Morgunblaðið - 28.06.1990, Qupperneq 10

Morgunblaðið - 28.06.1990, Qupperneq 10
MORGÚNBLAÐIÐ hMMTUDÁÖÚR 28. JÖNÍ 1990 ^ 681060 Höfum einnig fjölda annarra eigna á skrá. Höggmyndasagan Myndlist Eiríkur Þorláksson í hraða nýlokinnar Listahátíðar hefur lítill tími fengist til að staldra við og skoða betur það sem boðið er upp á. Þvi er þakkarvert að nokkrar stærstu myndlistar- sýningarnar, sem tengjast Lista- hátíð, standa lengur og gefa list- unnendum betra tækifæri til slíks. Ein þeirra er sýning Listasafns Reykjavíkur, „Islensk högg- myndalist 1900- 1950“, sem fyllir sali Kjarvalsstaða og stendur til 8. júlí. Nokkur undanfarin ár hafa ver- ið haldnar yfirlitssýningar á Kjarvalsstöðum, þar sem íjallað hefur verið um ákveðin tímabil eða ákveðin fyrirbrigði í íslenskri myndiistarsögu, og með því reynt að skerpa vitund manna um þessi atriði. Húsið hefur allt verið lagt undir þessar sýningar, og lögð hefur verið talsverð vinna við sýn- ingarskrár, sem gætu staðið sem vegvísar í fátæklegri bókaútgáfu um íslenska myndlist. Þannig var sýningin „íslensk Abstraktlist" haldin 1987, „Maðurinn í for- grunni“ á Listahátíð 1988 og „SÚM 1965-1972“ á síðasta ári. Eins og gerist og gengur hafa ekki allir verið sammála um efnis- val ofangreindra sýninga, þá list sem þar hefur verið sýnd eða mikilvægi viðfangsefnanna yfír- leitt. Slíkt er eðlilegt, og getur aðeins orðið til þess að auka um- ræðu um hvernig listasaga aldar- innar verður skráð. Sýningin á Kjarvalsstöðum nú takmarkast við fyrri helming ald- arinnar. Fyrstu viðbrögð kynnu að vera að það sé of þröng mörk, en við skoðun sýningarinnar kem- ur strax í ljós að svo er ekki. Það gefur einnig tilefni til að líta fram á veginn til sýningar eftir rúman áratug, þar sem tímabilið yrði 1950-2000. Er ekki að efa að það verður erfiðari sýning í undirbún- ingi, bæði vegna þess mikla fjölda myndhöggvara sem hefur komið fram á þessum tíma, og þeirrar útvíkkunar hugtaksins högg- mynd, sem orðið hefur síðustu áratugi; hvar eru mörkin milli skúlptúrs og umhverfisverks? - En sú umræða er verkefni síðari tíma. Það sem fyrst vekur athygli þegar inn er komið, er uppsetning sýningarinnar og lýsing verkanna. Þarna hefur verið fagmannlega unnið, og leitast við að láta hvert verk njóta sín sem best. Fjölda listaverka er stillt í hóf (4 til 7 verk frá hendi hvers listamanns) svo þau trufli ekki hvort annað í rýminu. Dauf lýsing gerir einnig að verkum, að hægt er að leggja áherslu á helstu kosti hvers verks. Slíkt er gott svo langt.sem það nær, og tekst ágætlega; en hin hliðin á þeim pening er auðvitað, að þannig er einnig mögulegt að fela gallana, ef einhveijir eru. Skýrar merkingar með verkunum eru og ótvíræður kostur. Verk hvers listamanns fá sitt afmarkaða rými í sölunum,_ og er gott samræmi milli þeirra. í aust- ursalnum myndast mjög sterkur ás endanna á milli, þar sem fyrir eru stærstu verk Ásmundar Sveinssonar og Siguijóns Ólafs- sonar. Samræming af þessu tagi er ekki í vestursalnum, en flest verkin þar njóta meira sjálfstæðis fyrir vikið. Á sýningunni eru verk eftir níu listamenn: Einar Jónsson, Nínu Sæmundsson, Guðmund Einars- son frá Miðdal, Ríkarð Jónsson, verka eftir aðra listamenn. Mynd- ir Einars koma sterkar frá þeim samanburði. Heistu einkenni Ásmundar Sveinssonar og Siguijóns Ólafs- sonar koma einnig vel fram í þeim verkum sem valin voru á sýning- una. Efnistök þeirra, tilfinning fyrir formi og rými, og á hvern hátt þeir leita sífellt nýrra leiða í listinni gerði að verkum að þeir áttu enn eftir að bæta við framlag sitt eftir 1950. Þeir tengjast því yngri kynslóðum myndhöggvara, á meðan list Einars Jónssonar gerir það ekki. Af verkum annarra á sýning- unni er helst að nefna myndir Siguijón Ólafsson: Knattspyrnumenn, 1936. / Martein Guðmundsson, Siguijón Ólafsson, Gunnfríði Jónsdóttur, Ásmund Sveinsson og Magnús Á. Ámason. Skráð listasaga tíma- bilsins gerir hlut þeirra misjafnan: Einar Jónsson er hinn ótvíræði brautryðjandi, og síðan eru Ás- mundur Sveinsson og Siguijón Ólafsson þeir meistarar, sem telj- ast skara fram úr; aðrir falla í skuggann. - í stuttu máli má segja að sýningin staðfesti þetta mat. Vald þeirra þremenninga yfir miðlinum er ótvírætt, og kemur vel til skila í þeim verkum sem hér em sýnd. Þó að verk Einars Jónssonar njóti sín hvergi eins og í Hnitbjörgum, þar sem listamað- urinn vaidi þeim sjálfur stað, gefst hér tækifæri til að kynnast þeim frá nokkuð öðram hliðum og í öðru samhengi, þ.e. í nálægð Nínu Sæmundsson, en hún á ski- lið meiri athygli en hún hefur hingað til hlotið í íslenskri mynd- listarsögu. Nína starfaði lengst af erlendis, og kann það að valda nokkru um stöðu hennar. Mörg verk hennar era þó hér á landi, og því tækifæri til að bæta úr þessu. Það vekur athygli, þegar verkin á sýningunni eru skoðuð, hversu yfirgnæfandi meirihluti þeirra er bundin ákveðnu sjónarhorni. Með þessu er átt við, að þau njóta sín best séð að framan, en missa oft kraft og formgildi séð frá hliðum eða að aftan. Það er helst við sum verk Nínu, Ásmundar og Sigur- jóns, sem hægt er að mæla með því að áhorfandinn gangi hring- inn; önnur rýrna við það. Þarna hafa listamennirnir því ekki náð að nýta sér til hlítar þá eiginleika sem höggmyndin hefur fram yfir málverkið, þ.e. þriðju víddina og það rýmisgildi, sem hún býður upp á. Vegleg sýningarskrá hefur ver- ið gefin út í tilefni af sýningunni, og býðst fyrir gjafverð miðað við almennt verð bóka og tímarita. í henni er að finna stutt æviágrip þeirra listamanna, sem valdir vora á sýninguna, Ijósmyndir af verk- um og kafla um eðli og inntak þeirra höggmynda, sem þróuðust hér á landi fyrri hluta aldarinnar. Þó svo ekki sé ástæða til að taka þessa kafla sem endanlega úttekt á sögu höggmyndalistar hér á landi fyrri hluta aldarinnar, er rétt að benda á nokkur atriði til íhugunar. I skránni er látið að því liggja að allir hafi listamennirnir leitað til íslenskrar náttúru sem aflvaka í sínu myndmáli, og þannig fund- ið einhvern þjóðlegan stíl í list sinni. Þetta er auðvitað mikil ein- földun, og á tæpast við rök að styðjast af tveimur ástæðum. Allt þetta fólk var um lengri eða skemmri tíma búsett erlendis, og stundaði þar nám; slíkt hefur óhjákvæmilega haft einhver áhrif á listhugsun þess. Jafnframt fóru margir í styttri kynnis- og náms- ferðir til annarra landa, eftir að heim var komið, til að fylgjast með því sem var að gerast erlend- is. Því er óþarfi að gleypa við eldri kenningum um þjóðlegheit í list- um, þó svo slíkt hafi gengið vel í þjóðina á tímum sjálfstæðisbar- áttu fyrri ára. Til þess er saman- burðurinn of skýr; list Einars Jónssonar eru ljóslega tengd sym- bolisma (táknhyggju) í evrópskri myndlist um aldamótin; alþýðu- hetjur Ásmundar draga sterkan dám af klassíska tímabilinu í list Picasso og jafnvel þeim sósíal- realisma, sem víða var ríkjandi á kreppuárunum, og verk hans á fimmta áratugnum eiga sér sterk- an bakhjarl í formrannsóknum Henri Moore og Barböru Hep- worth. Verk Siguijóns eru af- sprengi þeirrar þróunar sem átti sér stað í Evrópu frekar en nokk- uð annað, eins og skoðun á verk- um Jean Arp eða Jacques Lipchitz getur sýnir. Jafnvel gerð andlits- mynda byggir á hefð sem nær langj; aftur í fornöld. Því er ekki hægt að segja að þessir fyrstu íslensku mynd- höggvarar hafi skapað hér nýja myndgerð. List þeirra fólst hins vegar í því að þeir aðlögðu þekk- ingu sína og hæfni að nýjum við- fangsefnum, og sköpuðu þannig höggmyndlist, sem átti erindi við íslensku þjóðina. - Landsmenn voru oft lengi að finna þetta, sem sést best á hversu lengi Ásmund- ur og Siguijón máttu bíða eftir almennri viðurkenningu á list sinni. En verk þeirra eiga erindi við landsmenn enn í dag, og því ber að hvetja fólk til að skoða sýninguna á Kjarvalsstöðum. Miðnæturblús á Hótel íslandi SUMARKABARETT Hótel ís- iands verður frumsýndur á föstu- dag. Hann heitir Miðnæturblús og er eftir Ástrósu Gunnarsdótt- ur, sem einnig er leikstjóri. Auk Ástrósar koma fram Dadía Banine, Bryndís Einarsdóttir, Balt- asar Kormákur, Stefán Jónsson og Valgeir Skagfjör. Kabarettinn fjall- ar um ólíkt fólk sem hittist á bar. Skeifunni 11A, 2. hæð. Lögmaður: Sigurður Sigurjónsson hdl. Einbýii - raðhús Lindarbraut - Seltj. V. 13,2-13,3 m. Vorum að fá í sölu fallegt einbhús á einni hæð 204 fm. Skipulag er: For- stofuherb., mjög stór stofa, borðstofa með arni, eldhús, 3 svefnherb. á sér- gangi, snyrting, búr og þvottahús. Park- et á herb. Góður heitur pottur í garöi. Falleg ræktuö lóð. Ákv. sala. Laugardalur - einb./tvíb. Vorum að fá í sölu glæsil. 330 fm 2ja íb. hús ásamt bílsk. við Reykjaveg. Húsið er kj., hæð og ris. í kj. er björt 4ra-5 herb. íb. með viðarinnr., búr og þvhús innaf eldhúsi. Sérinng. Efri hæð og ris: 2 stofur, gott eldhús, 6 svefn- herb. og 2 góð baðherb. Nýtt þak, nýl. gler. Falleg ræktuð lóð. Eign í sérfl. Fannafold V. 12,1 m. Vorum að fá í sölu mjög fallegt 200 fm parhús á tveimur hæðum. Glæsil. eld- húsinnr., 4-5 svefnherb., stofa og borð- stofa. Fallegt útsýni. Góður bílsk. Ákv. sala. Fellsás - Mos.V. 14,5 m. Stórgl. einbhús á tveimur hæðum. Fullfrág. hús og lóð. Arkitekt Kjartan Sveinsson. Glæsil. útsýni. Skipti mögul. á eign í Reykjavik. 4ra herb. og stærri Karfavogur V. 7,8 m. Falleg efri sérhæð í tvíb. ca 130 fm bníttó. Samþ. teikn. af bílsk. fylgja. Falleg ræktuð lóð. Ákv. sala. Laus. Engjasel V. 6,7 m. Vorum að fá í einkasölu fallega 4ra herb. endaib. 111,4 fm á 2. hæð í 3ja hæða blokk. Stæði i bílskýli. Vestursv. Glæsil. útsýni. Ákv. sala. Furugrund V. 6,5 m. Erum með i sölu fallega 4ra herb. (b. á 3. hæð i 3ja hæða blokk. Vestursv. Hlíðarhjalli V. 9,7 m. Vorum að fá i einkasölu stórgl. 4ra herb. íb. 104,3 fm nettó ásamt 24,6 fm bílskúr. íb. er fullfrág. Fallegt útsýni. Suðursv. Áhv. 3 millj. frá veðdeild. Eign- in fæst einnig í skiptum fyrir gott einb- hús með 6 svefnherb. Engihjalli V. 6,4 m. Vorum að fá í sölu fallega 4ra herb. ib. á 2. hæð 98 fm nettó í lyftubl. Ákv. sala. 3ja herb. Kríuhólar V. 5,2 m. Vorum að fá í sölu fallega 3ja herb. íb. á 2. hæð í lyftubl. Ákv. sala. Laus strax. Hjarðarhagi V. 4,5 m. Falleg 3ja herb. íb. í kj. 80 fm brúttó. Lítiö niöurgr. Parket á stofu og holi, baðherb. með flísum. Ákv. sala. Áhv. veðdelld 865 þús. og langtima llfeyrfs- sjóðslán á 2 millj. Kársnesbr. V. 5,9 m. Mjög falleg 3ja herb. ib. á 2. hæð. Sér- inng. Hagst. lán áhv. (3 millj. veðdeild). Ákv. sala. Laus fljótl. Furugrund V. 6 m. Mjög falleg 3ja herb. ib. á 3. hæð (efstu). Stórar suð-vestursv. Fallegt út- sýni. Góð sameign. Laus fljótl. Skólabraut - Hf. Verð: Tilboð. Erum með á sölu mjög fallega 3ja-4ra herb. íb. sem er ca 80 fm á miðhæð í þríbhúsi ó þessum fráb. stað við Tjörn- ina. Stórgl. eign. Ákv. sala. 2ja herb. Kóngsbakki V. 4,3 m. Erum með i einkasölu fallega 2ja herb. ib. á 1. hæð í 3ja hæða blokk. Sérlóð. Ib. er laus strax. Sogavegur V. 5,2 m. Vorum að fá í einkasölu fallega 2ja-3ja herb. íb. 65,6 fm nettó á jarðhæð i fimm ib. húsi. Sérinng. Ákv. sala. Austurströnd V. 5,4 m. Erum með í sölu fallega 2ja herb. íb. á 3. hæð, stæöi i bilgeymslu. Glæsil. út- sýni. Ákv. sala. Áhv. veödeild 1,4 millj.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.