Morgunblaðið - 18.09.1990, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 18. SEPTEMBER 1990
41
Minning:
Margrét Hálfdán-
ardóttir frá Hesti
fengi engan veginn fullan bata og
yrði að búa við varanlega örorku.
Sumarið 1989 dvaldi Ólöf nokk-
urn tíma í sumarbústaðnum í Land-
brotinu. Voru ættingjar og vinir
hennar að vona, að heilsa hennar
hefði nú náð því marki að hún
gæti notið þess að vera í sveitinni
og haft börn og barnabörn hjá sér
eins og áður var þegar Björn var
lífi. En aftur skipaðist veður í lofti
og dökkt ský dró fyrir sólu. Nýr
alvarlegur sjúkdómur gerir vart við
sig og aftur þarf Óiöf að þola nýja
læknismeðferð bæði á sjúkrahúsum
og heima. Og áður en varði virtist
ljóst að hveiju myndi draga.
Við sem fylgdumst með hinni
erfiðu sjúkdómsmeðferð sem Ólöf
þurfti að þola síðustu 4 árin sem
hún lifði, undruðumst hið mikla
andlega þrek, æðruleysi og hug-
arró, sem hún hafði til að bera.
Aldrei var kvartað um slæma líðan.
Þegar spurt var kom alltaf sama
svarið: „Mér líður vel, ég þarf ekki
að _kvarta.“
Á sjúkrahúsinu naut Ólöf mjög
góðrar umhugsunar, bæði af hendi
lækna og hjúkrunarfólks og á það
miklar þakkir skilið fyrir framúr-
skarandi störf.
Það var alveg ljóst að þrátt fyrir
veikindin var Ölöf mjög sátt við
lífið. Hún hafði sjálf notið mikillar
hamingju í sínu einkalífi, eignast
góðan mann sem hún dáði og með
honum börn, sem notið hafa ham-
ingju í sínu lífi. Þau eru öll gift og
eiga sín börn. Heillaríku lífsverki
var lokið. Heisjúk en æðrulaus hafði
hún orð á því, að nú væri ekki eft-
ir neinu að bíða.
Og kallið kom laugardagskvöldið
8. september. Náðarsvefninn mikli
leysti hana frá hinu langa veikinda-
stríði.
Og nú hefur Ólöf lokið göngu
sinni hér á jörð. Við Margrét þökk-
um henni fyrir samfylgdina. Við
minnumst með þakklæti margra
samverustunda á liðnum árum og
óskum henni góðrar ferðar til nýrra
heimkynna. Þar munu verða fagn-
aðarfundir.
Okkar innilegustu samúð vottum
við börnum hennar, aldinni móður
og öðrum ástvinum. Blessuð veri
minning Ólafar frá Seglbúðum.
Erlendur Einarsson
Móðursystir mín, Ólöf Helgadótt-
ir, hefur hlýtt kalii guðs eftir erfið
veikindi. Ólöf var kærleiksrík kona
og mörgum kostum gædd. Einn af
þeim var að liggja aldrei á liði sínu
gæti hún hjálpað. Sýndi hún mér
og móður minni ómetanlegan stuðn-
ing þegar við urðum fyrir miklum
missi og sorg ríkti á heimili okkar.
Enginn var gjöfulli en hún á ýmis
heilræði og hvatningu þegar þörf
var á slíku. Síðustu misseri áttum
við margar ánægjulegar stundir
saman. Þær lifa sterkt í huga mér
og munu eigi gleymast.
Kærleikurinn er langlyndur,
hann er góðviljaður, kærleikurinn
öfundar ekki, kærleikurinn er ekki
raupsamur, hreykir sér ekki upp;
hann hegðar sér ekki ósæmilega,
leitar ekki síns eigin; hann reiðist
ekki, tilreiknar ekki hið illa; hann
gleðst ekki yfir óréttvísinni, en sam-
gleðst sannleikanum; hann breiðir
yfir allt, trúir öllu, vonar allt, um-
ber allt. Kærleikurinn fellur aldrei
úr gildi (1. Kor. 13, 3—8).
Með þessum fáu orðum kveð ég
góða frænku. Börnum hennar,
tengdabömum og barnabörnum
sendi ég innilegar samúðarkveðjur.
Gyða Sigríður
Fædd 6. janúar 1901
Dáin 7. september 1990
Margrét var fædd að Hesti í
Hestfirði við ísaijarðardjúp á fyrsta
ári aldarinnar. Hún var dóttir hjón-
anna Daðeyjar Daðadóttur frá
Eiríksstöðum í Ögursveit og Hálf-
dáns Einarssonar frá Hvítanesi
Hálfdánarsonar prófasts á ísafirði.
Hún var næstyngsta dóttir þeirra
hjóna, en þær voru fimm og synirn-
ir fjórir. Allt var þetta mikið mynd-
ar- og manndómsfólk, sem mikill
ættgarður er af kominn við Djúp,
en nú eru þessi systkini, börn Dað-
eyjar og Hálfdáns, öll látin.
Margrét flyst með foreldrum
sínum frá Hesti árið 1921 til Bol-
ungarvíkur. Litlu síðar fer hún til
Reykjavíkur í vist og til náms í
hannyrðum og heimilishaldi. Að því
loknu fer hún aftur vestur og kynn-
ist þá mannsefni sínu, Ólafi M.
Ólafssyni, smið, af Hólsætt og þau
giftust og stofna sitt heimili í Bol-
ungarvík 1924. Þar eignast þau
fimm börn, Margréti sem nú er
búsett í Bandaríkjunum. Hún átti
tvo syni. Yngri son sinn missti hún
um tvítugt; Hálfdán Daða sem á
sex börn er öll eru á lífi; Steinunni
sem átti fjögur börn. Elsta son sinn
missti hún fimmtán ára; Álfhildi
sem á fjóra syni, búsetta í Banda-
ríkjunum og eina dóttur búsetta á
Akranesi; Kristján Gunnar mat-
svein er fórst með Júlí á Nýfundna-
landsmiðum 9. febrúar 1959. Hann
átti ijögur börn sem öll lifa.
í Bolungarvík búa þau Margrét
og Ólafur til ársins 1944 að þau
flytjast á Isafjörð. I Bolungarvík
vann Ólafuar sjálfstætt við smíðar
og Margrét vann utan heimilis,
mikið við saltfísverkun. Margrét var
alla tíð mikil dugnaðar- og fyrir-
myndarhúsmóðir, gestrisin og vin-
mörg. Á heimili hennar var alla tíð
mikill gestagangur og opið hús öll-
um ættmennum og vinum. Hún var
í sambandi við allt ættfólkið og ef
maður vildi fá fréttir af fólkinu, þá
gat hún alltaf leyst úr því. Henni
féll helst aldrei verk úr hendi ef
ekki voru bein heimilisverk, þjón-
usta við heimilisfólkið eða gesti.
Þá var gripið í pijónana eða heklað
og saumað, meðan heilsan og sjón-
in leyfði. Þessa handavinnu sína gaf
hún vinum sínum og ættingjum og
barnabörnum sínum. Þijú barna-
börn sín ólu þau upp, Ólafur og
Margrét, þau Ólaf, Róbert og Sig-
rúnu. Barnabörnin urðu 21, af þeim
lifa 19 en barnabarnabörnin eru
tuttugu og níu.
Á Isafirði búa þau til ársinsv1947.
Ólafur vann þar við smíðar, m.a.
hjá skipasmíðastöð Marselíusar
Bernharðssonar, og Margrét utan
heimilis við rækjuvinnslu. Árið 1947
flytjast þau til Reykjavíkur og
kaupa sér íbúð á Rauðarárstíg 22.
Ólafur stundaði húsgagnasmíðar og
þótti frábær smiður. Árið 1960 fara
þau hjónin í heimsókn til Banda-
ríkjanna í boði dætra sinna. Það
var þeim mikil upplifun. Þau fóru
mikið um í Kaliforníu og sáu margt
er vakti undrun þeirra og ánægju
og lifðu lengi á minningunum það-
an. Ólafurlést 16. janúar árið 1974.
Ævidagur og lífsreynslubraut
Margrétar er löng, starfsöm og af-
kastamikil. Fyrir það er mér efst í
huga virðing og þökk. Virðing fyrir
þeim lífsmáta er hún hafði tileinkað
sér og þökk fyrir allt það er hún
var mér og fósturmóður minni og
öllum öðrum meðan henni entist
aldur og heilsa.
Þegar ég nú lít yfir farinn veg
þá er margra ljúfra stunda og at-
burða að minnast frá æsku minni
í Bolungarvík og kynnum okkar
Margrétar, sem ég þekkti frá barn-
æsku.
Hinn 14. desember 1924 ferst
mb. Njörður með allri áhöfn utar-
lega í Isaijarðardjúpi í aftakaveðri.
Jónatan Björnsson, móðurbróðir
minn, var skipstjóri á bátnum. Hann
var giftur Jónu, systur Margrétar.
Litlu eftir þennan válega atburð
flyst Jóna, fósturmóðir mín, með
mig til Bolungarvíkur til þess að
vera nær ættfólki sínu, er þangað
flutti 1921. Við fósturmóðir mín
bjuggum í nábýli við Hólsá, þar sem
áin rennur yfir fjörukamþinn til
sjávar, í svokölluðu Hálfdáns-húsi.
Eg var þá 5-6 ára og fer út á ísinn
á ánni um vorið og féll í ána, og
lendi á milli skara og var nær dauða
en lífi, er ég náðist. Fékk ég alvar-
lega lungnabólgu og lá lengi veikur
en Halldóri Kristinssyni, héraðs-
lækni, tókst þó að halda í mér líftór-
unni. Margrét og Ólafur bjuggu þá
beint á móti okkur hinu megin við
ána. Hver þáttur Margrétar var í
björgun minni veit ég ekki en þegar
ég kom til heilsu hræddi Margrét
mig ægilega með ánni, og sagði
síðan með þungum áherslum og
byrsti sig: „Það ætti að rassskella
öll börn upp úr ískaldri ánni sem
eru að príla nálægt henni.“ Eftir
þetta kallaði ég hana aldrei annað
en Grimm, sem rassskellir öll börn
upp úr ánni. Hún reyndist mér síðar
síður en svo grimm, þessi einlæga
og hjartahlýja kona, er mér óx þrek
og þroski og henni og hennar manni
á ég það að þakka að þegar ég var
12 ára fór ég til þeirra frá ísafirði,
til þess að læra sund, við nýbyggða
sundlaug á bökkum Hólsár sem
hituð var upp með kolum. Þetta
þótti myndarlegt framtak af fá-
mennu og fátæku þorpi þá. Sund-
kennari var Gísli Kristjánsson.
Lífið knýr okkur áfram ókunna
vegu og árin líða og fyrir okkur
öllum liggur hverfulleiki aldurs og
tilveru. Enginn veit þó hvenær að
þessum skilum kemur, að þrekið,
getan og heilsulánið bregst og
líkamlega og andlega atgervið
hrörnar og þverr. Þá þarf æðru-
leysi og kjark til þess að taka vand-
anum og vangetunni og vitrænt
þolgæði til þess að halda sálarró.
I sambandi við hina gengnu kyn-
slóð má enginn gleyma því hvað
lífsbaráttan var hörð og hvað það
fólk átti erfitt lif og kynntist lítið
þægindum, munaði eða menntun.
En það átti menningu hjartans. Það
voru aðrir lífshættir og aðrar lífs-
áherslur andlegar, er sköpuðu því
mannkosti, fórnarlund, hæversku,
trú og heiðarleika. Á þeirri tíð vissu
menn að þeim er búið fall er byrgja
augu sín og að höfuðið verður fót-
unum falli að varna, og að enginn
má missa stjórn á rökrænni hugsun
sinni og dómgreind ef hann vildi
teljast maður með mönnum.
Andlegur þróttur, þolgæði, um-
burðarlyndi og raunsæi, eru ávextir
víðsýni, skilnings og manndóms.
Það eru þeir fjársjóðir sem þjóðin
hefur til skamms tíma búið að, og
hvorki mölur né ryð fá grandað,
og borið hafa uppi mannlífið í þessu
landi. Þetta hugarfar var einkenn-
andi fyrir allt ættfólk Margrétar.
Það var allt trúrækið svo að af bar
enda prestar, prófastar, sálmaskáld
og biskupar í ættinni.
Það var trú þess að hinn kristi-
legi andi hefði grundvallaráhrif til
góðs og blessunar á einstaklinginn
sem og á samféiagið allt, og myndi
leiða til hamingju og velferðar alls
mannkyns í auknum og friðsam-
legri samskiptum, og færa sigur í
hverjum vanda.
Aðalvandamál þjóðfélaganna
væri ekki menntunarleysi fólksins
heldur menningarleysið. Skortur
kristilegs siðgæðis og skortur heil-
brigðs og réttláts lífsstíls. Að elska
þýðir að þjóna og fóma sagði það,
og að enginn bætti ástand heimsins
án kærleika, réttlætis og heiðar-.
leika.
Það er gleði mín, gæfa og lífslán,
að hafa átt samleið með þessu góða
fólki á lífsleið minni, því samstaða
þess, hjartahlýja og drengskapur
yljar enn sálu minni. Blessuð sé
minning Margrétar Hálfdánardótt-
ur.
Guð gefí þeim frið, náð og blessr
un er horfnir eru úr þessum heimi,
og frið og líkn þeim er eftir lifa.
Ég sendi börnum Margrétar og
Ólafs og barnabörnum og öllum
ættingjum og vinum einlægustu
samúðarkveðjur.
Björn Olafsson

a ■ m m m m m m m
Ritvinnsla -Töflureiknir
60 stundir, frábært verð
Tölvuskóli Islands

s: 67_1_4 66,jDjiið UJ Jd.22f

HREINSIVÉLAR
RYKSUGUR
Mikiö úrval af ryksugum
fyrir blautt og þurrt.
TEPPAHREINSIVÉLAR
Margar stæröir af hinum
vinsælu teppahreinsivélum
frá KÁRCHER.
/
SÁPUR í úrvali
Teppasápa RM 60
0.8-10-20 kg.
GÓLFÞVOTT AVÉLAR
Léttar og meðfærilegar
vélar fyrir íþróttahús,
verksmiöjur, verzlanir,
hótel o.fl.
Sölu- og þjónustuaðilar
Geisli - Vestmannaeyjum, Glitnir - Borgarnesi
Póllinn - (safirði, Rafgas - Akureyri
RAFLAGNIR - TÖLVULAGNIR - MÓTORVINDINGAR
VERZLUN - ÞJÓNUSTA
SlMI 91-82415 - 82117 ■ TELEFAX 1-680215
SKEIFAN 3E-F. BOX 8433. 128 REYKJAVlK