Morgunblaðið - 20.06.1992, Blaðsíða 28

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 20. JUNI 1992
Jón P. Jónsson
forstjóri - Minning
Fæddur 21. ágúst 1922
Dáinn 10. júní 1992
Með Jóni Pétri er genginn einn
af hinum ötulu og dugmiklu fram-
kvæmdamönnum þessarar aldar.
Nafn hans mun lengi í minnum
haft, ekki einungis fyrir dugnað
hans og atorku heldur ekki síður
fyrir mannkosti hans og ljúfmann-
lega framkomu.
Jón Pétur sló aldrei mikið um
sig né hrópaði nafn sitt hátt. En
hann vann verk sín vel og ávann
-sér traust þeirra, sem við hann
skiptu.
Jón fæddist í Reykjavík 21. ágúst
1922. Hann var sonur hjónanna
Margrétar Jónsdóttur og Jóns
Magnússonar, skipstjóra. Faðir
Jóns fórst með togaranum Roberts-
son í Halaveðrinu mikla í febrúar
1925, þegar Jón Pétur var á þriðja
ári.
Þau hjónin Jón og Margrét áttu
fjögur börn, eitt þeirra var ófætt,
er faðirinn fórst.
Elst barnanna var Guðlaug. Hún
var gift Georg Lúðvíkssyni, síðar
forstjóra Ríkisspítalanna. Guðlaug
lést 1982.
Næstur var Ólafur, málarameist-
ari. Hann er kvæntur Birnu Benja-
mínsdóttur. Þriðji í röðinni var Jón
Pétur. Yngst var Áslaug, hár-
greiðslumeistari. Hún var gift
Sveini Björnssyni, síðar forseta ISÍ.
Áslaug andaðist 1960.
Eftir fráfall manns síns stóð
ekkjan unga eftir með fjögur föður-
laus börn. Nokkru síðar giftist hún
Gísla Jónassyni, síðar skólastjóra.
Gekk hann bömunum í föðurstað.
Þau hjónin reyndust samhent og
bjuggu öllum hópnum gott heimili
og heilladrjúgt uppeldi.
Þau Margrét og Gísli áttu síðan
saman einn son, Jónas, síðar vígslu-
biskup. Hann ólst upp í þessum
samrýmda og efnilega systkina-
hópi. Hann er kvæntur Amfríði
Ammundsdóttur.
Gísli andaðist 1967 og Margrét
1976.
Eins og gefur að skilja var oft
þröngt í búi á bammörgu heimili
með eina fyrirvinnu á kreppuárun-
um. En öll voru börnin tápmikil og
sóttu til mennta hvert á sínu sviði.
Jón Pétur hóf þegar eftir ferm-
ingu nám í Verslunarskóla íslands
og lauk þaðan góðu prófi 1941. Á
stríðsámnum voru ekki miklir
" möguleikar til framhaldsnáms.
Honum bauðst strax vinna í Lands-
bankanum og vann hann þar sem
bankaritari í tvö ár. Síðan var vinn-
an og sjálfsnám hans heilladijúg
framhaldsmenntun.
Þessum unga og dugmikla pilti
stóðu nú ýmsar dyr opnar til starfa.
Hann var ráðinn fulltrúi hjá skó-
verslun Hvannbergsbræðra og var
þar í 12 ár.
Árið 1954 var hann beðinn um
að taka að sér forstjórastörf í
Gamla Kompaníinu. Þar var svo
starfsvettvangur hans uns yfir
lauk.
Það er óhætt að segja, að hann
efldi þetta gamalgróna og virðulega
fyrirtæki, sem hefur alla tíð verið
talið eitt af virtustu og traustustu
fyrirtækjunum í sinni grein. Fljót-
lega gerðist hann meðeigandi í fyr-
irtækinu ásamt Áma Skúlasyni,
sem hafði rekið það um nokkurt
skeið. Þegar Ámi dró sig út úr
fyrirtækinu, gerðist Jón Pétur
einkaeigandi þess og rak það til
dauðadags.
1. nóvember 1947 kvæntist Jón
Pétur eftirlifandi konu sinni, Gróu
Jóelsdóttur. Hún var fædd 6. jan-
úar 1925 og var dóttir hjónanna
Jóels Ingvarssonar, skósmíðameist-
ara í Hafnarfirði, og konu hans,
Valgerðar Erlendsdóttur.
Þau Gróa og Jón eignuðust þijú
böm, sem öll era á lífí. Valgerður,
búsett í Bandaríkjunum. Jóel Frið-
rik, framkvæmdastjóri Júnik hf.
Kona hans er Þuríður Steinþórs-
dóttir. Jón Magnús, verslunarstjóri
í Gamla Kompaníinu. Kona hans
er Stefanía Gunnarsdóttir. Barna-
bömin eru fimm.
Þegar ég renni augunum yfir
æviferil míns kæra svila og hjart-
fólgna vinar, rifjast upp margar
hugljúfar endurminningar. Þær lifa
eftir og eru dýrmætur ijársjóður,
þegar vinurinn er horfínn.
Einna dýrmætastar eru minning-
arnar um fyrstu kynnin. Þau hóf-
ust þegar ég var sveitarstjóri í
yngstu deildinni í KFUM. Þangað
komu fljótt bræðurnir báðir, Ólafur
og Jón, og ekki leið á löngu uns
þeir fóru að taka með sér Jónas,
litla bróður sinn. Þá hófst strax
vináttan við þá alla og sú vinátta
hefur aldrei rofnað.
Jón Pétur varð fljótt einn af hin-
um áhugasömustu og trúföstustu
drengjum í deildinni. Sveitarstjór-
inn hans vissi vel, að hann var djúpt
snortinn af þeim boðskap, sem
KFUM vildi flytja ungum piltum.
Hann sýndi það í orði og verki að
hann vildi gera Jesú Krist að leið-
toga lífs síns.
Þegar ég lét af störfum sem
sveitarstjóri í yngstu deildinni var
mér það mikið gleðiefni að hann
var fús til að taka við því starfi
og gegndi því af áhuga. Hann glat-
aði aldei þeim arfí, sem hann fékk
í veganesti frá góðu æskuheimili
og félagsstarfinu í KFUM. Hann
sýndi það c»ft í verki við margvísleg
tækifæri. í hópi gömlu vinanna úr
KFUM, sem oft komu saman gegn-
um árin, fór hann aldrei dult með
það á hveiju hann byggði trú sína.
Vinir hans úr starfi KFUM þakka
vináttu hans og trúfesti gegnum
árin og blessa minningu hans.
Við hjónin söknum sárt okkar
kæra mágs og svila. Ættingjar og
vinir þakka einlæga vináttu og
ánægjulega samfylgd gegnum árin.
En sárastur er söknuðurinn og
dýpst er sorgin hjá konu hans og
börnum. Við vottum Gróu, bömum
þeirra og bamabömum innilega
samúð og biðjum þeim Guðs bless-
unar og styrks á þessum erfíðu
sorgardögum.
„Drottinn gaf og Drottinn tók,
lofað veri nafn Drottins."
Ástráður Sigursteindórsson.
í gær föstudaginn 19. júní fylgd-
um við afa okkar Jóni Pétri Jóns-
syni til hinstu hvílu. Þar með var
höggvið stórt skarð í líf okkar allra.
Afí var sá maður sem var alltaf
til staðar og við gátum leitað til.
Hann var góður og guðrækinn
maður og kenndi okkur að greina
milli góðs og ills og hefur það
reynst okkur gott veganesti í lífínu.
Hann var áhugasamur um allt
sem við gerðum og þá sérstaklega
um námið, jók það metnað okkar
því við vildum stolt sýna honum
sem bestan árangur í öllu því sem
við tókum okkur fyrir hendur. Því
hrós frá honum var okkur mikils
virði.
Afa leið best innan um fjölskyldu
og vini og var hann þá jafnan hrók-
ur alls fagnaðar því hann hafði
gaman af að segja frá ýmsu sem
hafði hent hann í lífinu.
Afí var örlátur og vildi öllum
vel, hann var vinmargur og vel lið-
inn hvar sem hann kom.
Við eram þakklát fyrir að hafa
fengið að kynnast afa. Það sem
hann gaf okkur nýtist okkur nú
og kemur til með að nýtast okkur
seinna í lífnu. Með sáram söknuði
kveðjum við þennan mikla mann
sem markaði djúp spor í líf okkar.
Barnabörnin.
Á þessum fögra sumardögum,
þegar öll sköpun Guðs var að vakna
til lífsins í ríki náttúrunnar eftir
vetrardvalann, blóm, tré og runnar
vora að laufgast og það var einnig
farið að birta yfír svip þeirra er
við mættum á götunni, myrkur
vetrarins var að hverfa úr andlitum
þeirra, og vonarbirta í bliki augn-
anna komin í staðinn.
Þá barst okkur sú harmafregn
að æskufélagi okkar og hinn trausti
og góði vinur, Jón P., eins og við
nefndum hann ávallt í okkar hópi,
hefði skyndilega verið burtkallaður
úr þessari veröld 10. júní síðastlið-
inn. Hugur okkar hljóðnaði og.
tregafullar tilfínningar sóttu á vit-
und okkar. Leifturmyndir vöknuðu
upp í huganum, margar hugljúfar
minningar frá æskuárunum við leik
og störf og um hina traustu og
fölskvalausu vináttu, sem við bund-
umst fyrir rúmri hálfri öld og aldr-
ei féll skuggi á.
Jón Pétur Jónsson fæddist í
Reykjavík 21. ágúst 1922, sonur
hjónanna Margrétar Jónsdóttur og
Jóns Magnússonar skipstjóra, en
hann fórst í hinu svokallaða Hala-
veðri árið 1925 frá eiginkonu og
fjórum börnum. Síðan giftist Mar-
grét Gísla Jónassyni kennara, síðar
skólastjóra í Langholtsskóla. Þau
eignuðust einn son, séra Jónas
Gíslason, vígslubiskup.
Vinátta okkar Jóns hófst um
fermingaraldur, þegar við nutum
þeirra forréttinda að fá að dvelja
í sumarbúðum KFUM í Kornahlíð
og Vatnaskógi. Þær stundir gleym-
ast aldrei. Gleði og hamingja okkar
unglinganna var mikil í hinu gróð-
urmikla og fagra umhverfí sumar-
búðanna, umhverfið allt talaði sínu
skýra máli um sköpunarmátt Guðs.
Á kyrrum kvöldum heyrðum við
foringjana segja okkur í mjög skýru
og myndríku máli frá hinum mikla
kærleika Guðs í Jesú Kristi til synd-
ugra manna. Sá boðskapur hreif
okkur með þeim hætti að sú Guðs-
trú sem við eignuðumst þá hefír
haft mótandi áhrif á allt lífshlaup
okkar síðan.
Um árabil starfaði Jón sem sveit-
arstjóri í KFUM. Hann var einn
af stofnendum Gídeonhreyfingar-
innar á íslandi og sat í stjórn þeirra
samtaka í nokkur ár. Þessar hreyf-
ingar áttu hug hans allt til hinstu
stundar.
Hvert það starf, sem Jón tók að.
sér, vann hann af mikilli samvisku-
semi og skyldurækni, svo að eftir
var tekið. Jón lauk prófi frá Verzl-
unarskóla íslands og vann við ýmis
störf samhliða náminu. Um nokk-
um tíma kenndi hann bókfærslu í
kvöldskóla KFUM. Hann starfaði
sem skrifstofustjóri hjá Hvann-
bergsbræðrum og síðan í Gamla
Kompaníinu sem framkvæmda-
stjóri með Árna Skúlasyni hús-
gagnasmíðameistara,varð síðan
einn eigandi að Gamla Kompaníinu
ásamt fjölskyldu sinni. Jón starf-
rækti þetta gamalgróna fyrirtæki
af mikilli elju, dugnaði og hagsýni,
hann hlífði sér hvergi í starfinu.
Hann vildi ávallt standa við gefín
loforð um afhendingartíma á fram-
leiðsluvörum fyrirtækisins, enda
mátti treysta orðum hans. Það var
góður starfsandi í fyrirtækinu og
gagnkvæmt traust og persónuleg
vinátta á milli starfsmanna og for-
stjóra.
Jón var bóngóður og fús var
hann að aðstoða þá er til hans leit-
uðu, en ekki vildi hann að minnst
yrði á slíkt.
Nú er silfurstrengur lífs Jóns
vinar okkar brostinn, gleðistundir
I samvistum við kæran vin verða
ekki fleiri í þessu lífi. Við vinir
hans drúpum höfði í söknuði, en
jafnframt í þökk til Guðs, sem gaf
okkur slíkan heilsteyptan vin, sem
auðgaði líf okkar með samfylgd-
inni.
Við biðjum góðan Guð að hugga
og styrkja eftirlifandi eiginkonu
hans, Gróu Jóelsdóttur, í hinni
djúpu sorg hennar. Oft minntist Jón
með þökk og kærleiksbliki í augum
á sína elskulegu eiginkonu sem var
honum svo mikill styrkur í lífinu,
tilhlökkun hans að koma heim til
konu sinnar eftir erilsaman dag var
mikil.
Guðs huggun fylgi allri fjölskyld-
unni í hennar miklu sorg. Jesús
sagði einu sinni: „Sjá, ég er með
yður alla daga.“
Blessuð sé minning góðs vinar.
Helgi og Olgeir.
Um þessar mundir era dægrin
fegurst á Arnarnesi. Dimmblár
fjallgarður í norðvestri með jökulinn
að höfuðdjásni, krýndan skýja-
bólstrum, framan við hnígandi sól
miðrar nætur. Arnarvogurinn speg-
ilsléttur litast eldrauður í skini
hverfandi sólar. Gálgahraun fyllist
dimmum skuggum og kirkjan og
húsin á Bessastöðum setjast á haf-
flötinn, er Álftanesið hverfur í rök-
krinu. í fjöranni búast til hvíldar
æður og önd, og gargið fer hljóðn-
andi í sívinnandi mávi. Tjaldurinn
og krían, sem áttu hér á fjörukamb-
inum árvissa vordvöl og skamma
hvíld eftir langa ferð úr fjarlægum
löndum,‘hafa nú þegar flutzt lengra
upp í landið. Einmana svanur hefur
undanfarna daga siglt í lækjarósn-
um og stingur undarlega í stúf við
andaranga, sem eru að burðast við
að læra fyrstu sundtökin umhverfis
risann, sem horfír á þá með með-
aumkvan: Hví er hann hér einn á
sveimi þetta vor eins og raunar
fyrri vor með þessu smávaxna liði,
sem horfir á hann með virðingu og
raunar stolti yfir, að hann skuli
virða þau viðlits og umgengni. Grös
og runnar í görðum fólksins við
Hegranes á Arnamesi eru orðnir
grænir með tístandi fugli og suð-
andi landnemum í líki gulbröndóttr-
ar hunangsflugu. Maðkurinn, feitur
og pattaralegur, upprunninn í Skot-
landi, kíkir upp úr rakri, íslenzkri
mold, um leið og svalara verður
eftir sólsetur. Hann hefur allan
daginn stritað við að bijóta þessa
mold í þökk og þágu þeirra, sem
breytt hafa hrjóstrugu nesinu í fag-
urt skrúð blómjurta og tijáa um-
hverfis staðarleg hús íbúanna, sem
hingað fluttu fyrir örfáum áratug-
um og gerðu bújörðina Arnarnes
að dálitlu hverfi, landsfrægu fyrir
glæsileik og myndarskap. Það er
þakklætis vert að hafa fengið að
dvelja við þessa útsýn og við þetta
umhverfi og fengið um nokkra ára-
tugi að fylgjast hér með náttúranni
hverfast að lit og yfirbragði með
árstíðunum, — ásamt og með því
góða fólki, sem hér nam land á
þennan veg, og ól upp börn sín, sem
gengu hér að leikum, hvert með
öðru og við dýrin, tamin og villt.
Börn, sem nú eru flest flogin úr
heimahreiðri.
Einn úr þessari landnemasveit
er nú kvaddur í dag. Það er Jón
P. Jónsson, forstjóri, til heimilis að
Hegranesi 28 í Garðabæ. Með trega
er horft á eftir nábúa sínum hverfa
á börum inn í sjúkrabifreið, sem
skyndilega hefur birzt í götunni
okkar. Þegar íslenzki fáninn síðan
sést hnípa á stöng, dreginn til hálfs,
er vitað, að nágrennið verður aldrei
hið sama og áður.
Við munum ekki framar sjá Jón
á kvöldgöngu eftir götunni í fylgd
glæsilegrar eiginkonu sinnar, Gróu
Jóelsdóttur. Eigi munum við framar
kasta skyndikveðju hvor á annan,
er við hittumst á leið til eða frá því
veraldlega sýsli, sem verður svo
undarlega léttvægt, þegar sláttu-
maðurinn slyngi reiðir ljáinn.
Það er því von mín, að mér verði
virt til betri vegar, að ég vilji kasta
hinztu kveðju á góðan granna, jafn-
vel þótt engin væra kunn ættar-
tengsl með okkur Jóni P. né heldur
vissum við eða værum hnýsnir um
nána einkahagi hvor annars.
Jón P. Jónsson var vænn maður
sýnum og gervilegur og vinsæll af
öllum mönnum. Hann hafði skap
stillt, var léttur í tali og góður viður-
mælis. Viðmót hans var ljúft og
bros hýrt og hlýlegt. Hann veitti
mönnum góð ráð fúslega og með
glöðu geði og virtist fremur líta á
þá, sem sömu eða svipaða iðju
stunduðu og hann sjálfur, sem sam-
starfsmenn en keppinauta. Af
kankvísi og góðu og órætnu skop-
skyni sagðist honum jafnan vel frá.
Ætíð og án undantekninga var
gott að hitta þau hjón, Jón og Gróu,
hvort sem var á suðrænum sólar-
ströndum Spánar, í ysi vörusýninga
evrópskra borga eða í rammís-
lenzku nágrenninu, sem við áttum
hér saman. Og hvarvetna var sómi
að þessum karlmannlega, ljúflynda
íslendingi.
Við kona mín, Gudran, og börn
okkar, sendum samúðarkveðjur í
þann sorgarrann, sem nú er handan
götunnar okkar, og óskum jafn-
framt Jóni P. Jónssyni og minningu
hans Guðs blessunar.
Jón Einar Jakobsson.
Látinn er vinur minn og frændi,
Jón Pétur Jónsson. Söknuðurinn er
sár og þeim mun sárari, er ég hugsa
til hans nánustu, eiginkonu og
barna, sem hvert um sig minnist
hans á einn veg:
Fjallið sem þögult fylgdi mér eftir
hvert skref
hvert fótmál sem ég steig, nú er
það horfið.
(Hannes Pétursson)
Náin frændsemi við nafna minn
gerði það að verkum, að ég ætlaði
mér ekki að minnast hans í dag-
blaði, en vegna systkina minna, svo
og starfsfélaga í fyrirtækjum hans,
bregð ég af venju í því efni.
Allt frá bernsku var mér heimili
móðursystur minnar, Margrétar
Jónsdóttur, og seinni manns henn-
ar, Gísla Jónassonar, skólastjóra,
mjög kært. Glaður systkinahópur-
inn á heimilinu, Guðlaug, Ólafur,
Jón Pétur, Áslaug og hálfbróðirinn
Jónas, var með eindæmum þokka-
fullur. Ólík voru þau systkinin um
margt, en öll báru þau vitni um
góða greind og gott uppeldi. Sam-
heldni þeirra var alla tíð næsta fá-
tíð. Nú eru þeir einir á lífi, Ólafur
málarameistari og Jónas, vígslu-
biskup í Skálholti. Hjá þeim hefur
skjótt sól brugðið sumri.
Á unglingsárunum kynntist ég
nafna mínum vel og fylgdist með
velgengni hans að loknu námi í
Verzlunarskóia íslands. Dugnaður
og árvekni í starfí komu honum
strax til góða, svo sem áður hafði
gert í leik, bæði í knattspyrnu og
handbolta, með félagi sínu Val, sem
stóð honum ásamt KFUM-félögum
næst alla ævi.
Samfara velgengni í starfi hlotn-
aðist Jóni Pétri mikil hamingja í
einkalífi. Hálfþrítugur kvæntist
hann Gróu Jóelsdóttur, Ingvarsson-
ar úr Hafnarfirði, en frá þeim bæ
var einnig faðir Jóns, Jón Magnús-
son, skipstjóri, sem drakknaði í
Halaveðrinu mikla 1925. Gróa er
kona fönguleg, hógvær og látlaus,
húsfreyja af guðs náð, sem staðið
hefur eins og klettur við hlið manns
síns í erilsömum störfum hans. Ung
vöktu þau hjón athygli vegna glæsi-
leika og enn á fullorðinsárum var
tekið eftir þeim, þar sem þau bar
að garði. Börnin urðu þijú: Valgerð-
ur, sem dvalið hefur áratugi erlend-
is, Jóel Friðrik og Jón Magnús.
Þeir bræður hafa starfað í fyrir-
tækjum foreldra sinna allt frá ungl-
ingsáram.
Umskipti urðu í lífi þeirra hjóna
er þau gerðust meðeigendur að
hálfu í Gamla Kompaníinu 1954 og
sem síðar meir varð fjölskyldufyrir-
tæki þeirra sjálfra.
Eins og áður segir, kynntist ég
Jóni Pétri vel sem unglingur og þau
kynni áttu heldur betur eftir að
aukast.
Árið sem Jón Pétur tók við starfi
forstjóra Gamla Kompanísins og fór
sína fyrstu viðskiptaferð á vegum
þess, hittumst við í Þýzkalandi, sem
við áttum reyndar eftir að gera
nokkrum sinnum næstu árin. Þá
fyrst gerði ég mér ljóst, hvers Jón