Morgunblaðið - 04.09.1991, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 4. SEPTEMBER 1991
33
Happadrjúg- reglugerð
eftirBrynleifH.
Steingrímsson
Eins og oft áður minnir umræðan
um heilbrigðismál á það sem Bjöm
á Löngumýri sagði gjarnan þegar
sló í brýnu með Skagstrendingum
og Blöndósingum á dansleikum hér
áður fyrr: „Hvernig stóðu mínir
menn sig?“ og átti hann þá við Skag-
strendinga.
Tvær greinar birtust um reglu-
gerð vegna lyíja.kostnaðar sjúklinga
í Mbl. 16. þ.m. Önnur bar fyrirsögn-
ina „Hver sparar á kostnað
hvers ...“ eftir Kristínu A. Guð-
mundsdóttur, sjúkraliða, en hin „Að-
för að óskabarni", skrifuð af Daníel
Daníelssyni lækni. Báðár eru grein-
arnar ágætlega skrifaðar en eru þó
stríðsglaðar og af mannúð hjart-
næmar. Þessum greinum verða í litlu
gerð skil hér enda engin ástæða til.
Rétt er þó að spyija Kristínu að því
hvernig ríkið geti yfirleitt sparað á
kostnað almennings þar sem það
tekur og gefur fólksins eigin fjár-
muni. Sparnað er aðeins hægt að
framkvæma með því að eyða ekki.
Það er meginmál þess sem nú er
verið að gera í ríkisfjármálum. Allir
vita að lyfjakostnaður er of hár hér
og í V-Evrópu og þá sennilega lyfja-
neysla um leið. Ef þessi forsenda
er rétt þá er ekki réttlætanlegt að
greiða óþarfa lyfjaneyslu úr sjóðum
almennings.
Ábendingar Kristínar um innkaup
og álagningu lyfja eru orð í tíma
töluð. Vonandi verður lyfjadreifingin
gefin fijáls, svo að elilegir viðskipta-
Frá vinstri: Sigurður K. Sigurkarlsson fjármálastjóri Sjóvá-AImenn-
ar, Vilhjálmur Sigtryggsson framkvæmdastjóri Skógræktarfélags
Reykjavíkur, Ólafur B. Thors forstjóri Sjóvá-Almennar, Þorvaldur
S. Þorvaldsson formaður Skógræktarfélags Reykjavíkur, Sigurjón
Pétursson framkvæmdasljóri Sjóvá-Almennar og Einar Sveinsson
forstjóri Sjóvá-Almennar.
Sjóvá-Almennar gefa 1,2
milljónir til skógræktar
VINAMOT í Vífilsstaðahlíð við
trjásýnareitinn var haldið á höf-
uðdaginn, fimmtudaginn 29.
ágúst. Þar voru komnir stjórn-
endur frá Sjóvá-Almennar og
s^jórn Skógræktarfélags Reykja-
víkur. Sjóvá-Almennar voru að
gefa 1,2 milljónir króna til að
grisja og fegra lund sem Almenn-
ar tryggingar og fleiri fyrirtæki
kostuðu árið 1958, þegar fé
skorti til gróðursetningar.
í sumar hafa verið gerðir göngn-
stígar um lundinn, hann grisjaður
og komið fyrir borði og bekkjum.
Jafnframt hefur hreinlætisaðstaða
verið bætt.
Skógræktarfélagið þakkar þetta
góða framtak. í mörg horn er að
líta í allri Heiðmörkinni og eftir því
sem fleiri leggja hönd á plóg því
betra mun þetta svæði verða í fram-
tíðinni fyrir alla þá er vilja njóta
náttúrunnar á heilbrigðan máta.
(Frcttatilkynning frá Skógræktarfclagi
Reykjavíkur)
hættir ríki með verslun lyfja. Öðru-
vísi verður verslun þessi ekki með
eðlilegu móti.
Ennfremur bendir Kristín á hlut-
verk heilbrigðismálaráðuneytisins
varðandi þessi mál og verða verk
þess vart hátt metin, ef rétt er frá
skýrt varðandi verðlagningu lyija.
Hvað snertir hugleiðingar Daníels
læknis um prósentur og meðalta!
verður aðeins undir þá rökvísu hugs-
un tekið enda aldrei á meðaltal og
tölur varðandi fólk litið sem réttlæt-
ismæli og gerir heilbrigðismálaráð-
herrann það sennilega ekki heldur.
En þetta er þó eina aðferðin sem
nothæf er til þess að skýrgreina al-
menn áhrif ráðstafana af þessu tagi
þegar um þúsundir manna er að
ræða. Það er óþarfí á það að minna
að þessar tölfræðilegu aðferðir voru
í miklum álitum meðal „formalista
sósíalismans“ og leiddu eins og
kunnugt er ekki til réttlætis heldur
ranglætis. En það er nú svo, að það
eru læknar en ekki ráðherrar, sem
meðhöndla sjúklinginn einn og einn
og er okkur þá ekki ætlað að fara
eftir neinum meðaltalstölum.
Það sem læknar geta gert og
hafa gert varðandi elli- og örorku-
þega er að gefa Almannatrygging-
um vottorð um uppbótarþörf sjúkl-
inga vegna mikilla lyijanota, sbr.
19. gr. 3. málsgrein þar um.
Um það eru allir sammála að þeim
sem þurfa hjálpar við skuli tryggð
sú hjálp og það reljalaust. Umræðan
um lyfjakostnað sjúklinga ætti því
ekki að snúast upp í armæðu og
volæði, þar sem til þess er engin
ástæða.
Hver hefir sagt að þér
eigi að líða vel?
Þessi orð eru höfð eftir Sighvati
Björgvinssyni ráðherra. Ekki heyrði
ég hann mæla svo, en hafi hann
gert það vil ég taka undir með hon-
um. Þessi orð bera vitni um heim-
spekilegt innsæi um leið og þau
spegla lífið eins og það venjulegast
er. Heilbrigðislöggjöfin setur sér
háleit markmið og er eitt þeirra fé-
lagsleg velsæld (á ensku social well-
being). Þetta er óneitanlega göfugt
og gagnlegt mið. En að lofa fólki
því að því skuli líða vel er annað og
meira. Um þvílíkt tal verður ekki
annað sagt en það er stórt orð Hákot.
Orðið þjáning er sennilega and-
stæðan við orðið vellíðan. Raunhæft
Brynleifur H. Steingrímsson
„Það er löngu tímabært
að endurskoða lyfsölu-
mál þessa lands. Ég
hefi aldrei skilið vegna
hvers útvöldum lyfsöl-
um er gefin einokunar-
aðstaða til sölu á lyfjum
og þar með tryggðir
jafnvel tugir milljóna í
árstekjur.“
og mannúðlegt markmið allra þeirra
sem vinna að lækningum og hjúkrun
er að lina þjáningu sjúkra á öllum
sviðum. En vellíðan verður aldrei
með lyíjum veitt til lengri tíma.
Lyf geta því aldrei náð því mark-
miði Alþjóðaheilbrigðismálastofn-
unarinnar (WHO) að öllum líði and-
lega, líkamlega og félagslega vel.
Oft verka þau gagnstætt svo sem
róandi lyf og svefnlyf og raunar
marg'ar aðrar lyfjategundir. Það er
því engan veginn rétt að haida slík-
um lyfjum að fólki. í flestum tilfell-
um er eðlilegt að fólk greiði að fullu
róandi lyf og svefnmeðöl. Stóra
spurningin er: Veldur lágur lyfja-
kostnaður aukinni neyslu?
Lokaorð
Vegna þeirrar dæmalausu um-
ræðu sem átt hefir sér stað um lyf
og lyijakostnað eru þessar línur rit-
aðar. Það er löngu tímabært að end-
urskoða lyfsölumál þessa iands. Ég
hefi aldrei skilið vegna hvers útvöld-
um lyfsölum er gefin einokunarað-
staða til sölu á lyíjum og þar með
tryggðir jafnvel tugir milijóna í árs-
tekjur. Lyijadreifing er í dag ekkert
annað en afgreiðsla á fullunninni
vöru. Eins og til þessarar dreifingar
er stofnað í dag er sennilega lagt í
mikinn óþarfa kostnað.
Hafi lyfjainnflytjendur vísvitandi
flutt inn lyf á óeðlilega háu inn-
kaupsverði til þess að fá hærri álagn-
ingarprósentu sem svo aftur leiðir
til hærra smásöluverðs, þá er um
óeðlilega viðskiptahætti að ræða og
þetta því sjálfsagt verkefni verð-
lagsráðs.
Líkt mál kom upp í Englandi 1973
vegna innflutnings á valium og libr-
ium frá fýrirtækinu Roche. Farið var
fram á stórfellda endurgreiðslu. Það
sama ætti að gera ef lyfjainnflytj-
endur reynast sannir að því sem
kemur fram í grein Kristínar Á.
Guðmundsdóttur.
Við skulum vona að orð hennar
hafi við rök að styðjast svo að hún
lendi ekki í hópi óprúttinna heildsala
og lækna, eins og hún kallar þá.
Ljósið í „myrkrinu“ er sú trúa mín
að fljótlega muni hin ágætu sýklalyf
stórfaila í verði en þau eiga meira
erindi við sjúklinga en haldið er.
Reglugerð Sighvatar Björgvins-
sonar ráðherra mun reynast lands-
mönnum happadrjúg.
Höfundur er lœknir á Selfossi.
Opin kerfi
Lausn sem beðfð hefur veriö eftlr?
Skýrslutæknifélag Islands heldur ráöstefnu um opin tölvukerfi á Holiday Inn
þann 5. september næstkomandi. Leitiö nánari upplýsinga.
Skýrslutæknifélag íslands
Hallveigarstíg 1 • Sfmi: (91) 2 75 77
'MMMSi
HITAKÚTAR
ELFA-OSO
r
HI
30-60-120-200-300 lítra.
Ryöfrítt stál - Blöndunarloki.
áratuga góð reynsla.
Einar Farestvett&Co.hf.
BORGARTÚNI28, SÍMI 622901
4 stopiMr vUI dymar

Teppi - dúkar - flísar - parket
10-50% afsláttur WíW
TEPPABOÐIN
GÓLFEFNAMARKAÐUR, SUÐURLANDSBRAUT 26, S. 91 681950