Morgunblaðið - 04.05.1991, Qupperneq 40

40
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 4. MAÍ 1991
„ 1/7(7 deiLum íbóSinni með otckur. Hann
hefur h&nck. manudcigcL, mtéuikadcigcc
cg föctucfcicfo^."
TM Reg U.S. Pat Ofl —all nghts reserved
° 1990 Los Angeles Times Syndicate
Á ég að þora að biðja um
næsta dans?

Ég vil ekki svekkja þig en
áttu peninga fyrir kjól?
Við aríar - og hinir
Margir renna huganum aftur í
tímann, yfir þjáningarsögu mann-
kyns. Þjáningu og sársauka fylgir
þó einnig gleði. Nýtt líf veldur ávallt
sársauka um stundar sakir, en það
vekur jafnframt gleði og von um
bjartari framtíð.
Flettum þá fyrst blöðum sögunn-
ar, og stöldrum við dapurlegt hlut-
skipti nokkurra af bestu sonum
mannkyns. Kristur var krossfestur,
Cæsar var myrtur, Seneca neyddur
til sjálfsmorðs, Sókrates tók eitur,
Brunó var brenndur, Gandi var
myrtur, Lincoln, Kennedy, Indira,
Mart. Lut._ King voru skotin. Ekki
fórum við íslendingar betur að ráði
okkar. Snorri var veginn, Jón Ara-
son hálshöggvinn, Njáll brenndur,
Gunnar veginn. Upptalningin er
endalaus.
Það liggur við að maður finni
fyrir minnimáttarkennd, hvað mað-
ur er lítilsigldur, að enginn skuli
hafa boðist til að hengja mann eða
í síðustu kosningum komu fram
ýmsar gerðir flóttamanna:
a) Alþýðubandalagsmenn þorðu
ekki að nefna marxisma, kommún-
isma og jafnvel ekki sósíalisma
fremur en snöru í hengds manns
húsi, í kosningabaráttunni. Og jafn-
vel þeir kommanna, sem sögðu „far-
ið hefur fé betra“ um fólkið í Aust-
ur-Evrópu, er var að flýja hörmung-
arnar eystra, gegnum járntjaldið,
fóru nú með veggjum, enda aust-
ræna kerfið hrunið. Það gerðist að
nokkru í „beinni útsendingu", eins
og kunnugt er.
b) Borgaraflokksmenn breiddu
yfir nafn og númer og kölluðu sig
nú frjálslynda. Einn þeirra fáu
manna, sem þó var í þingflokki
borgara til síðasta dags, sagði raun-
ar í „talningarspjalli" í sjónvarpi
að fjármunir þeirra borgaraflokks-
manna hefðu verið notaðir í kosn-
ingunum. Áður höfðu þeir raunar
verið notaðir sem eins konar agn,
til að reyna að lokka aðra smá-
flokka til samstarfs, án árangurs
þó.
c) Eins og kunnugt er, hafði for-
sætisráðherrann lyppast niður við
ráðherrabústaðinn, er starfsfólk
Hagvirkis hf. (úr Reykjaneskjör-
dæmi), fjölmennti í Tjarnargötuna
til þess að mótmæla meintu ger-
ræði í skattheimtu. Enda þorði fyrr-
skjóta. En bardagaaðferðirnar hafa
breyst, ekki hugarfarið. I dag ná
menn sér frekar niður á andstæð-
ingnum með rógi, níði eða gróusög-
um.
Iðnastir allra við að útrýma and-
stæðingum vorum við „aríar“, hinir
„göfugu“. Orðið „araya“ er gamalt
persneskt (íranskt). Við vorum hin
sjálfskipaða „herþjóð", hreinrækt-
aðir afburðamenn, húsbændurnir
sem sögðu hinum óæðri kynflokk-
um semítum (gyðingum) og hamít-
um (negrum) fyrir verkum. Það eru
þá heldur ekki nema rúm tvö hundr-
uð ár síðan við aríar gerðum gyð-
inga friðlausa (vogelfrei) í Mið-Evr-
ópu, og mátti skjóta þá, eins og
sígauna og lausa hunda, án þess
að nokkrar bætur kæmu fyrir.
Aristokrati er í huga okkar yfir-
stéttamaður. Viðskeytið krati (krat-
os) þýðir vald eða máttur, sá sem
ræður, sbr. einnig „demos kratos“,
lýðræði. Aristokratar voru stoltir
nefndur ráðherra ekki að nefna
aukna skattheimtu fyrir þessar síð-
ustu kosningar, minnugur fyrri
reynslu, þótt gleyminn sé stundum.
Helga
menn, göfugir menn, sem stóðu
vörð um mannorð sitt og virðingu.
En hvað er nú orðið um hina stoltu
aristokrata sem við aríar höfum
gumað svo mjög af? Eru þeir allir
gengnir á fund feðranna? Svo er
fyrir að þakka að þeir eru ekki al-
veg horfnir af sjónarsviðinu.
I dag eru aristokratarnir ekki
endilega bláeygir, beinvaxnir, ljós-
hærðir eða hreinræktaðir með
óflekkaða kynbótaskrá.
í dag skiptir augnaráðið og hör-
undsliturinn engu máli. í dag eru
aristokratarnir metnir eftir verð-
leikum, persónulegum afrekum. Ef
ég ætti að lýsa táknrænum aristo-
krata í dag, þá er hann umfram
aðra menn orðvar, hógvær, hæ-
verskur og yfirlætislaus.
Það eru ekki stóru orðin og full-
yrðingarnar sem einkenna aristo-
kratana í dag. Þeim mun meiri
þekkingu sem menn afla sér um
ákveðin málefni, þeim mun meiri
virðingu bera þeir fyrir lífinu og
óendanleikanum.
Eg veit að þig grunar nú hvaða
menn ég á við. Nóbelsverðlaunahaf-
ar á sviði friðar, bókmennta og vís-
inda, eru hinir sönnu aristokratar
í dag. Umfram allt erum við ekki
lengur „við aríar — og hinir“.
. .. og svo liðu páskamir.
Richardt Ryel
Ætlið þið í bátsferð?
Munið - björgunarvesti fyrir alla bátsveija. Klæðist
hlýjum fatnaði og góðum hlífðarfötum í áberandi lit.
Af flóttamönnum
HÖGNI HREKKVÍSI
Víkverji skrifar
Fyrir skömmu horfði Víkveiji
uppá æði sérkennileg vinnu-
brögð hjá vinnuflokki á vegum
Hitaveitunnar, sem var að end-
urnýja aðveituæð einnar íbúðar við
raðhús í borginni. Vinnuflokkurinn,
sem vinnur sem verktaki fyrir Hita-
veituna, mætti í vikubyijun með þau
fyrirmæli að skipta um aðveituæð
og hafði með sér loftpressu og önn-
ur tól. Mennirnir sátu í bíl sínum
allan morguninn vegna þess að þá
vantaði frekari fyrirmæli, þeir
höfðu hreinlega ekki hugmynd um
hvað þeir áttu að gera. Kom í ljós
þegar á daginn leið og þeir fóru
að ræða við íbúa hússins að jafnvel
kom til greina að skipta um aðveitu-
æð fyrir allar íbúðir í húsinu með
tilheyrandi múi'broti og greftri.
Þegar þeir höfðu áttað sig á því
að slík aðgerð þarfnaðist frekari
undirbúnings og samráðs við íbúa
hurfu þeir á brott með tæki sín.
Fór sá dagur fyrir iítið og bar ekki
vitni um mjög skipuleg vinnubrögð.
Eftir nokkra daga komu þeir aftur
og hófu störf. Sérstakur verktaki.
sá um að bora fyrir rörunum í gegn-
um veggi hússins og var sá að verki
framundir miðnætti, örugglega
vegna þess að verkið var orðið á
eftir áætlun. Sjálfsagt sparar Hita-
veitan sér umtalsverða fjármuni
með því að láta verktaka um slíka
vinnu, en þá verður að gera þá
kröfu að þeir trufli ekki heimilislíf
og svefnfrið.
XXX
Isamtölum við verkstjóra Hita-
veitunnar kom fram að Hita-
veitan ábyrgist ekki lágmarkshita
á því vatni sem inn í hús borgarinn-
at' kemur. Hitaveitan selur ekki
orkumagn heldur vatnsmagn. Jafn-
framt hefur Víkveiji verið upplýstur
um það, að hitastig vatnsins er
mismunandi eftir borgarhlutum.
Þetta þýðir í raun að borgarbúar
borga mismunandi gjald fyrir upp-
hitun húsa sinna. Þeir sem búa
næst aðalæðum njóta ódýrustu ork-
unnar, en hún verður dýrari eftir
því sem fjær dregur og einnig eftir
því sem einangrun röra er lélegri.
Þá má vera að hitastigið breytist á
milli ára. Fróðlegt væri að fá frek-
ari upplýsingar um þetta frá Hita-
veitunni.
xxx
Nýlega auglýsti íslandsbanki
svokölluð vildarkjör, sem fel-
ast í því að þeir viðskiptavinir bank-
ans, sem eiga innistæðu í bankan-
um sem nemur hálfri milljón króna
eða meira, fá ýmsa aukaþjónustu
og ýmis smágjöld felld niður. Vík-
veija var bent á það, að þessi kjör
nái ekki til þeirra sem binda sparifé
sitt í verðbréfum bankans. Víkveija
finnst svolítið einkennilegt, að ætl-
ast til þess að þeir viðskiptamenn
bankans, sem hafa hálfa milljón
króna til ráðstöfunar, ávaxti ekki
þá upphæð með hámarksávöxtun í
verðbréfum, heldur geymi upphæð-
ina á bankareikningi með iægri
ávöxtun. Hvað gerist svo þegar eig-
andi upphæðarinnar þarf að nota
peningana, fellur þá vildarþjónust-
an niður? Auglýsingarnar vekja upp
fleiri spurningar en svör.