Morgunblaðið - 22.07.1990, Qupperneq 2

2 FRETTIR/INNLENT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22. JULI
20 metra telefax með
veiðileyfapöntunum
HÁLFGERT „g’ullæði" hefur gripið um sig við Rangárnar í Rangár-
vallarsýslu í sumar. Ytri Rangá er skyndilega orðin ein gjöfulasta
laxveiðiá landsins og þar hafa um 300 laxar komið á land í sumar
en á öllu síðasta ári veiddust 110 laxar í Rangánum og þótti gott.
Veiðileyfi kosta 5400 krónur og eftir að fi-éttir tóku af berast af
aflanum hafa veiðimenn nánast slegist um leyfin.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Siglingakappar leggja á Faxaflóa
Faxaflóakeppnin í siglingum hófst í gærmorgun og við það. Keppninni átti að ljúka síðdegis í gær. Mynd-
lögðu tíu bátar upp frá Reykjavíkurhöfn. Bátamir eru in var tekin skömmu áður en bátarnir lögðu úr höfrT
misjafnir að stærð og búnaði og fengu forgjöf miðað og reglur keppninnar voru útskýrðar rækilega.
Sölumiðstöð hraðfirystihúsanna:
Tæp 500 tonn af laxi seld
fyrstu sex mánuðina í ár
SÖLUMIÐSTÖÐ hraðfrystihúsanna seldi 491 tonn af laxi fyrir 18
framleiðendur fyrstu sex mánuði þessa árs, að sögn Ingvars Ás-
geirssonar hjá SH. „Við hófiim útflutning á laxi seint í fyrrahaust
en stefhum að því að flyfja út um 2 þúsund tonn á ári,“ sagði
Ingvar í samtali við Morgunblaðið.
Verslunin Veiðivon selur veiði-
leyfi í Rangárnar í Reykjavík
en' veiðileyfasala Búfisks selur
veiðileyfin á Hellu. Verslanimar
senda hvor annarri upplýsingar um
söluna gegnum telefax.
„Við gætum líklega komist í
Heimsmetabók Guinnes fyrir tele-
faxlengjuna sem mætti okkur hér
á mánudagsmorgun,“ sagði Aðal-
steinn Pétursson í Veiðivon við
Morgunblaðið. Þetta voru upplýs-
ingar um sölu á Hellu yfir helgina
og taldi Aðalsteinn að pappírs-
lengjan hefði verið um 20 metrar.
Guðmundur Jónsson hjá veiði-
leyfasölu Búfísks sagði að ásóknin
í veiðileyfin hefði verið með ólíkind-
um, og meira að segja hefði það
komið fyrir, að sama veiðileyfið
hefði verið selt á sama tíma, bæði
Fékk tóg í
skrúfuna
HENRY Hálfdanarson, bátur
Slysavarnarfélagsins, var í
fyrrinótt sendur til aðstoðar
Stakk KÓ2, sem fest hafði næl-
ontóg í skrúfu.
Stakkur, 8 tonna SÓmabátur,
var um 30 mílur frá Gróttu
þegar hann sendi út hjálparbeiðni
um klukkan 2 aðfaranótt laugar-
dagsins. Þar sem engir bátar voru
á svæðinu lagði Henry Hálfdanar-
son úr höfn klukkustund síðar og
var kominn á staðinn um klukkan
hálfátta. Stakkur var tekinn í tog
og var komið með hann til heima-
hafnar um klukkan hálfeitt.
á Hellu og í Reykjavík. Guðmundur
sagðist stundum hafa þurft að taka
símann úr sambandi, til að hafa
undan í skráningu, bæði á veiði-
leyfasölu og afla.
Guðmundur sagði að ásóknin
hefði nú heldur minnkað, enda
væru leyfi á aðallaxveiðisvæðið,
frá Ægissíðufossi að Árbæjarfossi,
uppseld. Hins vegar væri fjöldi
manns á biðlista, tilbúinn að taka
þar hveija stöng sem losnaði fyrir-
varalaust. Leyfi eru seld fyrir sex
stöngum daglega á hveiju svæði.
Langflestir laxarnir hafa veiðst
neðan við Ægissíðufoss, í flúðun-
um fyrir neðan bæinn Rangá, og
við Árbæjarfoss. Er haft við orð
að nánast sé hægt að ganga þurr-
um fótum yfir ána, svo mikill fisk-
ur sé í henni. Einnig hefur komið
vel á annan tug laxa úr Eystri
Rangá, aðallega við Móbakka, og
er veiðin þar að glæðast. Mun
minna hefur fengist nú en áður
af sjóbirtingi og bleikju. Veiðimetið
það sem af er er 39 laxar á einum
degi, en að jafnaði hafa veiðst um
15 laxar daglega.
Á vegum Búfisks hf. hefur und-
anfarin ár verið sleppt miklu af
seiðum í ámar. Mest af laxinum
sem veiðst hefur, er 1 og 2 ára
fiskur frá þessum sleppingum, um
6-8 punda þungir að jafnaði.
Stærsti laxinn er 14‘A pund en
veiðimenn segjast hafa misst mun
stærri fiska.
En að auki hafa veiðst torkenni-
legir laxar, merktir á sporðinum,
sem eru taldir vera frá hafbeitar-
stöð, þótt uppruni þeirra sé enn
ekki ljós. „Ég ætla bara að vona
að þeir fari sem lengst upp í á og
hrygni þar, því þetta eru verulega
fallegir fiskar,“ sagði Guðmundur
Jónsson.
Ingvar Ásgeirsson sagði að SH
seldi laxinn aðallega til Frakk-
lands og Bandaríkjanna og til
dæmis færu 30 tonn til Frakk-
lands og 10 tonn til Bandaríkjanna
um þessa helgi.
Ingvar sagði að SH hefði selt
hafbeitarlax til Frakklands í sum-
ar og þar fengist nú mjög gott
verð fyrir hann.
„í Frakklandi fékkst mjög gott
verð fyrir lax um síðustu áramót
en vegna offramboðs frá Noregi
hrundi verðið í vor. Verðið hefur
hins vegar hækkað aftur um 4-5
franka fyrir kílóið og við vonumst
til að það haldi áfram að hækka
á næstu vikum,“ sagði Ingvar.
Hann sagði að verðið á Banda-
ríkjamarkaði hefði hins vegar ver-
ið stöðugra eh í Frakklandi.
Hraðfrystihús
Keflavíkur hf.:
Tilboð gert í
hús og togara
,,VIÐ HÖFUM fengið tilboð frá
Útgerðarfélagi Akureyringa og
fleiri aðilum. Sumir þeirra hafa
boðið í bæði frystihúsið og Að-
alvík KE,“ sagði Gunnar Sveins-
son, stjórnarformaður Hraðfrysti-
húss Keflavíkur hf.
Gunnar sagði að líklega yrði tek-
in afstaða til tilboðanna um
þessa helgi en frystihús Hraðfrysti-
húss Keflavíkur hf. og frystitogarinn
Aðalvík KE hafa verið auglýst til
sölu.
Aðalvík hét áður Drangey SK og
var gerð út frá Sauðárkróki en Hrað-
frystihús Keflavíkur hf. fékk skipið
í skiptum fyrir ísfisktogarana Að-
alvík KE og Bergvík KE.
Gunnar Ragnars, framkvæmda-
stjóri Úgerðarfélags Akureyringa,
sagði að fyrirtækið hefði áhuga á
að kaupa Aðalvík KE. „Við höfum
mikla afkastagetu, sem við getum
ekki nýtt, og höfum áhuga á að
kaupa skip með aflakvóta. Við höf-
um áhuga á að láta það fiska fyrir
vinnsluna en það er þó óákveðið
hvað gert verður," sagði Gunnar.
Hraðfrystihús Keflavíkur hf. hef-
ur fengið greiðslustöðvun til fimm
mánaða en henni lýkur eftir márruð.
Afiiotagjöld Ríkisútvarpsins:
Nauðungarskattur eða grund-
völlur flölbreyttrar dagskrár?
UM 8% af rúmlega 72 þúsund viðskiptavinum Ríkisútvarpsins,
eða um 5.760 manns, eru í vanskilum við stofnunina vegna afhota-
gjalda síðasta árs og hafa lögfræðingar fengið reikninga þeirra
til innheimtu. Gróflega áætlað nemur upphæð þessara vanskila
um níu milljónum kr. án vaxta og kostnaðar. Dæmi eru um van-
skil enn lengra aftur í tímann og má ætla að einhver hluti þeirra
sé andsvar óánægðra sjónvarpseigenda vegna skylduáskriftar að
dagskrá bæði Ríkissjónvarpsins og -útvarpsins sem fylgir með í
kaupum á sjónvarpstæki.
Iundirbúningi er stofnun sam-
taka gegn nauðungarsköttum
en markmið samtakanna er meðal
annars að höfða opinbert dóms-
mál til að skera úr um það í eitt
skipti fyrir öll hvort slík nauð-
ungaráskrift bijóti í bága við
stjórnarskrá
landsins.
Eigendur
sjónvarpstækja
eiga ekki ann-
ars úrkosti en
að greiða af-
notagjald til Ríkisútvarpsins hvort
sem þeir hyggjast nota sér það
sjónvarpsefni sem þar er á boð-
stólum eður ei. Eina leiðin til að
komast hjá slíku er að eiga óskráð
tæki en það er ólöglegt athæfi
og getur auk þess verið skamm-
góður vermir, því starfsmenn inn-
heimtudeildar Ríkisútvarpsins
vinna markvisst að því að hafa
uppi á óskráðum tækjum með
sérstöku leitartæki. Hafa þeir í
allt fundið hátt á fjórða þúsund
óskráð tæki með leitartækinu, þar
af um 1.000 tæki frá áramótum.
Theódór Georgsson, innheimtu-
stjóri Ríkisút-
varpsins, sagði
að gjald fyrir
ótiltekinn
§ölda litsjón-
varpstækja og
útvarpa á einu
heimili, sem nær einnig til sumar-
bústaða viðkomandi aðila, sé
1.622 kr. Gjald fyrir svarthvítt
tæki er 1.460 og gjald fvrir út-
varpstæki er 540 kr.
Theódór sagðist ekki sjá hvern-
ig Ríkisútvarpið gæti sinnt sínu
hlutverki, sem skilgreint er í út-
varpslögum, nema með því að
innheimta afnotagjöld. Afnota-
gjöld og auglýsingatekjur séu einu
tekjustofnar Ríkisútvarpsins.
Ríkisútvarpið hefur orðið fyrir
mikilli tekjuskerðingu allt frá ár-
inu 1987 vegna þess að gjaldstofn
af innfluttum sjónvarpstækjum
sem kveðið er á um í útvarpslög-
um hefur verið felldur niður á
hveiju ári með afgreiðslu láns-
fjáráætlunar. Markús Örn Ant-
onsson, útvarpsstjóri, upplýsti að
árið 1987 hefði tekjumissir stofn-
unarinnar af þeim sökum numið
150-200 milljónum króna. Auk
þess verður Ríkisútvarpið af
90-100 milljónum króna tekjum á
ári vegna niðurfellingar afnota-
gjalda ellilífeyris- og örorkuþega
sem ákvörðuð er af Trygginga-
stofnun ríkisins. Markús Örn
sagði að það tíðkaðist um atla
Vestur-Evrópu að sjónvarps- og
útvarpsrekstur á vegum ríkis sé
fjármagnaður með afnotagjöldum
og nefndi hann í því tilviki bresku
stöðina BBC. „Þetta er grundvall-
arspuming um það hvort viðkom-
andi samfélög telja að það sé rétt
að tryggja fjölbreytni í dagskrár-
framboði og áherslu á menningar-
efni og bjóða efni við hæfi stórra
hópa í samfélaginu. Hvort þau
trúa að einkastöðvar sem reknar
eru á hreinum viðskiptalegum for-
sendum og auglýsingatekjum geti
almennt staðið undir slíkum kröf-
um með því að láta lögmál auglýs-
ingamarkaðarins ráða,“ sagði
Markús Örn.
Emil AIs læknir og Þorsteinn
Halldórsson framkvæmdastjóri
standa að stofnun Samtaka gegn
nauðungarsköttum. Þorsteinn
sagði að þeir hefðu margoft rætt
um óréttlæti þess að skylda menn
til að greiða afnotagjöld RÚV og
hefði hann sjálfur ekki greitt af-
notagjöldin í tæp tvö ár. Hann
kvað það hafa verið dropann sem
fyllti mælinn þegar honum svo
barst tilkynning frá borgarfógeta
í síðustu viku um að bjóða ætti
tæki hans upp vegna skuldarinn-
ar. Ákváðu þeir félagarnir þá að
gera alvöru úr hugmyndum sínum
og hefja undirbúning að stofnun
samtaka gegn nauðungarsköttum
með það að markmið að vekja
umræðu um þetta mál og láta á
það reyna fyrir dómstólum hvort
afnotagjöld RÚV fáist staðist.
Þorsteinn sagði að sér hefðu bo-
rist margar fyrirspurnir utan úr
bæ um stofnun samtakanna og
hefðu menn lýst miklum áhuga á
þessum málum.
BflKSVIÐ
eftir Guójón Gudmundsson