Morgunblaðið - 08.01.1993, Blaðsíða 13

séð er hvaða tilgangi slíkt gat þjón-
að.“
í kjölfarið fylgja síðan bollalegg-
ingar um hveijir „kunna að hafa
staðið að baki þessari ævintýralegu
sendiför á fund prinsins". — „Hveijir
unnu að því að fá hann til landstjóm-
ar á íslandi"? spyr Örn Helgason,
að því er virðist í fullri alvöru. Hann
talar um þann „þagnarmúr" sem
reistur hafi verið um málið (hvað var
um það að segja, það gerðist ná-
kvæmlega ekki neitt) og þykir með
endemum það fálæti sem íslendingar
hafi sýnt prinsinum loksins þegar
hann kom til landsins því „fáir er-
lendir menn hafa sýnt landi og þjóð
meiri og varanlegri áhuga eða átt
hingað alvarlegri erindi (auðk. hér)
en hinn ættstóri háaðalsmaður"!
Örn Helgason reynir jafnframt að
finna skýringar á fálæti þýskra ráða-
manna um málið. Prinsinn taldi sér
trú um að Göbbels hefði mælt ein-
dregið með því við þýska utanríkis-
ráðuneytið að sér yrði leyft að hlýða
kalli „íslenskra dánumanna og föður-
landsvina“ eins og fram kemur í bók
Þórs Whiteheads Stríð fyrir strönd-
um. Dr. Þór segir stuttlega frá þessu
máli eins og hveiju öðru gríni, lýsir
hvernig Göbbels hæddist að prinsin-
um, sem ekki skildi að um háð var
að ræða, og bætir við: „Göbbels hafði
kímnigáfu til að sjá málið í réttu ljósi,
en prinsinn taldi, að ekkert nema
ófriðurinn og búraháttur Ribbentrops
utanríkisráðherra hefði staðið í vegi
fýrir því, að hann settist hér í há-
sæti.“ (bls. 21.) en Örn Helgason sér
allt með augum hins þýska prins og
gerir því jafnvel skóna að þýskir
ráðamenn kunni að hafa stungið er-
indi prinsins undir stól vegna þess
að Hitler hafi árið 1938 viljað kom-
ast hjá styijöld við Breta og því ekki
viljað styggja þá „með því að seilast
með áberandi hætti inn á gamalt,
breskt valdasvæði"!
Mál þýska prinsins telur Örn
Helgason „eitt furðulegasta ævintýri
íslenskrar sögu“. Útgefandi bókar-
innar, Skjaldborg, þykist líka hafa
komist í feitt og gengur úr öllum
Höfundur er rithöfundur, en
leggurnú stund á doktorsnám í
stjórnmálafræði við
Oxford-háskóla.
.., MOftGU^LAÐffi ,PÖ,S:i;UDA,GV^ ,8. r)ANÚA)t, ,1993
l'l13
ham við að selja bókina. Útgefandinn
talar kinnroðalaust um „áform um
stofnun konungdæmis á íslandi",
segir að í bókinni sé „hulunni" lyft
af „einu mesta feimnismáli íslenskrar
sögu“, fullyrðir að Guðmundur Kam-
ban og Kristján Albertsson hafi ver-
ið með Jóni Leifs í ráðum, staðhæfir
að þeir þrír hafí „boðið" þýska prins-
inum að verða kóngur á íslandi, og
talar síðan fullum fetum um að hon-
um hafi verið „lofað“ konungdæmi
á íslandi. í auglýsingum var svo klif-
að á því að utanríkisráðuneytið hafí
neitað að afhenda viðkvæm skjöl,
þegar einu „skjölin" sem um er að
ræða eru bréf sem prinsinn kvaðst
hafa skrifað íslenskum stjómvöldum
og augljóst að þar getur ekkert kom-
ið fram umfram það sem prinsinn
hefur sagt annars staðar.
Um mál þýska prinsins, ef mál
skyldi kalla, er í raun ekki annað
að segja en að Jóni Leifs tókst að
koma þeirri flugu í höfuðið á þessum
manni að hann væri kallaður til kon-
ungdóms á íslandi. Uppfrá því lifði
prinsinn í þeirri blekkingu að hann
væri „konungsefni á Islandi“. Hann
var augsýnilega klikkaður — ekki
ósvipað og maður nokkur sem kunn-
ur var í Reykjavík á upphafsárum
aldarinnar sem „þingmaður Bolvík-
inga“. Sá var haldinn einhverri póli-
tískri geggjun og kom jafnan inná
ísafjörð á pólitíska fundi á sýslu-
mannsárum Hannesar Hafsteins til
að láta í sér heyra. Einhveiju sinni
sagði Hannes við hann í gamni: Ja,
þú ert nú eiginlega þingmaður Bol-
víkinga! Með það fór karlinn til
Reykjavíkur: Eg á að vera hérna við
þingið, sagði hann, Hannes Hafstein
segir að ég sé þingmaður Bolvíkinga!
Er ekki þarna komið tilvalið efni
fyrir Öm Helgason og Skjaldborg
í jólabók að ári?
Langur laugardagur - opið fra kl. 10-17
Hefst í fyrramálið - meiríháttar verðlækkun
ENGiABORNIN
BANKASTRÆT! 10
r. s i 2 t-“ 2 's á n
K
KAUPSTAÐUR
r r
2. HÆÐIMJODD
HVlTA HÚSIÐ / SÍA