Morgunblaðið - 09.06.1991, Blaðsíða 30

f30 'tJ
MOBGUNBLAÐIÐ
'AMIá:^ÖÖ3íMÍL.
ÆSKUMYNDIN...
ER AF MARÍU KRISTJÁNSDÓTTUR LEIKSTJÓRA
Gekká
húsþökum
MARÍA gekk eins og hallettdansmær á mænum
húsanna í Hafnarfirði, falleg og í fullkomnu jafn-
vægi, en áhorfendur horfðu lamaðir á aðfarirnar,
einkum ef húsið var fjögurra hæða. Hún var jafn-
víg á íþróttir og bókleg fræði, hafði blíðlega fram-
komu en var bæði stjórnsöm og afskiptasöm.
María Kristjánsdóttir fæddist í
Hafnarfirði 19. mars 1944,
dóttir Salbjargar Magnúsdóttur og
Kristjáns Andréssonar. Þau hjónin
ráku lengi bókabúð Máls og menn-
ingar á Strandgötunni í Hafnar-
firði, en störfuðu sem fulltrúar
seinni árin. María var önnur í röð-
inni af sex systkinum, en elstur er
Logi, þá María, síðan Jóhann Bjarni
sem nú er látinn, Bergljót Soffía,
Andrés og lestina rekur Katrín.
„Til merkis um skipulagningu föður
míns, þá fæddist til skiptis drengur
og stúlka og ætíð tvö ár á milli,“
segir Bergljót.
Þau systkin ólust upp í Vestur-
bænum í Hafnarfirði, á Vörðustíg
9, í húsi sem afi þeirra, Andrés
Runólfsson, byggði 1914.
Auk þess að vera mesti húsþaka-
gengill í Vesturbænum eins og syst-
ir hennar Bergljót kemst að orði,
þá var María í baliett og keppti í
sundi. Logi bróðir hennar segir, að
eitt sitt er hún hafí heimsótt hann
í sveitina hafi hún slasast og senni-
lega hafi það orðið til þess að hún
hætti í keppnisíþróttum.
María var yfirleitt efst í bekknum
sínum í Barnaskóla Hafnarfjarð-
ar.„Hún las mikið sem barn, var læs
fjögurra ára, og þegar búið var að
slökkva hjá okkur á kvöldin, las hún
við ljósið frá ljósastaurnum. Hún
var gífurlega vel að sér, og mér
þótti gott að nota hana sem upp-
flettirit," segir Bergljót.
María var afar örlát, gaf allt sem
hún átti, jafnvel peysuna utanaf
sér, þætti einhveijum hún falleg.
Hún var mjög blíð og skilningsrík,
og er systkinum hennar minnis-
stætt þegar hún kom heim eftir að
hafa séð „Stóra Kláus og litla
Kláus“. „Ég varð að halda með
stóra Kláusi því allir voru á móti
honum,“ sagði hún tárvot.
Félagslegt jafnrétti var henni
hugleikið frá fyrstu tíð og var hún
orðin stórpólitísk tólf ára. „Hún
átti ósjaldan orðaskipti við vini mína
um pólitík, t.d. Guðmund í. Guð-
mundsson yngra, og þurfti oftast
meira en tvo stráka til að standa
upp í hárinu á henni," segir Logi.
Systkinin segja að María hafi verið
skemmtileg og drepfyndin. „ En
hún var nú líka stjórnsöm og af-
skiptasöm og var það meðfætt,"
segir bróðirinn. „Þegar móðir mín
hætti að stjórna mér, tók María
við.“
María var í landsprófi í Vonar-
stræti og segir Þjóðbjörg Þórðar-
dóttir sem þá var vinkona hennar,
að þær hafi á þeim árum oft setið
fram á nótt og lesið ljóð. „Síðan
lukum við stúdentsprófi frá MR,
og ég minnist þess þegar ég kvaddi
hana ári síðar á flugvellinum áður
en hún hélt út í heim til að lesa
leikbókmenntir, eins og hún hafði
alltaf talað um.“
ÚR MYNDAS AFNINU
ÓLAFUR K. MAGNÚSSON
Björgun afVatnajökli
Hinn 6. maí 1951 safnaðist mik-
ill mannfjöldi saman á
Reykjavíkurflugvelli til að taka á
móti leiðangursmönn-
um frá Loftleiðum, sem
unnið höfðu það þrek-
virki að bjarga bandar-
ískri skíðaflugvél af
Vatnajökli. Forsaga
málsins var í stuttu
máli sú að bandaríska
vélin hafði lent á
Vatnajökli í september árið áður, í
því skyni að bjarga áhöfn Loftleiða-
vélarinnar Geysis, sem hafði brot-
lent á jöklinum. En þegar til átti
að taka komst skíðavélin ekki á
loft og mistókust allar tilraunir til
flugtaks og var vélin skilin eftir á
jöklinum þegar áhöfn hennar og
Geysis var bjargað. Loftleiðamenn
voru hins vegar ekki af baki dottn-
ir og gerðu út leiðangur, sem lagði
upp frá Kirkjubæjarklaustri í byijun
apríl 1951. Áætlunin var sú að
bijótast upp á jökulinn með tvær
stórar beltisýtur og fjóra sleða og
draga vélina niður af jöklinum og
þangað sem bráðabirgðaviðgerð og
flugtak gátu farið fram. Þetta tókst
og flugmennirnir Kristinn Olsen og
Kristinn Olsen í
flugstjórnarklefanum.
Alferð Elíasson, ásamt Hrafni Jóns-
syni bifvélavirkja flugu vélinni svo
til Reykjavíkur þar sem þeim -var
vel fagnað. Leifur
Sveinsson lögfræðingur
skrifaði grein um þenn-
an atburð í Morgun-
blaðið 7. maí síðastlið-
inn og gat þess að gam-
an væri að sjá myndir
af komu björgunarvél-
arinnar, þar sem nú eru
40 ár frá þessum viðburði. Og það
þarf ekki að orðlengja það, að í
myndasafni Ólafs K. Magnússonar
fundust að sjálfsögðu myndir frá
þessum atburði, sem okkur er sönn
ánægja að birta.
ÞANNIG
BURSTAR...
Garðar í
Herra-
garðinum
skóna sína
Garðar byrjar á því að ná gömlum áburði af skónum með þar til
gerðum bursta.
„MÉR finnst skófatnaður íslendinga almennt fyrir
neðan allar hellur, sérstaklega strigaskó-menning-
in sem hefur tröllriðið landinu. Þar fyrir utan eru
margir latir að bursta skóna sína og hirða um
þá.“ Garðar Siggeirsson eigandi Herragarðsins
hefur orðið að þessu sinni.
Eg fer náttúrlega ekki í skó án þess að þurrka yfir
þá með þurrum klút,“ segir Garðar. „Svo bursta
ég þá vel reglulega og byija á að ná gömlu skósvert-
unni af skónum með rökum klút. Það þýðir ekki að
bursta skó meðan maður er í þeim. Það á að halda á
skónum meðan þeir eru burstaðir!
Ég nota ekki fljótandi skóáburð, heldur vax í dós,
það er gott að hella svolitlu af köldu kaffi út í dósina
til að mýkja áburðinn. Síðan ber ég áburðinn á allan
skóinn, líka hælinn og hliðarnar á sólanum. Þetta geri
ég með rökum klút og leyfi áburðinum að harðna í
fimm til tíu mínútur.
Þá bursta ég skóinn og nota til þess bursta með
bandi sem fer yfir handarbakið. Skórnir eru pússaðir
vel með burstanum og síðan farið yfir þá með þurrum
mjúkum klút. Um það bil einu sinni í mánuði tek ég
reimarnar úr skónum og bursta tunguna vel.“
Varðandi strigaskó-menninguna svokölluðu segir
Garðar: „Þessi skótegund gefur fætinum ekkert að-
hald og fer illa með fætur. Vel lagaðir skór halda vel
að fætinum og koma meðal annars í veg fyrir ilsig.
Mér finnst oft áberandi ósamræmi í skóm og fatnaði
hér á landi. Það er hörmulegt að sjá mann í jakkaföt-
um og strigaskóm! Skórnir eiga að vera í stíl við fatnað-
inn. Þegar menn búa sig upp og fara í smóking eða
kjólföt eiga þeir að vera í lakkskóm ef samræmi á að
vera. Hins vegar má segja að á síðustu árum hafi
orðið breyting til betri vegar í klæðaburði hjá ungu
fólki.“
Garðar segist hafa alist upp við að hugsa vel um
skófatnað sinn. „Ég hugsa vel um alla skó, líka jökla-
skóna mína. Eftir hveija ferð ber ég á þá, athuga að
sólarnir séu í lagi og geymi þá síðan með innleggi.
Það er mikilvægt að geyma skó með innleggi, sérstak-
lega betri skó.“