Morgunblaðið - 08.02.1992, Page 36
36
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 8. FEBRÚAR 1992
Minning:
Jón Sigurðsson
frá Skíðsholtum
Fæddur 15. nóvember 1897
Dáinn 30. janúar 1992
Farvel heim
heim í drottins dýrðargeim.
Náð og miskunn muntu finna
meðal dýrstu vina þinna.
Farvel heim.
(MattJoch.)
Öðlingurinn og drengskaparmað-
urinn, föðurbróðir minn, hann Jón
frændi er látinn. 30. jan. sl. gekk
hann á vit guðs síns laus frá þraut
og kvöl. Friðsæl var brottför hans
á fund þeirra ástvina er þegar höfðu
lagt í þá ferð sem við öll förum.
Við heilsumst og fögnum, kveðjum
og syrgjum, það er gangur lífsins.
Eitt er víst að þar sem lífið er, þar
er líka dauðinn, aðeins misjafnlega
langt undan. Þessa staðreynd erum
við áþreifanlega minnt á þegar vin-
ir og vandamenn kveðja þetta jarð-
líf. Þeim íslendingum fer nú óðum
fækkandi sem fæddir eru fyrir alda-
mót. Einstaklingum sem lifað hafa
þá mestu og ótrúlegustu framfara-
og breytingatíma sem orðið hafa í
sögu þessa lands. Einn þessara
manna er Jón frændi minn. Kyn-
slóðir fara, kynslóðir koma.
Allt frá því ég man eftir mér,
hefur Jón frændi verið til staðar
og átt vissan sess í huga mér. Hann
var þessi virðulegi frændi sem ég
var svo montin af, einhvers konar
höfðingi ættarinar og var eiginlega
hafinn yfir alla gagnrýni. Hann
fæddist 15. nóv. 1897 að Einholtum
í Hraunhreppi, elsta bam foreldra
sinna, þeirra Sesselju Davíðsdóttur
og Sigurðar Jósefssonar sem þar
bjuggu, þau hjónin eignuðust átta
börn, sjö drengi og eina stúlku. Eru
þrír bræðranna farnir á undan Jóni,
þeir Þorleifur, Þórarinn og Stefán,
eftir lifa Davíð, Hjörleifur, Oddur
og systirin Guðrún.
Jón var bóndi í Gerðhúsum í
Hraunhreppi 1922-1923, í Skíðs-
holtum 1923-1944, eða í 21 ár.
Þegar Jón gerðist bóndi tók hann
foreldra sína til sín, en áður hafði
hann verið á heimili þeirra. Þegar
hann hætti búskap var afi dáinn
fyrir nokkrum árum en amma flutti
þá að Miklaholti til foreldra minna.
Ég minnist ótal ferða Jóns í heim-
sókn til móður sinnar, betri son var
vart hægt að hugsa sér, enda mik-
ill kærleikur á milli móður og sonar.
Árið 1946 flutti Jón í Borgarnes
og hóf störf hjá Kaupfélagi Borg-
firðinga sem bókhaldari, reyndar
hafði hann oft unnið þar áður hluta
úr. ári. Hann lét af störfum hjá
Kaupfélaginu árið 1976, þá orðinn
79 ára að aldri.
Jón var hamingjumaður í lífi sínu,
17. ágúst 1963 kvæntist hann Ólöfu
Sigvaldadóttur, hinni myndarleg-
ustu konu, hugljúfri og hjarta-
hlýrri. Auðfundið var að þau báru
mikla virðingu hvort fyrir öðru,
voru sannir vinir í þess orðs bestu
merkingu. Ólöf var ekkja eftir Ara
Guðmundsson, vegavinnuverk-
stjóra, mikinn ágætismann. Hún
átti sjö uppkomin börn sem öll
reyndust Jóni sem hans eigin börn
væru og haminguauki hans voru
afabömin, bamaböm Ólafar, sem
voru honum afar kær, enda var Jón
sérlega barngóður maður. Jón og
Ólöf áttu sér fallegt og hlýlegt
heimili á Þómnnargötu 1 í Borgar-
nesi. Þangað var gott að koma og
var oft gestkvæmt, gestrisni þeírra
hjóna og höfðingsskapur var ein-
stakur og þess nutum við í ríkum
mæli, frændfólk hans.
Jón var óvenju góðum gáfum
gæddur, vel lesinn, fróður um menn
og málefni, mjög fær reikningsmað-
ur. Hann hafði sérlega fallega rit-
hönd, var pennafær mjög og vel
hagmæltur og talaði og ritaði ein-
staklega gott mál. Ég hef það einn-
ig fyrir satt að bæði enska og önn-
ur erlend tungumál hafi ekki valdið
honum neinum erfiðleikum. Eflaust
hefði frændi minn kosið sér lang-
skólanám, en þá vom tímar erfiðir
og breyttir frá því sem nú er og
því var hann sjálfmenntaður.
Vegna mannkosta og hæfileika
var oft leitað til Jóns og reyndi
hann að leysa hvers manns vanda.
Á löngum starfs- og æviferli gegndi
Jóa fjölmörgum trúnaðarstörfum.
Hann var t.d. einn af stofnendum
Ungmennafél. Björns Hítdæla-
kappa, var gjaldkeri þess í mörg
ár og nú heiðursfélagi. Hann var
hreppstjóri Hraunhrepps í nokkur
ár og í hreppsnefnd í mörg ár,
markavörður Mýrasýslu til fjölda
ára, endurskoðandi reikninga Mýra-
sýslu í mörg ár, í skattanefnd og
fasteignanefnd, svo eitthvað sé
nefnt, en þær voru miklu fleiri
nefndirnar og ráðin sem hann átti
sæti í. Hann var þeirrar gerðar
hann frændi minn, sem hreykti sér
ekki hátt í samfélaginu en skilaði
sínu dagsverki og ævistarfi af stakri
vandvirkni og samviskusemi.
Það er alltaf sárt að kveðja þá
sem manni þykir vænt um og
standa hjarta manns nær, en það
er huggun harmi gegn þegar eftir
standa góðar minningar um gott
og farsælt lífshlaup þess sem
kvaddur er. Á kveðjustund er margs
að minnast og margt að þakka.
Minningarnar hrannast upp: Ég
minnist þess þegar ég var veik og
var flutt úr Borgarnesi á Akra-
nesspítala, að Jón og hún Lauga
mín, sem var mér sem önnur móð-
ir, umföðmuðu mig með ást og
kærleika, hún fór með mér í sjúkra-
bílnum, hann fylgdi á eftir á sínum
bíl til að vera til staðar þegar ég
kæmi á áfangastað. Já, svona voru
þau.
Eins minnist ég að nokkrum dög-
um síðar þegar ég var flutt á
Landspítalann, kom Jón einnig til
að fylgja mér, þó voru bæði læknir
og hjúkrunarkona með í för. Svona
var hann frændi minn. Marga ferð-
ina fór hann suður til Reykjavíkur
gagngert til að heimsækja mig á
sjúkrahúsið. Ef ég var hress sagði
hann mér fréttir af vinum og ætt-
ingjum og laumaði gjaman ein-
hveiju spaugsömu með. Ef ég hins-
vegar var óhress og gat ekki talað,
sat hann og hélt í höndina á mér
og strauk öðru hvoru um vanga
minn. Já, þannig var hann nú hann
frændi minn. Dulur var hann og
bar ekki tilfinningar sínar á torg,
en inni fyrir bjó hlýja og góðvild
sem aldrei gleymist. Já, margs er
að minnast, svo ótalmargs sem ég
mun geyma með sjálfri mér.
Hin síðari ár fór heilsu Jóns að
hraka, raunar þeirra beggja hjón-
anna, þannig að hann fór á Dvalar-
heimili aldraðra í Borgarnesi, en
hún eftir erfiðan uppskurð á Hrafn-
istu í Hafnarfírði. Nú þegar leiðir
skilja um stund senda foreldrar
mínir bróður og mági hjartans
kveðjur og þakka honum fyrir sam-
ferðina í gegnum árin, alla vináttu
og tryggð. Eg kveð elsku frænda
minn með ást og virðingu og þökk
fýrir það sem hann var mér og
mínum. Ég bið Guð að blessa hon-
um heimkomuna.
Ólöf mín, þér og öðrum ástvinum
hans sendi ég mínar innilegustu
samúðarkveðjur. Aldraður heiðurs-
maður er genginn, Guð blessi minn-
ingu hans.
Sesselja Davíðsdóttir.
Síminn hringir. Hann Jón föður-
bróðir þinn er dáinn. Sorg og eftir-
sjá fylla hugann, en síðan einnig
þakklæti. Loksins tók Guð hann til
sín. Þessi stolti, sómakæri maður,
gáfaður og fyrirmannlegur. Höfuð
ættarinnar. Hélt andlegum styrk til
hinstu stundar, en mátti búa lengi
við einangrun vaxandi heyrnarleys-
is, og að síðustu þverrandi líkams-
krafta. Vildi löngu fyrr vera geng-
inn á vit feðra sinna.
Minningar fylla hugann. Lítil
telpa fór á hveiju vori til Jóns
frænda, sem bjó með ömmu og
blindum afa mjnum, Sesselju Dav-
íðsdóttur og Sigurði Jósefssyni, í
Skíðsholtum í Hraunhreppi. Ég kom
eins og farfuglarnir á vorin og
kvaddi um leið og þeir. Kynntist
lífsháttum fyrri tíma. Torfbær, ekk-
ert rafmagn, enginn sími, vegleys-
ur, hnakkar og klyfberar. Vatn sótt
í brunn, matarforði í sekkjum og
tunnum í skemmu. Smjör- og skyr-
gerð, sandskúrað gólf, sauðskinns-
skór til inniveru. Eldurinn falinn á
kvöldin, olíulampar, steinkola í ijósi,
mótekja, ullarþvottur. Orf og hrífa.
— Upplifði breytingar. Slétt tún og
sláttuvél. Vegurinn náði að bænum,
farið var með ullina í hestvagni.
Byggð fjárhús og hlaða.
I Skíðsholtum var ég dekurbarn,
umvafín væntumþykju. Átti bú í
túnfætinum. Hjálpaði ömmu að
strokka, — lagði fingur að bullunni
og sleikti svo ijómann. Hélt um
halann á kúnum, við mjaltir, gaf
hænsnunum. Þóttist vera að raka
með litlu hrífunni minni. Lék mér
við yrðlingana, meðan Jón gaf ref-
unum. Sþurði frænda minn um alit,
sem ég þurfti að vita. Hvað er bak
við fjöllin? Hvað heita svona ský,
blóm, fuglar? Hann sýndi mér hreið-
ur þeirra. Kenndi mér að umgang-
ast náttúruna. „Nú er von á rign-
ingu, hlustaðu á vælið í kjóanum.
— Sjáðu Maríutásurnar, nú er Mar-
ía mey að þurrka ullina sína.“ Hann
benti mér á bestu beijalyngin, gaf
mér þau. Fóðraði fyrir mig kindina
mína. í heilt sumar þóttist hann
ekki taka eftir leyndarmáli mínu,
nokkrum kartöflugrösum í tóftar-
broti. Fór í stóran sveig fram hjá,
ef hann grunaði, að ég fylgdist með
ferðum hans. Varð steinhissa um
haustið, þegar ég sýndi honum bú-
skapinn. Hann reiddi mig á hnakk-
nefinu milli bæja. Prinsessan á
bauninni fékk gærubút til að mýkja
sætið. Amma mín reið í söðli.
Svo kom mæðuveikin, Jón gafst
upp á búskapnum, skipti um lífs-
hætti, seldi Skíðsholtin og settist
að í Borgamesi. Amma fór til Dav-
íðs, sonar síns í Miklholti. Jón hafði
gegnt ýmsum trúnaðarstörfum fyr-
ir sveit sína og hérað og var um
þetta leyti hreppstjóri Hraunhrepps.
Sem ungur maður hafði hann í 2
ár unnið hjá Kaupfélagi Borgfírð-
inga, og um langt árabil kom hann
á hveiju hausti og gisti þá hjá for-
eldrum mínum. Stjórnaði þá Kjöt-
sölu Kaupfélags Borgfírðinga í
Reykjavík. Tengsl mín við frænda
minn rofnuðu því ekki. Nú varð
hann skrifstofumaður, bókhaldari
hjá Kaupfélaginu, og gegndi því
starfi til loka starfsaldurs síns, um
30 ára skeið.
Jón var sjálfmenntaður, eins og
flestir gáfaðir menn alþýðunnar á
þessum ámm. Fylgdist m.a. með
kennslu í gegnum útvarpið. Hann
var mikill bókamaður. Hafði af-
burða fallega rithönd og sat löngum
við skrifborð sitt. Var vel ritfær og
gott skáld. Eftir hann liggja mörg
falleg ljóð og og þættir um ýmis
efni. Er skaði að hann skyldi aldrei
gefa út ljóðabók. Þó er sumt til á
prenti. Þar á meðal lýsing á reiðleið-
um í Hraunhreppi, en þar var yfír
fenjaflóa að fara. Markaskrá Mýra-
sýslu sá hann um i áraraðir, meðan
hann var markavörður. Hann safn-
aði örnefnum í hluta Hraunhrepps
fyrir Örnefnaskrá íslands og tóku
fleiri bræður hans þátt í þeirri ör-
nefnasöfnun á öðrum landspildum
og afrétti. Fram á síðustu ár var
hann endurskoðandi ýmissa fyrir-
tækja og félaga, m.a. Sparisjóðsins.
Hann var heiðursfélagi í UMF Björn
Hítdælakappi. Starfaði í Rotary-
klúbbi Borgarness, forseti hans
1969, og var sæmdur æðstu nafn-
bót Rotaryhreyfíngarinnar, Paul
Harris-félagi, 1988.
Þriðja tímabil ævi Jóns hófst
1963, þegar hann 65 ára að aldri
'kvæntist Ólöfu Sigvaldadóttur. Þá
hófst hamingjuríkasta tímabilið i
ævi frænda míns. Börn hennar frá
fyrra hjónabandi voru flest upp-
komin, þó voru tveir yngstu synirn-
ir enn heima. Jón var stoltur af fjöl-
skyldu sinni og var þar um gagn-
kvæmt traust og vináttu að ræða.
Eitt sinn er ég heimsótti Jón og
Ólöfu, sagði hann við mig: „Ég
varð að vísu ekki faðir, en afí er
ég. Má ég kynna þig fyrir Jóni Sig-
urðssyni yngra,“ og sýndi mér lítinn
fallegan snáða sem hallaði sér til
öryggis ugp að afa sínum.
Jón og Ólöf voru höfðingjar heim
að sækja. Byggðu sér nýtt, fallegt
hús í Borgarnesi 1966. Margar
góðar stundir hef ég og fjölskylda
mín átt með þeim á þeirra fallega
heimili.
Árin liðu og aldur færðist yfir
þau hjónin. Erfitt var fyrir Ólöfu,
sem sjálf var orðin hreyfiskert, að
annast Jón, eftir að þrek hans fór
að þverra. Að lokum varð að úr-
ræði, að hann fór á Elliheimilið á
Borgarnesi. Hafí starfsfólkið þar
þökk fyrir hve vel það hlúði að
frænda mínum.
Ég kveð elskulegan Jón minn
hinstu kveðju og þakka honum sam-
veruna og hlýjuna í minn garð.
Megi góður Guð varðveita hann.
Ólöfu, börnum hennar og öllum
barnabörnunum votta ég mína
dýpstu samúð og flyt þakkir og
kveðjur frá móður minni og bræðr-
um.
t
Elskuleg móðir okkar og amma,
ÁSTA JÓSEPSDÓTTIR
frá Atlastöðum
í Fljótavík,
andaðist í St. Jósefsspítalanum í Hafnarfirði 6. febrúar.
Börn og barnabörn.
t
Elskuleg móðir okkar og tengdamóðir,
SVEÍIMSÍNA G. JÓRAMSDÓTTIR,
Nönnugötu 8,
Reykjavík,
lést í Landspítalanum miðvikudaginn 5. febrúar.
Valgerður Magnúsdóttir,
Bragi Lárusson, Sólveig Matthíasdóttir.
t
Móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma,
JÓNA INGIBJÖRG JÓNSDÓTTIR,
dvalarheimilinu Seljahlíð,
lést í Borgarspítalanum að morgni 6. janúar.
Grétar Jónsson, Ágústa Ólsen,
Sigurður Jónsson, Guðlaug Benediktsdóttir,
Sigrún Jónsdóttir,
Jóna Svana Jónsdóttir,
Jón B. Jónsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
GUÐMUNDA ODDSDÓTTIR
frá Þykkvabæjarklaustri, Álftaveri,
Eskihlíð 9,
Reykjavík,
andaðist þann 6. febrúar.
Þóranna, Gísli Brynjólfsson
og aðrir vandamenn.
t
Elskuleg móðir okkar,
BENTÍNA KRISTÍN JÓNSDÓTTIR,
áðurtil heimilis á Hafnarbraut 8,
Bíldudal,
lést á elli- og hjúkrunarheimilinu Grund að morgni 6. þ.m.
Jarðarförin auglýst síðar.
Börnin.
t
Faðir minn og afi,
KRISTINN ÓLAFUR ÓLAFSSON
húsgagnasmiður,
andaðist á elli- og hjúkrunarheimilinu Grund 19. janúar.
Útförin hefur farið fram í kyrrþey að ósk hins látna.
Innilegar þakkir til starfsfólks á Grund fyrir góða umönnun.
Þökkum auðsýnda samúð.
Magnús Már Kristinsson,
Kristinn Már Magnússon.
Hjördís Þorleifsdóttir.