Morgunblaðið - 08.02.1992, Blaðsíða 36

Morgunblaðið - 08.02.1992, Blaðsíða 36
36 MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 8. FEBRÚAR 1992 Minning: Jón Sigurðsson frá Skíðsholtum Fæddur 15. nóvember 1897 Dáinn 30. janúar 1992 Farvel heim heim í drottins dýrðargeim. Náð og miskunn muntu finna meðal dýrstu vina þinna. Farvel heim. (MattJoch.) Öðlingurinn og drengskaparmað- urinn, föðurbróðir minn, hann Jón frændi er látinn. 30. jan. sl. gekk hann á vit guðs síns laus frá þraut og kvöl. Friðsæl var brottför hans á fund þeirra ástvina er þegar höfðu lagt í þá ferð sem við öll förum. Við heilsumst og fögnum, kveðjum og syrgjum, það er gangur lífsins. Eitt er víst að þar sem lífið er, þar er líka dauðinn, aðeins misjafnlega langt undan. Þessa staðreynd erum við áþreifanlega minnt á þegar vin- ir og vandamenn kveðja þetta jarð- líf. Þeim íslendingum fer nú óðum fækkandi sem fæddir eru fyrir alda- mót. Einstaklingum sem lifað hafa þá mestu og ótrúlegustu framfara- og breytingatíma sem orðið hafa í sögu þessa lands. Einn þessara manna er Jón frændi minn. Kyn- slóðir fara, kynslóðir koma. Allt frá því ég man eftir mér, hefur Jón frændi verið til staðar og átt vissan sess í huga mér. Hann var þessi virðulegi frændi sem ég var svo montin af, einhvers konar höfðingi ættarinar og var eiginlega hafinn yfir alla gagnrýni. Hann fæddist 15. nóv. 1897 að Einholtum í Hraunhreppi, elsta bam foreldra sinna, þeirra Sesselju Davíðsdóttur og Sigurðar Jósefssonar sem þar bjuggu, þau hjónin eignuðust átta börn, sjö drengi og eina stúlku. Eru þrír bræðranna farnir á undan Jóni, þeir Þorleifur, Þórarinn og Stefán, eftir lifa Davíð, Hjörleifur, Oddur og systirin Guðrún. Jón var bóndi í Gerðhúsum í Hraunhreppi 1922-1923, í Skíðs- holtum 1923-1944, eða í 21 ár. Þegar Jón gerðist bóndi tók hann foreldra sína til sín, en áður hafði hann verið á heimili þeirra. Þegar hann hætti búskap var afi dáinn fyrir nokkrum árum en amma flutti þá að Miklaholti til foreldra minna. Ég minnist ótal ferða Jóns í heim- sókn til móður sinnar, betri son var vart hægt að hugsa sér, enda mik- ill kærleikur á milli móður og sonar. Árið 1946 flutti Jón í Borgarnes og hóf störf hjá Kaupfélagi Borg- firðinga sem bókhaldari, reyndar hafði hann oft unnið þar áður hluta úr. ári. Hann lét af störfum hjá Kaupfélaginu árið 1976, þá orðinn 79 ára að aldri. Jón var hamingjumaður í lífi sínu, 17. ágúst 1963 kvæntist hann Ólöfu Sigvaldadóttur, hinni myndarleg- ustu konu, hugljúfri og hjarta- hlýrri. Auðfundið var að þau báru mikla virðingu hvort fyrir öðru, voru sannir vinir í þess orðs bestu merkingu. Ólöf var ekkja eftir Ara Guðmundsson, vegavinnuverk- stjóra, mikinn ágætismann. Hún átti sjö uppkomin börn sem öll reyndust Jóni sem hans eigin börn væru og haminguauki hans voru afabömin, bamaböm Ólafar, sem voru honum afar kær, enda var Jón sérlega barngóður maður. Jón og Ólöf áttu sér fallegt og hlýlegt heimili á Þómnnargötu 1 í Borgar- nesi. Þangað var gott að koma og var oft gestkvæmt, gestrisni þeírra hjóna og höfðingsskapur var ein- stakur og þess nutum við í ríkum mæli, frændfólk hans. Jón var óvenju góðum gáfum gæddur, vel lesinn, fróður um menn og málefni, mjög fær reikningsmað- ur. Hann hafði sérlega fallega rit- hönd, var pennafær mjög og vel hagmæltur og talaði og ritaði ein- staklega gott mál. Ég hef það einn- ig fyrir satt að bæði enska og önn- ur erlend tungumál hafi ekki valdið honum neinum erfiðleikum. Eflaust hefði frændi minn kosið sér lang- skólanám, en þá vom tímar erfiðir og breyttir frá því sem nú er og því var hann sjálfmenntaður. Vegna mannkosta og hæfileika var oft leitað til Jóns og reyndi hann að leysa hvers manns vanda. Á löngum starfs- og æviferli gegndi Jóa fjölmörgum trúnaðarstörfum. Hann var t.d. einn af stofnendum Ungmennafél. Björns Hítdæla- kappa, var gjaldkeri þess í mörg ár og nú heiðursfélagi. Hann var hreppstjóri Hraunhrepps í nokkur ár og í hreppsnefnd í mörg ár, markavörður Mýrasýslu til fjölda ára, endurskoðandi reikninga Mýra- sýslu í mörg ár, í skattanefnd og fasteignanefnd, svo eitthvað sé nefnt, en þær voru miklu fleiri nefndirnar og ráðin sem hann átti sæti í. Hann var þeirrar gerðar hann frændi minn, sem hreykti sér ekki hátt í samfélaginu en skilaði sínu dagsverki og ævistarfi af stakri vandvirkni og samviskusemi. Það er alltaf sárt að kveðja þá sem manni þykir vænt um og standa hjarta manns nær, en það er huggun harmi gegn þegar eftir standa góðar minningar um gott og farsælt lífshlaup þess sem kvaddur er. Á kveðjustund er margs að minnast og margt að þakka. Minningarnar hrannast upp: Ég minnist þess þegar ég var veik og var flutt úr Borgarnesi á Akra- nesspítala, að Jón og hún Lauga mín, sem var mér sem önnur móð- ir, umföðmuðu mig með ást og kærleika, hún fór með mér í sjúkra- bílnum, hann fylgdi á eftir á sínum bíl til að vera til staðar þegar ég kæmi á áfangastað. Já, svona voru þau. Eins minnist ég að nokkrum dög- um síðar þegar ég var flutt á Landspítalann, kom Jón einnig til að fylgja mér, þó voru bæði læknir og hjúkrunarkona með í för. Svona var hann frændi minn. Marga ferð- ina fór hann suður til Reykjavíkur gagngert til að heimsækja mig á sjúkrahúsið. Ef ég var hress sagði hann mér fréttir af vinum og ætt- ingjum og laumaði gjaman ein- hveiju spaugsömu með. Ef ég hins- vegar var óhress og gat ekki talað, sat hann og hélt í höndina á mér og strauk öðru hvoru um vanga minn. Já, þannig var hann nú hann frændi minn. Dulur var hann og bar ekki tilfinningar sínar á torg, en inni fyrir bjó hlýja og góðvild sem aldrei gleymist. Já, margs er að minnast, svo ótalmargs sem ég mun geyma með sjálfri mér. Hin síðari ár fór heilsu Jóns að hraka, raunar þeirra beggja hjón- anna, þannig að hann fór á Dvalar- heimili aldraðra í Borgarnesi, en hún eftir erfiðan uppskurð á Hrafn- istu í Hafnarfírði. Nú þegar leiðir skilja um stund senda foreldrar mínir bróður og mági hjartans kveðjur og þakka honum fyrir sam- ferðina í gegnum árin, alla vináttu og tryggð. Eg kveð elsku frænda minn með ást og virðingu og þökk fýrir það sem hann var mér og mínum. Ég bið Guð að blessa hon- um heimkomuna. Ólöf mín, þér og öðrum ástvinum hans sendi ég mínar innilegustu samúðarkveðjur. Aldraður heiðurs- maður er genginn, Guð blessi minn- ingu hans. Sesselja Davíðsdóttir. Síminn hringir. Hann Jón föður- bróðir þinn er dáinn. Sorg og eftir- sjá fylla hugann, en síðan einnig þakklæti. Loksins tók Guð hann til sín. Þessi stolti, sómakæri maður, gáfaður og fyrirmannlegur. Höfuð ættarinnar. Hélt andlegum styrk til hinstu stundar, en mátti búa lengi við einangrun vaxandi heyrnarleys- is, og að síðustu þverrandi líkams- krafta. Vildi löngu fyrr vera geng- inn á vit feðra sinna. Minningar fylla hugann. Lítil telpa fór á hveiju vori til Jóns frænda, sem bjó með ömmu og blindum afa mjnum, Sesselju Dav- íðsdóttur og Sigurði Jósefssyni, í Skíðsholtum í Hraunhreppi. Ég kom eins og farfuglarnir á vorin og kvaddi um leið og þeir. Kynntist lífsháttum fyrri tíma. Torfbær, ekk- ert rafmagn, enginn sími, vegleys- ur, hnakkar og klyfberar. Vatn sótt í brunn, matarforði í sekkjum og tunnum í skemmu. Smjör- og skyr- gerð, sandskúrað gólf, sauðskinns- skór til inniveru. Eldurinn falinn á kvöldin, olíulampar, steinkola í ijósi, mótekja, ullarþvottur. Orf og hrífa. — Upplifði breytingar. Slétt tún og sláttuvél. Vegurinn náði að bænum, farið var með ullina í hestvagni. Byggð fjárhús og hlaða. I Skíðsholtum var ég dekurbarn, umvafín væntumþykju. Átti bú í túnfætinum. Hjálpaði ömmu að strokka, — lagði fingur að bullunni og sleikti svo ijómann. Hélt um halann á kúnum, við mjaltir, gaf hænsnunum. Þóttist vera að raka með litlu hrífunni minni. Lék mér við yrðlingana, meðan Jón gaf ref- unum. Sþurði frænda minn um alit, sem ég þurfti að vita. Hvað er bak við fjöllin? Hvað heita svona ský, blóm, fuglar? Hann sýndi mér hreið- ur þeirra. Kenndi mér að umgang- ast náttúruna. „Nú er von á rign- ingu, hlustaðu á vælið í kjóanum. — Sjáðu Maríutásurnar, nú er Mar- ía mey að þurrka ullina sína.“ Hann benti mér á bestu beijalyngin, gaf mér þau. Fóðraði fyrir mig kindina mína. í heilt sumar þóttist hann ekki taka eftir leyndarmáli mínu, nokkrum kartöflugrösum í tóftar- broti. Fór í stóran sveig fram hjá, ef hann grunaði, að ég fylgdist með ferðum hans. Varð steinhissa um haustið, þegar ég sýndi honum bú- skapinn. Hann reiddi mig á hnakk- nefinu milli bæja. Prinsessan á bauninni fékk gærubút til að mýkja sætið. Amma mín reið í söðli. Svo kom mæðuveikin, Jón gafst upp á búskapnum, skipti um lífs- hætti, seldi Skíðsholtin og settist að í Borgamesi. Amma fór til Dav- íðs, sonar síns í Miklholti. Jón hafði gegnt ýmsum trúnaðarstörfum fyr- ir sveit sína og hérað og var um þetta leyti hreppstjóri Hraunhrepps. Sem ungur maður hafði hann í 2 ár unnið hjá Kaupfélagi Borgfírð- inga, og um langt árabil kom hann á hveiju hausti og gisti þá hjá for- eldrum mínum. Stjórnaði þá Kjöt- sölu Kaupfélags Borgfírðinga í Reykjavík. Tengsl mín við frænda minn rofnuðu því ekki. Nú varð hann skrifstofumaður, bókhaldari hjá Kaupfélaginu, og gegndi því starfi til loka starfsaldurs síns, um 30 ára skeið. Jón var sjálfmenntaður, eins og flestir gáfaðir menn alþýðunnar á þessum ámm. Fylgdist m.a. með kennslu í gegnum útvarpið. Hann var mikill bókamaður. Hafði af- burða fallega rithönd og sat löngum við skrifborð sitt. Var vel ritfær og gott skáld. Eftir hann liggja mörg falleg ljóð og og þættir um ýmis efni. Er skaði að hann skyldi aldrei gefa út ljóðabók. Þó er sumt til á prenti. Þar á meðal lýsing á reiðleið- um í Hraunhreppi, en þar var yfír fenjaflóa að fara. Markaskrá Mýra- sýslu sá hann um i áraraðir, meðan hann var markavörður. Hann safn- aði örnefnum í hluta Hraunhrepps fyrir Örnefnaskrá íslands og tóku fleiri bræður hans þátt í þeirri ör- nefnasöfnun á öðrum landspildum og afrétti. Fram á síðustu ár var hann endurskoðandi ýmissa fyrir- tækja og félaga, m.a. Sparisjóðsins. Hann var heiðursfélagi í UMF Björn Hítdælakappi. Starfaði í Rotary- klúbbi Borgarness, forseti hans 1969, og var sæmdur æðstu nafn- bót Rotaryhreyfíngarinnar, Paul Harris-félagi, 1988. Þriðja tímabil ævi Jóns hófst 1963, þegar hann 65 ára að aldri 'kvæntist Ólöfu Sigvaldadóttur. Þá hófst hamingjuríkasta tímabilið i ævi frænda míns. Börn hennar frá fyrra hjónabandi voru flest upp- komin, þó voru tveir yngstu synirn- ir enn heima. Jón var stoltur af fjöl- skyldu sinni og var þar um gagn- kvæmt traust og vináttu að ræða. Eitt sinn er ég heimsótti Jón og Ólöfu, sagði hann við mig: „Ég varð að vísu ekki faðir, en afí er ég. Má ég kynna þig fyrir Jóni Sig- urðssyni yngra,“ og sýndi mér lítinn fallegan snáða sem hallaði sér til öryggis ugp að afa sínum. Jón og Ólöf voru höfðingjar heim að sækja. Byggðu sér nýtt, fallegt hús í Borgarnesi 1966. Margar góðar stundir hef ég og fjölskylda mín átt með þeim á þeirra fallega heimili. Árin liðu og aldur færðist yfir þau hjónin. Erfitt var fyrir Ólöfu, sem sjálf var orðin hreyfiskert, að annast Jón, eftir að þrek hans fór að þverra. Að lokum varð að úr- ræði, að hann fór á Elliheimilið á Borgarnesi. Hafí starfsfólkið þar þökk fyrir hve vel það hlúði að frænda mínum. Ég kveð elskulegan Jón minn hinstu kveðju og þakka honum sam- veruna og hlýjuna í minn garð. Megi góður Guð varðveita hann. Ólöfu, börnum hennar og öllum barnabörnunum votta ég mína dýpstu samúð og flyt þakkir og kveðjur frá móður minni og bræðr- um. t Elskuleg móðir okkar og amma, ÁSTA JÓSEPSDÓTTIR frá Atlastöðum í Fljótavík, andaðist í St. Jósefsspítalanum í Hafnarfirði 6. febrúar. Börn og barnabörn. t Elskuleg móðir okkar og tengdamóðir, SVEÍIMSÍNA G. JÓRAMSDÓTTIR, Nönnugötu 8, Reykjavík, lést í Landspítalanum miðvikudaginn 5. febrúar. Valgerður Magnúsdóttir, Bragi Lárusson, Sólveig Matthíasdóttir. t Móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma, JÓNA INGIBJÖRG JÓNSDÓTTIR, dvalarheimilinu Seljahlíð, lést í Borgarspítalanum að morgni 6. janúar. Grétar Jónsson, Ágústa Ólsen, Sigurður Jónsson, Guðlaug Benediktsdóttir, Sigrún Jónsdóttir, Jóna Svana Jónsdóttir, Jón B. Jónsson, barnabörn og barnabarnabörn. t GUÐMUNDA ODDSDÓTTIR frá Þykkvabæjarklaustri, Álftaveri, Eskihlíð 9, Reykjavík, andaðist þann 6. febrúar. Þóranna, Gísli Brynjólfsson og aðrir vandamenn. t Elskuleg móðir okkar, BENTÍNA KRISTÍN JÓNSDÓTTIR, áðurtil heimilis á Hafnarbraut 8, Bíldudal, lést á elli- og hjúkrunarheimilinu Grund að morgni 6. þ.m. Jarðarförin auglýst síðar. Börnin. t Faðir minn og afi, KRISTINN ÓLAFUR ÓLAFSSON húsgagnasmiður, andaðist á elli- og hjúkrunarheimilinu Grund 19. janúar. Útförin hefur farið fram í kyrrþey að ósk hins látna. Innilegar þakkir til starfsfólks á Grund fyrir góða umönnun. Þökkum auðsýnda samúð. Magnús Már Kristinsson, Kristinn Már Magnússon. Hjördís Þorleifsdóttir.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.