Morgunblaðið - 11.02.1992, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. FEBRUAR 1992
15
Meiri ærsl og spenna
________Leiklist_____________
Súsanna Svavarsdóttir
Þjóðleikhiísið, Emil í Kattholti.
Höfundur: Astrid Lindgren.
Leikstjóri: Þórhallur Sigurðs-
son.
Önnur sýningin á Emil í Katt-
holti var í sjálfu sér önnur frum-
sýning, vegna þess að þar kornu
þau Jóhann Ari Lárusson og Álf-
rún Örnólfsdóttir fyrst fram sem
Emil og ída. Þetta eru burðarhlut-
verkin í sýningunni og því mæðir
mikið á krökkunum og þeir geta
haft töluverð áhrif á það hvernig
sýningin rennur.
Emil og ída þeirra Jóhanns og
Álfrúnar vor dálítið öðruvísi en
Emil og ída Sturlu og Anitu. Jó-
hann og Álfrún eru ekki eins
barnslega einlæg, greinilega
sviðsvanari og Emil og Ida voru
töluvert miklir ærslabelgir í ann-
arri sýningunni. Þau komu með
hraða og spennu í sýninguna sem
ekki var á fyrri frumsýningunni.
Það er óhastt að segja að þau
Jóhann og Álfrún hafi ráðið vel
við þann hraða og söngur þeirra
var mjög góður.
En þótt sýningin hafi ólíkt yfir-
bragð eftir því hvort parið leikur
Emil og ídu er ekki hægt að gera
upp á milli þeirra. Sýningin geng-
ur alveg upp, hvort heldur Emil
og ída eru sakleysisleg eða ærsla-
full. Og krakkarnir standa allir
fyrir sínu. Hins vegar virtust full-
orðnu leikararnir fátast dálítið við
hraðann sem fylgdi Jóhanni og
Álfrúnu og voru eilítið uppskrúf-
aðir, það er að segja allir nema
Margrét Guðmundsdóttir í hlut-
verki móður ídu og Helga Bac-
hmann í hlutverki Títubeija Maju.
Þetta skapaði stundum skondnar
uppákomur og mismæli, sem
sviðsvanir leikararnir áttu auðvelt
með að bjarga sér út úr — og
gerði sýninguna alla jafna fyndn-
ari.
Snyrtistofan
Rós í nýju hús-
næði í Kópavogi
Snyrtistofan Rós hefur flutt
starfsemi sína í nýtt og betra hús-
næði á jarðhæð í Engihjalla 8,
Kópavogi. Jafnframt hefur verið
opnuð glæsileg snyrtivöruverslun á
sama stað. Eigandi er Katrín Karls-
dóttir, snyrtifræðingur.
að ríkisstjórn íslands, og fleiri yfir-
völd, söfnuðu ekki tilheyrandi upp-
lýsingum fram til ársins 1976, og
leyndu eftir 1976 Alþjóða hvalveið-
iráðið ýmsum upplýsingum sem
fengnar voru eftir 1976, og einnig
vegna þess að „opinberir" vísinda-
menn á þeirra vegum unnu ekki
sjálfir viðeigandi skýrslur úr gögn-
unum. Jafnvel árið 1991 reyndi rík-
isstjórnin að takmarka alþjóðlega
úrvinnslu upplýsinga sem hún var
skuldbundin til að gefa IWC sam-
kvæmt samningnum frá 1946. Þrátt
fyrir svona hindrunaraðgerðir er
ljóst að sumir hvalastofnar í Norður
Átlantshafi voru að minnka meðan
reglurnar um veiðikvóta voru í gildi.
Síðasta „gei'vistaðreyndin" sem
ég ætla að minnast á er að „Alþjóða
hvalveiðiráðið sé tímaskekkja og
áhrifalaust" og að áframhaldandi
hagsmunum Islands varðandi hvali
og hvalveiðar verði bezt þjónað inn-
an einhverra nýrra svæðisbundinna
samtaka, eins og fram kemur í til-
kynningu ríkisstjórnar íslands um
úrsögn frá 27. desember. Alþjóða
hvalveiðiráðið er það sem aðildarrík-
in vilja að það sé, innan rúmra tak-
markana samningsins frá árinu
1946. Bæði sjávarútvegsráðherrann
og Þórður Ásgeirsson kvarta yfir
stefnu yfirgnæfandi meirililuta
þessara aðildarríkja, sem að sögn
Þórðar Ásgeirssonr eru undir óhóf-
lega miklum áhrifum „ýmissa
verndunarsamtaka".
Þetta er frekar barnaleg skoðun
á því hvernig stefnan varðandi nýt-
ingu sjávardýra er mörkuð, og ég
get ekki hugsað mér að maður með
jafn mikla reynslu og Þórður Ás-
geirsson trúi þessu í raun. En af
hvetju telja hann og ráðherrann að
málum yrði betur borgið í nýjum
svæðisbundnum samtökum? Hvalir
eru mikil flökkudýr samkvæmt skil-
greiningu Hafréttarsáttmálans, sem
Island er aðili að. Þeir hljóta því að
falla undir viðeigandi alþjóða lög-
sögu hvar sem þeir hafast við. Það
er því óhugsandi að „viðeigandi"
ný svæðissamtök geti í grundvallar-
atriðum útilokað nokkur jaðarríki
eða strandríki á svæðinu. Engin
ástæða er til að ætla að nokkurt
þeirra ríkja sem nú eru aðilar að
Alþjóða hvalveiðiráðinu gengju til
liðs við svona samtök með allt aðra
stefnu varðandi stjórnun hvalveiða.
Þórður Ásgeirssons segir „ ... það
er ekkert sem bendir til þess að
aðildarríkin muni nokkurntíma fall-
ast á að hvalveiðar verði hafnar á
ný“. Hér er sannleikanum snúið við.
Þessvegna samþykkti meirihlutinn
í IWC ályktun á fundi sínum 1991
um að breyttar veiðireglur tækju
gildi strax og sýnt hefur verið fram
á að þau ríki sem vilja hefja hval-
veiðar á ný muni sýna varúð og
taka tillit til langtíma sjónarmiða í
stað þess að leitast eftir mesta hugs-
anlega veiðikvóta strax. Með þetta
í huga samþykkti meirihlutinn
ályktun sem samræmdist tillögum
Vísindanefndarinnar, jafnvel þótt
hún vekti kvíða hjá öllum þeim sem
vissulega eru andvígir hvalveiðum í
grundvallaratriðum. í þessu sam-
bandi var athygiisvert, þótt það
hafi varla komið gömlum „IWC
áhorfendum" á óvart, að ísland stóð
ásamt Noregi og Japan að breyting-
artillögu sem var sérlega andstæð
ráðleggingum vísindamannanna,- og
hlaut nánast engan stuðning frá
öðrum ríkjum.
Tvær aðrar fullyrðingar Þórðar
Ásgeirssonar eru umdeilanlegar. Sú
fyrri er frásögn hans af atburðum
er leiddu til úrsagnar Kanada úr
Alþjóða hvalveiðiráðinu. Til eru aðr-
ar og mjög ólíkar skýringar á því
hvers vegna Kanada gekk úr ráðinu
en þær sem Þórður Ásgeirsson ber
fram, en hér er ekki ástæða til að
fara nánar út í þær. Hin síðari er
sú staðhæfing hans að sumar ríkis-
stjórnir eða „verndunarsamtök" séu
farin að tala um að banna fiskveið-
ar á heilum hafsvæðum til að hval-
irnir fái næga fæðu. Þetta er hreinn
tilbúningur: það hefur enn ekki náð
því að verða „gervistaðreynd", en
mig grunar að svo gæti auðveldlega
farið. Það ætti að skora á Þórð
Ásgeirsson að færa einhver rök fyr-
ir svona málflutningi.
Að lokum þá ráða íslendingar því
hvort þeir ganga úr Alþjóða hval-
veiðiráðinu, svo fremi sem þeir hefja
ekki hvalveiðar eftir úrsögnina. En
mér finnst samt - og hér er ég alls
ekki að gera Þórð Ásgeirsson að
neinum blóraböggli - hálfgerð synd
að alþjóða umræður skuli til þessa
hafa grundvallast á röngum upplýs-
ingum um starfsemi Alþjóða hval-
veiðiráðsins.
Höfundur er fulltrúi
Seyclielles-eyjn lijá Alþjóða
hvalveiðiráðinu og fulltrúi
umhverfisáætlunar Sameinuðu
þjóðanna í Vísindanefnd
hvalveiðiráðsins.
Joöooooöooööö6öLJÍó
/
IKREPPUNNI
SPAÐUI