Morgunblaðið - 30.09.1990, Blaðsíða 22

22 C
MORGUNBLAÐIÐ MENNINGARSTRAUMAR SUNNUDAGUR 30. SEPTEMBER 1990
Diesel V-8, 6.2, 4x4, rauður m/hvítu pallhúsi. Hás. 60
Dana að framan, 70 að aftan. 4ra gíra, 36“ dekk. Ekinn
72 þús. km. Trölltraustur til allra ferða.
Tilboð óskast um verð, greiðslur og skipti.
^>íGa*a^aH
Miklatorgi, sími 15014.
Gabor kvenskómir em nú aftur fáanlegir á íslandi
íslenska Verslunarfélagiðhf. hefurnú lekið við umboðiáGABORhér
á landi.
Hvert par af Gabor skóm er „Listrœn framleiðsia“ þar sem besta
fáaniega hráefnið og kunnátta fœrustu sérfræðinga í skógerð er ávallt
notuð. Sérfræðiþekkingogalúð viðhvertþrep íframleiðslunniáhverri
tegund er aðalsmerki Gabor. - Pað þarf um 140 framleiðsiustig til að
framleiða fyrsta flokks skó sem faila vel að fœti, eru sérstaklega
þœgilegir og gefa vellíðan við notkun. - Gabor skór hafa alla þessa
eiginleika enda toppurinn á vestur-þýskri skóframleiðslu.
Þess vegna ættir þú að máta Gabor skóna strax í dag.
SKOHOLUN
REYKJAVÍKURVEGI50 '
HAFNARFIRÐI - SÍMI: 54420
GLÆSIBÆ-SÍMI82966
Kolaportið:
Musteri mynd-
listar undir
musteri fjár-
magnsins?
MYNDLIST/Er þjóbfélagib ab taka vib sér f
Myndlist í duglegu Ufi
ÞAÐ HEFUR lengi verið einkenni okkar þjóðfélags að taka listir
og menningu nokkuð hátíðlega. Ráðamenn hafa að mestu látið duga
að nota hin hátíðlegustu tækifæri til að tala um bókmenntir og
myndlist, og þá gjarna talað I hástemmdum lýsingum um mikilvægi
þessara þátta í að skapa sérstöðu íslenskrar menningar. Dagblöðin
telja menningarefni best eiga heima í helgarútgáfum, og ljósvaka-
miðlarnir eru einnig gjarnir á að raða slíku efni á síðdegisdagskrá
helgidaga (þ.e. þegar það truflar ekki íþróttaútsendingar). Allt
þetta hefur átt sinn þátt í að viðhaldaþeirri tilfinningu fólks, að
Iistir séu utan og ofan hins daglega lífs, og séu einungis ætlaðar til
spariafnota á helgum stundum. En nú bendir ýmislegt til þess að
þetta sé að breytast.
Myndlist virðist hafa orðið meiri
og virkari þáttur í daglegu
lífi fólks á síðustu árum, og þannig
hefur sá hópur einnig stækkað sem
leitar eftir að fylgjast með myndlist
af einu eða öðru
tagi. Drýgstan
þátt í þessu á sú
þróun að mynd-
list stendur að
ýmsu leyti nær
fólki í umhverf-
inu en áður var,
og því er auð-
veldara að nálg-
ast hana. Að þessu stuðla nokkrir
ólíkir þættir sem er upplagt að
benda á í þessum pistli.
Það er óumdeilanleg staðreynd
að sýningarstöðum myndlistar hef-
ur fjölgað (og það ekki bara í
Reykjavík), og því er meira um
myndlistarsýningar en á árum áð-
ur. Jafnframt er að skapast hefð
fyrir því að sömu sýningarnar séu
.settar upp á fleiri stöðum, eins og
t.d. hefur átt sér stað með nokkrar
sýningar sem Listasafn ASÍ hefur
sent á ferðir um landið. Listasafn
íslands hefur einnig staðið fyrir
sýningum (sem og fleiri) í tengslum
við svokallaðar M-hátíðir, sem
menntamálaráðuneytið hefur haft
forgöngu um. Þannig er aukið sýn-
ingarhald ótvírætt merki um að
myndlistin kemur nær daglegu lífi
fólks en áður.
En það er ef til vill ekki síður
utan sýningarsalanna, sem mynd-
listar verður vart í auknum mæli í
þjóðfélaginu. Skemmtistaðir og
veitingahús hafa í nokkrum tilvik-
um tekið upp þá nýbreytni að láta
lærða myndlistarmenn skreyta hús-
akynni sín, og stundum gefið þeim
nokkuð frjálsar hendur við það
verk. Stöku sinnum hefur þetta tek-
ist rétt í meðallagi, en í öðrum tilvik-
um hafa fjölmiðlar vakið athygli á
■verkinu, eins og t.d. í skemmti-
staðnum Tunglinu á síðasta vetri,
en nokkur titringur varð vegna per-
sónumynda, sem skreyttu þann stað
um tíma.
Þessi nýbreytni nær jafnvel til
opinberra stofnana, því að nýverið
voru lærðir myndlistarmenn fengnir
til að lífga upp á bílastæði Seðla-
banka íslands í svokölluðu Kolap-
orti við Kalkofnsveg, en þar er einn-
ig til húsa laugardagsmarkaður,
sem hefur unnið sér fastan sess í
bæjarlífinu. Hveijum myndlistar-
manni var úthlutað ákveðnu vegg-
plássi og séð fyrir efni, og síðan
gat hver og einn látið hugarflugið
ráða. Þeir sem nýta bílastæðin eða
heimsækja markaðinn geta síðan
dæmt um hvort þetta framtak lífg-
ar ekki talsvert upp á Kolaportið.
Það hafa einnig verið sett upp
fleiri útilistaverk á síðustu árum,
og smám saman bætist við þennan
þátt, bæði í höfuðborginni og ekki
síður á mörgum stöðum úti um
landið. Þessi verk vekja oft meiri
athygli en önnur myndlist, þar sem
þau er sett upp í daglegu umhverfi
manna og ekki auðvelt að líta fram-
hjá þeim. Sú staðreynd ein, að ekk-
ert hefur borið á lesendabréfum í
blöðunum þar sem þessum nýju
verkum er úthúðað og fundið allt
til foráttu er ótvíræð bending þess
að fólk er orðið umburðarlyndara
gagnvart nýjungum. Það eru ekki
mörg ár síðan að skúlptúrar eins
og minnismerkið um Thor Jensen
og frú í Hallargarðinum (eftir Helga
Gíslason), Áfangar í Viðey (eftir
Richard Serra), Sólfarið við Sætún
(eftir Jón Gunnar Ámason) eða
verk við stjórnstöð Landsvirkjunar
við Bústaðaveg (eftir Hafstein
Austmann) hefðu kallað á bylgju
bréfa frá hneyksluðum vegfarend-
um, sem þætti fegurðarvitund sinni
misboðið, og vildu að verkin yrðu
tekin niður hið fyrsta — eða að
minnsta kosti flutt á afvikinn stað
þar sem enginn þyrfti að sjá þau.
Jafnvel stjórnvöld eru farin að
taka við sér og helga nú myndlist
meira af sínum tíma en sem nemur
lofgjörð á hátíðarstundum. Nýlega
var haldið málþing um list og sköp-
unarþörf barna á vegum mennta-
málaráðuneytisins, og nú mun ætl-
unin að setja af stað átak í að efla
kennslu í myndmennt í grunnskól-
um landsins, og er þar um að ræða
langþráð verkefni í skólakerfinu.
Staðreyndin er sú, að þrátt fyrir
góðan vilja hefur myndmennt um
langan tíma verið algjör aukagi-ein
í kennslustofum landsins. Á grunn-
skólastigi hefur megináherslan ver-
ið á að þjálfa yngri nemendur í
teikningu og notkun lita, en minna
verið gert af því að fræða nemend-
ur um myndlistarsögu eða grunn-
þætti myndlistar. Framhaldsskóla-
nemendur hafa enga fræðslu fengið
í myndlist, nema þeir hafi tekið
slíkt sem hluta af námsvali sínu,
og þannig hefur kynslóð eftir kyn-
slóð útskrifast úr íslenska mennta-
kerfinu án nokkurrar fræðslu um
listræn afrek Grikkja og Rómveija,
ítalskra endurreisnarmanna og
franskra impressionista, hvað þá
upphaf íslenskrar málaralistar, eða
nýrri hreyfmga í íslenskri myndlist
á síðari hluta þessarar aldar.
En ef til vill er þjóðfélagið nú
að taka við sér. Hinir hörðustu hafa
löngum litið á myndlist sem iðju-
leysi í versta falli og tómstunda-
gaman í besta falli. Þó hafa ráða-
menn alltaf vitað að það sem eftir
þá mun liggja í sögunni eru ekki
aðgerðir á sviði efnahagsmála eða
í flokkadráttum hinna daglegu
deilna, heldur hvaða aðstæður þeir
geta skapað menningunni, og þar
með myndlistinni, til að dafna.
Þessi skilningur er varla enn farinn
að skila sér í auknu framlagi til
menningarmála; hann á enn eftir
að koma betur frayn í auknum skiln-
ingi á hvað þarf til að myndlist nái
að þroskast. Ef dæma má af þróun
síðustu missera og ára virðast ís-
lendingar þó á réttri leið — að vera
að vakna til vitundar um gildi hinna
myndrænu lista í daglegu lífi
menningarþjóðfélaga.
eftir Eirík
Þorlóksson
Árshdtíðir eru okkarfag!
Þríréttaður árshátíðarmatur kr. 2.700,-
Dansleikur að hætti Óperukjallarans
fyrir smærri fyrirtæki og hópa.
'6111
Simi18833
• •
— Oðruvísi staður
nn