Morgunblaðið - 17.03.1991, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 17. MARZ 1991
21
Úr þremur fyrirtækjum ú Akro-
nesi er aó verða til útgerðarrisi
á íslenskan mælikvarða. Heima-
menn úkvúðu að stíga skref ið
sjúlfir ón nokkurs þrýstings f ró
lúnastof nunum enda standa fyrir-
tækin þrjú f júrhagslega vel. Það
eru ekki allir sem skilja tilgang
sameiningar þegar allt leikur í
lyndi, en aðrir tala um framsýni
og dirf sku heimamanno — ekki
síst forrúðamanna Haraldar Böð-
varssonar og Co. sem verið hef ur
í eigu einnar fjölskyldu frú stof n-
un úrið 1906, en auk sameining-
ar hef ur verið úkveðið að opna
hið nýja fyrirtæki almenningi.
anna sem eflaust hafa séð annað
fyrir en þessa sameiningu. En þeir
urðu ekki eilífir, eins og dæmin
sanna, þó miklir dugnaðarmenn
væru. Eins er það með rekstur fyrir-
tækja. Þar gengur ekkert að eilífu
nema menn séu stöðugt í takt við
tímann og sofni ekki á verðinum í
stöðugri leit að nýjum tækifærum.
Eftir sameininguna verður hið
nýja hlutafélag eitt stærsta útgerð-
arfyrirtæki landsins. Hjá fyrirtækj-
unum þremur starfa um 300 manns
og verður fjöldi starfsmanna svip-
aður áfram. Fyrirtækið mun hafa
yfir að ráða þremur loðnuskipum
sem eiga fjóra loðnukvóta og fjórum
togurum með um tíu þúsund tonna
þorskígildi.
Seldi hross og
keypti sexæring
Haraldur Böðvarsson og Co. er
eista starfandi útgerðarfyrirtæki
landsins, stofnað af Haraidi Böðv-
arssyni 17. nóvember 1906 og er
því á sínu 85. aldursári. Haraldur
Böðvarsson, sem var afi núverandi
framkvæmdastjóra, Haraldar Stur-
laugssonar, byijaði með 250 krónur
á sínum tíma. Hann seldi hryssu og
þijú folöld, festi féð í sexæringi og
hóf útgerð, þá 17 ára gamall. Sex-
æringnum var gefið nafnið Helga
María og skömmu síðar var Höfr-
ungur keyptur og var það fyrsti
vélbátur fyrirtækisins. Allar götur
síðan hafa höfrungar verið í merki
fyrirtækisins. Alls hafa 36 smá og
stór skip verið í eigu fyrirtækisins.
Þrír ættliðir hafa haldið um stjórn-
artauma þess frá upphafi, fyrst
guðfaðir fyrirtækisins, Haraldur
Böðvarsson. Árið 1938 gaf Haraldur
syni sínum, Sturlaugi, helminginn í
fyrirtæki sínu og störfuðu þeir feðg-
ar saman upp úr því. Tvítugur að
aldri og nýlega útskrifaður úr Sam-
vinnuskólanum byijaði Haraldur
Sturlaugsson að vinna við hlið föður
síns og tók alfarið við stjórnartau-
munum 26 ára gamall, að föður sín-
um látnum árið 1976.
Alinn upp í
ákveðið starf
„Ég ólst upp með fyrirtækinu og
var alinn upp með það að markmiði
að einhvern tímann tæki ég við
stjórn þess. Því er ekki að neita að
snemma fékk ég ríka ábyrgðartil-
finningu, en hefði vissulega aldrei
tekið við þessu ef áhuginn hefði
ekki verið til staðar. Sjálfur hafði
ég hugsað mér frekari skólagöngu.
Það varð þó aldrei, því fyrirtækið
æpti á mig, en þau fimm ár sem
ég fékk að starfa við hlið föður
míns voru mér dýrmætur skóli.“
Haraldur á sex systkini, fjórar syst-
ur og tvo bræður sem báðir starfa
við fyrirtækið, annar sem fram-
leiðslustjóri og hinn sem útgerðar-
stjóri. „Fjölskyldan er alin upp við
það að þetta fyrirtæki sé lokað fjöl-
skyldufyrirtæki, sem eigi að vera
atvinnuskapar.di á Akranesi. En
fjölskyldan stækkar og ekki er endi-
lega hægt að gera ráð fyrir því að
ijórði ættliðúrinn hafi sama þanka-
gang og stofnandinn ætlaðist til.
Því teljum við þetta vera rétt augna-
blik til þess að opna fyrirtækið svo
að það megi fylgja þeirri þróun, sem
við sjáum nú fyrir og ekki síst með
það að markmiði að það geti áfram
verið mikilvægt atvinnutæki á Akr-
anesi,“ segir Haraldur.
„Heyrðu annars, áður en við höld-
um áfram. Má ekki bjóða þér heim
með mér að borða. Ég held að kon-
an eigi von á okkur í mat,“ segir
Haraldur og við ljúkum við kaffið
úr bollunum og höldum út í sólski-
nið.
Á kafi í pólitík
„Strákarnir gátu ekki beðið,“
segir Ingibjörg Pálmadóttir, eigin-
kona Haraldar, þegar við mætum í
matinn rétt fyrir klukkan eitt, en
synir þeirra fjórir eru sautján, sex-
tán, tólf og tveggja ára. Ingibjörg
er á kafi í pólitíkinni þessa dagana
og hefur reyndar verið það í mörg
undanfarin ár. Hún hefur verið for-
seti bæjarstjórnar Akraness síðan
1986 að einu ári undanskildu, en
þá notuðu þau hjónin tímann til að
eignast yngsta soninn. Nú skipar
Ingibjörg fyrsta sætið á lista Fram-
sóknarflokksins á Vesturlandi fyrir
komandi Alþingiskosningar. „Það
er hinsvegar aldrei talað um pólitík
á heimilinu. Það er bara útgerð og
aftur útgerð og ég myndi halda að
hann væri eitthvað veikur ef hann
færi að sýna pólitíkinni áhuga,“
segir Ingibjörg yfir hádegisverðin-
um. „Já. Það er alveg satt hjá henni.
Ég er ekki áhugasamur um stjórn-
mál. Mér finnst jafnframt ég engan
tíma mega missa frá útgerðinni og
því ræði ég trúlega útgerðarmálin
stanslaust. Ég tel að menn nái ekki
árangri nema með því að sökkva
sér niður í verkefnin og þess vegna
er ég ekki einn af þeim sem telja
það kost að geta útilokað sig frá
vinnunni heirna," segir Haraldur.
„Það hefur iengi loðað við stjórnend-
ur þessa fjölskyldufyrirtækis að
hafa ekki blandað sér mikið í póli-
tík. Afi og pabbi voru viðriðnir
bæjarstjórn fyrir Sjálfstæðisflokk-
inn hér áður og mig rámar í að
hafa verið á lista flokksins þegar
ég var á Bifröst. Hinsvegar get ég
játað það að ég kýs hana Ingibjörgu
mína. Ég kaus hana fyrir tuttugu
árum og síðan hef ég látið mér vel
líka að kjósa hana aftur og aftur
og myndi kjósa hana í hvaða flokki
sem hún starfaði í. Svo einfalt er
það.“
Éins og venja er á Skaganum hóf
Haraldur snemma að iðka knatt-
spyrnu. Hann lék með meistara-
flokki Akurnesinga og sinn fyrsta
landsleik spilaði hann árið 1969.
En hann ákvað að leggja skóna á
hilluna þegar hann tók alfarið við
stjórn H.B. og Co. „Fyrirtækið
krafðist allra minna krafta svo eng-
inn tími gafst fyrir hopp og hí. Eg
varð að hætta í boltanum og var
náttúrulega mjög lengi að jafna mig
á því. Ég skal segja þér að fyrstu
fimm árin á eftir þorði ég ekki einu
sinni á völlinn sem áhorfandí."
' — Að lokum, ertu ekkert hrædd-
ur um að missa völdin eftir að þau
skref, sem nú eru á döfinni, hafa
verið stigin?
„Ég er eins og hver annar verka-
maður í víngarði drottins, vinn eins
vel og ég hef kunnáttu til á meðan
mér er trúað og treyst til þess. Ef
það breytist þá tek ég auðvitað á
því. Ég yrði ekki sá fyrsti sem gengi
í gegnum slíkt, en ég vona að ég
verði aldrei svo ruglaður að halda
að rassinn á sjálfum mér sé nafli
alheimsins. Það mikilvægasta fyrir
fyrirtækið er að við stjórnvölinn séu
hæfir einstaklingar hveiju sinni og
það er óskandi að svo verði ævin-
lega.“