Morgunblaðið - 16.09.1994, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 16. SEPTEMBER 1994 11
LANDIÐ
Reykjadalur
Nýr skóla-
stjóri á
Laugum
Laxaraýri - Hjalti Jón Sveinsson,
nýráðinn skólameistari framhalds-
skólans á Laugum í Reykjadal,
flutti setningar-
ræðu við hátíð-
lega athöfn í
íþróttahúsinu að
viðstöddum nem-
endum aðstand-
endum þeirra,
starfsfólki og vel-
unnurum skólans.
í ræðu sinni
lagði Hjalti m.a.
áherslu á sér-
stöðu heima-
vistarskóla, sem í senn eru heimili
og vinnustaður nemenda og þá
miklu ábyrgð sem hvílir bæði á
nemendum og kennurum að gera
skólavistina að lærdómsríku og
eftirminnilegu tímabili í lífi hvers
einstaklings. Þá minntist skóla-
meistari einnig á mótum mennta-
stefnu og gildi þess að auka vægi
verknámsbrauta í komandi fram-
tíð.
Breytingar á skipulagi
Við Laugaskóla hafa verið gerð-
ar nokkrar breytingar á skipulagi
starfsins og hefur Steini Þorvalds-
son verið ráðinn fjármálastjóri sem
einnig mun hafa umsjón með verk-
legum framkvæmdum. Því mun
skólameistari geta varið kröftum
sínum meir að faglegri stjórnun
og samvinnu við nemendur.
Nemendur skólans á haustönn
eru 110, þar af 44 á fyrsta ári
framhaldsskólans.
KRISTINN E. Jónsson skipstjóri í brúnni á Ólafi Jónssyni GK 404.
Með fullfermi af úthafskarfa til Sandgerðis
Góð veiði í flottroll
á Reykjaneshrygg
Keflavík - „Veiðin gekk vel, við
vorum 5 daga að fylla skipið og við
munum halda strax út aftur þegar
búið er að landa,“ sagði Kristinn
E. Jónsson skipstjóri á togaranum
Ólafi Jónssyni GK 404 sem kom
með fullfermi eða um 235 tonn af
úthafskarfa til Sandgerðis aðfara-
nótt fimmtudags. Kristinn sagði að
karfinn hefði veiðst í flottroll á
Reykjaneshrygg um 300 sjómílur
suðuvestur af Reykjanesi.
Ólafur Jónsson var eini íslenski
togarinn sem var á svæðinu en
Kristinn sagði að þar hefðu verið
um 18 til 20 erlendir togarar við
veiðar. Hann sagði að karfin.n hefði
veiðst á um 40 fermílna svæði og
hefðu aflabrögð erlendu togaranna
verið lítil miðað við Ólaf.
Samskipti væru ekki mikil á milli
manna þarna, en hann vissi að er-
lendu skipin hefðu verið að fá mest
um 8 tonn eftir daginn. Þeir á Ólafi
fengu frá 30 uppí 70 tonn á dag
og sagði Kristinn að þar hefði ein-
göngu ráðið betri veiðarfæri og
tækjabúnaður. Þarna hefði þó verið
litháískur togari, Vydunas, sem
væri gerður út af íslendingum og
hefði hann einnig verið að fá mjög
góðan afla enda með góðan búnað.
Kristinn sagði að þeir á Ólafi
Jónssyni hefðu ekki farið til veiða
í Smugunni, þeir hefðu einbeitt sér
að úthafskarfaveiðunum og náð
Morgunblaðið/Björn Blöndal
ÞAÐ kom í þeirra hlut að
binda skipið, en félagar þeirra
stukku nánast í land með
spottunum enda stoppað stutt.
góðum árangri. Eitthvað mun hafa
borið á að úthafskarfinn væri sýkt-
ur sem lýsti sér í útvortissárum, en
Kristinn sagði að lítið hefði verið
um sýktan karfa núna. Þeir hefðu
áður verið á veiðum í 2 daga en
þá orðið að fara í land með 110
tonn vegna bilunar, þá hefði veiði-
svæðið verið um 60 rnílum lengra
frá landinu, þannig að karfinn væri
að færa sig nær. Um 35 krónur
fást fyrir kílóið af karfanum.
Ættarmót
Guðj ohnsenættar
Morgunblaðið/Silli.
MINNISVARÐI um Þórð Sveinbjörnsson Guðjohnsen afhjúpaður.
Húsavík - Veglegt og virðulegt
ættarmót héldu ættingjar Þórðar
Sveinbjörnssonar Guðjohnsen á
Húsavík helgina 10.-11. september
sl., í tilefni af 150 ára minningu
Þórðar, sem fæddur var 14. septem-
ber 1844. Ættarmótið sóttu um 130
ættingjar víðsvegar að úr heimin-
um, allt frá Danmörku til vestur-
strandar Kyrrahafsins, því ættin
hefur vítt teygt arma sína.
í tilefni tímamótanna höfðu ætt-
ingjar Þórðar látið gera um hann
minnisvarða, sem gerður er af
Helga Gíslasyni myndhöggvara og
staðsettur í miðbæ Húsavíkur, vest-
an við kirkjuna.
Afhjúpunin fór fram að viðstödd-
um hinum ijölmenna ættingjahópi
og bæjarbúum. Hún hófst með
ávarpi Aðalsteins Guðjohnsen raf-
veitustjóra, en síðan tók til máls
Sören Langvad verkfræðingur, sem
er dóttursonur Þórðar og afhjúpaði
hann listaverkið og afhenti Húsavík-
urbæ það til varðveislu. Bæjarstjór-
inn Einar Njálsson veitti minnisvarð-
anum móttöku og þakkaði þá rækt-
arsemi, sem ættingjarnir sýndu
Húsavík og sagði að minnisvarðinn
væri bænum til prýði og minnti á
merkan þátt í sögu Húsavíkur.
Hóf ungur verslunarstörf
Við þetta tækifæri flutti Sæ-
mundur Rögnvaldsson sagnfræð-
ingur fróðlegan þátt um verslunar-
stjórann og athafnamanninn Þórð
Sv. Guðjohnsen. Hér skal aðeins
drepið á nokkra kafla úr erindi
sagnfræðingsins:
Þórður var fæddur í Reykjavík
14. september 1844, og ólst þar
upp, sonur Péturs Guðjohnsen org-
anista og kennara í Reykjavík og
konu hans Guðrúnar S. Knudsen.
Aðeins 14 ára gamall hóf hann
verslunarstörf í Reykjavík og varð
síðar búðarmaður á Seyðisfirði, í
Grafarósi og aftur í Reykjavík.
Tuttugu og þriggja ára varð hann
verslunarstjóri við verslun Svein-
bjarnar Jakobsen í Reykjavík. Sum-
arið árið 1870 varð hann kaupstjóri
á seglskipinu Gránu, sem Svein-
björn hafði á leigu en safnaði um
leið vörum upp í hlutafjárloforð fyr-
ir Gránufélagið um Norðurland.
Um vorið 1871 var Þórði boðin
staða verslunarstjóra fyrir Örum
og Wulff á Húsavík, með því skil-
yrði að hann drifi sig strax norður
svo hann yrði til staðar þegar Iver-
sen yfirkaupmaður kæmi með
fyrsta skipi til Húsavíkur. Ef hann
yrði ekki þar til staðar væri með
skipinu maður, sem fengi stöðuna.
Brá Þórður nú fljótt við og fór á
hestum norður og var kominn norð-
ur á Húsavík fyrir lok mars. Það
er skemmst frá að segja að Þórður
Guðjohnsen varð síðan verslunar-
stjóri Örum og Wullfs á Húsavík
næstu 30 árin en allt til ársins 1902
er hann fluttist til Danmerkur. Á
Húsavík var ævistarf hans og þar
var hugur hans upp frá því þrátt
fyrir búsetu í Danmörku og segir
hann eitt sinn í bréfi að hann fylg-
ist með öllu „heima“ á Islandi, því
þar séu rætur sínar og annars stað-
ar verði hann aðeins gestur. Enda
hvíla jarðneskar leifar hans á Húsa-
vík.
Þórður var tvíkvæntur. Fyrri
kona hans Halldóra Margrét Svein-
björnsdóttir fluttist með honum til
Húsvíkur en hún andaðist 1881 en
síðar kvæntist hann Maríu Kirsten
Sveinbjörnsson.
Setti svip á samfélagið
„Slíkur maður sem Þórður Guð-
johnsen var hlaut að setja mark
sitt á þetta litla samfélag hér
nyrðra. Hann var um árabil hrepps-
nefndarmaður, ... tók þátt í stofnun
Sparisjóðs Húsavíkur og íshúss,
byggði vatnsmyllu og var aðili að
flestu því sem hér var brallað og
of langt mál væri að telja. Hann
hvatti menn til útgerðar og hóf að
kaupa físk af mönnum strax og
hann kom hér, á svipaðan hátt og
hann hafði vanist syðra.“
Margt um
manninn í
Hraunsrétt
Laxamýri - Þegar - Aðaldælingar
komu heim úr þriggja' daga
göngum var að venju réttað í
Hraunsrétt og kom fjöldi fólks til
þess að draga fé sitt og gera sér
dagamun.
Hraunsrétt sem byggð er úr
hraunsgrjóti á árunum 1835-1840
er að eldri manna sögn aðeins svip-
ur hjá sjón frá því sem áður var,
því þar var hin eina réttarhátíð sem
nokkuð kvað að í sýslunni. Þá
komu stórir rekstrar frá öðrum
réttum milli Skjálfandafljóts og
Jökulsár og mest þó af Kelduhverf-
isréttum og var fjársókn til réttar-
innar úr Reykjada! og öðrum há-
sveitum. Breyting varð á þessu
þegar girt var milli Aðaldals og
Reykjadals vegna fjárskipta.
Frímerkjasýning norrænna unglinga
Kjarvalsstöðum 16.-19. september
Sérstakt pósthús
opið á sýningunni

étj» -Æ
.NORDJUNEX94)

$;\. ý5 Spurninua S ±4?
Áv''X Smirmmga
Okeypis
A AðGANGUR

>pm
unglmga
kl. lo a
Ijingawljig