Morgunblaðið - 05.05.1992, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 5. MAI 1992
I Hvernig verður trúarlíf
í heiminum árið 2000?
eftir Balclur B.
Bra.ga.son
Bjöm G. Jónsson skrifaði grein
í Morgunblaðið 7. marz !992 und-
ir fyrirsögninni „Verða Islendingar
kristnir árið 2000?“ annar hluti í
1 röð þriggja greina. Ég treysti mér
'■ ekki að gefa svar við þeirri spurn-
, ’ ingu, en gott væri að víkka sjón-
deildarhringinn og líta til alls
heimsins, sem við erum hluti af.
! Ég er Birni sammála, að alvarleg-
! asta vandamál þjóðarinnar í dag
sé staða heimiianna eða öllu held-
ur hrun heimilanna. Ég er honum
| einnig sammála, að ástæða þessa
sé niðurbrot kristilegs siðgæðis. í
stað kristilegra siðgæðishug-
mynda virðast margir farnir að
aðhyllast epikúrisma þ.e.a.s.
undanlátssemi og dekur við allar
efnislegar og líkamlegar gimdir.
Á þetta við kynlífið jafnt sem önn-
ur svið mannlífsins. Ekki virðast
allir sammála þeirri kenningu
kristinnar, að kynlíf eigi aðeins
að stunda innan hjónabands. I
kynlífsumræðu í fjölmiðlum í
seinni tíð virðist manni viðhorfið
hafa verið, að menn ættu aðeins
að verða sér úti um smokka til
að forðast eyðni og aðra kynsjúk-
dóma og þá væru þeir á grænni
grein.
Ég sagði skilið við Lúterstrúna
árið 1966 og tók Bahá’ítrú. Það
þýðir samt ekki, að þar með hafi
ég hafnað Jesú Kristi. Því er alveg
eins farið og með lærisveina Jesú
Krists, að þeir hafa í heiðri þá
sendiboða Guðs, sem komu á unda
Jesú Kristi t.d. Móse og Abraham.
Sendiboði Guðs fyrir daginn í dag
er Bahá’u’lláh. Fyrir meir en 100
árum flutti hann okkur lausn á
því vandamáli, sem Björn tekur
fyrir í grein sinni, og þar að auki
lausn margra annarra vandamála.
Fólk virðist yfirleitt vera feimið
við trúmálaumræðu í hversdagslíf-
inu, en þeir sem herða upp hugann
spyija mig yfirleitt: „Að hvaða
leyti er Bahá’ítrúin frábrugðin
okkar trú?“ Ég svara því oftast
eftir bestu getu, en get þess alltaf
í leiðinni, að megintilgangur trúar-
bragða yfirleitt sé að auka ást og
einingu meðal manna, og þess
vegna eigum við að leggja áherslu
á það, sem hin ýmsu trúarbrögð
eru sammála um, en láta
ágreininginn liggja milli hluta. Ef
allir trúaðir menn litu þannig á
málin væri kannski minna um
harmiéiki á borð við atburði, sem
eiga sér stað í Norður-írlandi, Lí-
banon, ísrael eða Azerbajdzhan.
Spámenn Bahá’ítrúarinnar, þ.e.
Bábinn og Bahá’u’lláh, teljum við
að hafí uppfyllt spádóma Biblíunn-
ar um endurkomu Jesú Krists og
Elía (Um þetta er talað í bókinni
„Some Answered Questions“ X.
kafla bls. 46.).
Bahá’u’lláh var gerður útlægur
úr heimalandi sínu Persíu vegna
kenninga sinna árið 1852 og var
útlagi og fangi Tyrkjasoldáns í 40
ár, síðast í Akká í Pelestínu (nú
ísrael) allt til andláts síns árið
1892. í ár er því 100 ára ártíð
uppstigningar hans.
Bahá’u’lláh sagði okkur, að
guðleg opinberun væri stighækk-
andi og óslitin, og að Guð sendi
mannkyninu alltaf sendiboða með
um það bil 1000 ára millibili til
að leiðbeina því að veg sinn og
kynna því áætlun sína.
Kenningar trúarbragðanna eru
af tvennum toga. Annars vegar
eru hinar andlegu og eilífu kenn-
ingar, sem breytast ekki. Það eru
hin eilífu lögmál kærleikans í sam-
skiptum manna, í stuttu máli um
ástina til Guðs og ástina til ná-
grannans. Hins vegar eru svo ver-
Weetabix $
i
Weetablx
HJARTANS
TREFJARÍKT |i 'f;
ORKURÍKT IVl/iL
FITUSNAUTT
HOLLT...
Whole Whetri Breokfost Cereal
TREFJARlKUR MORGUNVERÐUR
og gott með
mjólk, súrmjólk,
AB mjólk
og jógúrt.
Einnig með sykri,
sultu og hunangi,
eða blandað
ferskum
og þurrkuðum
ávöxtum.
Baldur B. Bragason
„Friður þarf fyrst að
komast á í fjölskyldun-
uiii, á vinnumarkaðin-
um, milli stétta og
byggðarlaga og loks
milli þjóðanna.“
aldlegar kenningar, sem breytast
með komu hvers nýs sendiboða frá
Guði. Það er ýmis boð og bönn
t.d. um form guðsþjónustunnar,
dagsetningar helgidaga, hvíldar-
daga og föstu og lög um gifting-
ar, hjónaskilnaði, jarðarfarir og
fleira. í fortíðinni hefur það ætíð
verið svo, að því lengra sem leið
frá komu hins guðlega sendiboða
hefur andlegum hluta trúarbragða
hans hnignað og hann hefur rýrn-
að og gleymst. Hins vegar hefur
hlaupið ofvöxtur í veraldlega hlut-
ann. Upphafleg kenning sendiboð-
anna varð að bráðafbökun og mi-
stúlkun hrokafullra og sjálfum-
glaðra trúarleiðtoga og helgisið-
imir urðu sífellt íburðarmeiri og
við þá voru pijónaðar alls konar
hefðir og „serimoníur". En Guð
sendir mönnum alltaf nýjan sendi-
boða þegar svona er komið. Hér
koma nokkrar kenningar Bahá’í-
trúarinnar:
Mikilvægasta kenning Bahá’í-
trúarinnar er kenningin um ein-
ingu mannkynsins. Báhá’u’lláh
sagði: „Látið sýn yðar vera heims-
lykjandi, fremur en að hún ein-
skorðist við eigið sjálf.“ Allir menn
eiga að rannsaka sannleikann á
sjálfstæðan hátt í stað þess að
fylgja erfikenningum forfeðra
sinna í blindni og hugsunarlaust.
Trúarbrögð þurfa að vera orsök
einingar, samhljómunar og sátta
meðal manna. Ef þau gera hið
gagnstæða væri betra að hafa
engin trúarbrögð. Trúarbrögð
þurfa að koma heim og saman við
vísindi og skynsemi annars eru
þau hjátrú. Á sama hátt verða
vísindin að upplýsast af siðferðis-
kenningum trúarbragðanna. Karl-
ar og konur eiga að hafa jafnan
rétt. Allir eiga að menntast og það
á að mennta bæði drengi og stúlk-
ur jafnt. Eyða þarf öllum fordóm-
um. Bahá’ítrúin kemur fram með
andlega lausn efnahagsvanda-
mála. Taka á upp alþjóðlegt hjálp-
artungumál, sem allir í heiminum
eiga að læra auk móðurmálsins til
að allir geti ræðst við hindrunar-
laust. Eitt af því, sem Bahá’u’lláh
færði okkur var samráðgunarað-
ferð Bahá’ítrúarinnar. Þetta er
sérstök aðferð hópsamvinnu við
lausn verkefna, sem gefur mjög
góða raun. Allir menn geta beitt
henni, hvaða trúar sem þeir eru
og eins þótt þeir séu trúlausir.
Innan trúar okkar er þetta oftast
gert svona. Fyrst fara þátttakend-
ur verkefnisins með bænir til að
skapa hið rétta andrúmsloft vin-
áttu og samvinnu, sem verkefnið
krefst. Síðan bera menn saman
bækur sínar og verða á eitt sáttir
um hvað málið snýst. Síðan fer
fram ítarleg og hreinskilin um-
ræða, þar sem allir fá að tjá
skoðanir sínar og tilfinningar, en
sýna samt fyllstu kurteisi og tillits-
semi og forðast ásakanir og að
særa tilfinningar annarra. Ut úr
svona umræðu kemur oftast ein-
róma sameiginleg niðurstaða ef
rétt er farið, og sú niðurstaða ef
rétt er að farið, og sú niðurstaða
er oftast önnur en sú hugmynd,
sem hver einstakur meðlimur sam-
ráðgunarhópsins hafði upphaflega
um lausn málsins. Þetta er ekki
það sama og málamiðlun, því flest-
ir eru eftir umræðuna horfnir frá
upphaflegri skoðun, en hafa öðlast
dýpri skilning á málinu og eru af
hjarta sammála. Ef ekki næst ein
sameiginleg niðurstaða eru greidd
atkvæði um þær hugmyndir, sem
hafa skapast og ræður þá einfald-
ur meirihluti atkvæða. Síðasta
atriðið er að hrinda niðurstöðunni
í framkvæmd og þá styðja allir
þátttakendur hana heils hugar.
Þessari aðferð er hægt að beita á
öllum sviðum mannlegra sam-
skipta, þar á meðal mætti gera
það á vinnumarkaðinum og bæri
eflaust miklu betri árangur en hin-
ar hefðbundnu þvingunaraðgerðir
verkföll og verkbönn. Síðast-
nefndu aðgerðirnar leiða ekki til
réttlætis eins og samráðgunarað-
ferðin gerir heldur til hlutdrægrar
niðurstöðu, sem fer að öllu leyti
eftir því hvor aðilinn nær betra
tangarhaldi á hinum og getur
komið honum í óbærileg klemmu.
Eins má nota aðferðina í hjóna-
bandi, en í hjónabandssamráðgun
verður að nást einróma sameigin-
leg niðurstaða, því erfitt er að
koma við atkvæðagreiðslu í hópi,
sem samanstendur af tveimur.
Fyrir einu eða tveimur árum birt-
ist í víðlesnu íslensku vikublaði
viðtal við svissneska geðlækninn
Agnesi Ghaznavi, en hún rekur
ásamt manni sínum, sem er sál-
fræðingur, fjölskylduráðgjafar-
stöð og lýsti hún þar meðal ann-
ars, hvemig þau hjónin hafa kennt
skjólstæðingum sínum að beita
samráðgunaraðferð Bahá’ítrúar-
innar við lausn sambúðarvanda-
mála sinna með mjög góðum
árangri. Dr. Ghaznavi hefur skrif-
að litla bók á ensku um þessi
mál, sem ber heitið „The Family
Repairs and Maintenance Manu-
al“, sem mundi útleggjast „Hand-
bókin um viðgerðir og viðhald íjöl-
skyldunnar". Þessa bók er trúlega
hægt að kaupa í Bahá’ímiðstöð-
inni, Álfabakka 12, Reykjavík. Ég
álít það helga skyldu mína að
koma þessari aðferð á framfæri,
þótt langt sé í frá að hægt sé að
lýsa henni til hlítar í stuttri blaða-
grein, en hún er eitt besta meðal-
ið til að koma á heimsfriði. Friður
þarf fyrst að komast á í fjölskyld-
unum, á vinnumarkaðinum, milli
stétta og byggðarlaga og loks
milli þjóðanna. Eitt er það sem
Bahá’u’llah hefur lofað okkur, en
það er að hinn minni friður, sem
táknar pólitískar sættir meðal
þjóðanna og að hernaðarátök verði
úr sögunni, náist fyrir árið 2000.
Kynnum okkur til hlítar sam-
ráðgunarleiðina. Ekki er seinna
vænna í heimi sem er rennblautur
af tárum og blóði.
Höfundur er Buhá ’ítrúar og er
tannlæknir á Sauðárkróki.
Ungverjar veita námsstyrk
í TILEFNI af stofnun Félagsins
Island-Ungverjaland hefur ung-
verska menntamálaráðuneytið
ákveðið að veita einum félags-
manna styrk til að sækja eitt af
þeim sumarnámskeiðum sem
ráðuneytið stendur fyrir í sumar.
Á stjórnarfundi félagsins nýlega
var samþykkt að styrkurinn rynni
til Hauks I. Jónssonar guðfræði-
nema sem sækir námskeiðið „The
coexistance of minorities in Éast
Central Europe".