Morgunblaðið - 23.08.1990, Blaðsíða 30

Enn vantar kennara:
Skólar heQa starf-
semi 5. september
Nemendur nokkru færri en undanfarin ár
Randersbúar í morgunkaffi
Morgunblaöið/Kunar Pör
Bæjarstjórn Akureyrar bauð hópi ungs fólks frá vinabænum Randers í Danmörku til morgunverðar i
gærmorgun. Hópurinn hefur verið hér á ferð í nokkra daga og m.a. farið í skoðunarferðir að Mývatni og á
fleiri staði í nágrenni Akureyrar. Unga fólkið í hópnum er í skóla hliðstæðum Starfsdeildinni í Löngumýri,
en krakkar þaðan fóru einmitt til Randers síðastliðið vor og tóku þá m.a. þátt í árlegu íþróttamóti sem
gestir. Nemendurnir í ferðinni eru í lokaþjálfun, en starfið í skólanum miðar að því að búa þá undir að fara út
á vinnumarkaðinn og að standa á eigin fótum.
GRUNNSKÓLAR á Akureyri hefjast 5. september næstkomandi,
en í vetur verða nemendur grunnskólanna frá 1.-10. bekk alls
2.425, sem er nokkru færra en verið hefur siðustu ár. Enn vantar
nokkra kennara til starfa við skólana.
ar, en síðan má segja að hafi ver-
ið steindautt alveg fram í ágúst,“
sagði Ingólfur. Hann sagði að
framboð leiðbeinenda væri meira
en verið hefði síðustu ár og staf-
aði það eflaust fyrst og fremst af
því að þrengra er um á atvinnu-
markaði.
Starfsemi grunnskólanna hefst
5. september. Síðustu 12-15 ár
hafa litlar sveiflur verið hvað varð-
ar Ijölda nemenda og hafa að jafn-
aði verið um 250 nemendur í ár-
gangi. Nú í vor yfirgaf grunnskól-
ann stór árgangur, eða um 250
unglingar, en sá árgangur sem inn
kemur í haust er hins vegar
óvenjufámennur. Alls eru 199 börn
skráð í skólana og er það í fyrsta
sinn í langan tíma sem svo fá
börn hefja skólagöngu. Ljóst er
að árgangar næstu 2-3 ára verða
einnig fremur fámennir.
Á síðasta skólaári voru 2.469
börn skráð í skólana á Akureyri,
en eru 2.425 nú. Flestir nemendur
eru í Síðuskóla, um 580, í Glerár-
skóla verða um 470 nemendur,
um 430 í Lundarskóla, 415 í gagn-
fræðaskólanum, 375 í barnaskól-
anum og um 180 í Oddeyrarskóla.
Ingólfur Ármannsson skólafull-
trúi Akureyrarbæjar sagði að nú,
hálfum mánuði áður en skólarnir
byija, vantaði 4-5 kennara og yrðu
stöðurnar auglýstar fljótlega.
Hann sagði að undanfarin haust
hefði ástandið verið svipað. „Það
kom mikil hviða í apríl og þá leit
óvenjuvel út með kennararáðning-
Heimalöndimarálag togara
ÚA hækkað úr 12% í 30%
SAMKOMULAG hefur náðst á
milli Útgerðarfélags Akur-
eyringa og sjómanna á togurum
þess um hækkun á skiptaverði
afla. Svonefnd heimalöndunar-
uppbót sem greidd er ofan á fisk-
verð Iandi togarar afla sínum
heima og var ákvörðuð 12% af
Verðlagsráði verður hækkuð í
30%.
Urgur hefur verið í sjómönnum
í Eyjafirði sem landa öllum afla til
vinnslu heima og hefur þeim þótt
fiskverð lágt miðað við það verð sem
greitt er fyrir fisk á fiskmörkuðum
syðra og erlendis. Fyrir nokkru rit-
uðu áhafnir togara félagsins tii forr-
áðamanna þess og kröfðust hækk-
unar á skiptaverði afla.
Vilhelm Þorsteinsson annar
framkvæmdastjóra ÚA sagðist von-
ast til að í kjölfar þessa samkomu-
lags yrðu allir aðilar sáttir. Sjómenn
hefðu verið óánægðir með það verð
sem fengist hefði fyrir fiskinn. „Það
verð sem ákvarðað er af Verðlags-
ráði er allt annað en það sem geng-
ur á fijálsa markaðnum," sagði
hann.
Aðspurður hvort hækkunin bryti
gegn þjóðarsáttinni svokölluðu
kvaðst hann telja að svo væri ekki,
fiskverð væri með ýmsum hætti og
þyrftu menn ekki annað en skoða
lista yfir söluverð bæði á fiskmörk-
uðum hér heima og erlendis til að
sjá það. Öllum afla togara ÚA
væri landað heima og hefði greiðsla
félagsins fyrir fisk verið neðarlega
á listanum miðað við það sem gerð-
ist á fijálsa markaðnum.
Handfærasinfónían, kvikmynd um líf trillukarla:
Dragnótabátar skrapa Qörur en
trillur leita lífsbjargar á hafi úti
- segir Arni Tryggvason leikari og trillukarl í Hrísey
sem telur trillukarla eiga undir högg að sækja
HANDFÆRASINFÓNÍAN er vinnuheiti á nýrri íslenskri kvikmynd
sem þeir Árni Tryggvason leikari og trillukarl og Páll Steingrímsson
kvikmyndatökumaður vinna nú að. í myndinni verður lífí og starfi
trillusjómanna gerð skil og síðasta vetur og sumar hafa verið teknir
nokkrir kaflar í kvikmyndina. Ætlun þeirra félaga er að gera nokkuð
nákvæma úttekt á lífi trillusjómanna, en báðir hafa þeir stundað sjó-
sókn. Páll átti um skeið hluta í trillu á móti Ása í bæ og Árni ásamt
eiginkonu sinni, Kristínu Nikulásdóttur, hefur róið frá Hrísey síðastlið-
in 35 sumur. Morgunblaðsmenn brugðu sér út í Hrísey í vikunni og
ræddu við Árna um kvikmyndina og líf þess fólks sem sækir sjóinn
á litlum, opnum bátum. Dragnótaveiði stærri báta í Eyjafirði er mál
sem mjög brennur á trillusjómönnum og þar er Árni engin undantekn-
ing.
„í kvikmyndinni ætlum við að því hann fer að morgni og þar til
fjalla um trillukarlinn í hnotskurn, hann landar afla að kvöldi. Það sem
við munum reyna að gefa sem rak okkur út í þetta ævintýri var
gleggsta mynd af athöfnum hans frá einskær áhugi á trillukörlum og
Fóstrur/
þroskaþjólfar
Óskum eftir að ráða fóstru/þroskaþjálfa til
starfa sem fyrst.
Pálmholt er 2ja deilda dagheimili á Akureyri
með 17 börn á deild.
Allar nánari upplýsingar veita forstöðumenn
í síma 96-23941 eða dagvistarfulltrúi í síma
96-24600.
þeirra lífí, en það þekkjum við báðir
vel af eigin raun,“ sagði Árni
Tryggvason þar sem hann sat í eld-
húsinu heima hjá sér í Hrísey og
gerði ýsunni sem hann hafði veitt á
trillu sinni, Báru, þá um morguninn
góð skil.
Reiknað er með að kostnaður við
gerð kvikmyndarinnar sé um 5 millj-
ónir króna. Kvikmyndasjóður hefur
veitt styrk að upphæð 2,5 milljónir
króna og Landssamband smábáta-
eigenda 500 þúsund króna styrk.
„Með kvikmyndinni vonumst við til
að geta gefíð fólki hugmynd um
hversu margbreytilegt líf trillukarls-
ins er, þó svo róið sé á sömu mið æ
ofan í æ þá er alltaf eitthvað nýtt
að sjá í hvert sinn,“ sagðiÁrni. „Það
er til dæmis tignarleg sjón að sjá
hóp höfrunga þurrka sig upp úr sjón-
um samtímis, sá sem sér slíkt gleym-
ir því aldrei. Hver sjóferð í fallegu
veðri er á við margar ferðir til Spán-
ar.“
Safna undirskriftum gegn
dragnótaveiðum
Ámi segir að ástæða þess að ráð-
ist var í gerð myndarinnar sé einnig
sú að mjög sé að trillukörlum þrengt
og sér virðist sem smám saman sé
verið að ýta þessari stétt manna til
hliðar. Trilluútgérð eigi í vök að
veijast, stærri útgerðir kaupi upp
litlu bátana vegna kvótans og allt
stefni í að fáar stórar og öflugar
útgerðir muni í framtíðinni eiga allan
V.^
Árni Tryggvason leikari og trillukarl í Hrísey.
físk í miðunum kringum landið.
Þetta sé að sínu áliti alröng stefna,
m.a. vegna þess að í sumum sjávar-
þorpum standi trilluútgerðin undir
stórum hluta físköflunar.
Dragnótaveiði báta í Eyjafirði er
Árna einnig ofarlega í huga, en að
undanförnu hafa sjómenn safnað
undirskriftum með það að markmiði
að fá dragnótaveiðar á grunnmiðum
bannaðar í firðinum. Undirskriftum
trillukarla er safnað á öllum þéttbýl-
isstöðum við Eyjafjörð og er nú þeg-
ar búið að skila þeim inn til sveitar-
stjórna viðkomandi staðar eða það
verður gert alveg á næstunni.
„Margir trillukarlar sækja á þau
mið sem bátar allt upp í tugi tonna
að stærð eru að skrapa á jafnvel
alveg upp í fjörur. Þeir fara meira
að segja svo grunnt stundum að
trillukarlar veigra sér við að fara svo
grunnt.“ Þá segir Árni það vitað
mál að firðirnir séu uppeldisstöðvar
fýrir bolfisk og einnig hafí því marg-
oft verið lýst yfir að fískistofnar séu
í hættu. Því veiti ekki af að vernda
hvern þann blett þar sem uppeldi á
sér stað, sé það ekki gert er voðinn
vís. Dragnótaveiði hafi verið tak-
mörkuð í Eyjafirði á miklu skynsam-
legri hátt á árum áður en nú er.
Nú fá menn ekki bein úr sjó
„Þetta er svo gróft núna að sum-
ir toga á dragnót uppi í þara innan-
um og yfir grásleppunet, menn hafa
verið að toga svo gott sem við hafn-
arkjaftinn og kvarti menn yfir þessu
eru svörin þau að þetta sé leyfílegt.
Við sem höfum fylgst með þessu í
áraraðir vitum að þetta er alveg
ótækt og verður að breytast. Margir
trillukarlar róa með línu á haustin
og höfðu af því dijúgar tekjur, en
nú fá menn ekki bein úr sjó, drag-
nótabátarnir hafa hreinsað allt upp,
álana líka. Hér í firðinum er búið
að taka upp tugi tonna af ýsu og
þorski upp undir fjörum, en það er
fiskur sem hefur verið uppistaða
línuveiði smábáta að haustinu þegar
veður fara að versna og okkur
trillukörlum þykir það öfugsnúið
þegar stóru bátarnir eru að skrapa
fjörur alveg upp í tún, en smátrill-
urnar þurfa að leita út í ballarhaf
eftir lífsbjörginni. Við verðum að
stöðva dragnótaveiðarnar, sem
sjaldan hafa verið grófari en einmitt
nú í sumar. Eina skynsamlega lausn-
in á því máli ei að loka öllum ijörð-
um fyrir þessum stórtæku veiðar-
færum.“