Morgunblaðið - 10.01.1992, Page 1

72 SIÐUR B/C/D
STOFNAÐ 1913
7. tbl. 80. árg.
FÖSTUDAGUR 10. JANÚAR 1992
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Japansheimsókn Bandaríkjaforseta:
Bush ánægður með
árangur ferðarinnar
Tókýó. Reuter, The Daily Telegraph.
GEORGE Bush Bandaríkjaforseti virtist enn vera að jafna sig eftir
veikindi sín er hann kom fram á sameiginlegum blaðamannafundi
með Kiichy Miyazawa, forsætisráðherra Japans, í gær. Hafði forset-
inn hvílt sig um morguninn í stað þess að fara í þær heimsóknir sem
voru á dagskrá. Bush sagðist þó vera mjög ánægður með árangurinn
í ferðinni vegna þeirra tilslakana sem Japanir hefðu fallist á í við-
skiptamálum.
Bush sagðist þó ekki hafa náð
fram öllu sem hann vildi. „Maður
fær aldrei allt,“ sagði Bandaríkja-
forseti. Japanir féllust meðal annars
á að reyna að kaupa fleiri banda-
rískar bifreiðar og að bílaiðnaður
þeirra myndi tvöfalda kaup sín á
bandarískum bifreiðahlutum á
næstu árum.
Ein helsta krafa Bush á hendur
Varð Max-
well að þola
barsmíðar?
París. Reuter.
IAIN West, breskur krufninga-
læknir sem rannsakaði á sínum
tíma lík breska fjölmiðlakóngsins
Robert Maxwells, vísaði á bug
frétt franska vikuritsins Paris
Match þess efnis að fundist hefðu
fjölmörg ummerki um að hann
hefði þolað barsmíðar fyrir
dauða sinn.
West rannsakaði lík Maxwells
öðru sinni ásamt ísraelskum meina-
fræðingum í Tel Avív og sagði að
ummerkin mætti rekja til björgunar
líksins og blóðblettir hefðu verið
raktir til fyrri krufningar.
París Match birti nokkrar myndir
sem teknar voru meðan líkskoðunin
í Tel Aviv fór fram. Samkvæmt
áliti spænskra lækna, sem fram-
kvæmdu fyrri líkskoðunina, lést
Maxwell úr hjartaslagi. Þar var
talið útilokað að um morð hefði
verið að ræða, en ekki skorið úr
um hvort útgefandinn hefði drukkn-
að.
Japönum í ferðinni var að þeir
myndu hjálpa til við að draga úr
halla á viðskiptum milli þjóðanna,
sem á síðasta ári nam 41 millarði
dollara Japönum í vil. Er stærsti
hluti hallans, eða 75%, tilkominn
vegna innflutnings á japönskum
bifreiðum til Bandaríkjanna. Bush
segir að sér hafi orðið vel ágengt
í þessum efnum en margir efna-
hagssérfræðingar eru hins vegar
efins um um réttmæti þess.
Áform japanskra bifreiðafram-
leiðenda um að tvöfalda kaup sín á
bandarískum vörum á næstu árum
eru talin eiga eftir að hafa lítil
áhrif á viðskiptahallann. Orsakir
hans eru ekki fyrst og fremst við-
skiptahindranir af hálfu Japana
heldur að bandarískar vörur eru
ekki samkeppnishæfar.
Japanskir bifreiðaframleiðendur
hafa einnig lofað að reyna að selja
bifreiðar framleiddar í verksmiðjum
þeirra í Bandaríkjunum í gegnum
söluumboð sín í Japan. Þó að af
því yrði er það einungis dropi í
hafið. Bandaríkjamenn flytja árlega
fimmtán þúsund bifreiðar út t-il Jap-
ans og eru þar með 0,4% bifreiða-
markaðarins. Japanir selja hins
vegar 38 milljónir bifreiða árlega í
Bandaríkjunum og eru þar með
tæpan þriðjung markaðarins.
Þá féllust Japanir á að auðvelda
fjárfestingar í Japan og aðgang
bandarískra tölvu-, gler- og papp-
írsframleiðenda að Japansmarkaði.
Miyazawa sagði á blaðamanna-
fundi sínum með Bush að hann
hefði fengið skýr skilaboð um að
drægi ekki úr viðskiptahallanum
myndu Bandaríkin líklega taka upp
verndarstefnu gagnvart japönskum
vörum.
Sjá „Bush . . .“ á bls. 22.
George Bush Bandaríkjaforseti og Kiichy Miyazawa, forsætisráðherra Japans, slá á létta strengi við
upphaf sameiginlegs blaðamannafundar þeirra í Tókýó í gær.
Fínnska stjórnin telur
EB-aðild vænlegan kost
Helsinki. Frá fréttaritara Morgunblaðsins, Lars Lundsten.
FINNSKA ríkisstjórnin skilaði þinginu í gær skýrslu um kosti og
galla hugsanlegrar EB-aðildar Finna. Skýrslunni var skilað mun fljót-
ar en búist var við, enda hvatti Mauno Koivisto Finnlandsforseti í
nýársávarpi sínu ríkisstjórn og þing að ganga frá málinu sem fyrst.
Þegar þingið hefur fjallað um skýrsluna á ríkisstjórnin að taka
ákvörðun um hvort Finnar sækja um aðild að EB í vor eða ekki. I
skýrslunni er greinilega tekið fram að væntanlegir kostir EB-aðildar
séu mun fleiri en gallar.
Pertti Salolainen, utanríkisvið-
skiptaráðherra (hægrim.) og for-
maður EFTA í samningaviðræðum
um Evrópskt efnahagssvæði sl.
sumar og haust, sagðist þess full-
viss í gær að Finnar sæktu bráðlega
um aðild að EB. Þessi ummæli hans
voru í raun endurtekning, því skoð-
un hans var fyrst birt í viðtali við
fréttaritara sænska útvarpsins á
þriðjudagskvöldið. Vakti það mikla
athygli að ráðherra neitaði að segja
landsmönnum sínum frá skoðunum
sem samtímis var hægt að birta í
Svíþjóð.
Esko Aho forsætisráðherra Finna
fylgir hins vegar dæmi Koivistos
forseta og neitar að segja skoðun
sína á því hvort Finnar eigi að sækja
um EB-aðild. Hann segir þó að þrír
málaflokkar séu vandmeðfarnir. í
fyrsta lagi sé það ekki einfalt mál
að færa finnsk varnarmál undir yfir-
stjórn EB. Á það hefur þó verið
bent að enn sem komið væri hafi
EB ekki tekið upp sameiginlega
stefnu í varnarmálum og því væri
unnt að ganga í bandalagið núna,
áður en EB-ríkin hæfu náið sam-
starf í varnarmálum. Þá segir Aho
að hugsanleg sameiginleg stefna í
utanríkismálum EB þjóni ef til vill
ekki hagsmunum Finna, t.d. þegar
efnahagslegum eða öðrum þvingun-
um er beitt á alþjóðavettvangi. Að
sögn forsætisráðherra væri erfitt
fyrir hlutlausa smáþjóð að taka þátt
í þvinganapólitík stórra EB-þjóða.
Auk varnarmála eru einkum tveir
málaflokkar sem að mati Ahos verð-
ur að íjalla sérstaklega um áður en
af aðildarumsókn yrði, landbúnaðar-
mál og afleiðingar EB-samstarfs á
samskipti Finna og Rússa. Til þess
að tryggja áframhaldandi landbún-
aðarframleiðslu í Finnlandi vill
finnska stjórnin fá viðurkenningu á
sérstöðu finnskra bænda á sama
hátt og til dæmis bændur í Alpafjöll-
um hafa fengið.
Aðild að EB hefði að líkindum
neikvæð áhrif á samskipti Finna og
Rússa. Rúmlega eittþúsund kíló-
metra landamæri Finnlands og
Rússlands yrðu einnig landamæri
EB og Rússlands, en það þýðir m.a.
að Finnar yrðu að fylgja tollafyrir-
mælum EB í viðskiptum við ná-
grannann í austri. Þetta gæti tor-
veldað mjög viðskipti grannríkjanna
tveggja.
Finnskir fréttaskýrendur telja
víst að meirihluti finnskra þing-
manna og ráðherra sé meðmæltur
því að sækja um EB-aðild fyrir leið-
togafund EB í Portúgal í sumar.
Þá sætu Finnar við sama borð og
Svíar og Austurríkismenn þegar
fjallað væri um nýjar aðildarþjóðir.
Þrátt fyrir það að í skýrslunni sé
sú skoðun ráðandi, að hagstætt
væri að ganga í EB sem fyrst, hef-
ur ríkisstjórnin ekki ennþá tekið
formlega afstöðu til málsins. Stafar
þetta aðallega af því að Miðflokkur-
inn, sem er stærsti stjórnarflokkur-
inn, er mjög sundraður í þessu
máli. Hægri flokkurinn sem er ann-
ar aðalstjórnarflokkurinn hefur tek-
ið afstöðu með EB. Sænski þjóðar-
flokkurinn sem hefur tvo ráðherra
er einnig fylgjandi EB-aðild. Kristi-
legi flokkurinn sem hefur aðeins
einn ráðherra er vitanlega á móti
EB-aðild, ékki síst vegna þess að
formaður hans og ráðherra er hvíta-
sunnumaður, en þeir hafa fordæmt
EB.
Sjá „Finnar . . .“ á bls. 24-25.
Sænska stj órnin boð-
ar aukínn niðurskurð
gjöldum ríkisins vegna tannlækn-
inga og lyfjakaupa og lækka
framlag ríkisins til sveitarfélaga.
Þá eru einnig nefndar óskilgreind-
ar skattalækkanir til hjálpar at-
vinnulífinu og nýjar aðgerðir til
að auka samkeppni, t.d. með því
að gefa innanlandsflugið fijálst.
I fjárlagafrumvarpinu er ekki
gert ráð fyrir neinum hagvexti í
Svíþjóð á þessu ári en 1,3% vexti
á því næsta og búist er við, að
atvinnuleysið verði 3,8%_ á þessu
ári á móti 2,7% 1991. Á síðasta
ári var verðbólgan í Svíþjóð 8,5%
en talið er, að hún verði 2,4% á
þessu ári og 3,5% 1993.
Stokkhólmi. Reuter.
RÍKISSTJÓRN borgaraflokkanna í Svíþjóð ætlar að skera rík-
isútgjöld niður um 12,5 milljarða skr., rúmlega 125 milljarða
ísk., á næsta fjárlagaári, sem hefst 1. júlí. Kemur þetta fram í
fjárlagatillögum stjórnarinnar, sem verða lagðar fram í dag,
en þrátt fyrir niðurskurðinn er gert ráð fyrir, að fjárlagahall-
inn aukist um 33% frá því, sem hann er áætlaður á yfirstand-
andi fjárlagaári.
Því er spáð, að hallinn á næsta ríkisstjórn
íjárlagaári verði 70,8 milljarðar Carls Bildts
skr. eða um það bil 4,6% af vergri leggur fram, en
þjóðarframleiðslu. Þá er einnig niðurskurður-
gert ráð fyrir, að landsframleiðsl- inn felst meðal
an minnki um 0,2% en hún dróst annars í því að
saman um 1,3% á síðasta ári. lækka sjúkra-
Þetta fjárlagafrumvarp er dagpeninga,
fyrsta heilsársfrumvarpið, sem draga úr útL