Morgunblaðið - 05.05.1992, Blaðsíða 54

54
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 5. MAÍ 1992
Bandarískir hagsmunaaðilar skrifa bandaríkjastjórn:
Hafna hugmyndum um
að siðferðileg rök ráði
afstöðu til hvalveiða
Bandaríska sjávarútvegsstofnunin, National Fisheries Institute,
sem eru samtök á annað þúsund bandariskra hagsmunaðaila í sjávar-
útvegi, hvetur bandarísk sljórnvöld til láta siðferðileg rök ekki ráða
afstöðu til hvalveiðistefnu Alþjóðahvalveiðiráðsins eins og Sjávar-
spendýranefnd Bandaríkjanna (Marine Mammal Commission) hefur
Iagt til. Segir Sjávarútvegsstofnunin meðal annars að slíkt gæti
haft áhrif á framboð sjávarafurða í Bandaríkjunum.
Sjávarútvegsstofnunin skrifaði
aðalfulltrúa Bandaríkjanna í Al-
þjóðahvalveiðiráðinu, John A.
Knauss, bréf í upphafi þessa mán-
aðar, þar sem varað er við tillögum
Sjávarspendýranefndarinnar um
stefnumörkun Bandaríkjanna í
hvalveiðimálum, en nefndin er
stjórnskipuð ráðgjafarnefnd. Sjáv-
arspendýranefndin lagði m.a. til í
skýrslu í desember sl. að Bandaríkj-
astjórn ætti að leggja minni áherslu
á vísindarannsóknir en meiri á sið-
ferðileg gildi, þegar afstaða yrði
tekin til áframhaldandi hvalveiði-
banns innan hvalveiðiráðsins. Var
skýrsla nefndarinnar gerð opinber
í Bandaríkjunum í febrúar og
hagsmunaaðilar hvattir til að segja
álit sitt á henni.
í bréfi Sjávarútvegsstofnunar-
innar segir að Bandaríkjastjórn
hafi um fjóra kosti að velja í af-
stöðu til nýrra veiðistjórnunar-
reglna Alþjóðahvalveiðiráðsins sem
vísindanefnd ráðsins sé að leggja
síðustu hönd á. í fyrsta lagi að
halda áfram að reyna á vísindaleg-
um forsendum að tefja ákvörðun
hvalveiðiráðsins um hvort hvalveiði-
bann skuli afnumið eða ekki. í öðru
lagi að styðja hvalveiðar á þeim
forsendum að þær muni gefa af sér
fæðu, atvinnu og fjárhagslegan
ávinning og/eða hvalveiðar séu í
samræmi við stofnsáttmála hval-
veiðiráðssins og/eða slíkt tengdist
öðrum hagsmunum Bandaríkjanna.
í þriðja lagi að standa gegn hval-
veiðum af siðferðilegum ástæðum,
og í fjórða lagi að sitja hjá í at-
kvæðagreiðslu um hvalveiðibann.
Gagnrýni á NOAA og
hvalveiðiráðið
Stofnunin hafnar íyrsta mögu-
leikanum m.a. á þeirri forsendu að
það muni enn frekar grafa undan
trúverðugleika Alþjóðahvalveiði-
ráðsins og bandarískra embættis-
manna og jafnframt minnka mögu-
leika ráðsins og Bandaríkjanna á
að vemda hvalastofna og aðrar
auðlindir sjávar. Hún bendir á að
ísland hafi gengið úr hvalveiðiráð-
inu á þeim forsendum að ráðið hafí
ekki starfað í samræmi við stofn-
sáttmála sinn og ekki tekið tillti til
vísindalegra sönnunargagna. Þá
segir stofnunin að traust á NOAA,
haf- og veðurfræðideild bandaríska
viðskiptaráðuneytisins sem fer með
sjávarútvegsmál, hafi minnkað eftir
að í ljós kom að NOAA hafi vísvit-
andi rangtúlkað og setið á vísinda-
legum upplýsingum um áhrif rek-
neta á sjávarlíf. Slíkt geri NOAA
erfitt fyrir að sannfæra menn um
að afstaðan til hvalveiða sé byggð
á vísindalegum rökum.
Þá hafnar Sjávarútvegsstofnunin
rökum um að Bandaríkjastjórn eigi
að vera á móti öllum hvalveiðum
af siðferðilegum ástæðum. Þótt al-
menningur í Bandaríkjunum kunni
nú að aðhyllast friðunarstefnu frek-
ar en verndunarstefnu í hvalveiði-
málum sé það vegna þess að van-
þekking sé ríkjandi um ástand
hvalastofnanna, bæði vegna rang-
túlkana umhverfisverndarsamtaka
og þess að NOAA hafi ekki komið
réttum upplýsingum á framfæri við
almenning. Stofnunin segir að ein-
staklingum sé þó fijálst að vera á
móti hvalveiðum á heimspekilegum
forsendum og ekkert mæli á móti
því að Bandaríkin móti eigin hval-
veiðistefnu innan eigin auðlindalög-
sögu með tilliti til slíks en rangt
sé að þröngva slíkri stefnu á aðrar
þjóðir með ólíka menningu og gild-
ismat. Bent er á að Bandaríkin
hafi alls ekki hreinan skjöld í um-
hverfismálum og séu m.a. ábyrg
fyrir stórum hluta þeirrar mengun-
ar sem ógni lífinu í sjónum.
Loks er varað við að friðunar-
stefna verði látin ráða ferðinni við
stjórn á einstökum dýrastofnum þar
sem slíkt geti raskað jafnvægi vist-
kerfísins á kostnað annara tegunda
sem nýttar séu. Slíkt geti haft ófyr-
irsjaánlegar afleiðingar fyrir millj-
arða manna sem treysti á auðlindir
hafsins til fæðuöflunar.
' „Alþjóðleg samvinna er forsenda
þess að takist að leysa vandamál
heimsins, gróðurhúsaáhrif, eyðingu
ósonlagsins og hugsanlegan skort
á fæðu úr sjónum vegna rangrar
stjórnunar á auðlindum. Þessi sam-
vinna næst aðeins með verndunar-
áætlunum sem byggjast á vísindum,
sem eru sanngjarnar og taka tillit
til sérstöðu einstakra þjóða,“ er nið-
urstaða bréfs Sjávarútvegsstofnun-
arinnar.
Hagsmunahópur bandarískra
dýragarða og sædýrasafna hefur
einnig sent John A. Knauss bréf
þar sem því er mótmælt að siðfræði-
leg rök verði látin ráða við nýtingu
sjávarspendýra. Segist hópurinn
verða andvígur því að hvalveiðar í
atvinnuskyni verði teknar upp á ný
en ákvarðanir um veiðistjómun í
Alþjóðahvalveiðiráðinu verði að
taka á vísindalegum grundvelli.
Barnageðlæknafélag íslands:
Morgunblaðið/Sigurður Jónsson
Ulla Hosford myndlistarkona við eina af myndum sínum.
Eden í Hveragerði:
„Við höfum öll
dýrslegt eðli“
Sænsk myndlistarkona sýnir málverk
Selfossi.
„MEÐ ÞVÍ að mála öðruvísi myndir og túlka hlutina á annan
hátt en venjulega er gert fær maður fólk til að hugsa og kannski
til að vega og meta manneskjuna og hátterni hennar, einkum
gagnvart náttúrunni og í garð annarra," sagði Ulla Hosford
myndlistarkona frá Halmstad í Svíþjóð sem sýnir akrylmyndir í
Eden í Hveragerði fram til 10. maí.
Myndir Ullu eru með dýrslegu túlka tilfínningar sínar með því að
yfírbragði og minna á ófreskjur
en á þann hátt vill hún túlka þann
innri mann sem hver manneskja
hefur að geyma og hvernig hegðun
hvers og eins er í raun gagnvart
umhverfínu og öðru fólki.
Ulla hefur dvalist meðal frum-
stæðra þjóðflokka til að leita að
rótum manneskjunnar og segist
fínna samsvörum með þeim þjóð-
flokkum sem lifa einföldu lífi og
mála sig í framan. Þaðan er grunn-
hugsunin komin varðandi yfir-
bragð myndanna. „Við höfum öll
dýrslegt eðli,“ sagði Ulla.
Hún hefur undanfarna tíu mán-
uði starfað á Heilsuhælinu í Hvera-
gerði sem sjúkraþjálfari og margar
myndanna á sýningunni eru mál-
aðar þar. „Það er gott að vinna á
gefandi stað eins og Heilsuhæl-
inu,“ sagði Ulla. Sig. Jóns.
Málþing- um imgbamageðlæknisfræði
DAGANA 7.-8. maí heldur Barnageðlæknafélag íslands málþing sem
ber yfirskriftina Ungbörn og mæður. Málþingið fjallar um nýtt svið
geðlækninga, ungbarnageðlæknisfræði, sem einkum beinist að
tengslamyndun ungbarna við sína nánustu. Eins og þekkt hefur
verið lengi myndast verulegur hluti af persónuleikanum á fyrstu
árunum. Truflanir í tengslamyndun geta myndast þegar í fæðing-
unni, fyrir hana og fyrst á eftir.
Fyrirlesarar málþingsins eru allir
brautryðjendur á þessu sviði, bæði
hérlendis og erlendis. Útlendu fyrir-
lesararnir hafa skrifað fjölda bóka
og greina um þetta svið. Athygli
verður ekki síst beint að forvörnum,
sem geta fyrirbyggt síðari truflanir
barna og fjölskyldna, ef nógu fljótt
er veitt skilvirk meðferð.
Helstu efni málþingsins eru eftir-
farandi: Lena Lier, barnageðlæknir,
lektor frá Hafnarháskóla, mun
byija á að kynna þetta nýja svið,
ungbarnageðlæknisfræðina, „in-
fant psychiatry“. Einnig mun hún
tala um hvernig geðsjúkar mæður
upplifa böm sín, meðgöngu og fæð-
ingu. Marie Gammeltoft, sálfræð-
ingur, frá Bispebjerg-sjúkrahúsinu
í Kaupmannahöfn flytur fyrirlestur
um sjúkleg frávik í þroska smá-
bama og talar einnig um það hvern-
ig þróa ber meðhöndlun á sjúkum
mæðmm og börnum þeirra. Marg-
aretha Bodén, sem er forstöðumað-
ur meðferðarheimilis fyrir mæður
og ungbörn í Malmö, kynnir aðferð-
ir sem þar er beitt við að bæta
tengslamyndun þegar frávik em
fyrir hendi.
íslenskt efni ráðstefnunnar er
eftirfarandi: Halldór Hansen og
Hjördís Guðbjarnardóttir, yfirlækn-
ir og hjúkrunardeildarstjóri við
barnadeild Heilsuverndarstöðvar
Reykjavíkur, tala um heildarkerfi
forvarna í mæðra- og barnavernd
á íslandi. Halldóra Ólafsdóttir,
læknir, og Hulda Guðmundsdóttir,
félagsráðgjafi, halda fyrirlestur um
reynslu af konum með geðveiki
kringum fæðingu. Karólína Stef-
ánsdóttir, félagsráðgjafi, og Hjálm-
ar Freysteinsson, læknir frá Heilsu-
gæslustöðinni á Akureyri, flytja
fyrirlestur sem nefnist Forvarna-
kerfi í mæðravernd og ungbarnaeft-
irliti á Akureyri. Dr. Sveinn Kjart-
ansson, sérfræðingur í nýburafræð-
um, talar um hlutverk nýburafræð-
innar í fyrirbyggjandi starfí. Elín-
borg Jónsdóttir, hjúkrunarfræðing-
ur, deildarstjóri Fæðingarheimilis
Reykjavíkur, flytur fyrirlestur þar
sem hún ræðir hvaða áhrif meðferð
í og eftir fæðingu getur haft á lífs-
feril einstaklings.
Málþingið, sem hefst fimmtudag-
inn 7. maí kl. 13.00, er öllum opið
en sérstaklega er mikilvægt að
starfsfólk heilsugæslustöðva,
barnadeilda, fæðingardeilda og
geðdeilda sæki það.
(Fréttatilkynning)

UR DAGBÓK
LÖGREGLUNNAR í REYKJAVÍK:
1.-4. maí 1992
Aðfaranótt 1. maí var tilkynnt
að ekið hefði verið á tvö hross á
Suðurlandsvegi við Lögbergs-
brekku og eitt við Gunnarshólma.
Hrossið á síðamefnda staðnum
drapst við áreksturinn og einnig
annað hinna. Aflífa varð þriðja
hrossið á staðnum. Farþegi, sem
verið hafði í bílnum við Gunnars-
hólma, var fluttur á slysadeild og
flytja varð bílinn af vettvangi með
krana. Knapana sakaði í hvorugu
tilviki. Framundan er Hlégarðs-
ferð hestamanna og mun lögregl-
an fylgjast sérstaklega með því
að knapar, sem þar verða á ferð,
séu ekki undir áhrifum áfengis.
Um nóttina reyndi piltur að
stela bílum í bílageymslu húss
nálægt miðborginni. Hann hafði
reynt að gangsetja tvo bíla og
tekist að gangsetja þann þriðja.
Honum ók hann á súlu í bíla-
geymslunni áður en hann kom sér
á brott á tveimur jafnfljótum.
A sunnudag þurfti að koma
nokkrum reiðhjólum til skila á
Melunum, en óvenju hirðusamur
maður hafði safnað þeim þar sam-
an á einn stað, heima hjá sér.
Flestum hjólanna var komið til
skila til nágranna, en fjögur þeirra
eru enn geymd á lögreglustöðinni.
Aðfaranótt sunnudags veitti
lögreglumaður athygli tveimur
mönnum þar sem þeir voru að
bera varning úr fyrirtæki við
Skúlatún. Varninginn settu þeir í
bíl. Þegar þeir urðu lögreglunnar
varir óku þeir á brott og reyndu
að komast undan. Barst eftirförin
yfír í austurborgina þar sem akst-
urinn var stöðvaður í göngum
undir Reykjanesbraut. Mennirnir
reyndust vera „góðkunningjar"
lögreglunnar og höfðu þeir brotist
inn í fyrirtækið. Báðir voru þeir
á reynslulausn og áttu ógreiddar
sektir. Þeir voru því vistaðir í
fangelsi að yfírheyrslu lokinni.
Skömmu eftir miðnætti á
sunnudag var tilkynnt um eld í
húsi í Ásunum. Þar reyndist hafa
kviknað í út frá þurrkara í þvotta-
húsi inn af eldhúsi íbúðar á ann-
arri hæð hússins. Einhveijar
skemmdir urðu af völdum reyks.
Á sunnudag var tilkynnt að
skemmdir hefðu verið unnar á
átta bílum á bílastæðum Borgar-
spítalans, við Háaleitisbraut og
víðar. Fimmtán ára gamall dreng-
ur var handtekinn vegna þess og
viðurkenndi hann að hafa valdið
skemmdunum á öllum bílunum.
Hann gat ekki gert neina grein
fyrir hegðun sinni aðra en þá að
hann hefði verið ölvaður og reiður.
Á sunnudagsmorgun var 16 ára
gamall drengur handtekinn í mið-
bænum. Sá hafði migið þar yfir
einn bekkinn. Sagði hann það sér
til afsökunar að hann hefði neyðst
til þess þar sem öll almenningssal-
erni í miðbænum hefðu verið lok-
uð. Talsvert var uni fólk í miðbæn-
um þegar atvikið átti sér stað og
næstum hver bekkur setinn.
Lífeyrissjóð-
ur sjómanna
lækkar vexti
úr 8% í 7%
LÍFEYRISSJÓÐUR sjómanna
hefur lækkð vexti á lánum til
sjóðfélaga úr 8% í 7%.
í tilkynningu frá Lífeyrissjóði sjó-
manna segir að stjórn sjóðsins hafi
ákveðið að verða við tilmælum
samninganefnda Alþýðusambands
íslands, Vinnuveitendasambands
Islands og Vinnumálasambands
samvinnufélaganna að lækka vexti
úr 8% í 7%. í tengslum við miðlun-
artillögu ríkissáttasemjara var því
beint til lífeyrissjóðanna að þeir
lækkuðu vexti í að minnsta kosti
7%. Nokkrir opinberir sjóðir eru
með lægri vexti en 7%, talsverður
fjöldi með 7% og á milli 20 og 30
sjóðir hafa miðað vaxtatöku við
meðalútlánsvexti bankanna sem til
skamms tíma voru 10% en eru nú
9%.