Morgunblaðið - 15.09.1993, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 15. SEPTEMBER 1993

"
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
FULLTRÚAR frá Kínverska kvenfélagasambandinu
hafa verið í heimsókn hér á landi undanfama daga
og munu konumar verða hér fram á fimmtudag. Þær
hafa m.a. heimsótt konur í Borgarfirði og á Suður-
landi, heimsótt Öryrkjabandalagið, spítala, elliheimili,
ummönnunarheimili fyrir böm og söfn. í gærmorgun
áttu kínversku konurnar fund með frú Vigdísi Finn-
bogadóttur, forseta íslands. í móttöku, sem Kvenfé-
lagasamband íslands heldur í dag, munu kínversku
fulltrúarnir m.a. skýra frá undirbúningi kvennaráð-
stefnu sameinuðu þjóðanna 1995, sem haldin verður
í Beijing.
Tillögur nefndar um húsaleigubætur
Bæturnar allt að
15 þús. á mánuði
HUGMYNDIR Jóhönnu Sigurðardóttur félagsmálaráðherra um
húsaleigubætur byggjast á skýrslu nefndar sem ráðherrann skip-
aði í ágúst 1991 til að gera tillögur til að draga úr húsnæðiskostn-
aði leigjenda. Nefndin skilaði áliti í febrúar 1992 og lagði meiri-
hluti hennar til að komið yrði á fót sérstakri aðstoð til að draga
úr húsnæðiskostnaði leigjenda, en 7% íslendinga búa í leiguíbúðum
á almennum markaði. Hugmyndirnar miðast við að bæturnar falli
niður við sömu viðmiðunarmörk og j félagslega húsnæðiskerfinu.
Að því er fram hefur komið hjá félagsmálaráðherra er kostnaður
á ári áætlaður allt að 300 millj. króna.
í skýrslunni er einnig lagt til
að sveitarfélögum verði falið að
afgreiða og borga húsaleigubæt-
urnar og sótt verði um þær til
sveitarfélaga eða félagsmálastofn-
ana þar sem um þær er að ræða.
Bætumar yrðu tengdar fjölskyldu-
stærð og næmu að hámarki 15
þúsund kr. á mánuði en lögð yrði
til grundvallar húsaleiga sem ekki
verði lægri en 20 þúsund krónur
og ekki hærri en 45 þúsund krónur
á mánuði.
í skýrslu fyrrgreindrar nefndar
kemur fram að markmið húsa-
leigubóta sé að tryggja jöfnuð milli
þeirra sem eru að eignast húsnæði
og fá húsnæðiskostnað lækkaðan
með vaxtabótum og þeirra sem
leigja húsnæði, og lækka hús-
næðiskostnað láglaunafólks í síð-
amefnda hópnum. Bætumar verði
ekki skattlagðar fremur en vaxta-
bætur.
Fjárhæð bótanna miðist við tekj-
ur, leigufjárhæð og fjölskyldu-
stærð en verði ekki hærri en 15
þúsund krónur eins og fyrr sagði
og lagt til grundvallar að húsaleiga
yrði að hámarki 45 þúsund krónur.
Grunnstofn 6.000 krónur
Grunnstofn bótanna skal sam-
Jóhanna ítrekaði fyrirvara sína á ríkisstjórnarfundi í gær
Telur að húsaleigubætur lækki út-
gjöld Tryggingastofnunar o g LIN
JÓHANNA Sigurðardóttir félagsmálaráðherra ítrekaði fyrirvara
sína við einstök atriði fjárlagafrumvarpsins á ríkisstjórnarfundi
í gær og Iýsti andstöðu við samþykkt ríkisstjórnarinnar frá því á
föstudag um fyrirkomulag húsaleigubóta. Litlar sem engar umræð-
ur urðu um málið á fundinum. Þingflokkur Alþýðuflokksins kem-
ur væntanlega saman í dag eða á morgun vegna málsins að sögn
Rannveigar Guðmundsdóttur formanns þingflokksins.
Jóhanna fellst ekki á að
kostnaður vegna húsaleigubóta
verði eingöngu greiddur af fram-
lögum til félagslega íbúðakerfís-
ins. Framlag ríkisins til byggingar
500 félagslegra íbúða á þessu ári
er um einn milljarður kr. og telur
Jóhanna að 300 millj. kr. skerðing
vegna húsaleigubóta myndi leiða
til fækkunar um 180 íbúðir. í til-
lögum hennar um fjármögnun er
skv. upplýsingum Morgunblaðsins
m.a. bent á að húsleigubætur
myndu minnka útgjöld hjá Trygg-
ingastofnun ríkisins þar sem al-
mannatryggingar greiða í dag sér-
stakar uppbætur til elli- og örorku-
lífeyrisþega vegna hárrar húsa-
leigu og er sú upphæð talin vera
á bilinu 50-100 milljónir króna. í
öðru lagi bendir hún á að útgjöld
til LÍN muni lækka þar sem húsa-
leiga sem námsmenn greiða er í
framfærslugrunni sem reiknaður
er við ákvörðun námslána og í
þriðja lagi telur hún að ríkið muni
afla aukinna tekna vegna betri
skattskila leigusala en leigjendur
munu þurfa að framvísa húsa-
leigusamningum þegar sótt er um
húsaleigubætur. Þá hyggst Jó-
hanna koma með útfærðar tillögur
um hvemig þeirra fjárhæðar sem
upp á vantaði yrði aflað þegar
frumvarpið yrði lagt fram í haust
með sparnaði í ýmsum málaflokk-
um sem heyri undir félagsmála-
ráðuneytið.
Andvíg skerðingu
lífeyrisuppbóta
Fyrirvarar félagsmálaráðherra
við fjárlagafrumvarpið beinast
m.a. að hugmyndum um að upp-
bætur til lífeyrisþega Trygginga-
stofnunar verði skertar eða felldar
niður, upptöku sjúkratrygginga-
gjalds með útgáfu sjúkraskírteina,
breytingum á Atvinnuleysistrygg-
ingasjóði og tillögum heilbrigðis-
og menntamálaráðherra um að
sveitarfélög greiði ýmsa þjónustu
sem ríkið hefur greitt til þessa,
m.a. í skólamálum, rekstri dagvist-
arstofnana ríkisspítala og um-
mönnun fatlaðra. Einnig mun fé-
lagsmálaráðherra hafa lagst gegn
verulegum niðurskurði til áfengi-
svama sem gert er ráð fyrir í fjár-
lagafrumvarpinu.
Framkvæmdastjóm Sambands
ungra jafnaðarmanna samþykkti
ályktun á mánudagskvöld þar sent
skorað er á þingflokk Alþýðu-
flokksins að tryggja að fjármögn-
un húsaleigubóta verði ekki til
þess að skerða framlög til félags-
legs húsnæðis. Er þess krafist að
þingflokkurinn standi saman um að
knýja samstarfsflokkinn í ríkisstjóm
til að samþykkja húsaleigubætur
„án tafar og undanbragðalaust.“
kvæmt tillögum nefndarinnar mið-
ast við 6.000 krónur á hveija fjöl-
skyldu en 3.000 kr. að auki fyrir
fyrsta barn í fjölskyldu en 1.500
kr. fyrir annað og þriðja bam.
Þannig væri grannfjárhæð leigu-
bóta til hjóna með tvö börn 10.500
krónur. Til viðbótar kæmu 12%
leigugjalds sem væri yfir 20 þús-
und króna lágmarki á mánuði en
6% tekna umfram lágmarkstekjur
dragist frá grannstofni bóta og
þær hverfi þegar tekjur fari um-
fram viðmiðunarmörk í félagslega
kerfinu.
Þannig nytu hjón með tvö börn
þegar óskertra 15 þúsund króna
húsaleigubóta þar til árstekjur
þeirra næðu 1.920 þúsund krónum
en féllu niður með öllu þegar árs-
tekjur yrðu 2.180 þúsund krónur.
Einhleypingur með eitt bam nyti
óskertra bóta meðan árstekjur
væra undir 1.380 þúsund kr. og
þar til þær næðu 1.660 þús. kr.
í framhaldi af þessum tillögum
skipaði félagsmálaráðherra þriggja
manna nefnd sem í era Ingi Valur
Jóhannsson, deildarstjóri í félags-
málaráðuneytinu, Sveinn Ragnars-
son félagsmálastjóri og Olafur
Hjálmarsson í fjármálaráðuneyti
til nánari útfærslu á málinu og er
nefndin enn að störfum að sögn
Inga Vals.
4310 manns að jafnaði
atvinnulausir í ágúst
RÚMLEGA 93 þúsund atvinnuleysisdagar voru skráðir á landinu
öllu í ágústmánuði, en það jafngildir því að 4.310 manns hafi að
jafnaði verið atvinnulaus í mánuðinum sem er um 3,2% af áætluð-
um mannafla á vinnumarkaði. Skráðum atvinnuleysisdögum fækk-
aði um tvö þúsund frá júlímánuði, en ef atvinnuleysið er borið
saman við atvinnuleysið í ágústmánuði í fyrra fjölgaði atvinnuleys-
isdögum um 21 þúsund.
Atvinnuleysi var meira hjá kon-
um en körlum í ágúst. Þannig vora
2.560 konur atvinnulausar eða
4,6% af áætluðum mannafla á
vinnumarkaði samanborið við
1.750 karla eða 2,2% af mannafla
á vinnumarkaði. Að meðaltali voru
um 100 færri atvinnulausir í ágúst
en í júlí en 960 fleiri ef borið er
saman við ágúst í fyrra. 4.640
manns vora skráðir atvinnulausir
sUasta dag ágústmánuðar og er
það um 80 fleiri en í lok júlímánuð-
ar. í frétt frá vinnumálaskrifstofu
félagsmálaráðuneytisins segir um
atvinnuástandið: „Meginniðurstað-
an er sú að sá bati sem hefur orðið
á atvinnuástandi frá því í mars um
land allt er um það bil að ná há-
marki víðast hvar, því lítilsháttar
aukning á fjölda atvinnulausra
bendir til að atvinnuástand gæti
aftur farið versnandi einkum á
landsbyggðinni. Atvinnuástand
hefur þó batnað eitthvað alls staðar
nema á Austurlandi og Norðurlandi
eystra og hefur ótíð vafalaust sitt
að segja í þessum landshlutum auk
þess sem einhveijar sveiflur eru í
aflabrögðum milli landshluta. Mest
ber þó á staðbundnum breytingum
víðast hvar á landinu.“
Atvinnuleysi í ágúst skiptist
þannig eftir landshlutum að á höf-
uðborgarsvæðinu er það 3,6% að
meðaltali, 4,9% hjá konum og 2,5%
hjá körlum, en á landsbyggðinni
tæpu prósenti minna eða 2,7% að
Atvinnuleysi í júní, júlí og ágúst 1993
Hlutfall atvinnulausra af heildarvinnuafli. landsbyggðin 36%
meðaltali, 4,0% hjá og 1,8% hjá
körlum. I einstökum landshlutum
var það 2,0%, 3,0% hjá konum og
1,4% hjá körlum, á Vestfjörðum
1,6%, 2,6% hjá konum og 1,0% hjá
körlum, 1,9% á Norðurlandi vestra,
3,1% hjá konum og 1,2% hjá körl-
um, á Norðurlandi eystra 4,1%, hjá
konum 5,6% og hjá körlum 3,1%,
á Austurlandi 2,9%, hjá konum
4,0% og hjá körlum 2,2%, á Suður-
landi 2,7%, 4,2% hjá konum og 1,7%
hjá körlum, á Suðurnesjum 1,9%
alls, 0,9% hjá körlum og 3,6% hjá
konum.