Morgunblaðið - 30.01.1992, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30. JANÚAR 1992
31
Sigríður Hallgríms
dóttír - Minning
Fædd 29. apríl 1895
Dáin 17. janúar 1992
Það hefur löngum þótt merkileg
innstæða í lífinu að eiga eina eða
fleiri góðar frær.kur um bæinn.
Þess konar ígildi munu hafa orðið
fátækum skáldmennum og skóla-
piltum til lífs hér áður fyrr og mörg-
um manninum hugarlýsing í
skammdeginu. Sigríður Hallgríms-
dóttir, sem nú er horfin héðan af
heimi í hárri elli, var mér slík stoð
og þótt stundum liði nokkuð langt
milli heimsókna hefur vitundin um
varðstöðu slíks vinar ávallt vakið
með mér öryggi og einnig nokkurt
stolt.
Guðrún Sigríður Hallgrímsdóttir
fæddist í Keflavík en þar bjuggu
foreldrar hennar um hríð en þau
voru hjónin Eyrún Eiríksdóttir og
Hallgrímur Guðmundsson. Eyrún
var af Suðurlandi í nærættir, tiltak-
anlega glæsileg kona með yfir-
bragði sem fremur minnti á Rómar-
ríki en hin germönsku lönd; þó var
skaplyndi hennar rólegt. Eyrún var
íhugul, greind og kyrrlát. Hallgrím-
ur var sonur Guðmundar Guð-
mundssonar bónda en hann var
seinni maður Guðlaugar Sigurðar-
dóttur frá Votamýri en hún bjó á
Ólafsvöllum, ekkja eftir Eirík Ei-
ríksson frá /Reykjum. Hallgrímur
fórst ungur í veiðiferð með skipi
sínu árið 1907 er Sigríður var tólf
ára. Verður þá úr, að Sigríður flyst
á heimili föðurbróður síns, Sigurðar
Eiríkssonar, en hann var þá fluttur
með fjölskyldu sína í bæinn til að
ganga í þjónustu bindindishreyfing-
arinnar og helga henni krafta sína.
Varð Sigurður með tímanum af-
kastamesti áróðursmaður reglunn-
ar og fylgismaður bannlaga, en
hann var einnig góður orgelleikari
og kenndi mörgum á hljóðfæri. Þau
Sigurður- og Svanhildur kona hans
áttu rúmgott heimili og þar er Sig-
ríður um margra ára skeið sem eitt
af börnum þeirra. Var Sigríði tíð-
rætt um það góða atlæti er hún
naut og þá blíðu er þau auðsýndu
henni frændi hennar, kona hans og
börn. Jafnaði Sigríður jjíslega met-
in með ýmsum hætti er tímar liðu
fram.
Upp úr tvítugu kynnist Sigríður
Halldóri Guðmundssyni útgerðar-
manni frá Siglufirði og þau ganga
í hjónaband. Eftir nokkurra ára
búsetu hér syðra flytjast þau til
ævintýrabæjarins við Sigluijörð og
þar er Sigríður búsett meira og
minna næsta aldarfjórðunginn.
Halldór, sem var fæddur í Húna-
vatnssýslu, var kunnur athafna-
maður með vígslu í mesta síldarbæ
veraldarinnar, glúrinn og hugmynd-
aríkur; honum hélst betur á efnum
sínum en mörgum öðrum á þeim
tíma þegar mörg ævintýrin urðu
endaslepp. Þau Sigríður eignuðust
þijú börn sem urðu hvert með sínum
hætti mikið myndarfólk og viðriðin
sókn þjóðarinnar til auðs og menn-
ingar: Elst er Birna. Hún átti Vil-
hjálm Guðmundsson Finnbogason-
ar, verkfræðing og framkvæmda-
stjóra Síldarverksmiðja ríkisins.
Þau eignuðust þrjú börn. Vilhjálmur
lést árið 1969 vegna afleiðinga eft-
ir harkalegt bílslys nokkrum
mánuðum áður. Þetta var mikið
reiðarslag fyrir fjölskylduna og Vil-
hjálmur öllum harmdauði. Annað
barn þeirra var Gunnar sem eftir
Verslunarskólanám gekk að eiga
Guðnýju Óskarsdóttur Halldórsson-
ar. Gunnar hélt sömu leið sem faðir-
inn og tengdafaðirinn og batt örlög
sín og sinna við síldina — hið hverf-
ula silfur hafsins. Gunnar gerðist
umsvifamikill í þeim útvegi víða um
land og Guðný í þéttri fylgd með
honum enda öllum hnútum kunnug
í þessum atvinnuvegi. Þau eignuð-
ust sjö börn. Mitt í velgengninni
varð Gunnar að lúta í lægra haldi
fyrir válegum sjúkdómi, hann lést
1973, enn á besta aldri. Enn er fjöl-
skylda Sigríðar lostin þungum
harmi. Yngsta barn þeirra Sigríðar
og Halldórs er Sævar ljósmyndari.
Hann hefur séð framan. í margan
íslendinginn því um árabil tók hann
myndir af skólafólki víða um land.
Sævar slapp ekki alveg úr segul-
sviði síldarinnar því nokkrum sinn-
um stjórnaði hann fólki og athöfn-
um á síldarbryggjum fyrir norðan
þegar saltað var og staflað. Kona
Sævars er Auður Jónsdóttir Jónss-
onar húsasmíðameistara, en Auður
er, eins og Sævar, lærð í fræðum
ljósmyndara. Sævar var áður
kvæntur Helgu Júníusdóttur frá
Akureyri en hún lést eftir erfítt
sjúkdómsstríð 1953, þá 26 ára göm-
ul. Þau áttu eina dóttur sem nú býr
á Akureyri. Auður og Svavar eiga
fjögur börn.
Svo fór að þau skildu, Sigríður
og Halldór, eftir margra ára hjóna-
band. Sigríður kynntist Ingvari
Guðjónssyni sem var landskunnur
og mikilvirkur síldarkaupmaður.
Tókst með þeim vinátta og ástar-
samband og þeim fæddist dóttir ein
fríð sem skírð var Sigríður Inga. í
þeim svifum er Sigríður flutt til
Reykjavíkur og rekur rhatsölustað.
Þótti allt í þeim rekstri einkar fág-
að og vandað. Fáeinum árum síðar
flytja þær mæðgur aftur norður og
Sigríður setur á stofn matsölu og
veitingastað ekki langt frá mestu
athafnasvæðunum á Siglufirði. Var
það hús kallað Gullfoss. Inga, sem
er yngst, barn Sigríðar, vex nú upp
undir handaijaðri móður sinnar.
Fundu þær með tíð og tíma báðar
styrk í því að mynda félagsbú og
höfðu þann háttinn á í marga ára-
tugi. Hefur Inga lítt vikið frá móð-
ur sinni fyrr en nú fyrir fáum árum
er hún gekk í hjónaband með Alm-
arri Gunnarssyni framkvæmda-
stjóra. Inga hefur þó litið mjög til
með sinni kæru móður og ávallt
verið í kallfæri.
Auðsætt 'var að ævi Sigríðar
Hallgrímsdóttur hefur gárast af
ýmsum atvikum og atburðum og
sumum æði þungbærum. Aldrei
sást henni þó bregða. Einstætt jafn-
lyndi hefur einkennt vegferð hennar
og þess konar skynsemi og úr-
vinnsla lífsreynslu að hún lét ekki
það hagga sér sem skók og skelfdi
venjulegar manneskjur. Fas hennar
var merkt látlausri fyrirmennsku,
ekki beinlínis hlýtt en ávallt gott
og sefandi og dýpra sá til hins blíða
bliks. Sigríður var einkar laus við
áleitni eða áreitni; hún hélt ákveð-
inni fjarlægð frá flestu fólki en
kunni, þrátt fyrir hlédrægni, ein-
staklega vel að vera með gestum
og ræða hennar var þá svo skýr,
að mörg ár í háskólum hefðu varla
getað bætt þar um. Það var ekki
háttur Sigríðar að leita í sviðsljósið,
eins og þegar má skilja, en ef hún
birtist á mannamóti stungu menn
saman nefjum og spurt var: Hver
er hún þessi teinrétta kona með
þennan meitlaða svip sem lýsir innri
ró og vitsmunum?
Ég leit Sigríði fyrst augum lítill
drengur og sá hana upprétta fyrir
nokkrum vikum. Ekki var áberandi
mun að sjá á dagfari hennar allt
þetta langa skeið. Dyggðir hennar
og lundarfar voru á þann veg ofín
að hún kom ávallt fyrir sem fagurt
dæmi um hinn ágæta íslenska kyn-
stofn, hún lét sér ekki bregða við
hin þungu höggin og var lengst af
fótviss á klungri langrar ævileiðar.
Sigríður skilur eftir minningar um
fastmótaða og stöðuglynda per-
sónu. Hún var ætíð heilsugóð og
miðlaði af innri styrk sinum og jafn-
vægi. Gilti þá einu hvort hún stýrði
rekstri á Siglufirði eða fyrirtæki í
Reykjavík, alls staðar hlaut hún
virðingu.
Emil Als.
Mig langar að minnast hér með
nokkrum orðum ömmu minnar, Sig-
ríðar, sem lést 17. janúar sl. á 97.
aldursári.
Amma hét fullu nafni Guðrún
Sigríður og bar hún nöfn móð-
urömmu sinnar og ömmusystur en
sjálf notaði hún eingöngu Sigríðar-
nafnið.
Amma fæddist 29. apríl 1895 í
Keflavík. Foreldrar hennar voru
hjónin Eyrún Eiríksdóttir og Hall-
grímur Guðmundsson. Faðir henn-
ar, sem var sjómaður, drukknaði
þegar hún var aðeins 12 ára göm-
ul. Amma átti einn bróður sem
komst upp. Hét sá Einar en hann
fórst einnig í sjóslysi aðeins um
tvítugur að aldri, árið 1925.
í uppvextinum átti amma aðal-
lega heima í Reykjavík. Þegar hún
var ung stúlka fór hún og lærði
matreiðslu hjá frú Ástu Hallgríms-
t
Þökkum innilega auðsýnda samúð
og vinarhug við andlát og útför
elskulegs sonar okkar, bróðurs og
barnabarns,
KRISTJÁNS FRIÐBERGS
BJARNASONAR.
Ásthildur Hilmarsdóttir, Bjarni Kristjánsson,
Sveiney Bjarnadóttir, Brynjar Þór Bjarnason,
Sveiney Þormóðsdóttir, Ragnheiður Þorsteinsdóttir.
t
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir og amma,
ÓLÖF GÍSLADÓTTIR,
Gröf,
Skaftártungu,
verður jarðsett frá Grafarkirkju laugardaginn 1. febrúar kl. 13.30.
Blóm og kransar vinsamlegast afbeðnir, en þeim, sem vilja minn-
ast hennar, er bent á Grafarkirkju.
Rúta fer frá Umferðarmiðstöðinni kl. 8.30.
Þuríður Jóhannesdóttir,
Árni Jóhannesson, Helga Ingimundardóttir,
Sigursveinn Jóhannesson, Guðrún Guðlaugsdóttir,
Páll Jóhannesson, María Kristinsdóttir,
Kjartan Auðunsson,
barnabörn, barnabarnabörn
og barnabarnabarnabörn.
son, sem rak veitingasölu í Templ- ast með þar og jafnvel frá að brjóta
arasundi. Einnig gekk hún í kvöld- saman þvott og taka í stykki með
skóla. Hvort tveggja reyndist henni konunum, sem þar unnu. Var séð
gott veganesti. til þess að ég lærði réttu handtök-
Hinn 3. mars 1918 giftist amma in, því að allt þurfti að vanda vel.
Sigríður afa mínum, Halldóri Guð- Var amma afar nákvæm með allt,
mundssyni, Björnssonar, bónda í sem þarna fór fram og varð mér
Böðvarshólum í Vestur-Húnavatns- ljóst að starfsfólkið bar mikla virð-
sýslu og Þórdísar Hansdóttur frá ingu fyrir henni sem yfírmanni.
Litla-Ósi. Halldór afi var einn af Vorið sem amma varð áttræð
brautryðjendum í síldarsöltun og heimsótti hún okkur Þórarin til
þegar þau amma kynntust hafði /Edinborgar þar sem við dvöldum
hann þegar hafíst handa við síldar- um tíma. Var mjög gaman að fá
söltun á Siglufirði. Fyrstu búskap- hana í heimsókn og áttum við sam-
arárin bjuggu þau í Hafnarfífði. Á an margar ánægjustundir. Man ég
þessum tíma taldi fólk ekki eftir að við fórum einu sinni sem oftar
sér að ganga á milli Hafnarfjarðar í langa gönguferð um fallegar slóð-
og Reykjavíkur. Minnist ég frá- ir og hafði ég áhyggjur af því að
sagnar ömmu af því þegar hún göngutúrinn væri orðinn fulllangur
sagðist stundum hafa gengið þarna fyrir hana. Nei, hún hélt nú ekki,
á milli, t.d. þegar hana vantaði efni en hún skyldi snúa við ef ég væri
í nýja svuntu eða nýtt slifsi við ís- orðin þreytt! Þetta var henni líkt.
lenska búninginn sinn. Þá brá hún Amma Sigríður var glæsileg
sér bara bæjarleið fótgangandi til kona, grannvaxin og bein í baki
að versla í Reykjavík. alla tíð, svo eftir var tekið. Hún bar
Þótt amma og afi væru búsett í höfuðið hátt og var yfír henni mik-
Hafnarfírði dvöldu þau á sumrin á il reisn. Hún var alltaf ákaflega vel
Siglufirði og í kringum 1924-25 klædd og í takt við tískuna á hveij-
settust þau þar að. Bjuggu þau í um tíma. Bar hún aldurinn svo vel,
húsi því er afi nefndi Frón og voru að í mínum huga var hún aldrei
þau bæði gjarnan kennd við það gömul kona. Ég var alltaf ákaflega
hús. Auk þess að vera með útgerð stolt af ömmu Sigríði og fannst
rak afí verslun í Frón, og amma mikið til þess koma að eiga svona
var þar með veitingarekstur. unglega og fallega ömmu.
Amma Sigríður og afi Halldór Amma var mjög elskuleg og já-
eignuðust þijú börn: Bimu (f. 1918, kvæð manneskja en hreinskiptin.
sem gift var Vilhjálmi Á. Guð- Það var gott að leita til hennar því
mundssyni verkfræðingi (d. 1969); hún tók gjarnan málstað okkar
Gunnar, útgerðarmann (f. 1921, d. unga fólksins. Hún kvartaði yfir-
1973) var kvæntur Guðnýju Ósk- leitt ekki yfir einu né neinu en var
arsdóttur; og Sævar, ljósmyndara ávallt ákaflega þakklát fyrir það
(f. 1923), giftur Helgu Rannveigu sem fyrir hana var gert. Hún var
Júníusdóttur (d. 1953), og síðar afar reglusöm með alla hluti og er
Auði Jónsdóttur. Þau afí og amma mér minnisstætt hve vel hún vand-
slitu samvistir. aði allt sem hún gerði. Og þótt árin
Síðar eignaðist amma dótturina færðust yfir hélt hún áfram að vera
Sigríði Ingu, auglýsingastjóra, en svona vandvirk. Það fannst mér
faðir hennar var Ingvar Guðjóns- aðdáunarvert.
son, útgerðarmaður. Inga er gift Amma vann mikið um dagana
Almarri Gunnarssyni framkvæmda- og eftir að hún hætti störfum úti á
stjóra. Þær amma og Inga áttu vinnumarkaðinum hafði hún alltaf
sameiginlegt heimili til skamms nóg að sýsla heima fyrir. Hún fylgd-
tíma og var mjög kært með þeim ist vel með fréttum og hafði gaman
mæðgum. Þá dvaldi amma um af lestri góðra bóka og heimilis-
nokkurt skeið á heimili hennar og störfunum sinnti hún sjálf eftir sem
Almarrs. Bar Inga ávallt einstaka áður. Átti hún hlýlegt og fallegt
umhyggju fyrir móður sinni. heimili og var alltaf gott að koma
Eftir að amma fór fyrst frá Siglu- til hennar. Tók hún vel á móti sínum
firði bjó hún um tíma í Reykjavík gestum. Hún átti orðið fjölmarga
en fluttist síðan aftur til Siglufjarð- afkomendur og fylgdist grannt með
ar. Frá því um 1950 bjó hún ávallt gengi þeirra.
í Reykjavík og lengst af í Bogahlíð Góð heilsa er gulli betri, segir
15, þar sem hún eignaðist góða máltækið og víst er að amma bless-
granna, sem sýnt hafa henni vin- unin naut góðrar heilsu alla tíð eða
áttu og tryggð í gegnum árin. allt þar til fyrir nokkrum mánuðum.
Amma fékkst við veitingarekstur Við systkinin erum þakklát for-
bæði á Siglufirði og í Reykjavík en sjóninni að hafa gefið okkur ömmu
á árunum 1951 til 1969, eða til 74 Sigríði, sem okkur þótti svo vænt
ára aldurs, gegndi hún starfí for- um og mikið til koma. Við og fjöl-
stöðumanns Þvottahúss Elli- og skyldur okkar þökkum henni allar
hjúkrunarheimilis Grundar í samverustundirnar og allt sem hún
Reykjavík. Var það umfangsmikið gerði fyrir okkur. Verður ömmu
starf, sem henni fórst vel úr hendi. sárt saknað af ástvinum.
Ég man hvað mér fannst gaman Blessuð sé minning ömmu Sigríð-
að koma í þvottahúsið til ömmu ar.
þegar ég var stelpa og fá að fylgj- Guðrún Sigríður Villgálmsdóttir,
+
Okkar innilegustu þakkir fyrir auðsýnda samúð og vinarhug við
andlát og útför,
SIGRÍÐAR M. JÓNSDÓTTUR,
Langholtsvegi 2.
Guð blessi ykkur öll.
Ragnar H. Jónsson,
börn, tengdabörn og barnabörn.
t
Elskuleg móðir, tengdamóðir, amma,
langamma og vinkona,
BERGUÓT STURLUDÓTTIR,
Yrsufelli 11,
Reykjavik,
verður jarðsungin frá Bústaðakirkju
föstudaginn 31. janúar kl. 15.00.
Jarðsett verður í Fossvogskirkjugarði.
Elfar Berg Sigurðsson, Guðfinna Sigurbjörnsdóttir,
Sigurrós Berg Sigurðardóttir, Ingimar Hólm Ellertsson,
Kristín H. Berg Martino, Anthony Martino Jr.
Sturla Berg Sigurðsson, Dagný Gloria Sigurðsson,
Lilja Rut Berg Sigurðardóttir, Pálmi Sveinsson,
Hera Garðarsdóttir, Árni Hansen,
barnabörn, barnabarnabörn
og Magnús Þórðarson.