerðarmann í
Reykjavík. Hann sendi henni fleiri
verk föður síns og það voru þau sem
Shirley og Michael fluttu á háskóla-
tónleikunum sem um ræðir, auk
verka eftir Grieg, Schubert og
Janacek.
Helgi Pálsson fæddist 1899 en
lést 1964. Hann var skrifstofustjóri
á Neskaupsstað 1924-37 en fór þá
til Reykjavíkur og starfaði þar
lengst af hjá Sölumiðstöð hrað-
frystihúsanna við skrifstofustörf.
Hann var gæddur ríkri tónlistar-
gáfu og naut á unglingsárum leið-
sagnar hjá Sigfúsi Einarssyni tón-
skáldi og Þórarni Guðmundssyni
fiðluleikara. Síðan stundaði hann
nám í Tónlistarskólanum hjá dr.
Mixa og dr. Urbancic. Eftir hann
liggja strokkvartettar, svítur fyrir
hljómsveit og fyrir fiðlur og píanó,
enn fremur einsöngslög og kórlög.
Kona hans var Sigríður Erlends-
dóttir en börn þeirra voru Gerður
myndhöggvari, Erlendur arkitekt
og Snorri hljóðfæraviðgerðarmað-
ur.
Morgunblaðið/Einar Falur Ingólfsson
Nokkur spor fyrir ljósmynd-
arann.
Margrét Hallgrímsdóttir borgarminjavörður.
prentari frá Félagi bókagerðar-
manna að störfum eins og fyrrum
tíðkaðist. Verkstæðið er í fullum
gangi um helgar. Einnig má geta
þess, að í Dillonshúsi er nú rekið
fyrri tíma kaffíhús og snæða gestir
við undirleik harmonikku. Fleira
mætti nefna, en stefnan er tekin á
líflegra Árbæjarsafn en verið hef-
ur.“
En hvernig sér Margrét safnið
fyrir sér á næstu árum: „Sem lítið
þorp iðandi af lífí. Það er kominn
vísir að þessu og við eigum einnig
efnivið til að opna skóverkstæði,
vefstofu og gullsmíðaverkstæði, svo
eitthvað sé nefnt. Stefna mín er að
koma safninu í þennan farveg, það
er draumurinn að hafa hér blómstr-
andi lítið þorp til minja um fyrri
tíma.“
Stiginn
Um það hefur lengi verið
deilt hvort konur hafi að
upplagi minni tilhneigingu til
tækni og véla en karlmenn.
Á þessum síðustu tímum
áherslna á eðl-
isbundin sér-
kenni má bú-
ast við því að
sumir haldi því
fram að það sé
sérstaklega
kvenlegt að
vera klaufi,
þótt aðrir haldi
því fram að uppeldi og um-
hverfi ráði hér mestu. En
hvað um það. Konur eru
óneitanlega miklir klaufar
stundum. Til marks um það
er þessi saga sem ég heyrði
um daginn.
Kona nokkur, íslensk, var
í námi í útlöndum. Til þes^
að hafa ofan af fyrir sér urn
helgar skrapp hún í heim-
sókn um alllangan veg til
vinafólks. Hún fór langa leið
með lest og ætlaði að kaupa
sér miða í svefnklefa. Hún
var nýkomin að heiman og
þar sem hún var lítt vön járn-
brautarlestum skildi hún
ekki þegar afgreiðslukonan á
lestarstöðinni spurði: „Ett,
tva, eller tre?“ Hún bað um
tre. Þegar hún kom í klefann _
skildi hún hvað tre þýddi.
Þarna voru þrjár hæðir al
kojum og tre var í efstu koju.
En það sem verra var, kojur
voru beggja vegna í klefanum
en ekki stigi nema öðru meg-
in. Og hún lofthræddasta
manneskja í allri ættinni. Sú
íslenska var staðráðin í að
gefast ekki upp heldur sýna
að hún væri af konungakyni.
Það var stutt á milli og svc
sem hægt að klöngrast þetta.
Til þess þurfti þó ótrúlegan
kjark og afar langan tíma.
Þegar ferðakonan var loksins
lögst í sína koju eftir hetju-
dáðina fann hún sér til skelf*
ingar að henni var ósköp
mikið mál að pissa. Hún
þorði ekki að klöngrast niður
upp á von og óvon um að
komast upp aftur svo hún lá
i spreng alla nóttina.
Hún lét ekki á neinu bera
þegar kom á áfangastað. Þar
var henni boðið í bíó. Og viti
menn, haldiði ekki að sögu-
sviðið hafi meðal annars ver-
io svefnklefi í járnbrautar-
lest. Söguhetjan vatt sér inn
í klefann og hafði engin um-
svif heldur svipti stiganum
af og færði hann yfir á hina
kojustæðuna. Þá setti að
hinni íslensku ferðakonu
óstöðvandi hlátur og hún hló
þar til allra augu beindust að
þessari skrýtnu konu sem
hló á vitlausum stað í bíó.
Nú var komið að heimferð.
Mín kona ætlaði ekki að láta
undan lofthræðslunni heldur
nýta sér nýfengna kunnáttu
í meðferð stiga. Hún bað þvi
aftur um tre. Þegar hún kom
inn i klefann, eftir að hafa
pissað, svipti hún stiganum
milli kojustæða, alveg eina
og frægir menn í bíó. Þá tók
hún eftir konu sem lá i
miðkojunni, sömu megin og
hún sjálf. Konan leit á hana
undrunaraugum og sagði, á
sænsku: „Nú er það svona
sem maður á að gera þetta?“
eftir Sigurð G.
lómsson