Morgunblaðið - 19.05.1991, Qupperneq 43

MORGUNBLAÐIÐ
FOLK
ífr™
SUNNUDÁGUR 19. MAÍ 1991
43
LEIKLIST
Morgunblaðið/kga
Leikstjórarnir Árni Pétur og Sylvia.
Spennandi að vinna úr mótsögninni
Lítill hópur áhugaleikara sem stofnaður var upp úr námskeiði í
Kramhúsinu í fyrra, hefur sett upp sérstætt verk byggt á tveimur
verka Jean Genet hins franska svo og sjálfsævisögu hans. Talað
hefur verið um líkamsleikhús í þessu tilviki þar sem hefðbundnar
aðferðir leikhúsa hafa verið settar til hliðar og verkin eru túlkuð
jafnt með hreyfingum sem texta. Leikstjórar verksins eru Sylvia von
Kospoth og Árni Pétur Guðjónsson og hafði Morgunblaðið tal af
þeim síðarnefnda í vikunni.
Hver er þessi Genet og hvernig
er hægt að gera eitt verk á
sviði úr þremur Ámi?
„Ef ég svara fyrst fyrri spuming-
unni, þá er Genet einn af fremstu
rithöfundum Frakka. Ef til vill er
hann á lífi enn og því tala ég um
hann þannig. Hann fer huldu höfði
og lifi hann enn býr hann í undir-
heimum Marseilles. Hann var glæp-
amaður, morðingi og hórkarl og þar
sem hann sat í fangelsi fyrir morð
fór hann að skrifa bækur. Og þess-
ar bækur bárust mönnum á borð
við Jean Paul Sartr og fleiri í þeim
hópi. Þeir urðu svo hrifnir að þeir
heimtuðu að Genet yrði náðaður,
það gengi ekki að slíkt séní sæti í
fangelsi. Þetta var tekið til greina,
en er Genet var spurður hvort hann
myndi myrða aftur svaraði hann
neitandi, hann þyrfti þess ekki þar
sem hann ætti nú nóg af peningum.
Ef ég svara síðan seinni spurning-
unni, þá má segja að tekin séu skæri
og klippt. Efnið er sem fyrr segir
úr tveimur verkum, Svölunum og
Vinnukonunum, auk sjálfsævisög-
unnar og er verkið mest um Genet
sjálfan. Verkið byggist bæði á
hreyfingum og texta, ekki síður
hreyfingum og oft leyfum við talinu
að koðna. Aðalmálið er að tjáning-
arformin styðji hvort annað og
myndi sterka heild. Það er ekki
söguþráður eins og fólk á að venj-
ast úr leikhúsi enda ef maður lítur
til þess að hægt er að skoða mynd-
list eða hlusta á tónlist án sögu-
þráðs, því þá ekki leiksýningu?“
Hvert er inntakið? „Það er það
sem Genet finnur í soranum og við-
bjóðnum. Þar er þrátt fyrir allt að
fínna vissan hreinleika, hreinni ást
og hreinni vináttu, meiri innileika
sem krystallast á sjálfum botninum.
Það er spennandi að vinna úr þeirri
mótsögn.“
En nú er Kramhúsið ekki stærri
vettvangur en svo að þar rúmast
aðeins fáir tugir áhorfenda í einu.
Hvers lags umgjörð er það fyrir
leikhóp? „Það komast þetta 50 til
60 manns á hveija sýningu og ef
einhver aðsókn er þá bara fjölgum
við sýningum eisn og reyndar
stefnir í. Kramhúsið er mikill
stemmingsstaður og ég ætla ekki
að lasta það. Hins vegar segir þetta
okkur sögu um það aðstöðuleysi
sem áhugaleikhópar í Reykjavík
búa við. Hér er ekkert félagsheim-
ili. Skólamir geta sett upp verk, en
áhugaleikhópar hafa í fá hús að
venda. Hvað aðstöðu varðar, væri
maður betur settur heima á Sel-
fossi, eða á Fáskrúðsfirði eða bara
einhvers staðar. Venjulegt fólk sem
vill vera alvarlegir áhugaleikarar
getur h'tið hreyft sig. Hefðbundnu
leikhúsin eru ekki eina leiklistarfor-
mið . Það er alþýðulist á borð við
þennan áhugaleikhóp og svo háþró-
uð leiklist sem fáir botna í sem
Atriði úr sýningunni.
skipta ekki minna máli og ættu að
fá meiri stuðning."
En hversu góður er þessi hópur?
„Hann er mjög góður, kraftmikill
og hressilegur. Það er fullt af góð-
um leikurum út um allar jarðir,
sumir meira segja fast að því jafn
góðir og bestu atvinnumenn. Við
erum með eina fimm barna ein-
stæða móður úr Breiðholtinu sem
er toppleikkona. Félagar í hópnum
eru úr flestum starfsstéttum, allt
frá lögfræðingum til pizzugerðar-
manna. Ef svona fólk fær tæki-
færi, skilar það góðu dagsverki.
Draumur minn er að koma upp á
svona ljórum árum góðu áhugaleik-
félagi með um það bil 200 félögum,
en eins og ég segi, að sem stendur
væri maður betur kominn austur á
Selfossi.“
Eitt að lokum, hópurinn er á för-
um til Danmerkur á leiklistarhátíð
eða hvað? „Já, fyrir tilstilli dansks
milla og listfrömuðar sem sá til
þeirra og varð svona hrifinn. Það
fer hluti af hópnum og sýnir verk-
ið, eða útfærslu af því á leiklistar-
hátíðum í Viborg og Árósum. Með
í pakkanum er tveggja vikna leik-
listarkúrsus. Þetta verður lærdóms-
ríkt fyrir þetta fólk,“ segir Ámi
Pétur.
SÓFASETT -
HORIMSÓFAR
Sófasett með áklæði, aðeins kr. 125.000 stgr.
Ný sending af sófasettum með áklæði
Mikið úrval - hagstætt verð
6 sæta hornsófi klæddur lúxefni með
leðri á slitflötum, kr. 129.000 stgr.
Litir: Rautt, brúnt og svart.
Ármúla 8, símar: 8*22'75 og 68*53a75
KARLAR
Ég klúðraði
því
Eg hef miklar áhyggjur af
því hve erfitt er að breyta
heiminum — og þá ekki síst
karlmönnunum í heiminum.
Ef marka má tíu ára son minn
t^^^mmmmmmm og vini hans
munu konurnar
í lífi þeirra eiga
í nákvæmlega
sömu erfiðleik-
um með þá og
við, þessar eldri,
höfum átt í með
okkar karla. (Og
við sem ætluð-
eftir Jónínu
Leósdótlur
um að senda strákana svo
mjúka og meðfærilega í faðm
tilvonandi eiginkvenna!)
Umræddur einkasonur og
bekkjarfélagar hans eru allir
meira eða minna ástfangnir
upp yfir haus og af forvitni
spurðist ég fyrir um það um
daginn hvaða kvenmenn þetta
væru sem þeir elskuðu svona
heitt. í ljós kom að nánast allt
strákastóðið var hrifið af
tveimur stelpum sem við skul-
um kalla Önnu og Siggu. Ég
kannast við Önnu og veit að
hún er mjög klár í kollinum og
stendur sig afar vel í skólan-
um. Þetta fannst mér lofa góðu
minnug þess að i mínu ung-
dæmi voru telpur af þessu tagi
kallaðar kúristar og kennara-
sleikjur. En nútímadrengir
fengu greinilega enga ininni-
máttarkennd þótt hinni heitt-
elskuðu vegnaði vel í lífinu svo
þeir yrðu eflaust afbragðs
mannsefni fyrir framakonur
framtíðarinnar.
Að áliti strákanna var Sigga
hins vegar herfilega heimsk.
Alveg vonlaust tilfelli sem
varla kunni að lesa. Og það
gladdi mig lika, merkilegt
nokk. Mér fannst þetta nefni-
lega staðfesting á því að sonur-
inn og vinir hans væru nógu
þroskaðir til að skilja að vel-
gengni í námi og vinnu er ekki
endilega besti mælikvarðinn á
manneskjur. Þess vegna
klappaði ég drengnum minum
á kollinn og sagðist vera hreyk-
in af því að hann léti ekki glepj-
ast af einhverju, sem engu
máli skipti. Þessi Sigga væri
örugglega vænsta stúlka og það
væri fínt hjá þeim að vera líka
skotnir i henni.
„Glætan, mainma," svaraði
þá litli einkalingurinn minn.
„Auðvitað erum við ekkert að
pæla í þvi hvort stelpurnar eru
duglegar að læra eða ekki.
Þetta snýst bara um útlitið. Ef
stelpan er sæt er manni sko
skítsama hvort hún er ólæs eða
ofsalega gáfuð!“
„Móðurhjartað sleppti úr
mörgum slögum og eiginlega
er ég ekki enn búin að ná mér.
Það er erfitt að horfast i augu^ry
við þá staðreynd að tíu ára inn-
ræting og uppbyggingarstarf
hafi verið unnið fyrir gýg. Allir
fyrirlestrarnir, sem ég hafði
haldið um skaðsemi yfirborðs-
mennskunnar, höfðu augljós-
lega verið fluttir fyrir daufum
eyrum. Meira að segja þótt ég
hefði sett boðskapinn fram í
auðmeltri, heimatilbúinni
dæmisögu um stóran, fallegan
afmælispakka með hallæris-
legri gjöf og litinn, ljótan pakka
með fínni gjöf!
„Eftir þetta skil ég betur
hvers vegna okkur kvenfólk-
inu gengur svona erfiðlega að
breyta heiminum því það er
ekki heiglum hent að skipta
um forrit i höfðinu á karlmönn-
um. Ég ætlaði mér ekki stærra
hlutverk en að sjá til þess að
einn lítill strákur skildi að fag-
urt útlit væ’ri tómur hégómi.
miðað við fegurð hins innri
manns. En ég klúðraði því.