Morgunblaðið - 15.03.1994, Qupperneq 18

18
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 15. MARZ 1994
Fundur ráðherra og sjóða um skipasmíðaiðnað
Framfæpsluvísitalan
Ný skurðsmásjá á Borgarspítalann
Getur sparað um 90
milljónir króna á ári
NÝ skurðsmásjá hefur verið tekin í notkun á heila- og taugaskurðlækn-
ingadeild Borgarspítalans. Arlega eru framkvæmdar um 500 aðgerðir
á háshrygg og baki á deildinni og við flestar aðgerðanna er skurðsmá-
sjá notuð með góðum árangri, segir í frétt frá Borgarspítalanum. Talið
er að nýja smásjáin gæti sparað um 90 milljónir á ári miðað við 400
aðgerðir.
Smásjáin er talin vera sú full-
komnasta sem til er á markaðinum
í dag og má ltkja þeim tækninýjung-
um sem hún býr yfír við byltingu á
þessu sviði. Áður fyrr dvöldu sjúk-
lingar marga daga á spítala eftir
btjósklosaðgerð en nú fer helmingur
þeirra heim daginn eftir og flestir
fara heim eftir tvo daga, segir enn
fremur í frétt frá spítalanum en
skurður eftir smásjáraðgerð er mun
minni en þegar eldri tækni var notuð.
Minni fjarvera
Þá er fjarvera frá vinnu vegna
slíkra aðgerða mun minni en áður,
eða einn til tveir mánuðir í stað
þriggja áður. Ekki er því fjarri lagi
að þessi nýja tækni spari að minnsta
kosti 225.000 kr. á hvern sjúkling
vegna styttri legutíma og minni fjar-
veru frá vinnu.
Thorvaldsensfélagið, Kvennadeild
Reykjavíkurdeildar RKÍ, Verka-
mannafélagið Dagsbrún, Verka-
kvennafélagið Framsókn, Félag vel-
unnara Borgarspítalans, Sjóvá-
Almennar trvggingar hf., Vátrygg-
ingafélagið Skandia-ísland hf. og
fleiri aðilar styrktu kaup smásjárinn-
ar, sem kostar hátt í 12 millj. án
virðisaukaskatts.
Mögnleikar kannaðir á
aukinni fyrirgreiðslu
Tíu þúsund manns á námskynning*u skólanna
Nýjum námsgreinum
sýndur mikill áhugi
MILLI átta og tiu þúsund manns
sóttu námskynningu skólanna
sem haldin var siðastliðinn
sunnudag. Fór kynningin fram
á þremur stöðum, það er á lóð
Háskólans, i Sjómannaskólan-
um og Kennaraháskóla Islands.
Ragna Ólafsdóttir námsráðgjafi
í Háskólanum sagði í samtali
við Morgunblaðið að kynningin
hefði heppnast mjög vel. Hefði
fjöldi fólks lagt leið sína á kynn-
ingarstaðina og ánægjulegt
hefði verið að sjá nemendur af
landsbyggðinni og grunnskóla-
nemendur koma til þess að afla
sér upplýsinga.
Ragna segir að aðsóknin hafí
verið mjög jöfn milli staðanna
þriggja en alls voru veittar upplýs-
ingar um 160 námsleiðir. „Það var
ánægjulegt að sjá hversu mikill
fjöldi yngri nemenda sótti kynn-
inguna. Þetta voru ekki bara
krakkar úr efstu bekkjum fram-
haldsskólanna, grunnskólakrakk-
amir létu sig ekki vanta heldur.
Svo kom fjöldi nemenda utan af
landi, til dæmis frá Akureyri,
ísafírði og að austan." Aðspurð
hvaða námsgreinar hafi verið
spurt mest um segir Ragna að
ekki hafí verið unnt að greina
meiri áhuga á einni grein frekar
en annarri. „Hins vegar fengu
nýjar námsgreinar á borð við
djáknanám, sem hófst í fyrra,
táknmálskennslu og tungumála-
nám tengt viðskiptafræði mikla
athygli,“ segir hún. Ragna segir
einnig að mikið framboð hafi verið
af nýju kynningarefni og fólk hafí
gefið sér góðan tíma til þess
spyija. Einnig hafí nemendaráðg-
jöfín gefist vel. „Fólk var líka
duglegt við að nýta sér strætis-
vagnaferðirnar sem boðið var upp
á milli kynningarstaða. Enda var
margt við að vera, til dæmis var
sýndur ballett og leikin tónlist á
kynningu listaskólanna." Ragna
sagði að lokum að þeim sem stað-
ið hefðu að kynningunni, það er
nemendaráðgjöf, námsráðgjöf HÍ,
kynningarnefnd og upplýsinga-
deild samskiptasviðs, hefði þótt
vel til takast.
Morgunblaðið/Sverrir
Hugað að framtíðinni
NÁMSKYNNING Háskóla íslands var að sögn vel sótt en talið er
að um 10.000 manns hafi lagt leið sína á kynningarstaðina þrjá.
Það borgar sig að spyrja
FJOLDI nemenda sótti fróðleik um framhaldsnám á námskynning-
una síðastliðinn sunnudag og var bæði um að ræða grunn- og
framhaldsskólanemendur.
Breyting síðustu 6 mánuði, umreiknað
til árshækkunar miðað við hækkun vísitölunnar
Morgunblaðið/Þorkell
Ný skurðsmásjá
JURGEN Scáfer og Gerhard Bartjen fulltrúar þýska fyrirtækisins
Carl Zeiss, sem framleiðir smásjána, dr. Bjarni Hannesson, dr. Kristinn
Guðmundsson og Hjörleifur Hringsson við nýju skurðsmásjána á heila-
og taugadeild Borgarspítalans.
Sjávarútvegsráðherra og iðnað-
arráðherra áttu fyrir helgi fund
með forsvarsmönnum Fiskveiða-
sjóðs, Iðnlánasjóðs og Iðnþróunar-
sjóðs um málefni skipasmíðaiðn-
aðarins í sjávarútvegsráðuneyti
að frumkvæði Fiskveiðasjóðs. Að
sögn Þorsteins Pálssonar sjávar-
útvegsráðherra var ákveðið að
Fiskveiðasjóður kannaði mögu-
leika á að hækka hlutfall til skipa-
smiða innanlands og veita viðbót-
arlán vegna innlendra viðgerða
og meiriháttar endurbóta. Málið
verður lagt fyrir sljórnarfund í
Fiskveiðasjóði í dag, þriðjudag.
Þorsteinn sagði að málefnið hefði
verið ítarlega rætt á fundinum og
niðurstaðan hefði orðið sú að sjóðim-
ir tækju málið til athugunar, en auk
framangreinds hafí verið rætt um
að Fiskveiðasjóður kannaði hvort
unnt yrði að veita tímabundin Ián,
afborgunarlaus til tveggja ára, vegna
meiriháttar endurbóta á skipum inn-
anlands og loks hvort unnt væri að
gera það að skilyrði lánveitingar að
verkkaupi leiti tilboða í verk inn^n-
lands. „Það er óhætt að segja að
allir sjóðirnir lýstu áhuga á því að
koma til móts við bæði skipasmíða-
iðnaðinn og útgerðina í þessu-efni,
en hér er um sameiginlega hagsmuni
að tefla og sjóðimir munu taka þetta
til skoðunar," sagði Þorsteinn.
Aðspurður um þátt lánasjóða iðn-
aðarins í málinu sagði Þorsteinn
Pálsson að þar væri fyrst og fremst
rætt um viðbótarlán við lán Fisk-
veiðasjóðs.
Þorsteinn kvaðst ekki eiga von á
að langan tíma taki að fá fram niður-
stöðu í málinu en eins og fyrr sagði
verður það tekið til umræðu á fundi
í stjórn Fiskveiðasjóðs á þriðjudag.
Sighvatur Björgvinsson iðnaðar-
ráðherra sagði í samtali við Morgun-
blaðið eftir fundinn að mikill vilji
væri til staðar hjá sér, sjávarútvegs-
ráðherra og fulltrúum sjóðanna sem
voru á fundinum að fínna lausn sem
væri hagstæð fyrir íslenskan skipa-
smíðaiðnað. „Ég trúi því að Fisk-
veiðasjóður vilji taka fullan þátt í því
-0,1%
J F M A M J J
1993
1994
og ná þeim markmiðum sem við
höfum sett okkur," sagði ráðherra.
Hann sagðist telja að unnt yrði að
fínna lausn í málinu án þess að laga-
setning kæmi til. Sighvatur sagði að
enn væra allir möguleikar á borðinu
en kvaðst leggja áherslu á raunhæf-
ar aðgerðir í góðu samkomulagi allra
aðila sem kæmu til viðbótar við þær
niðurgreiðslur og þann markaðs-
stuðning við skipasmíðaiðnaðinn sem
hafíst var handa um nýlega.
Verðhjöðnun hefur ríkt á íslandi síðustu sex mánuði
Verðhjöðnim yfir svo langt
tímabil hefur ekki orðið í 27 ár
Lækkun virðisaukaskatts á matvæli hefur skilað sér að fullu í verðlagi
VÍSITALA framfærslukostnaðar er lægri nú í mars en sú vísitala
sem gilti í september síðastliðnum, fyrir sex mánuðum. Vísitalan sem
gildir í mars er 169,7 en vísitalan sem gilti í september var 169,8.
Umreiknað til heils árs jafngildir þetta 0,1% verðhjöðnun á heilu
ári og þarf að fara allt aftur til júlímánaðar ársins 1967 til að finna
fordæmi fyrir verðhjöðnun hér .á landi yflr svo langt timabil, sam-
kvæmt upplýsingum Hagstofu íslands. Raunar standa spár til þess
að framfærsluvísitalan verði ekki fyrr en í september í haust orðin
jafnhá og hún fór hæst á siðasta ári í október og nóvember, sem
myndi þýða að verðstöður hafi ríkt hér í nærfellt heilt ár.
Skýringuna á þessari verðhjöðn-
un má einkum rekja til lækkunar
virðisaukaskatts á matvælum um
áramótin úr 24,5% í 14%, en sam-
kvæmt upplýsingum Hagstofunnar
má segja að lækkunin hafí skilað
sér að fullu í verðlagi. Þannig er
vísitala matvöru sem gildir nú í
mars ívið lægri en sú vísitala sem
gilti í mars árið 1992, fyrir tveimur
árum, og sjö stigum lægri en vísital-
an sem mældi matvöruverð eins og
það var í nóvember síðastliðnum
áður en lækkunin tók gildi, en það
jafngildir 4,7% verðlækkun matvöru
að meðaltali.
Vextir óeðlilega háir
Hannes G. Sigurðsson, hagfræð-
ingur Vinnuveitendasambands Ís-
lands, sagði í samtali við Morgun-
blaðið að ekkert benti til annars en
verðbólga innan ársins verði um 1%
og 1,5% ef miðað er við meðalverð-
hækkun milli ára. Þetta endurspegl-
aði litla eftirspurn í hagkerfinu, að
kaupgetan hefði verið að dragast
saman og fólk færi varlega. Hann
sagði að þetta sýndi að búið væri
að festa í sessi stöðugt verðlag og
lága verðbólgu. Hér eftir yrðu
sveiflur í efnahagslífínu minni og
þær myndu miðast við mjög lága
verðbólgu.
Aðspurður hvort aðrir þættir
efnahagslífsins hefðu aðlagað sig
þessu lága verðbólgustigi, sagði
hann að vextir hér á landi væru
alltof háir þó að þeir hefðu lækkað
í kjölfar markaðsaðgerða að undan-
förnu. „Miðað við þessa kreppu sem
hér er og miðað við vaxtastigið er-
lendis eru vextir hér óeðlilega háir.
Það eru hvergi 5% raunvextir á
ríkisverðbréfum í nálægum lönd-
um,“ sagði hann. Skýringarnar
væru halli á ríkissjóði og mikil eftir-
spum húsnæðiskerfisins eftir
lánsfé. Þá væri ekki næg sam-
keppni í bankakerfinu og sá mark-
aður sem þar væri gæti í raun starf-
að mjög óháð því vaxtagólfi sem
vextir á ríkisverðbréfum mynduðu.