Morgunblaðið - 24.02.1991, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 24. FEBRUAR 1991
11
með afkomumöguleika sauðfjár-
bænda. Margir telja að æskilegt
væri að búum yrði fækkað eftir sam-
ræmdri áætlun þar sem tekið yrði
tillit til búskaparaðstæðna og byggð-
asjónarmiða. Þessi skoðun hefur
verið ráðandi í almennum umræðum
í áratugi. Það er hins vegar vandséð
hvaða aðili muni treysta sér eða
verða treyst til þess að ferðast um
héruð og ákveða í boðhætti hvaða
bændur skuli búa áfram og hveijir
þeirra hætta. Því bendir allt til þess
að óhjákvæmilegt sé að láta hvern
bónda um að taka þessa ákvörðun
út frá eigin mati á aðstæðum," seg-
ir í nefndarálitinu.
Sjömannanefnd segir að landbún-
aðarstefnan hljóti eðlilega að miðast
við það annars vegar að tryggja
þeim bændum sem stunda búskap
áfram bærilega afkomu og hins veg-
ar þeim bændum sem láta af búskap
fjárhagslega aðstöðu til að hverfa
frá búi sínu þar sem það er óhjá-
kvæmilegt, eða draga saman og
snúa sér að öðrum verkefnum í sveit-
um eða nálægu þéttbýli, sé þess
kostur. „Almenna reglan, þegar
samdráttur er í einhverri framleiðsl-
ugrein í þjóðfélagi okkar, er að
greinin sjálf verði að axla þann
kostnað sem aðlöguninni er samfara.
Fólk missir störf sín og sé ekki
hægt að færa framleiðslutækin til
annarra nota verða þau verðlítil eða
jafnvel verðlaus. Af félagslegum og
pólitískum ástæðum og með hliðsjón
af þeim skuldbindingum sem leiða
af landbúnaðarstefnu liðinna ára, er
óhjákvæmilegt að taka með öðrum
hætti á vanda landbúnaðar."
Vandinn er 3.700 tonn
Framleiðsla kindakjöts hefur
dregist mjög saman undanfarin ár.
Á síðasta hausti var framleiðslan
9.200 tonn en innanlandsmarkaður
er talinn-vera 8.300 tonn, þannig
að offramleiðslan er 900 tonn. Full-
virðisréttur allra bænda á landinu
er hins vegar 12 þúsund tonn á ári
og er það sá réttur sem sauðfjár-
bændur hafa tekjur af, þó 2.800
tonna framleiðsluréttur hafi ekki
verið nýttur, aðallega vegna samn-
inga ríkisins um leigu á fullvirðis-
rétti og samninga um niðurskurð
vegna riðuveiki. Til þess að minnka
framleiðsluréttinn til samræmis við
kjötneyslu íslendinga þarf að skerða
hann um 3.700 tonn í allt, eða um
tæplega þriðjung.
Sjömannanefnd bendir á að fram-
leiðslutakmarkanir undanfarinna
ára hafi leitt til þess að afkastageta
margra búa sé vannýtt og þar sé
hægt að auka framleiðsluna án
umtalsverðs viðbótarkostnaðar. Þess
vegna sé hægt að lækka framleiðslu-
kostnaðinn á stuttum tíma með því
að heimila þeim sem það geta að
nýta afkastagetuna til fulls. Það sé
reyndar eina fljótvirka aðferðin til
að ná árangri. Á sama tíma verði
aðrir að draga saman til að komist
verði hjá aukinni offramleiðslu.
Nefndin bendir á að tvær leiðir séu
til að ná þessum árangri. Önnur leið-
in er sú að leyfa markaðnum að
ráða, láta framleiðendur keppa um
hylli neytenda á innlendum mark-
aði, undirbjóða hver fyrir öðrum,
þangað til nógu margir gefast upp
til að jafnvægi náist. Samstaða virð-
ist um það í þjóðfélaginu að firra
bændastéttina því verðfalli eigna og
þeirri tekjuskerðingu, sem sú lausn
mundi leiða til. Því er leitað til hinn-
ar leiðarinnar, sem er að auðvelda
þeim sem vilja draga úr framleiðslu
sinni eða hætta búskap að taka slíka
ákvörðun jafnhliða því sem bændum
verður tryggt verð fyrir afurðir sín-
ar.
Greiðslumark og beinar
greiðslur
er lokadagur pantana í 1. hluta
Samningur á milli Innkaupastofnunar ríkisins, Radíóbúðarinnar/Apple-umboösins
og Apple Computer hefur nú verið endurnýjaður og er þetta fjórða árið sem
ríkisstofnunum og starfsmönnum þeirra og Háskólastúdentum gefst kostur á að
kaupa tölvur, búnað og forrit með verulegum afslætti.
Nú í fyrsta sinn gefst kostur á að kaupa eina af nýju tölvunum, sem voru kynntar
í vetur, Macintosh LC á aðeins lo7.655,- kr. með lyklaborði og sv/hv skjá
eða 184.815,- kr. með litaskjá. Ennfremur er verð Macintosh Classic-
tölvanna sérlega hagstætt, frá 71.556,- kr.
Nokkuð ítarlega hefur verið sagt
frá tillögum sjömannanefndarinnar
og ástæðulaust að endurtaka allt
hér. Þó skal bent á nokkur atriði.
Lagt er til að sauðfjárræktinni
verði settur nýr rammi til næstu sex
ára, frá haustinu 1992 að telja. í
stað ábyrgðar ríkisins á kindakjöts-
framleiðslunni samkvæmt núverandi
búvörusamningi verði framleiðslunni
(SJÁBLS 12)
Pantanir berist í síöasta lagi 5. mars
til Agnesar Vilhelmsdóttur hjá
Innkaupastofnun rikisins,
Borgartúni 7, s: 91-26844
Radíóbúðin hf.
Apple-umboðið
Skipholti 21, Sími: 91-624800