Morgunblaðið - 07.07.1993, Síða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 7. JÚLÍ 1993
Í/
Eríu tíLbúÍnn. ? "
TM Rag. U.S Pat Ofl.—ail rights reserved
® 1993 Los Angeles Times Syndicate
HÖGNI HREKKVÍSI
BRÉF HL BLAÐSINS
Kringlan 1 103 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691329
ERASMUS - evrópska
nemendaskiptaáætlunin
Frá Einari Gunnari Guðmundssyni:
í ERLI dagsins og lífsins striti þyk-
ir landanum fátt betra en að leggja
land undir fót og losna frá grá-
myglu hversdagsins, efla andann
og upplifa atburði sem eru okkur
framandi í von um að sú reynsla
sem þar hlýst geri hann að betri
og nýtari þjóðfélagsþegn. Margir
stúdentar leita til útlanda til að
víkka sjóndeildarhringinn, hvort
heldur í námi, starfi eða hugsun,
ýmist á eigin vegum eða með að-
stoð skipulegra samtaka.
Hvað er í gangi?
Frá árinu 1987 hefur verið í
gangi nemendaskiptaáætlun á veg-
um Evrópubandalagsins (EB) er
kallast ERASMUS og byggist
þannig upp að nemendur á háskóla-
stigi eiga þess kost að fara til ann-
arra landa á vegum samstarfsneta
og stunda þar hluta af sínu námi
með styrkjum frá EB. ERASMUS-
áætlunin byggist á því að gerðir
eru samningar milli tveggja eða
fleiri háskóladeilda í EB-löndunum
um rekstur sk. samstarfsneta. Þess-
ir samningar ná til kennara- og
nemendaskipta auk samstarfs um
einstök kennsluverkefni. ísland,
ásamt öðrum EFTA-löndum, á nú
aðild að ERASMUS og fóru fyrstu
nemendurnir héðan sl. haust.
Mikill minnihluti þeirra fór utan
í gegnum samstarfsnet. í staðinn
fóru þeir sem „fríhlauparar" (free
movers), þ.e.a.s. óháð samstarfs-
netunum en nutu þá ekki þeirra
réttinda og aðstoðar sem fullgildir
aðilar gerðu. Virðist það vera
reynsla þeirra sem fóru utan á þess-
um forsendum að þetta hafi háð
þeim talsvert, þar sem nemendur
innan neta njóta í hvívetna for-
gangs fram yfir hina. Á komandi
árum mun hlutfall fríhlaupara verða
skorið niður og samstarfið mun því
nær eingöngu fara fram um skipu-
lögð net. Því er nauðsynlegt að
skólar, deildir og kennarar reyni
að koma á skipulegu samstarfi við
erlenda háskóla sem fyrst.
Styrkir
Innan áætlunarinnar er um fjóra
meginflokka styrkja að ræða:
1) Styrki til háskóla til undirbún-
ings og reksturs samstarfsverk-
efna.
2) Styrki til nemenda.
3) Ferðastyrki til starfsfólks há-
skóla.
4) Styrki af öðrum toga.
Nemendastyrkir geta í hæsta lagi
numið 5.000 ECU (um 410.000
kr.) til eins árs en kennarastyrkir
geta numið 1.500 ECU (um
120.000 kr.) fyrir einn mánuð. Gert
er ráð fyrir að námslán til nemenda
og föst laun kennara haldist óskert
í heimalandinu á meðan dvöl stend-
ur.
Því má ljóst vera að nemendum
er mikill akkur í þessari áætlun og
gefur mörgum möguleika á að
stunda hluta af námi sínu erlendis
sem að öðrum kosti væri ekki mögu-
legt, t.d. vegna fjárhagsstöðu
þeirra. En til þess að ERASMUS
virki sem skyldi, þá þarf meira en
útþrá og vilja nemenda til að
mennta sig. Án þátttöku kennara
í þessu samstarfi er áætlunin
„óstarfhæf" og væri það mjög mið-
ur, því hagur þeirra sjálfra og
fræðasviðs þeirra er ekki síðri en
nemendanna. Eins og ástandið er
nú virðast æ fleiri sækja í sjóði
ERASMUS og af því leiðir að kenn-
arar verða að vera reiðubúnir að
taka á sig þá vinnu sem því fylgir
að taka þátt í samstarfsnetunum.
Aukinn áhugi á
nemendaskiptum
Utanríkisnefnd Stúdentaráðs
Háskóla íslands, í samráði og sam-
vinnu við Alþjóðaskrifstofu há-
skólastigsins, hyggst koma á nán-
ari sambandi við deildir og félög
innan skólans með því að virkja þá
einstaklinga sem sitja í skorar-
nefndum og samsvarandi nefndum
innan einstakra deildarfélaga og
skora. Á þann hátt tekst vonandi
að koma á virkari þátttöku kennara
í ERASMUS-áætluninni og auka
möguleika á nemendaskiptum.
Allra hagur er í veði. Oft hefur virst
sem íslendingar séu frekar reiðu-
búnir til að þiggja en gefa og getur
það lýst sér í því að við erum fljót
að ijúka til þegar tækifæri gefst
að fara til útianda á annarra kostn-
að en gleymum því að eitthvað
þurfum við að Iáta af hendi rakna
í staðinn. Nemendaskipti snúast
einmitt um þetta; einn fer utan og
annar kemur hingað í staðinn. Vita-
skuld standa útlendingar frammi
fyrir tungumálavanda við komuna
til íslands sem vissulega gerir þeim
erfítt um vik og því er enn mikil-
vægara að kennarar taki virkan
þátt í ERASMUS-áætluninni.
Þó að hér hafí fyrst og fremst
verið fjallað um nám við HI, en þar
þekkir undirritaður best til, má
ekki gleyma að allir skólar á há-
skólastiginu geta nýtt sér ERAS-
MUS og þ.a.l. mikilvægt fyrir þá
skóla (Tækniskólann, Kennarahá-
skólann o.fl.) að taka sér það starf
sem nú er hafíð til fyrirmyndar og
fylgja því eftir.
Alþjóðaskrifstofa háskólans hef-
ur yfírumsjón með nemendaskipt-
um hérlendis og þeir sem hyggjast
leita til erlendra fræðastofnana
ættu að kynna sér möguleikana sem
fara stöðugt vaxandi. Því er von-
andi að nemendaskipti beri blóm-
legan ávöxt um ókomna tíð.
EINAR GUNNAR
GUÐMUNDSSON
Bjarmalandi 4, Reykjavík.
Víkyeiji skrifar
Nýlega hitti Víkveiji að máli
mann sem hafði orðið fyrir
því óláni að vera næturgestur á
Hótel Borg, í hjarta Reykjavíkur
yfir helgi. Veslings maðurinn sagði
sínar farir ekki sléttar og kvaðst
aldrei hafa upplifað aðrar eins
vöku- og hávaðanætur eins og að-
faranætur laugardags, sunnudags
og mánudags umrædda helgi. Hann
sagði að framan af nóttu hefði hann
reynt að festa svefn, án árangurs,
þar sem glymur og óheyrilegur
hávaði diskótektónlistar, hefði bein-
línis dunið á eyrum sér. Þegar disk-
ótekum miðbæjarins hefði verið lok-
að, er líða tók á nóttu, hafi hann
gert sér í hugarlund að raunir sínar
væru á enda og við tæki náðararm-
ur svefnsins. En því var að sögn
örþreytts viðmælanda Víkveija ekki
að heilsa, þar sem þá tók við önnur
og enn minna aðlaðandi hávaða-
mengun, sem sé drykkjulæti, hróp
og köll, svíðvirðingar þeirra sem
þurftu að útkljá ágreiningsefni sín
með hnúum og hnefum og loks það
sem maðurinn sagði hafa verið hvað
skelfilegast þessar óskemmtilegu
nætur, en það voru neyðaróp
kvenna, sem skáru i eyru. Maðurinn
kvaðst hafa haldið að verið væri
að misþyrma og nauðga konum í
hveiju skúmaskoti miðborgarinnar,
svo römm hafí kveinin verið.
xxx
egar hér var komið sögu, lög-
reglan búin að skerast í leik-
inn og stilla til friðar, hirða verstu
ólátabelgina og koma til geymslu í
húsakynnum sínum við Hverfís-
götu, var farið að líða að morgni.
En enn sagði kunninginn að hann
hefði verið rændur svefninum, því
hreinsunardeild Reykjavíkurborgar
hefði einfaldlega mætt á staðinn
með tæki sín og tól til þess að þrífa
eftir ósóma næturinnar og það hafi
ekki heldur gengið hávaðalaust fyr-
ir sig. Maðurinn var á leið af landi
brott. Hann kvaðst hlakka til þess
að hvíla sig og fá heillegan nætur-
svefn að nýju. -Hann kvaðst jafn-
framt hafa lært af þessum „nætur-
ævintýrum" sínum að gista aldrei
miðborg Reykjavíkur á ný, auk þess
sem hann sagðist mundu vara alla
þá sem honum væri hlýtt til, við
miðborginni sem næturstað, að
minnsta kosti um helgar. Ófögur
er lýsingin, því er ekki að leyna -
en vísast er heilmikið til í henni,
þótt hugsanlega hafi viðmælandi
Víkveija eitthvað fært í stílinn!
Mikil raun er að því að sjá með
hversu lítilli virðingu og hlýju
hægt er að umgangast viðkvæman
gróður hér á landi. Nú hefði mátt
ætla, að í gróðurlitlu og hijóstrugu
landi sem Islandi, vildu íbúar lands-
ins hlúa að og varðveita þann litla
gróður sem við eigum, af fremsta
megni. En alltaf öðru hvoru blasir
við þetta óheyrilega virðingarleysi
fyrir náttúrunni og umhverfínu.
Nýlega voru vargar á ferð, hér í
Reykjavík, sem rifu upp nýlagt torf,
sem ekki hafði einu sinni náð að
festast jarðveginum sem það var
lagt á. Vargarnir sáu sóma sinn í
að dreifa torfinu út á miklar um-
ferðaræðar borgarinnar.
Strax á fyrstu opnunardögum
Fjölskyldugarðsins í Laugardal kom
á daginn að gestimir, að minnsta
kosti sumir hveijir, óðu yfir moldar-
beð, þar sem ungar hríslur em rétt
að byija lífsbaráttuna, með því að
teygja greinar sínar til himins og
ullu fjölmörgum hríslum skaða. Nú
er það ekki svo, að göngustígar séu
ekki margir og góðir í garðinum
góða, heldur hitt, að fólk virðist
bara vaða áfram yfir hvað sem er,
og láta skeika að sköpuðu, hvort sem
brotnar hríslur og brotnir blómstilk-
ar liggja eftir í valnum eða ekki.