Morgunblaðið - 10.01.1992, Side 21

21
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 10. JANÚAR 1992
Skerðing elli- og örorkulífeyris:
Nær aðeins til fullvinnandi
- segir Sighvatur Björgvinsson heilbrigðisráðherra
SIGHVATUR Björgvinsson, heilbrigðisráðherra, leggur áherslu á að
skerðing á elli- og örorkulífeyri nái aðeins til þeirra sem séu í fullri
vinnu. Hann segir að ekki verði hægt að taka tillit til fjármagnstekna
fyrr en fjármagnstekjuskatti verði komið á 1. janúar á næsta ári vegna
þess að ekkert eftirlit sé með því að fólk telji tekjur sínar fram til skatts.
Sighvatur boðaði til blaðamann-
fundar s.l. miðvikudag, þar sem hann
sagði meðal annars að hann vildi
leiðrétta þann misskilning margra
elli- og örorkulíferisþega að almenn
skerðing á elli- og örorkubótum stæði
fyrir dyrum. Hér væri einungis um
að ræða skerðingu til þeirra sem
væru í fullri vinnu og fengju háar
tekjur. Aðrir yrðu ekki fyrir skerð-
ingu.
Hvað örorkubæturnar viðvíkur
sagði ráðherra að ákveðið h'efði verið
að skerða ekki heildarhlut öryrkja
en færa fjármagn frá þeim sem
væru í fullu starfi til hinna sem
minna fengju. Fram kom að slík til-
færing þýddi að flestir þeir öryrkjar
sem hefðu tekjur á bilinu 16.280
kr./mán. að 65.847 kr./mán. fengju
1350 kr. tekjutryggingarhækkun á
mánuði.
Heilbrigðismálaráðherra vék máli
sínu að gagnrýni á fyrirhugaðar að-
gerðir. Ræddi hann þá meðal annars
þá hugmynd að tekið yrði mið af
fjármagnstekjum auk atvinnutekna
og sagði í því sambandi að ekki
væri hægt að taka mið af flármagns-
tekjum fyrr en ijármagnstekjuskatti
yrði komið á l.janúar árið 1993
vegna þess að ekkert eftirlit væri
nú með því að fólk teldi allar eigur
sínar fram til skatts. Þá sagði hann
að formaður Verkamannasambands
Islands færi með rétt mál þegar hann
benti á að tekjuskattur og skerðing
væru samanlagt 55% skattur á at-
vinnutekjur ellilífeyrisþega umfram
66.000 mánaðatekjur. Það þýddi
væntanlega að ellilífeyrisþegar sækt-
ust síður eftir atvinnutekjum sem
Morgunblaðið/Árni Sæberg.
Sighvatur Björgvinsson og Þorkell Helgason aðstoðarmaður hans á
blaðamannafundinum.
væri kannski ekki svo órökrétt þegar
staðið væri frammi fyrir auknum
atvinnuerfiðleikum og hættu á auknu
atvinnuLeysi.
Sighvatur sagði að látið hafi verið
í veðri vaka að á tímabilinu 1937-71
hefði fólk greitt tryggingariðgjald
uppá lífeyri í framtíðinni en svo
væri ekki heldur hefði fólk verið
skattlagt eftir efnum og ástæðum
til að standa undir þeim ellilífeyri sem
greiddur var sama ár. Þannig hefði
verið um gegnum streymisskatt að
ræða.
Framsóknarflokkur;
Sparnaður
111 almamia-
trygginga
Framsóknarmenn eru með-
mæltir tekjutengingu elli- og ör-
orkulífeyris með því skilyrði að
sá sparnaður sem af henni hlytist
yrði notaður þar sem þörf væri
á innan almannatryggingakerfis-
ins. Guðmundur Bjarnasson lagði
í heilbrigðis- og tryggingamála-
ráðherratíð sinni fram frumvarp
um almannatryggingar sem gerði
ráð fyrir að elli- og örorkulífeyr-
ir yrði tekjutengdur þannig að
einstaklingur sem hefði tekjur
aðrar en lífeyrir almannatrygg-
inga og lífeyrir lífeyrissjóða um-
fram 750.000 kr. á ári yrði fyrir
skerðingu lífeyris sem næmi 30%
þeirra tekna sem umfram væru.
Þessar upplýsingar komu fram á
blaðamannafundi starfshóps
þingflokks framsóknarmenna í
félagsmálum í gær.
Aætluðum sparnaði af tekjuteng-
ingum elli- og örorkulífeyris sam-
kvæmt almannatryggingalagafrum-
varpi fyrrverandi heilbrigðisráð-
herra átti að ráðstafa með eftirf-
arandi hætti. Lífeyrir og tekjutrygg-
ing örorkulífeyrisþega átti að
hækka um 14%. Örorkustyrkur átti
að hækka um 7% og gert var ráð
fyrir því að greiða mætti uppbót á
örorkustyrk sem gæti numið allt að
50% yrði styrkþegi fyrir verulegum
aukakostnaði sökum örorku sinnar.
Frítekjumark hjóna átti að hækka
úr 70% í 75% af frítekjumarki
tveggja einstaklinga. Afnema átti
það ákvæði í núgildandi lögum að
hjón eða sambýlisfólk skyldi verða
fyrir 10% skerðingu á lífeyrir.
Skerðingarhlutfall tekjutryggingar
vegna tekna átti að lækka úr 45%
í 40%. Vasapeninga til þeirra sem
eru inni á stofnunum átti að tekju-
tengja og hækka um 58%.
Þá var gert ráð fyrir því nýmæli
að uppihaldsstyrkur yrði greiddur
til skjúklings og/eða fylgdarmanns
er dvelja þyrfti 14 daga samfellt eða
lengur á 12 mánaða tímabili vegna
læknismeðferðar utan heimabyggð-
ar. Ekkju- og ekkilbætur lífeyris-
trygginga átti að hækka og bóta-
tíma átti að lengja. Nýr bótaflokk-
ur, umönnunarbætur vegna elli- og
örorkulífeyris kom inn í frumvarpið.
Barnalífeyrir átti að hækka um
25%. Sjúkra- og slysadagpeninga
átti að samræma og sjúkradagpen-
inga átti að hækka um 55%. Finnur
Ingólfsson, þingmaður Framsóknar-
flokks, sagði að frumvarpið hefði
mætt andstöðu Alþýðuflokks vegna
tekjutengingar elli- og örorkulífeyr-
is. _
í frumvarpinu er gert ráð fyrir
verulegum skipulagsbreytingum á
Tryggingastofnun ríkisins. Ef það
hefði gengið í gengið í gegn segir
Finnur að skýrsla ríkisendurskoð-
unar um Tryggingastofnun hefði
verið óþörf.
Föstudaginn 10. janúar 1992 hefst sala á nýjum flokki verðtryggðra
spariskírteina ríkissjóðs. Útgáfan er byggð á heimild-í lánsfjárlögum
fyrir árið 1991 og lögum um lánsfjáröflun ríkissjóðs innanlands, nr. 79
frá 28. desember 1983. Um er að ræða eftirfarandi flokk spariskírteina:
Flökkur Lánstími Gjalddagi Nafnvextir á ári Raunávöxtun* Útboösfjárhæð
1992 1. fl! D 5 ár 1. feb. 1997 6,0% 7,9% Innan ramma framangreindra laga
Kjör þessa flokks eru í meginatriðum þessi:
a) Nafnvextir eru 6,0% á ári og reiknast frá og með 10. janúar 1992. •
Grunnvísitala er lánskjaravísitala janúarmánaðar 1992, þ.e. 3196.
*b) Fyrst um sinn er þessi flokkur spariskírteina boðinn
almenningi með 7,9% raunávöxtun.
c) Lánstími skírteinanna er 5 ár, þ.e. til l.-febrúar 1997, en að þeim tíma liðnum
getur eigandi fengið andvirði þeirra útborgað hvenær sem er
og fylgir því enginn kostnaður.
d) Spariskírteinin eru gefin út í eftirfarandi verðgildum: 5.000, 10.000, 50.000,
100.000 og 1.000.000 krónur.
Spariskírteini ríkissjóðs eru almennt skráð á Verðbréfaþingi íslands og gerir það
eigendum þeirra kleift að selja þau fyrir gjalddaga með milligöngu aðila að
Verðbréfaþinginu. Seðlabanki íslands er viðskiptavaki fyrir spariskírteini ríkissjóðs
sem eru skráð á þinginu.
Samkvæmt gildandi lögum um tekju- og eignarskatt kemur ekki til skattlagningar
á vaxta- og verðbótatekjur af spariskírteinum hjá fólki utan atvinnurekstrar.
Séu þessar eignir ekki tengdar atvinnurekstri eða sjálfstæðri starfsemi manna,
er heimilt að draga þær aftur að fullu frá eignum. Spariskírteinin skulu skráð
á nafn og eru þau framtalsskyld.
Spariskírteini ríkissjóðs eru til sölu í Seðlabanka íslands, Kalkofnsvegi 1,
Þjónustumiðstöð ríkisverðbréfa, Hverfisgötu 6 og í Kringlunni, í bönkum
og sparisjóðum um land allt og hjá helstu verðbréfamiðlurum.
RÍKISSJÓÐUR ÍSLANDS