Morgunblaðið - 16.09.1994, Síða 18

18 FÖSTUDAGUR 16. SEPTEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
Ivan
PTÍmmi II.
íMÍR
ANNAR hluti kvikmyndar
Sergeis Eisensteins „Ivan
grimmi“ verður sýndur í bíósal
MIR, Vatnsstíg 10, nk. sunnu-
dag 18. september kl. 16.
Eisenstein byijaði að vinna
að kvikmynd sinni um Ivan
fjórða (1533-1584), fyrsta
valdhafa Rússlands sem kall-
aði sig keisara, á árinu 1941.
Átti myndin upphaflega að
vera í þremur hlutum. Vegna
innrásar Þjóðveija í Sovétríkin
og styijaldarátakanna voru
höfuðstöðvar Mosfilm-kvik-
myndaversins í Moskvu fluttar
til Alma-Ata í Kazakhstan, og
þar lauk Eisenstein við fyrsta
hluta myndarinnar 1944. Ann-
ar hlutinn var svo fullgerður
í Moskvu 1945, en verkið hlaut
svo harða gagnrýni, m.a. af
hálfu stjórnvalda, að áformin
um 3. hluta kvikmyndarinnar
voru lögð á hilluna. Og reynd-
ar var þessi 2. hluti „Ivans
grimma“ ekki sýndur opinber-
lega í Sovétríkjunum fyrr en
á árinu 1958.
Aðgangur ókeypis og öllum
heimill.
EITT verkanna á sýning-
unni í Gallerí Greip.
Snæfríð Þor-
steins sýnir í
Galleríi Greip
SNÆFRÍÐ Þorsteins opnar
sýningu í Gallerí Greip á morg-
un, laugardag, kl. 17. Snæfríð
stundaði nám í iðnhönnun í
ESDI í París þar sem hún
hefur verið búsett undanfarin
ár. Hún sýnir hér verk í gra-
fískri hönnun og iðnhönnun
sem hún vann, með þemað um
ritlistina að leiðarljósi.
Þetta er fyrsta einkasýning
Snæfríðar, en hún hefur unnið
til verðlauna í alþjóðlegum
samkeppnum og hlaut verð-
launin „Coup de coeur“ fyrir
lokaverkefni sitt í iðnhönnun.
Sýningin er opin alla daga
vikunnar nema á mánudögum
frá kl. 14-18, en henni lýkur
28. september.
íslenska leikhúsið
á leikferð
Býr íslend-
ingur hér
ÍSLENSKA leikhúsið er nú
á leikferð um landið og verður
næsta sýning í Sindrabæ á
Höfn í Homafírði á morgun,
laugardag,_ kl. 20.30.
Sýning íslenska leikhússins
á verkinu er unnin upp úr sam-
nefndri bók Garðars Sverris-
sonar sem kom út 1988, þar
sem segir frá Leifi Muller, sem
hélt til Noregs á skólabekk
þegar hann var 18 ára. Þjóð-
veijar hernámu Noreg og varð
Leifur innlyksa þar. Hann var
svikinn í hendur Gestapó og
eftir illa meðferð í Noregi var
hann sendur í útrýmingarbúð-
ir.
Leikarar í sýningunni eru
tveir, Pétur Einarsson, sem
leikur Leif Muller, og Halldór
Björnsson, sem leikur lækni
hans.
_________LISTIR_______
Söngvar æskublóma
LEIKLIST
Ilótcl íslandi
KLÍSTRAÐ
Söngsmiðjan: Grease er málið. Höf-
imdar: Jim Jacobs og Warren Casey.
Leikstjóri: Elfa Gísladóttir. Hljóm-
sveitarstjóri: Magnús Kjartansson.
Leikmynd og búningar: Helga Rún
Pálsdóttir. Söngur og tónlist: Esther
H. Guðmundsdóttir. Dansstjóri: Jó-
hannes Bachmann. Leikendur,
söngvarar: Sýningarhópur söng-
leikjadeildar Söngsmiðjunmu-. Hótel
íslandi.
ENGILSAXNESKIR söngleikir
njóta vinsælda hér á landi þessi
misserin. Hárið sló í gegn í sumar
og enn hvert kvöld sem það liðast
um sviðið á Gamla Bíói. Verslingar
settu Jesús Krist Súperstjörnu upp
á Hótel íslandi í fyrra og fengu
góðar viðtökur. Von er á Sögum
úr Vesturbænum á fjalirnar síðar á
leikárinu. Söngsmiðjan hefur nú
tekið sig til og klístrað Grease á
dansgólfið á Hótel íslandi. Þeim
hefur sem betur fer ekki orðið hált
á því. Þessir söngleikir lýsa hver
um sig æskublóma Bandaríkjanna
á tilteknu umbrotaskeiði í sögu
landsins. Hárið lýsir hippatímabil-
inu. Saga úr Vesturbænum á sér
bakgrunn i hverfapólitík og innflytj-
endablöndun stórborgarinnar. Enda
þótt sögusvið Súperstjörnunnar sé
heimaslóðir Krists fyrir þúsund
árum er siðfræði þess verks öll til
orðin fyrir ungæðislega stórmark-
aðshyggju amerískrar alþýðuhugs-
unar: Ef hluturinn er framleiddur
í nógu fallegum umbúðum og risa-
upplagi er hægt að fá hann fyrir
lítið. Söngleikurinn Grease, sem á
að gerast undir 1960, er hins vegar
svo hreinskilinn í gorkúlulegri til-
vist sinni að hann lætur þjóðfélags-
lega og siðferðislega skírskotun
lönd og leið. Hér er allt heimilda-
kjaftæði látið róa. Einu vandamálin
sem ungmennin í þessum hópi beij-
ast við eru hjólkoppar og meyjar-
höft. Syndafallið er órafjarri þessu
fólki. Einfeldningslegt sakleysið er
allsráðandi. Enda eru allir fijálsir
til að fylgja hormónastarfseminni í
stríðöldum hamborgarakroppunum
og nota óspart til þess mjaðmagrind
og barka. Og þegar hvolpaástin
verður að hvolpatrega, þá brá Oliv-
ía Newton-John í kvikmyndinni um
Feiti á sígilt ráð sem dugir vel til
að brúna kartöflur ekki síður en
áhorfendur: að hella nógu miklum
sykri á pönnuna. En burt með allt
gáfumannatal. Sýningu Söngsmiðj-
unnar verður að fjalla um á hennar
eigin forsendum. Þessi sýning er
Iífleg, en geldur sumpart ómark-
vissrar leikstjórnar. Elfa Gísladóttir
leikstjóri nær stundum að skapa
sýningunni heildstæðan blæ, og
nýtur ekki síst til þess ágætrar
aðstoðar Magnúsar Kjartanssonar
og hljómsveitar hans, Helgu Rúnar
Pálsdóttur, sem sér um litríka bún-
ingana, svo og hárgreiðslumeistara
karlanna. En sýningin dettur oft
niður milli atriða, og þótt Hemmi
Gunn (sem verður alltaf Hemmi
Gunn þótt hann klæðist hér bleikum
brókum, gulri hárkollu og heiti
Fontaine) reyni að fylla í eyðurnar
dugir það ekki til. Feiti er fyrst og
fremst tónlist en ekki framvinda.
Leikatriðin á milli laga eru ekkert
annað en kynning. Ef til vill hefði
sýningin orðið hraðari, hnitmiðaðri
ef þeim hefði verið sleppt og kynn-
ir komið í þeirra stað. Elva hefur
valið að láta flytja Feitina á þremur
tungumálum: ensku, íslensku, og
ísensku Hemma. Það er vanhugsað
og sýningin gliðnar nokkuð fyrir
vikið. Guðjón Sigvaldason, sem
þýddi textann upphaflega, hefur
sýnt það og sannað að hann hefur
næmt eyra fyrir blæbrigðum óheftr-
ar íslensku og þanþoli hennar. Gam-
an hefði verið að heyra alla Feitina
á því ylhýra. Það hefði samræmt
hana og fært sakleysi hennar nær
okkur. Unga Söngsmiðjufólkið á
sviðinu er hreyfiglatt, lífsglatt og
skilar á þann hátt megininntaki
þessa græskulausa ameríska ung-
lingagamans, sýndarmennskunni.
Söngvararnir eru misöruggir á refil-
stigum laglínunnar eins og gengur,
en sumir sýna þó talsverð tilþrif.
Nuno Miguel hefur bæði góða rödd
og ágæta framkomu á sviði. Sumir
dansarnir voru vel útfærðir, einkum
þegar taktfastar, snöggar, bersýni-
lega kynferðislegar hreyfingar eiga
í hlut. Á ísensku heitir það að vera
tuff. Atvinnumenn sem að þessu
verki koma skila sínum hlutverkum
vel. Hljómsveit Magnúsar Kjartans-
sonar er ballastin sem uppsetningin
flýtur á. Hemmi Gunn er yndislega
græskulaus. Mikinn aga þarf til að
skila þeirri útgeislun að manni hafi
aldrei orðið andlega misdægurt.
Edda Björgvinsdóttir er óaðfinnan-
leg sem frú Lynch: heimulleg, blaut,
bæld. Esther Helga Guðmundsdótt-
ir á þakkir skildar fyrir að drífa
unga fólkið í Söngsmiðjunni upp á
svið. Það skemmti sér prýðilega í
klístraðri sýndarmennskunni. Suma
áhorfendur langaði jafnvel upp í
ljósin til þeirra. Tvist og sjake. Þess-
ir hormónar láta ekki að sér hæða.
Guðbrandur Gíslason
Akranes á tvenn-
um vígstöðvum
ATRIÐI úr frönsk/rúmensku myndinni Trahir sem sýnd verður
í Regnboganum dag kl. 17.
Kvikmyndahátíð
Amnesty í dag
TONLIST
Sclfosskirkja
ORGELTÓNLEIKAR
Haukur Guðlaugsson, söngmála-
stjóri. 13. september kl. 20.30.
Á MEÐAN knattspyrnumenn-
irnir frá Akranesi voru að tapa
4:0 fyrir Kaiserslautern, sigraði
listin í Selfosskirkju með Hauk við
orgelið. Þó ekki þannig að Haukur
hafi lagt tónskáld tónleikanna að
velli, því í listinni sigra tónskáldið
og flytjandinn sameiginlega, eða
að báðir tapa. í tilfellinu í Selfoss-
kirkju stóðu báðir uppréttir eftir,
tónskáldið og flytjandinn. í raun
er þó ekki alltaf rétt að flétta
höfund og flytjandann saman í
eitt, því góður flytjandi gefur
dauðum táknum á hvítu blaði líf,
ef hann á annað borð hefur eitt-
hvað að segja og það hefur Hauk-
ur og breytir þá engu þótt ekki
séu allir sammála endursköpun-
inni.
Haukur hlífði sér við tæknilega
erfíðum verkefnum að þessu sinni,
leyfði sér meira að segja að velja
vinsælt sönglag til flutnings, sem
undirrituðum finnst lítið erindi
eiga sem sjálfstætt orgelverk á
tónleikapall, en svo er um það
gullfallega lag Páls ísólfssonar,
Máríuvers, úr Gullna hliðinu. Lag-
ið nýtur sín engan veginn í þessum
búningi og ástæðunni fyrir valinu
er ósvarað. Sama má segja um
Sieiliano-ið úr annarri flautusó-
nötu Bachs, sem þó var nær því
að njóta sín á orgel.
Akurnesingurinn og Eyrbekk-
ingurinn Haukur fyllti nær því
kirkjuna áheyrendum og var það
ánægjuleg sjón. Stundvísi er dygð
sem leikhúsin, kirkjan og bíóín
geta státað af, og svo kirkjulega
stundvís var söngmálastjóri að ég
missti af fyrsta sálmforleiknum
„Es ist das Heil uns kommen her“
eftir Piutti og Bach-forleikurinn
úr Orgelbúchleín, „Wenn wir in
höchsten Nöten (Nöthen) sein“,
hljómaði í fallegu jafnvægi þegar
ég kom í kirkjuna. Þá kom fyrr-
nefnt Máríuvers og að því loknu
Tokkatan og fúgan í d-moll eftir
Bach.
Ef hægt er að tala um róman-
tískan orgelleik, þá á það við
Hauk. Tokkötuna lék hann í
óvenju hægu tempói og af þeirri
línu brá hann aldrei. Á sama hátt
var fúgan í hægara lagi en mátti
líta á sem eðlilegt framhald af
Tokkötunni, fullkomin ryþmísk ró
var yfír fúgunni og það sem mesta
ánægju vakti var, að hér var um
persónulega túlkun að ræða, í
þessu margspilaða og ódauðlega
verki.
Andantið úr f-moll Fantasíu
Mozarts hljómaði einfalt og blátt
áfram eins og austurrísk heima-
hagamúsík. Dansinn úr flautusó-
nötu Bachs naut sín betur á orgel-
ið en margrætt Máríuvers, enda
valdi Haukur Andantínóinu heppi-
legar raddir.
Síðasta verk kvöldsins var Got-
neska svítan eftir Boellmann. Hér
olli flutningurinn mér nokkrum
vonbrigðum. Þetta rómantíska og
gagnsæja verk þolir illa mjög róm-
antíska og einhliða túlkun. Menu-
ettinn í það al-hægasta, bænin, í
sínu a,b,a-formi fékk tæplega þá
reisn sem hún á og Tokkatan afar
hæg og varð því þunglamaleg í
stað þess glæsileiks sem hún býr
yfír.
Ánægjulegt er alltaf að heyra
Hauk leika, eins þótt hann sé
kannski ekki enn kominn í fulla
æfingu, en ómögulegt er að vera
honum alltaf sammála í framsetn-
ingu.
Ragnar Björnsson
KVIKMYNDAHÁTÍÐ Amnesty
hefst í Regnboganum í dag, föstu-
dag 16. september. Þijár myndir
verða sýndar í dag.
Fransk/rúmenska myndin
Trahir verður sýnd kl. 17. Hún
fjallar um kjör rithöfunda og ann-
arra manna undir ógnarstjórn
kommúnista og afhjúpar þær að-
ferðir sem einatt var beitt til að
ná tangarhaldi á fómarlömbunum.
Argentínska myndin Tango
Feroz verður sýnd bæði klukkan
17 og 23. Hún segir sögu nokk-
urra ungra hugsjónarmanna í Bu-
enos Aires í lok sjöunda áratugar-
ins og kynna þeirra af alþjóðlegum
mótmælum gegn stríðinu í Víet-
nam og tónlistarbyltingunni í kjöl-
far Bítlanna. Myndin er vitnis-
burður um, hvernig nota má orð
og tónlist æskunnar til að beijast
gegn kúgunaröflum.
Reporting on Death frá Perú
verður sýnd kl. 21. Myndin er
byggð á mannskæðri uppreisn sem
gerð var í fangelsinu E1 Sexto í
Perú 1984.
í beinni útsendingu horfðu millj-
ónir sjónvarpáhorfenda á hvernig
æstir fangar pynduðu gísla sína.
Þetta atvik vakti upp spurningar
um hlutverk sjónvarps í ofbeldis-
hneigðu samfélagi.
* :■ *
HP DeskJet 500C. Góður litaprentari.
300 dpi* (svörtu eöa lit. 3 siður á mfn.
HP DeskJet 310 ereinn sá sniðugasti
á markaðnum. Fyrirferöalítill, vandaður,
hljóöláturog auðveldur I notkun.
Álitlegur kostur meðal litaprentara.
Öll verö eru staðgreiðsluverð meö vsk.
46.900.-

HP DeskJet 550C.
Samslða svört og
litaprentun. Góður I út-
prentanirm.a. á glærur.
Munið staðgreiðslusamninga Glitnis.