Morgunblaðið - 25.09.1990, Qupperneq 25

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 25. SEPTEMBER 1990
25
Alþj óðagj aldey rissj óður inn:
Persaflóadeilan leiðir
til þess að vextir hækka
Washington. Reuter, dpa.
FORY STUMENN í fjármála-
heiminum þinga um þessar
mundir í Washington á vegum
Alþjóðabankans og Alþjóðagjald-
eyrissjóðsins (IMF). Takast þeir
meðal annars á við vandamál sem
skapast hafa vegna hernaðar-
ástandsins við Persaflóa. Vonir
manna um að breytingin í sam-
búð austurs og vesturs hefði í för
með sér samdrátt hernaðarút-
gjalda urðu að engu í byrjun
ágúst, þegar Saddam Hussein
íraksforseti sendi her sinn inn í
Kúvæt. Hækkun á olíuverði sigldi
í kjölfarið og nú telja ýmsir að
skortur á peningum hækki þá
einnig í verði. Fastanefnd IMF,
skipuð 22 fjármálaráðherrum og
seðlabankastjórum, hvatti í gær
til bráðra aðgerða til aðstoðar
þeim löndum sem verða fyrir
Alþjóðabankinn:
Þörf á stórfé til sam-
göngubóta í ríkj-
um þriðja heimsins
Washington. Reuter.
VEGIR, brýr og önnur mannvirki sem eru forsenda eðlilegrar efna-
hagsþróunar eru að grotna niður í ríkjum þriðja heimsins. Embættis-
maður Alþjóðabankans telur, að viðgerðir á samgöngumannvirkjun-
um kosti hundruð miiljarða dollara.
Á vegum Alþjóðabankans verður
unnið að úttekt á þeim vanda sem
við er að etja í samgöngumálum
þriðja heims ríkja. Er ætlunin að
skvrsla um málið liggi fyrir snemma
á næsta ári. Arturo Israel, starfs-
maður bankans, sem stjórnar út-
tektinni, sagði að hér væri um fram-
kvæmdir að ræða, sem kostuðu
hundruð milljarða.
Til marks um hve mikill vandinn
er má nefna, að Alþjóðabankinn
taldi 1988, að á næstu 10 árum
þyi-ftu þróunarríkin 85, sem njóta
aðstoðar bankans, að fá um 90
milljarða dollara (um 500 milljarða
ÍSK) aðeins til vegagerðar. í Afríku
eru ýmsar þjóðbrautir þannig, að
vegirnir hafa horfið í orðsins fyllstu
merkingu vegna skorts á viðhaldi.
í Kairó búa menn við vatns- og
holræsakerfi, sem er að stofni til
frá árinu 1900. Það er nú að hruni
komið og viðgerðin kostar himinhá-
ar fjárhæðir. Á eyjunni Jakarta eru
þjóðvegir á milli borga í góðu lagi
en út frá þeim eru leiðirnar næstum
ófærar. í Lagos, höfuðborg Nígeríu,
hafa fyrirtæki ráðist í að smíða eig-
in raforkuver vegna þess að þau
sern borgin rekur ganga ekki leng-
ur. í Mexíkóborg var lögð góð neð-
anjarðarbraut en kostnaðurinn við
hana var svo mikill, að öll önnur
þjónusta hefur orðið að gjalda þess.
Vandamálin eru ekki einvörð-
ungu í ríkjum þriðja heimsins.
Bandaríkjamenn glíma til dæmis
við mikinn vanda. Hið mikla banda-
ríska þjóðveganet, sem var lagt á
sjöunda og áttunda áratugnum er
víða farið að gefa sig og vegna
halla á ríkissjóði Bandaríkjanna
hefur viðhald dregist saman.
fjárhagsáföllum vegna Persaf-
lóadeilunnar.
Michel Camdessus, forstjóri Ál-
þjóðagjaldeyrissjóðsins, hefur bent
á, að markaðarnir átti sig á því,
að sparnaður sé of lítill í heiminum
og auk þess sé töluverð eftirspurn
eftir fjárfestingu. Við þessar að-
stæður sé óhjákvæmilegt að vöxt-
um sé þrýst upp á við.
Bandaríkjastjórn hefur farið
fram á 20 milljarða dollara (rúm-
lega 110 milljarða ÍSK) alþjóðlega
aðstoð til að standa straum af
kostnaði við liðssafnað í Saudi-
Arabíu og á höfunum í nágrenni
íraks. Þá bitnar það þungt á mörg-
um ríkjum, að viðskiptabann skuli
sett á lrak. Olíuverð hefur hækkað
um helming frá því í byijun ágúst
og þannig mætti áfram telja. Allt
hefur þetta áhrif á fjármagnsmark-
aðinn og ýtir undir eftirspurn eftir
peningum.
Vestur-Þjóðveijar og Japanir eru
þær þjóðir sem átt hafa mestan
afgang undanfarin ár. Frá þeim
hefur einnig komið mikið fjármagn
í alheimsviðskipti. Nú glíma þessar
þjóðir við eigin vanda; Þjóðveijar
standa straum af kostnaði vegna
sameiningar ríkisins og hlutabréf
hafa fallið í verði í Japan. Hallinn
á ríkissjóði Bandaríkjanna kallar
einnig á mikið lánsfé.
Ráðherrarnir á ársfundi Alþjóða-
gjaldeyrissjóðsins í Washington
standa frammi fyrir því, að vextir
hljóta að hækka vegna vaxandi eft-
irspurnar eftir peningum. Markaðs-
lögmálin leiða einfaldlega til þess.
Fjármálaráðherrar sjö helstu iðn-
ríkja heims — Bandaríkjanna, Bret-
lands, Frakklands, Ítalíu, Japans,
Kanada og V-Þýskalands — virtust
sannfærðir um það eftir einkafund
sinn í Washington á laugardag, að
skoitur á olíu eftir innrás Iraka
myndi ekki draga úr efnahagsstarf-
semi á heimsmælikvarða.
Ráðherrarnir hvöttu Bandaríkja-
stjórn eindregið til að minnka hall-
ann á ríkissjóði. Hann stefnir í 250
milljarði dollara á fjárlagaárinu,
sem hefst 1. október nk., ef forset-
inn og Bandaríkjaþing ná ekki sam-
komulagi um annað. Þá voru þjóðir
heims hvattar til að ástunda sparn-
að.
Benazir Bhutto.
Pakistan:
Bhutto dreg’-
in fyrir rétt
Lahore, PakiaUm. Reuter.
BENAZIR Bhutto, fyrrum for-
sætisráðherra Pakistans, hefúr
verið gert að mæta fyrir rétti
2. október til að svara til saka
fyrir meinta spillingu í valdatíð
sinni.
M.B. Zaman ríkissaksóknari
sagði á sunnudag að málsgögn
bentu til að ýmislegt væri athuga-
vert við feril Bhutto og ríkisstjórn-
ar hennar þá tuttugu mánuði sem
hún sat að völdum. Nefndi hann
sérstaklega þá ákvörðun Bhutto
að úthluta lóð til byggingar lúxus-
hótels í höfuðborginni Islamabad
i trássi við borgarskipulag. Verði
Bhutto sakfelld eru líkur á að
henni verði meinuð þátttaka í
kosningum sem boðaðar hafa ver-
ið 24. október næstkomandi.
Loksins.
Handkrem sem
verndar
ánkláða.
pm
- ekkibara heppni
38. leikvika — 22. september 1990
Röðin: XX2-111 -2XX-22X
HVERVANN?
1.347.008,-
1. vinningur kr. 860.988,-
2. vinningur kr. 243.010,-
3. vinningurkr. 243.010,-
12 réttir: 9 raðir komu fram og fær hver 95.665,-
11 réttir: 107raðirkomuframogfærhver 2.271,-
10 réttir: 823raðirkomuframogfærhver 295,-
* enginn er með 12 rétta leiki þá færist vinningsupphæðin
a 1. vinning í næstu viku.
* Ef vinningurinn fyrir 10 rétta er undir 200 kr. þá færist vinn-
mgsupphæðin á 11 rétta í sömu vikunni.
Norræna iistamiðstöðin óskar
eftir að ráða
ritstjóra
tímaritsins SIKSI frá 1. janúar 1991.
Ritstjóri SIKSI hefur útgáfu tímaritsins með höndum, skipu-
leggur vinnsluna og stjórnar henni í samráði við aðra norr-
æna ritstjóra. SIKSI er tímarit um listir og er sérstök
áhersla lögð á víðtæka umfjöllun um nútímalist.
Ritstjórinn þarf að vera vel heima í listasögu, ekki síst
sögu nútímalistar og hafa reynslu af útgáfustarfsemi. Við-
komandi þarf einnig að eiga auðvelt með að tjá sig bæði
í ræðu og riti auk þess sem viðeigandi starfsreynslu er
krafist. Ritstjórinn þarf að hafa fullkomið vald á dönsku,
norsku eða sænsku en starfsmenn Listamiðstöðvarinnar
tala sænsku.
Stöðugt er unnið að frekari framþróun Norrænu listamið-
stöðvarinnar. Stofnunin skipuleggur listsýningar þar sem
einkum er lögð áhersla á norræna samtímalist. Þannig
gengst miðstöðin fyrir tvíæringnum BOREALIS, gefur út
tímaritið SIKSI, rekur 12 norrænar gestavinnustofur og
skipuleggur ráðstefnur og fyrirlestra. í Listamiðstöðinni
er að finna bæði bóka- og skjalasafn auk þess sem stofnun-
in á einnig safn iistaverkabóka.
Norræna listamiðstöðin er á eyjunni Sveaborg skammt frá
Helsingfors. Staðan er veitt til fjögurra ára. Húsnæði er
til reiðu á Sveaborg og þeir starfsmenn stofnunarinnar,
sem flytja til Finnlands frá hinum Norðurlöndum, fá greidd-
an styrk og sérstakar launauppbætur sökum þessa.
Umsóknir um stöðu þessa þurfa að hafa borist þann 1.
október 1990. Umsóknir skal senda: Nordisk Konstcentr-
um, Sveaborg, SF-00190 Helsingfors.
Nánari upplýsingar veitir forstöðumaður Norrænu lista-
miðstöðvarinnar, Staffan Carlén, í síma 358-0-668-143.
ACO Mjuk Hander notalegt handkremsem verog verndar hendurnar
aðeins meir en venjulega. Það er mýkjandi og í þvíer tvöfaldur skammtur
náttúrulegra, rakabindandi efna.
Og því fylgir enginn kláði. Það er því hægt að nota oft á dag, sé þess þörf.
ACOMjukHand
Með og án ilmefna.
Fæst aðeins í apótekinu.