Morgunblaðið - 25.11.1992, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 25. NÓVEMBER 1992
23
Þýskt skólafólk kveikir á kertum fyrir framan húsið þar sem
þrír Tyrkir, tvær stúlkur og fullorðin kona, létust eftir íkveikju-
árás nýnasista í bænum Mölln.
Ofbeldi þýskra nýnasista
Fatlaðir meðal
fómarlambanna
Bonn. Reuter.
ÞAÐ eru ekki aðeins útlendingar og minnihlutahópar í Þýska-
landi, sem óttast ofbeldisverk nýnasista, fatlaðir og þeir, sem eru
eitthvað öðruvísi en aðrir, hafa einnig orðið fyrir aðkasti. „A
dögum Hitlers hefðir þú verið sendur í gasklefana," hrópuðu
nokkrir ungir misyndismenn eftir að hafa barið á Þjóðveija, sem
bundinn var hjólastólnum.
Þjóðaratkvæðagreiðsla í Sviss
Hiti færist í bar-
áttuna um EES
Zttrich. Frá Onnu Bjarnadóttur, fréttaritara Morgunblaðsins.
KOSNINGABARÁTTAN fyrir þjóðaratkvæðagreiðsluna í Sviss 6.
desember um aðild ríkisins að Evrópska efnahagssvæðinu (EES)
verður harðari með hveijum deginum sem líður. Stuðningsmenn
aðildar eru kallaðir þjóðarsvikarar á kosningafundum og samgöngu-
ráðherra var kallaður svin eftir sjónvarpsþátt í síðustu viku. Andstæð-
ingar aðildar voru svo æstir og stórorðir að ráðherrann skammað-
ist sín fyrir þá. „Hvað myndu útlendingar halda um lýðræðið í land-
inu ef þeir sæju þennan þátt,“ segist hann hafa hugsað um leið og
hann svaraði fyrir sig og útskýrði ágæti EES.
EES
Tíu aðild-
arríki EB
eig’a eftir
að staðfesta
samninginn
Brussel. Frá Kristófer M. Kristinssyni,
fréttaritara Morgunblaðsins.
PORTÚGALIR og írar eru einu
aðildarþj óðir Evrópubandalagsins
(EB) sem hafa staðfest samning-
inn um Evrópska efnahagssvæðið
(EES). Búist er við því að flest
ríkjanna hafi staðfest samninginn
fyrir lok ársins. Spánverjar hafa
þó ákveðið að bíða eftir niðurstöð-
um tvíhliða samninga EB við
Norðmenn um skipti á veiðiheim-
ildum áður en þeir staðfesta samn-
inginn.
Fjögur aðildarríki Fríverslunar-
bandalags Evrópu (EFTA), Svíþjóð,
Noregur, Finnland og Austurríki,
hafa staðfest samninginn um EES.
Svisslendingar greiða um hann þjóð-
aratkvæði 6. desember og Liecht-
enstein viku síðar. Samningurinn
verður ekki staðfestur á Alþingi ís-
lendinga fyrr en lokið er samningum
um skipti á veiðiheimildum við EB.
Samkvæmt áætlunum þjóðþinga
Dana, Þjóðveija og Grikkja verða
greidd atkvæði um samninginn fyrir
lok þessa mánaðar. I Belgíu hefur
samningurinn verið lagður fyrir ut-
anríkisnefnd þingsins, Hollendingar
og ítalir hafa þegar lagt samninginn
fyrir þjóðþingin. í Hollandi er óleyst
vandamál vegna fundarskapa sem
kveða á um lágmarkstíma á milli
afgreiðslna í þingdeildunum. Sam-
kvæmt hollenskum heimildum verður
leitað afbrigða á reglunum til þess
að afgreiða megi samninginn fyrir
áramót.
Á Bretlandi er málið til meðferðar
í lávarðadeildinni og fer þaðan til
neðri deildarinnar sem ætti að af-
greiða það fyrir lok desember. í Lúx-
emborg er gert ráð fyrir atkvæða-
greiðslum í þinginu um EES upp úr
miðjum desember. Franska ríkis-
stjórnin tekur samninginn fyrir í dag
og reiknað er.með því að hann verði
afgreiddur af franska þinginu með
afbrigðum frá fundarsköpum, vegna
tímahraks, fyrir lok desember.
Spánvetjar ætla hins vegar að bíða
eftir niðurstöðum samningaviðræðna
við Norðmenn en þeir telja sig eiga
mikilla hagsmuna að gæta vegna
mögulegra veiðiheimilda í Barents-
hafi sem m.a. er fjallað um í þeim
samningum. Portúgalska þingið hef-
ur þegar afgreitt samninginn og
írska þingið samþykkti EES samn-
inginn í atkvæðagreiðslu 30. okt. sl.
Fyrir skömmu varð sá atburður
á neðanjarðarbrautarstöð í Hann-
over, að manni í hjólastól var hrint
niður brattan stiga. Komst mað-
urinn, fyrrverandi íþróttamaður,
sem slasaðist mikið fyrir 13 árum,
lífs af en honum varð svo mikið
um niðurlæginguna, sem honum
fannst hann verða fyrir, að hann
stytti sér aldur nokkru siðar.
Þetta atvik og önnur af sama
toga hafa valdið því, að margir
Þjóðverjar eru farnir að velta því
fyrir sér hvort nýnasistar muni
ekki aðeins ráðast á innflytjend-
ur, sígauna og gyðinga, heldur
einnig á aðra þá, sem þóttu óæski-
legir á Hitlerstímanum, fatlað
fólk, kynvillinga og alla, sem þora
að bjóða þeim byrginn. Hafa
margir málsmetandi menn varað
við þessari þróun.
Fjölmiðlar hafa skýrt frá rpörg-
um árásum á fatlað fólk og Mari-
on Becker, ung kona í hjólastól,
kvaðst hafa reynt að kæra fimm
nýnasista, sem hefðu barið hana
og rænt. „Þakkaðu bara fyrir að
vera á lífi“ var svarið, sem hún
fékk hjá lögreglunni. Þá hefur
einnig verið rætt við Irene Schir-
mer, ekkju Gunters Schirmers,
fatlaðs íþróttamanns, sem svipti
sig lífi í september sl. Hafði hann
þá orðið fyrir aðkasti nýnasista
um margra mánaða skeið og
mátti ekki láta sjá sig úti á götu
án þess að vera hrint eða hrækt
á hann. „Kannski þessir ungu
menn hafi rétt fyrir sér — á' Hitl-
erstímanum hefði ég örugglega
verið gendur í gasklefann," sagði
Schirmer í kveðjubréfinu.
Sögur svipaðar þessum eru
margar en Karl Finke, umboðs-
maður blindra og fatlaðra í Neðra-
Saxlandi, segir, að ekki sé rétt
að kenna eingöngu nýnasistum
um. „Framkoma af þessu tagi
verður æ algengari hjá venjulegu
fólki,“ sagði hann.
Skoðanakannanir benda til að til-
lagan um aðild að EES verði felld í
meirihluta kantónanna 26. Hlutfall
óákveðinna í könnunum er þó það
hátt að öll nótt er ekki úti enn fyrir
stuðningsmenn aðildar. Þeir láta æ
meir frá sér heyra en andstæðing-
arnir eru betur skipulagðir og hafa
yfir meiri fjármunum að ráða. Helstu
leiðtogar þeirra, þingmennirnir Chri-
stoph Blocher, atvinnurekandi, og
Walter Frey, bílainnflytjandi, eru
milljónamæringar og sjá ekki eftir
frönkum sem fara í baráttuna gegn
aðild Sviss að EES.
Leiðtogar vélaiðnaðarins boðuðu
til blaðamannafundar í vikunni og
kenndu óvissunni um EES og líkun-
um á að Sviss einangrist í Evrópu
eftir þjóðaratkvæðagreiðsluna um
kreppuástand sem nú ríkir í iðnaðin-
um. Þeir sögðust vilja gera þjóðinni
ljóst fyrir kosningarnar hvaða erfið-
leikar bíða hennar ef hún fellir tillög-
una um aðild að EES. „Við viljum
ekki verða sakaðir um það eftir
Eins og stendur er nóg að bátar
séu a.m.k. 30 metra frá hvölum,
en lagt er til að þeir megi ekki sigla
nær en 100 metra. Þegar tillaga
þessi var kynnt hér í Boston í vik-
unni reyndust jafnt lærðir sem leik-
ir, vísindamenn sem skipstjórar
báta og almenningur, aldrei hafa
heyrt neitt jafnfráleitt. Því var hald-
ið fram að ekki væri sannað að
hvali sakaði er siglt væri nærri
þeim, en hins vegar væri næsta
víst að hvalskoðunarviðskipti
myndu hrynja ef þessi mörk væru
nokkur ár að hafa ekki skýrt nógu
greinilega frá stöðu iðnaðarins og
áhrifum EES á hann,“ svaraði einn
leiðtoganna þegar hann var spurður
hvort upplýsingarnar um erfiðleika
iðnaðarins væru ekki bara liður í
kosningabaráttunni.
Almenningur hefur sjaldan haft
eins mikinn áhuga á nokkrum kosn-
ingum. Andstaðan er mest í þýsku-
mælandi hluta landsins. Fólk óttast
um sjálfstæði landsins, lýðræðið og
launakjör og telur víst að óæskilegir
útlendingar flykkist til landsins ef
þeir fá leyfi til þess. Adolf Ogi, sam-
gönguráðherra, og Arnold Koller,
dómsmálaráðherra, útskýrðu í fyrr-
nefndum sjónvarpsþætti, sem
759.000 manns horfðu á, af hverju
þessi ótti væri óþarfur. Það var hróp-
að og púað á þá en flestum kemur
saman um að þeir hafi staðið sig
vel. Ogi vonar að þeir hafi unnið
óákveðna yfir á sitt band og þáttur-
inn hafi ekki verið sýndur hálfum
mánuði of seint.
sett og við það myndi almennur
stuðningur við hvalfriðun að engu
verða. „Þetta er alfarið gegn hags-
munum hvala,“ sagði Roger Payne
hjá Hvalverndunarstofnuninni,
virtri rannsóknarstofnun. „Ég trúi
á hvalskoðun. Fátt er hvölum mikil-
vægara.“ John Prescott, forstjóri
sædýrasafns Nýja-Englands, sagði
að bandarískum yfirvöldum væri
nær að snúa sér að kjarna málsins,
„hve mikla fæðu við ætlum að skilja
eftir í hafínu fyrir sjávarspendýr“.
Stuðlar vemd hvala
að útrýmingu þeirra?
Boston. Frá Karli Blöndal, fréttaritara Morgnnblaðsins.
Hvalskoðunarferðir eru mjög vinsælar víða undan ströndum
Bandaríkjanna, meðal annars undan norðausturströndinni, og eiga
sennilega einhvern þátt í því hvað málstaður hvalfriðunarsinna er
vinsæll hér í landi. Nú vilja bandarísk yfirvöld hins vegar banna
bátum að sigla jafnnálægt hvölum og áður.
TOSHIBA
Super '
TUBE
YNDLAMPINN SKIPTIR OLLU MALI! o«K
Myndgæði litsjónvarpstækja byggjast
aðallega á myndlampanum.
TOSHIBA býður nú áður óþekkt
myndgæði með nýja Super C-3
myndlampanum, sem gefur skýrari og
bjartari mynd en eldri gerðir.
Skil milli lita eru skarpari og ný gerð
af síu hindrar stöðurafmögnun og
minnkar glampa. Sjón er sögu ríkari,
komið í verslun okkar og kynnist nýju
T0SHIBA Super C-3 litsjónvarps-
tækjunum af eigin raun!
Einar Farestveit & Co.
Borgartúni 28 — S 622901 og 622'