Morgunblaðið - 04.05.1991, Side 17

Morgunblaðið - 04.05.1991, Side 17
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 4. MAÍ 1991 17 Á þessum árum var ekki um að ræða mikla hjálp frá því opinbera. En þá kom til hjálp frá systkinum Guðríðar og föðurfrændfólki. Ég minnist Guðríðar frá þessum árum sem sístarfandi á símanum og þess á milli að sinna heimilinu. Ekki minnist ég þess að hún væri önug við okkur krakkana sem hlupum út og inn hjá henni, eða um jólin þegar við spiluðum fram til morg- uns með tilheyrandi hlátri og látum og hún svaf í næsta herbergi. Þó komu stundir sem jafnvel barn skynjaði að hennar hlutskipti hefði ekki alltaf verið auðvelt, en það var þegar hún sat og hlustaði á prestinn okkar við guðsþjónustu á sunnudögum. Þá rann oft eitt og eitt tár niður kinnar hennar. Ég hygg að hún hafi frekar verið veit- andi en þiggjandi í því litla samfé- lagi sem var vestur í Grafarnesi á þessum árum. Þá á ég við að með sínu jákvæða hugarfari í garð sam- ferðamanna hafi hún gert þetta samfélag betra en ella. Auk þess staríaði hún ötullega að félagsmál- um þar. Var í kvenfélagi staðarins og formaður þess um tíma, starfaði ötullega að nýbyggingu kirkju í Grundarfirði og sat um tíma í skóla- nefnd. Ég minnist stunda eins og þegar ég var að flytja af landi brott um tíma. Þá vildi hún endilega gefa mér þrjár silfurskeiðar sem hún átti. Hún var svo innilega laus við efnishyggju, enda safnaði hún ekki silfri um dagana. Eftir að Guðríður lét af störfum sem símstöðvarstjóri fluttist hún til Reykjavíkur. Oft er það þegar fólk hættir í erilsömu starfi, komið á efri ár og þar að auki breytir um umhverfi að því fínnst engin þörf fyrir það lengur. Vafalaust hafa breytingar verið miklar hjá Guðríði en þó fannst mér að hún nyti þess- ara eftirlaunaára til fullnustu. Hún var alltaf á ferðinni, .hafði lifandi áhuga á velferð barna sinna og barnabarna, en lifði þó alltaf sínu sjálfstæða lífi og þeim óháð. Hún ferðaðist mikið og fór oft árlega til Ameríku og Englands að heim- sækja dætur sínar þar. Þrátt fyrir þetta hafði hún ætíð tíma til að sinna samborgurum sínum og ég minnist þess eitt sinn er ég hitti hana á leið vestur á Elliheimilið Grund til að lesa fyrir gamla fólkið, sem reyndar var margt yngra en hún sjálf. Fyrir fjórum árum varð fyrst vart þess sjúkdóms sem bar sigur að lokum. Við skyldum ætla að þegar fólk er komið hátt á áttræðis- aldur hafi það ekki mikinn baráttu- vilja þegar um svo erfið veikindi er að ræða sem krabbamein. En Guðríður barðist eins og hetja og ætlaði sér að sigrast á þessu líkt og hún hafði alltaf gert í sínu lífi. Síðasta skiptið sem ég hitti hana heima var í lok janúarmánaðar. Þennan morgun hafði henni liðið mjög illa. Þegar ég kom voru verkjalyfin farin að slá á mestu verkina og hún sat uppi í rúminu að lesa blöðin. Það sem hún hafði áhuga á að ræða um voru ekki veikindi sín, heldur áhyggjur af gangi heimsmálanna. Ég held að það sé dásamlegt að fólki þyki lífið þess virði að það sé barist fyrir því, þótt það viti innst inni að hveiju dregur, og það gerði hún þar til yfir lauk. Börn hennar eru Frið- þjófi Björnssyni lækni mjög þakklát að hann „spilaði þetta af fingrum fram“ svo notuð séu hans orð og var ekkert að segja henni meira en hún vildi. Lokið er ævi konu sem ég vil kalla hetju. Það er afar misjafnt hvað lífið leggur miklar byrðar á hvern einstakan og hvernig unnið er úr því sem á fólk er lagt. Hvað Guðríði snertir fékk hún sinn skammt, en hún vann úr því öllu með dugnaði og bjartsýni. Ég held að ég megi segja að hún hafi dáin án beyskju í garð nokkurs manns, þakklát fyrir góð börn, tengdabörn og barnabörn, sem lífið gaf henni. Fyrir hönd föður míns og systk- ina og fjölskyldna okkar vil ég að lokum þakka þessari heiðurskonu fyrir allt um leið og við flytjum börnum hennar og fjölskyldum þeirra okkar samúðarkveðjur. Ingibjörg Pétursdóttir RENAULT l cr á kostum en hann var harðduglegur verkmað- ur og fylginn sér. Eftirsóttur hleðsl- umaður á yngri árum. Hann fór til sjós á vertíðir á yngri árum bæði til Þorlákshafnar og Vestmannaeyja, sem þá var títt. Einnig reri hann sem fleiri frá Landeyjarsandi þegar gaf á útmán- uðum og var ætíð viðburður þegar komið var úr Sandi með aflann. Valmundur var greindur maður og ábyggilegur. Söngmaður góður og kíminn og glettinn. Sagði vel frá. Valmundur og Vilborg hófu bú- skap í Galtarholti 1919 og bjuggu þar í 25 ár eða þar til þau flytja að Móeiðarhvoli 1944. Þau áttu átta börn. Þau eru: Ágúst, fyrrum bóndi á Búlandi, A-Landeyjum, nú búsettur í Þor- lákshöfn, f. 30. ágúst 1918, kvænt- ur Sigríði Guðjónsdóttur. Þau eiga eina dóttur. Sigurgeir, fyrrum bóndi Eystra Fróðholti, nú búsettur á Hellu, f. 30. nóvember 1919, kvæntur Vilborgu Guðjónsdóttur. Þau eiga einn son. Guðrún, f. 2. mars 1921, gift ísleifi Pálssyni bónda, Laugekru, nú búsett að Hellu. Þau eiga sjö börn. Sigrún, f. 8. desember 1923, dó 2. júní 1926. Guðmunda Anna, f. 6. október 1925, gift Gísla Kristjánssyni bónda, Vindási á Landi. Þau áttu sex börn. Gísli er látinn fyrir nokkr- um árum. Einar bóndi, Móeiðarhvoli, f. 24. september 1926, kvæntur Guðrúnu Jónsdóttur. Þau eiga þijú börn. Helgi fyrrum bóndi á Móeiðar- hvoli, nú búsettur á Hellu, f. 21. apríl 1929, býr með Svanhvíti Hannesdóttur. Þau eiga eina dóttur. Páll Ingi bifreiðastjóri, nú starfs- maður BYKO, Kópavogi, f. 1. sept- ember 1931, kvæntur Fríðu Klöru Guðmundsdóttur. Þau eiga þijú börn. Það var mikið verk að koma upp og til manns sjö börnum, en hjónin voru samhent og harðdugleg. Jörðin var ekki stór né kostarík, en þeim búnaðist vel með sparsemi, nýtni og hagsýni. Það urðu því mikil þáttaskil þeg- ar þau flytja að Móeiðarhvoli, einni ‘af bestu bújörðum sýslunnar, hvað búsýslu snerti. Var þar síðan rekinn myndarbú- skapur, enda fjölskyldan stór og samhent. Valmundur og Vilboi-g hættu búskap 1964 er Helgi sonur þeirra tók við búi, en þau áttu þar heimili áfram. Valmundur lést þar 16. sept- ember 1972 eftir nokkur veikindi. Vilborg átti þar heimili nokkur ár eftir fráfall Valmundar, en var hjá börnum sínum tíma og tíma allt þar til hún ákvað að fara á Elliheimilið Lund á Hellu. Hún taldi það best fyrir sig að fara þangað, þá yrði hún sínum ekki til byrði. Þetta sýnir sjálfstæði hennar og hispursleysi. Vilborg var trúuð kona og kirkju- rækin og þau hjón bæði og báru virðingu fyrir kirkju sinni og kristni. Ég held að sama umsögn eigi við um Vilborgu og sem Guðrún móðir hennar fékk í bókinni Rang- árvellir eftir Helgu Skúladóttur. „Hún er góð kona, hæg og prúð í framkomu." Þau áttu barnaláni að fagna og afkomendur þeirra eru orðnir 85. Þau voru höfðingjar heim að sækja og tóku vel á móti gestum. Það er góðs að minnast og ég þakka góð kynni og hjálpsemi og vináttu þeirra minni fjölskyldu fyrr og síð- ar. Starfsliði og þjónustuliði á Lundi eru færðar þakkir fyrir góða umönnun og þjónustu, einnig er læknum og sjúkraliði á Sjúkrahús- inu Selfossi þakkað hér. Bömum og öðru skylduliði votta ég dýpstu samúð. Guð blessi minningu þessara góðu hjóna. Hreinn Árnason Hjónaminning. Vilborg Helgadóttir Valmundur Pálsson En hér er það sem oftar að þegar neyðin er stærst er hjálgin næst. Frænka Vilborgar, Anna Árnadótt- ir, föðursystir hennar, húsfreyja að Syðra-Langhojti, og maður hennar Guðmundur Ólafsson frá Eystri- Tungu taka hana í fóstur. Þar dvaldi Vilborg næsta áratuginn og þaðan fermist hún. Var að hennar sögn sem ein af börnum þeirra hjóna, en þau áttu þijú börn, Marín, Éinar og Ragnhildi. Ragnhildur giftist síð- ar Einari bónda á Iðu Sigurfinns- sonar, föður Sigurbjarnar biskups. Vilborg gat þess oft, hve gott hún átti hjá þessu góða fólki og bar ávallt hlýju- og þakkarhug til þeirra hjóna. En síðan flytur Vilborg til móður sinnar Guðrúnar Hildibrandsdóttur, sem þá er farin að snúa í Forðholts- hjáleigu með Einari Sigurðssyni, en þau gengu í hjónaband 2. október 1904 og þar átti hún heima uns hún giftist Valmundi Pálssyni í Galtarholti 14. júlí 1917. Vilborg var ríflega meðal kona á vöxt. Hæglát í framgöngu, barst ekki mikið á en bar sig vel og fyrir- mannleg. Hún var skynsöm kona og ljóð- elsk og kunni mörg ljóð höfuðskáld- anna utanbókar ásamt fjölda sálma. Vilborg var hamhleypa til verka. Er mér í minni að til var tekið hve mikil rakstrarkona hún var. Svo mun og verið hafa um önnur verk. Enda voru handtökin mörg við uppeldi sjö barna og heimilishald meðan allt varð að gera í höndum, pijóna og sauma og þvo þvotta og bera allt vatn í bæinn. Valmundur Pálsson fæddist í Galtarholti 27. september 1893, sonur Páls bónda Pálssonar þar og fyrri konu hans Guðrúnar Guð- mundsdóttur. í Galtarhorni ólst Valmundurupp til fullorðinsára ásamt þremur al- systkinum, Guðmundi, Margréti og Guðrúnu Pálínu, en fimm börn misstu þau hjón Páll og Guðrún í bernsku. Móður sína missti Valmundur 11 ára gamall. En 1911 gengur Páll faðir hans að eiga Ingiríði Einars- dóttur, sem hafði þá staðið fyrir búi með honum í nokkur ár. Með Ingiríði átti Páll fjögur börn, ísleif, Vigdísi og Guðmund, sem dó ung- ur, innan við tvítugt, og Páll dó í frumbernsku. Fljótt mun Valmundur hafa farið að taka til hendinni við bústörfin sem vani var í þá tíð. Valmundur var lítill maður vexti Bílaumboðið hf Krókhálsi 1, simi 686633, Reykjavik Vilborg Fædd 5. janúar 1894 Dáin 23. apríl 1991 Valmundur Fæddur 27. september 1893 Dáinn 16. september 1972 Þeim fækkar nú, sem fæddir eru fyrir síðustu aldamót, enda orðin löng ævi og viðburðarík. Því að slík- ar breytingar hefur engin kynslóð þessa lands lifað. Atvinnuhættir þeir sömu og frá upphafi. Hvert býli þurfti helst að framleiða allt til fæðis og klæða fyrir heimilið. Árabátar fyrir sandi, sem sóttu og lífsbjörg í bú á útmán- uðum. En sjósókn frá Landeyjar- sandi var snar þáttur í lífi þeirra sem með suðurströndinni bjuggu allt frá Vík í Myrdal til Þorlákshafn- ar. Fráfærur til að drýgja mjólkur- matinn. Húsbyggingar úr torfi og gijóti enda taldist góð torfrista til hlunn- inda jarða. Allt þetta kallaði á þrot- lausa vinnu allan ársins hring. En í byrjun aldarinnar litu menn með bjartsýni til framtíðar. Skáldin ortu hvatningar- og ætt- jarðarljóð, sem þjóðin drakk í sig, lærði og söng. Það rofaði til í þjóð- frelsismálum og von um frelsi og sjálfstæði vakti fólkið til dáða. Umgmennafélagshreyfingin hreif með sér fólk til sjálfsvirðingar og framtaks. Þá var hugsunin; hvað get ég gert fyrir land mitt og þjóð, en ekki hvaða rétt á ég til bóta og framfærslu frá ríkinu. Við þessar aðstæður ólust þau upp, störfuðu og lifðu heiðurshjónin Vilborg Helgadóttir frænka mín og Valmundur Pálsson eiginmaður hennar, sem ég ætla að minnast nú við fráfall V'ilborgar, sem lést á Fjórðungssjúkrahúsi Suðurlands, Selfossi, þriðjudaginn 23. apríl. Vilborg fæddist 5. janúar 1894 að Grímsstöðum í Vestur-Landeyj- um, dóttir Helga Árnasonar bónda þar og konu hans Guðrúnar Hildi- brandsdóttur frá Vetleifsholti Gísla- sonar, sem þar bjuggu ásamt börn- um sínum, þremur frá fyrra hjóna- bandi Helga, Arnleifu, Sigríði og Guðmundi, og börnum Guðrúnar, Sigríði, f. 5. desember 1892, Vil- borgu sem hér er minnst, Guðrúnu, f. 10. janúar 1895, og Árna, f. 9. ágúst 1896. En á útmánuðum 1901 deyr Helgi. Leysist þá heimilið upp um vorið og Guðrún húsfreyja fer í vinnumennsku með tvö yngstu börnin með sér, Guðrúnu og Áma. RENAULT NEVADA 4x4 ... fjórhjóladrifinn skutbíll í fullri stærð Framdrif, afturdrif og læst mis- munadrif að aftan gerir Renault Ncvada að einstökum ferðabíl við allar aðslæður. Rcnault Nevada er búinn 2000 cc 120 ha. vél með beinni innspýtingu, lúxusinnrétt- ingu. 5 gíra girkassa, Ijölstillanleg- um sætum, rafdrifnum rúðum, fjarstýrðum samlæsingum. vökva- stýri, farangursgrind og farang- urshillu. Verð frá kr. 1.489.000.

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.