Morgunblaðið - 20.02.1992, Síða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 20. FEBRÚAR 1992
Morgunblaðið/Þorkell
Allir undir grun
Málshefjandi, Kristinn H. Gunn-
arsson, (Ab-Vf) vildi vekja athygli
þingmanna á ásökunum Ólafs G.
Einarssonar menntamálaráðherra í
garð kennara og samtaka þeirra.
Ráðherrann hefði ásakað kennara
um að hafa notað kennslustundir til
að ófrægja ríkisstjómina og sig per-
sónulega. Ráðherrann hefði borið
það á kennara og skólastjórnendur
að hafa staðið á bak við fund grun-
skólanemenda á Lækjartorgi í síð-
ustu viku. Málshefjandi gagnrýndi
einnig menntamálaráðherra fyrir að
láta þessar alvarlegu ásakanir falla
en jafnframt segja að hann gæti
ekki sannað þessar ásakanir en sagt
að þeir tækju þær til sín sem þær
ættu. Allir sem við skólana störfuðu
hlytu nú að liggja undir grun. Ef
þessar alvarlegu ásakanir væru
sannar bæri ráðherranum að taka
þetta mái upp og fylgja eftir. Sér
sem foreldri þætti það með öllu óþo-
landi ef það væri satt að kennarar
misnotuðu starfsaðstöðu sína til póli-
Ólafur G.
Sturla
Svavar
Fyrstu umræðu um Lánasjóð
íslenskra námsmanna lokið
ÞAÐ TÓKST í gærkvöldi að ljúka fyrstu umræðu um frumvarp um
lánasjóð íslenskra námsmanna, LÍN. Stjórnarandstæðingar ítrekuðu
að vaxtatakan af námslánum gengi ekki upp. Menntamálaráðherra
ítrekaði tilmæli sín til menntamálanefndar um að skoða allar leiðir
til að markmið frumvarpsins næðust svo sjóðurinn gæti áfram stutt
námsmenn til mennta.
Samkomulag var um að þessi
lokaþáttur fyrstu umræðu hæfist
kl. 18 og að umræðan skyldi til
lykta leidd. Stjórnarandstæðingar
ítrekuðu gagnrýni sína á fjölmarga
ef ekki flesta þætti frumvarpsins.
En Sturla Böðvarsson (S-Vl) fagn-
•aði því hve einarðlega menntamála-
ráðherrann leitaðist við að tryggja
hag LÍN svo sjóðurinn gæti áfram
stutt íslenska námsmenn til
mennta. Sturla fagnaði einnig því
að ráðherra hefði ekki útlokað nein-
ar þær tillögur sem gætu bætt
frumvarpið.
Sturla taldi ástæðu til að biðja
menntamálanefnd að huga að
nokkrum atriðum, m.a. því að ekki
yrði svo hart að námsmönnum
gengið að hlutskipti þeirra í hús-
bréfakerfínu yrði óbærilegt. Sturla
vildi einnig að skýrt yrði kveðið á
um það að stjórn sjóðsins væri ætl-
að að taka tillit til aðstæðna náms-
manna s.s. fjölskyldustærðar, bú-
'■feetu og ferðakostnaðar. Sturla
sagði einnig mikilvægt að efla verk-
og iðnnám og hafði af því áhyggjur
að lánveitingar ættu að verða skil-
yrtar við 20 ára aldurslágmark.
Svavar Gestsson (Ab-Rv) tók í
sinni ræðu undir áhyggjur Sturlu,
sérstaklega varðandi vextina. Þetta
kerfi gengi ekki upp. Svavar vísaði
til útreikninga máli sínu til stuðn-
ings, t.a.m. fengi einstætt foreidri
tæplega 2,6 milljónir króna til 4 ára
náms í hjúkrunarfræði. Við starfs-
lok myndi þessi hjúkrunarfræðing-
ur standa frammi fyrir því að höfuð-
stóllinn hefði vaxið í rúmar 3,7
milljónir. Svavar Gestsson taldi
fulla ástæðu fyrir reiknimeistara
menntamálaráðuneytisins að gera
ráð fyrir aföllum af þessum lánum,
þegar þeir væru að reikna út bætt-
an hag sjóðsins vegna vaxta-
greiðslna. Aðrir stjórnarandstæð-
ingar s.s. Ingibjörg Sólrún Gísla-
dóttir (SK-Rv) og Ólafur Þ. Þórð-
arsson (F-Vf) höfðu áhyggur af því
að námsmönnum myndi reynast
erfitt að fá ábyrgðarmenn fyrir
þessum námsskuldum.
I lok umræðunnar svaraði Ólafur
G. Einarsson nokkrum fyrirspurn-
um sem til hans hafði verið beint.
Hann dró enga dul á það að hertar
reglur hefðu áhrif á hag náms-
manna eftir að þeir hefðu lokið
námi. En það yrði einnig að tryggja
hag lánasjóðsins svo hann gæti
áfram sinnt hlutverki sínu. Ráð-
herra ítrekaði tilmæli sín til mennt-
amálanefndar sem fengi frumvarpið
til meðferðar að athuga og íhuga
ýmis atriði.
Umræðu varð lokið nokkru eftir
kl. 20 en atkvæðagreiðslu frestað.
tískrar innræt-
ingar. Kristinn
H. Gunnarsson
hélt því fram að
„þessa áróðurs-
lotu“ ráðherrans
og aðstoð-
armanns hans
yrði að skoða og
íhuga í Ijósi við-
bragða og yfir-
lýsinga annarra
ráðherra ríkis-
stjórnarinnar við gagnrýni á ráðstaf-
anir hennar.
Ólafur G., Einarsson mennta-
málaráðherra, sagðist standa við sín
orð m.a. að hent hafí kennara að
ófrægja gerðir ríkisstjórnarinnar og
sig persónulega í kennslutíma og að
sumir kennarar hefðu óbeint staðið
að fundinum á Lækjartorgi með því
að gefa nemendum frí. En mennta-
málaráðherra ítrekaði að hann hefði
ekki látið að því liggja að Kennara-
samband Islands hafi á einn eða
annan hátt staðið að undirbúningi
fundarins á Lækjartorgi. Mennta-
málaráðherra yísaði til bréfs er hann
skrifaði Kennarasambandinu um
þetta efni og las úr því bréfi. Áður
en fundurinn á Lækjartorgi var hald-
inn hafi hann haft öruggar upplýs-
ingar um að i ákveðnum skólum
hefði þeim boðum verið komið til
nemenda að ekki yrði tekið á fjar-
aimmi
Skjótari úrlausn þing-
lýsingarágreinings
★ GBC-Pappírstætarar
Þýsk framlelðsla
Ýmsar stærðlr og gerðlr fáanlegar
OTTO B. ARNAR HF.
Skipholti 33 • 105 Reykjavlk
Slmar 624631 / 624699
Frumvarp um þinglýsingarlög samþykkt
SAMÞYKKT var í fyrradag, sem lög frá Alþingi, frumvarp til laga
um breytingu á þinglýsingalögum nr. 39 10. maí 1978, sbr. lög nr.
85. 1. júní 1989. Sólveig Pétursdóttir (S-Rv), formaður allsherj-
arnefndar, segir að þessi lagabreyting geti stytt málsmeðferð varð-
andi þinglýsingarágreining niður í átta til tíu vikur. Málsmeðferð
verður einfaldari og horfi til aukins réttaröryggis, m.a. í fasteigna-
viðskiptum.
Frumvarpið, sem Alþingi sam-
þykkti í fyrradag með 37 samhljóða
atkvæðum, felur í sér að málskot
úrlausna í þinglýsingarmálum verð-
ur borið undir héraðsdómara í lög-
sagnarumdæmi þinglýsingarstjóra.
Urskurði héraðsdómara verður
skotið til Hæstaréttar samkvæmt
almennum reglum um kæru úr-
lausna í einkamálum.
Sólveig Pétursdóttir (S-Rv) benti
á við aðra umræðu þessa máls, að
samkvæmt iögum frá 1989 um að-
skilnað dómsvalds og umboðsvalds
á þinglýsingarbeiðandi, sem sættir
sig ekki við úrlausn - þinglýsingar-
stjóra, tvo kosti. Annars vegar get-
ur hann kært úrlausnina til dóms-
málaráðuneytisins með stjórnsýslu-
kæru. En ekki verði séð af nefndum
lögum að dómsmálaráðuneytið geti
almennt verið vettvangur þess mats
sem þarf að fara fram ef leysa á
úr efnisatvikum að baki skjali. Hins
vegar geti þinglýsingarbeiðandi
höfðað mál til ógildingar úrlausn-
inni. Dómur héraðsdóms í máli til
ógildingar væri borinn undir Hæst-
arétt með áfrýjun.
Þessi máismeðferð getur reynst
nokkuð tímafrek. Formaður alls-
heijarnefndar lét þess getið í sinni
ræðu, að ef allra leiða er leitað sem
lögin frá 1989 komi til með að heim-
ila, um þinglýsingarágreining, geti
málsmeðferð tekið allt að þremur
til fjórum árum. Málskotsleiðin, sem
frumvarpið mælir fyrir um, styttir
þann tíma verulega. Málsmeðferð
yrði einfaldari og horfí til aukins
réttaröryggis. Gæti málsmeðferðin
samkvæmt frumvarpinu sem nú
hefur verið samþykkt tekið átta til
tíu vikur.
Lög þessi sem Alþingi samþykkti
í gær öðlast gildi 1. júlí 1992 um
leið og lögin um aðskilnað dóms-
valds og umboðsvalds.
Utandagskrárumræða um ásakanir menntamálaráðherra:
Stend við mín orð
vistum þann dag sem fundurinn yrði
haldinn. Honum hefði líka verið
kunnugt um dæmi þess að nemend-
um hefði verið tilkynnt að frí feng-
ist bærist um það ósk undirrituð af
foreldri. Ráðherra kvaðst hafa
ákveðin dæmi um að kennarar hefðu
notað kennslustundir til að ófrægja
aðgerðir ríkisstjórnarinar og sig per-
sónulega. En hann vildi ítreka að
ekki mætti skilja orð sín þannig að
þar væri öll kennarastéttin að verki
og hefði hann ekki gefið neitt tilefni
til slíkar túlkunar. Það mætti hins
vegar vera ljóst að, af tilliti til barna
og unglinga, sem á slíkan lestur
hefðu hlýtt og sagt frá, muni hann
ekki sanna þessi orð sín með því að
nefna nöfn, hvorki'viðkomandi kenn-
ara eða nemenda.
Menntamálaráðherra vildi ítreka
að hann hefði aldrei látið að því ligga
að Kennarasamband íslands eða
önnur samtök kennara hefðu verið
með skipulagða ófrægingarherferð í
kennslustundum eða varðandi fund
grunnskólanemenda á Lækjartorgi.
En hann vissi það fyrir satt sem
hann hefði greint frá, þótt hann vildi
heldur liggja undir ámæli sem ós-
annindamaður heldur en að nefna
nöfn máli sínu til sönnunar.
Þarft námsefni
Stjómarandstæðingar, Kristinn
H. Gunnarson (Ab-Vf), Kristin
Einarsdóttir (SK-Rv), Svavar
Gestsson (Ab-Rv), Jóhannes Geir
Sigurgeirsson (F-Ne), Valgerður
Sverrisdóttir (F-Ne), Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir (SK-Rv) og
Guðrún J. Halldórsdóttir (SK-Rv),
töldu menntamálaráðherra hafa lít-
ilsvirt kennarastéttina með ummæl-
um, ásökunum og dylgjum sem hann
gæti ekki staðið við. Þingmennimir
gagnrýndu einnig menntamálaráð-
herra og ríkisstjórnina alla fyrir hörð
viðbrögð gagnvart gagnrýni þjóð-
félagshópa sem væru ríkisstjórninni
ósammála og einnig fyrir hörð við-
brögð gagnvart boðbemm þessarar
gagnrýni og ótíðinda, þ.e.a.s.
fjölmiðlum, einkum og sér í lagi
fréttastofu Ríkisútvarpsins. Val-
gerður Sverrisdóttir (F-Ne) sagði
að það væru ekki bara kennarar sem
fylgdust grannt með ráðstöfunum
ríkisstjórnarinnar í skólamálum og
væru óánægðir, foreldrar og börnin
gerðu það líka. Ingbjörg Sólrún
Gísladóttir (SK-Rv) sagði börn ekki
hafa á sér sömu hömlur og fullorðn-
ir og einharðari réttlætiskennd.
Eggjakastið á Lækjatorgi væri því
miður mælikvarði á þá miklu
óánægju sem væri í þessu þjóð-
félagi. Svavar Gestsson (Ab-Rv) lék
forvitni á að vita hvaða breytingar
það væru sem menntamálaráðherra
hyggðist beita sér fyrir varðandi
kennaranámið; með hvaða hætti
hann ætlaði að fyrirbyggja að kenn-
arar ófrægðu ríkisstjórnina? Guðrún
J. Halldórsdóttir (SK-Rv) vissi þess
ekki dæmi af sínum þijátíu ára kénn-
araferli að kennarar hefðu notað
starfsaðstöðu sína til að ófrægja
stjórnvöld en sagði kennara þekkja
það afskaplega vel -að nemendur
spyrðu spurninga og túlkuðu svo
svarið á þann hátt sem þeim hent-
aði með fororðum; „kennarinn
sagði“. Guðrún taldi líklegt að
ásakanir menntamálaráðherra
mætti rekja til slíkra mistúlkana.
Olafur G. Einarsson mennta-
málaráðherra kvaðst trúa orðum
Guðrúnar J. Halldórsdóttir um að
henni væri ekki kunnugt um að
kennarar hefðu ófrægt stjórnvöld.
Hann vildi því trúa því að þetta
væri einstæður atburður „sem hefði
því miður hent í fleiri en einni kennsl-
ustofu". Menntamálaráðherra hafði
ekki tíma til að útlista hugmyndir
um breytingar á kennaranámi en lét
í ljós þá skoðun að hann vildi gjarn-
an að kennd yrði meiri háttvísi í
skólum landsins. Menntamálaráð-
herra fagnaði áhuga þeim á skóla-
málum sem Valgerður Sverrisdóttir
hafði gert að umtalsefni, sérstaklega
áhuga foreldra en með þeim hefði
hann átt málefnalega fundi.
- segir menntamálaráðherra
ÁSAKANIR menntamálaráðherra, Ólafs G. Einarssonar, um að sum-
ir kennarar hefðu misnotað starfsaðstöðu sína til að ófrægja ríkis-
stjórnina og sig persónulega, voru ræddar utandagskrár í gær.
Stjórnarandstæðingar telja að það hafi verið ráðherrann sem hafi
ófrægt kennarastéttina og ætti hann að draga ummæli sín til baka.
Menntamálaráðherrann segist standa við orð sín. Þessi utandagskrár-
umræða var samkvæmt fyrri málsgrein 50. greinar þingskapa og
var því einungis hálftími.