Morgunblaðið - 06.03.1992, Blaðsíða 37

opd i .ví(am h SUÓAnnWfVí rnrf * f)fi
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. MARZ 1992 37
Villandi fréttaflutningfur
Morgunblaðsins
Frá DaníelH. Sigmundssyni:
Þann 22. febr. síðastliðinn birtist
frétt á baksíðu Morgnnblaðsins sem
bar fyrirsögnina „Rúmur þriðjung-
ur telur vexti á námslán raunhæfan
kost“. Fjallaði hún um skoðana-
könnun sem gerð var af nemendum
í aðferðafræði III við félagsvísinda-
deild Háskóla íslands. Könnunin fór
fram innan þriggja deilda Háskól-
ans og var heildarúrtak um 300
manns. Niðurstöður könnunarinnar
eru m.a. að um þriðjungur náms-
manna telji vexti á námslaun raun-
hæfan kost (t.d. 3%). Einnig kemur
fram að um 53% nemenda séu
reiðubúin til að borga kr. 17.000 í
innritunargjöld við HÍ. Ýmislegt
fleira kom fram svo sem viðhorf til
spamaðaraðgerða sem felast m.a.
í því að takmarka aðgang að HÍ
með ýmsu móti, einnig var kannað
viðhorf stúdenta til starfa SHÍ þ.e.
hvernig það hefði þjónað hagsmun-
um stúdenta og Háskólans.
Það sem er í meira lagi athuga-
vert við þessa frétt er að hún bygg-
ir á ómarktækri könnun sem var
unnin sem verkefni í aðferðafræði
III í félagsvísindadeild HÍ, og ætluð
sem þjálfun en ekki sérstaklega til
birtingar í fjölmiðlum og því ekki
gerðar hámarkskröfur t.d. varðandi
úrtaksstærð og úrtaksaðferð.
Könnunin er ómarktæk m.a. sökum
þess að úrtakið er ekki nægjanlega
stórt til að hægt sé að fullyrða um
viðhorf stúdenta innan þessara
þriggja deilda, hvað þá stúdenta
innan Háskólans í heild. Einnig er
því sleppt að gefa upp mikilvægar
upplýsingar svo sem um brottfall,
en brottfall veldur í flestum tilvikum
kerfisbundinni skekkju og ætti ekki
að birta kannanir sem hafa stærra
brottfall en 30%.
Að framangreindu má sjá að
þessi könnun er eki ýkja áreiðan-
lega heimild. En Morgunblaðið slær
þessu upp í baksíðufrétt með stórri
og áberandi fýrirsögn þannig að
ekki fari nú fram hjá neinum að
námsmenn séu bara nokkuð sáttir
við það að fá t.d. 3% vexti á sín
námslán. Þetta hefur án efa áhrif
á að skapa villandi mynd hjá lands-
mönnum af viðhorfum stúdenta til
vaxta á námslán og er það miður
að grundvöllur þessa mats sé ekki
áreiðanlegri en þetta.
En hvers er ábyrgðin þegar svona
gerist? Er hún þeirra sem fram-
kvæmdu könnunina og það jafnvel
í þeirri trú að hún kæmi aldrei fyr-
ir augu almennings heldur væri ein-
ungis verkefni til að spreyta sig á?
Eða er hún blaðamannsins, ritstjór-
ans/ritstjórnar, eða hvað? Að mínu
mati er hún blaðamannsins og rit-
stjórnar viðkomandi blaðs, því að
blaðamaður (sem ekki iætur nafns
síns getið í viðkomandi frétt) á að
vera fær (og ekki er efast um það)
að lesa út úr könnunum sem þessum
og geta metið hvort tölfræðilega
réttar aðferðir er að ræða í grund-
vallaratriðum, og það er siðferðileg
skylda hans að gera svo. En einnig
er ábyrgðin ritstjórnar því henni
ber að ábyrgjast réttmætan frétta-
flutning í sínu blaði sem undirritað-
ur efast stórlega um að hægt sé í
þessu tilfelli. Einna helst hvarflar
að manni að fréttin sé birt í þeim
tilgangi að liðka fyrir aðgerðum
ríkisstjómarinnar sem fela í sér
meiriháttar skerðingu fyrir náms-
menn svo ekki sé meira sagt, eða
hver er eiginlega tilgangurinn með
fréttaflutningi sem þessum? Það
væri fróðlegt að fá svar við því.
En skaðinn er skeður og spurn-
ingin er hvernig hægt sé að bæta
þann skaða. Frétin er augljóslega
villandi og getur ekki gefið rétta
mynd af viðhorfum stúdenta. Einn-
ig er hún á áberandi stað í blaðinu
og hvergi er getið um þá annmarka
sem könnun sem þessi hefur. Þegar
mistök eiga sér stað í dagblöðum
þá kemur gjaman leiðrétting stuttu
síðar, en sú leiðrétting er yfírleitt
lítil klausa jafnvel í miðju blaði, sem
enginn tekur eftir og hefur þ.a.l.
engin áhrif og þjónar tæpast þeim
tilgangi til fulls að bola burt þeirri
villandi mynd sem skapast hefur
við þessa tilteknu frétt og skapa
rétta. Því er mín tillaga sú að í
fyrsta lagi biði Morgunblaðið nem-
endur (sérstaklega þá sem að könn-
uninni stóðu) afsökunar á þessum
fréttaflutningi. Og í öðru lagi að
Morgunblaðið kosti könnun sem
athugi viðhorf stúdenta til viðkom-
andi málefnis (vaxta á námslán)
og birti á jafnáberandi stað og sú
frétt sem - hér er til umfjöllunar,
könnun sem framkvæmd yrði eftir
reglum tölfræðinnar svo að mark
væri á takandi.
DANÍEL H. SIGMUNDSSON
nemi í félags- og
sálfræði við HÍ
Aths. ritstj.:
. 4»
I umræddri skoðanakönnun, sem
Morgunblaðið hefur í höndum, var
tekið hópúrtak úr þremur deildum
Háskóla íslands. Deildirnar telja
samtals um 2.000 nemendur, og
ætti 300 manna úrtak úr þeim hópi
að gefa nokkuð góða hugmynd um
afstöðu stúdenta í þessum þremur
deildum. Samkvæmt upplýsingum
Morgunblaðsins var brottfall lítið
sem ekkert. Ekki var í frétt Morg-
unblaðsins alhæft um skoðanir há-
skólastúdenta í heild út frá niður-
stöðum könnunarinnar. Þvert á
móti var skýrt tekið fram, bæði í
fýrirsögn og texta fréttarinnar, að
um væri að ræða könnun í þremur
háskóladeildum. Því er ekki til að
dreifa að aðstandendur könnunar-
innar hafí ekki ætlað hana til opin-
berrar birtingar, þar sem niðurstöð-
urnar voru lánaðar Vökublaðinu og
birtar þar að hluta. Morgunblaðið
birtir heldur ekki fréttir til að „liðka
fyrir aðgerðum ríkisstjórnarinnar",
heldur vegna þess að innihald þeirra
þykir fréttnæmt eða athyglisvert.
St. Jósefssystur og Landakot
Frá Hafsteini Snæland:
Enginn efast um fómfúst starf
St. Jósefssystra á gengnum árum.
Enginn sem til þekkir efast heldur
um að sala Landakotsspítalans var
óumfiýjanleg, og að systurnar voru
orðnar ófærar um að reka hann.
Ekki fengust yngri stystur og fjár-
framlög skorti. Sú lausn sem þær
fengu var og er báðum aðilum til
sóma. Nú sitja þessar gömlu konur
í allsnægtum, í vernduðu umhverfi
og njóta alls hins besta í læknis-
hjálp, svo og öðru, sem nauðsynlegt
er öldruðum manneskjum.
En þá kemur í ljós að þær eru
teknar að gleyma boðskap Krists.
Hvað um náungakærleikann —
hvað um minn minnsta bróður?
Þessar gömlu konur, sem hafa
allt til alls, geta nú ekki unnt öðrum
öldruðum bræðrum og systrum þess
að fá inni á Landakoti. Skyldi ekki
staðreyndin vera sú, að þær í sínum
fílabeinsturnum í Garðabænum,
hafa einfaldlega ekki hugmynd um
þá neyð og þær hörmungar, sem
margt gamalt fólk á við að stríða
hér í „velferðarkerfínu“? Væri ekki
ráð að þeim væru sýndar staðreynd-
ir öldrunarvistar á íslandi? Hugsan-
lega gæti það leitt til þess að þær
breyttu þá afstöðu sinni til þeirra
hugmynda að nýta Landakotsspít-
ala að einhverju leyti fyrir aldraða.
Að minnsta kosti vitum við að
þær þurfa sem betur fer ekki að
þola þá neyð og það niðurbrot á
mannlegri reisn, sem því miður er
allt of algengt hlutskipti aldraðra
meðbræðra þeirra nú.
í guðanna bænum takið ykkur
nú til þarna í heilbrigðisráðuneytinu
og segið systrunum sannleikann —
að það búi ekki allir aldraðir í vernd-
uðum fílabeinsturnum suður í
Garðabæ — efnalega gulltryggðir.
HAFSTEINN SNÆLAND
Heiðargerði 12 Vogum
VELVAKANDI
ÚR
CASIO herraúr tapaðist þriðju-
daginn 2. mars í Folda- eða
Hamrahverfi í Grafarvogi.
Finnandi er vinsamlegast beðinn
að hringja í Sigríði í síma
676751.
HÆPINN
SKATTUR
Páll Sigurðsson:
SPARIFÉ landsmanna er nú
mjög til umræðu og þykir mörg-
um mikið til um sparnaðinn. í
stað þess að auka erlendar lán-
tökur hefur þjóðin verið hvött
til að spara m.a. að kaupa ríkis-
skuldabréf. Nú á að refsa þessu
fólki sem ekki hefur staðið sig
í neyslunni með skattlagningu,
þó enn þá sé reyndar auglýst
hástöfum að ríkisskuldabréfín
séu skattftjáls. Ekki sé ég nú
hagkvæmnina í því að sparnaður
hér á landi leggist af og öll fjár-
mögnun fari fram með erlendum
lántökum á ný. Varla mun nokk-
ur geta hugsað sér að greiða
skatta af sparifé en breyttir
tímar kalla á breyttan hugsun-
arhátt - sólarlandaferðir, nýja
bíla og almennt meiri neyslu
meðan spariféið endist. Ríkis-
skuldabréfín valda hins vegar
nokkrum áhyggjum, eins og
bent hefur verið á, því hætt er
við að þau falli ört í verði þegar
farið verður að leysa þau út í
miklu mæli er neysluveislan
hefst. Hætt er við að þau reyn-
ist ekki sú góða ijárfesting sem
margur hefur trúað. En verst
er að ríkissjóður mun ekkert
bera úr bítum þrátt fyrir nýjan
skatt, því loksins þegar kemur
að innheimtunni verður ekkert
sparifé til að skattleggja.
Innilegar þakkir til allra þeirra, sem glöddu
mig og sýndu mér vináttuhug á 95 ára afmœli
mínu þann 22. febrúar.
GuÖ blessi ykkur öll. _ _ , , __
Margret J. Hansen.
HEF OPNAÐ
LÖGMANNSSTQFU
að Skúlagötu 30, 4. hæð - Reykjavík.
Skrifstofan er opin alla virka daga
frá kl. 09:00 - 16:00.
• Almenn lögfræðiþjónusta
• Ráðgjöf
• Málflutningur
• Innheimta
LÖGMANNSSTOFA
ÖSKAR THORARENSEN hdl
Skúlagata 30 - 101 Reykjavík - Sími: 1 11 90 - Fax: 62 07 57
Royal
súkkulaðibúðingur
- eftirlæti barnanna
Royal

SKÓVERSLUN
HELSAR
skórnirkomnir
aftur
Mjúkt leður,
leðurfóðraðir
og leðursóli.
Litur: Svartur
Stærðir: 34-43V2
Verð: 9.900,-
5% staógreiósluafsláttur Póstsendum samdægurs
DOMUS MEDICI l KRINGLUNNI TOPPSKÓRINN
Egilsgata3, Kringlunni8-12, Veltusundi 1,
^ sími 18519.sími 689212.simi 21212.