Morgunblaðið - 22.12.1994, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 22. DESEMBER 1994 7
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Birgir Þórbjarnarson
Sólstafir við Hvalsnes
ÞEGAR sólin er lágt; á lofti geta margar kynjamyndir birzt við samspil sólar og skýja. Sólstafirnir
við Hvalsnes nú í desember eru dæmi um það, því venjulega vísa sólstafirnir til jarðar en ekki himins.
Aðvörun um þagnar-
rétt getur kallað refs-
ingu yfir saklausa
NÝJAR breskar reglur um þagnar-
rétt sakborninga eru það torskildar
að margir menntaskólanemar leggja
ekki réttan skilning í þær, að því
er fram hefur komið í rannsókn Gísla
Guðjónssonar réttarsálfræðings í
Bretlandi. Blaðið Independent skýrði
frá niðurstöðum hans fyrir skömmu.
í þeirri viðleitni að sporna við
vaxandi ofbeldi og glæpum, breyttu
bresk stjórnvöld réttarfarsreglum
fyrr á árinu. Var réttur meintra sak-
borninga til þéss að þegja við lög-
regluyfirheyrslur nánast afnuminn.
Breytingin er í því fólgin, að það
getur talist bera vitni um sekt sak-
bornings ef notuð eru fyrir rétti rök
eða efnisatriði m&ls sem hann minnt-
ist ekki á við yfirheyrslur.
Nýju reglurnar eru hins vegar það
flóknar, að samkvæmt rannsóknum
Gísla á menntaskólanemum er það
niðurstaða hans, að þær geti beinlín-
is stuðlað að því að dómstólar kom-
ist að rangri niðurstöðu.
Samkvæmt annarri rannsókn
Gísla og samverkamanna hans, eru
langflestir meintra sakamanna, sem
komast í hendur lögreglu, með
greind undir meðallagi. Þar sem ein-
ungis 40% menntaskólanema skilja
hvað við er átt með viðvöruninni um
þagnarréttinn er ráð fyrir því gert
að fæstir meintra sakborninga geti
gert sér grein fyrir stöðu sinni.
í bréfi til breska innanríkisráð-
herrans um nýju reglurnar, sem In-
dependent getur um, heldur Gísii
Guðjónsson því fram, að ekki ein-
ungis geti fjöldi saklauss fólks auð-
veldlega sakbent sjálft sig vegna
misskilnings, heldur gætu sakamenn
sloppið við refsingu á tækniiegum
forsendum ef veijendur þeirra geta
sýnt fram á að skjólstæðingur þeirra
hafi ekki skilið viðvörunina.
Segir í Independent, að Gísli hafi
lagt til við breska innanríkisráðherr-
ann, að orðalag viðvörunarinnar
verði stórlega einfaldað til þess að
draga úr hættu á réttarmorði.
Hætt við
skattá
staðar-
uppbót
EKKI verður breyting á skattameð-
ferð staðaruppbótar starfsmanna
utanríkisþjónustunnar erlendis, nái
tillaga efnahags- og viðskipta-
nefndar Alþingis fram að ganga.
Frumvarp til laga um breytingu á
lögum um tekju- og eignaskatt
gerði ráð fyrir að staðaruppbótin
yrði skattlögð.
Utanríkisráðuneytið mótmælti
fyrirhugaðri breytingu harðlega og
sagði slíkt fyrirkomulag hvergi
þekkjast á Norðurlöndum eða í öðr-
um vestrænum ríkjum svo vitað
væri.
Vegna frumvarpsins um breyt-
ingar á lögum um tekju- og eigna-
skatt sendi utanríkisráðherra fjár-
málaráðherra bréf hinn 16. desem-
ber, þar sem segir, að breytingin
hafi ekki hlotið umfjöllun milli þess-
ara ráðuneyta, sem eðlilegt hefði
verið. „Ég fer þess því á leit að til-
lagan verði felld úr frumvarpinu,"
segir utanríkisráðherra í bréfinu.
Stríðir gegn vinnurétti
Þá segir einnig, að telja verði
ófært að færa ákvörðunarvald um
kjör starfsmanna utanríkisþjón-
ustunnar frá utanríkisráðuneytinu
og utanríkismálanefnd yfir til ríkis-
skattstjóra. „Einnig er óeðlilegt að
gera breytingu af þessu tagi án
frekari undirbúnings og samráðs
við þá starfsmenn sem í hlut eiga.
Bent skal á að einhliða aðgerðir sem
hafa áhrif á kjör stríða gegn megin-
reglum íslensks vinnuréttar. Ef
breytingin næði í gegn þyrfti að
stórhækka launalið ráðuneytisins,
sem ég tel varla raunhæft eins og
sakir standa," segir utanríkisráð-
herra í bréfi sínu.
Ráðuneytisstjóri utanríkisráðu-
neytisins sendi einnig bréf um mál-
ið þann 19. desember til ráðuneytis-
stjóra íjármálaráðuneytisins, for-
sætisráðuneytisins og formanna
utanríkismálanefndar og efnahags-
og viðskiptanefndar. Þar voru sjón-
armið utanríkisráðuneytisins ítrek-
uð. Eins og fyrr sagði lagði efna-
hags- og viðskiptanefnd þingsins
til í gær, að ekki yrðu gerðar breyt-
ingar á skattameðferð staðarupp-
bótar.
gæðanmziegna!
að sjálfsögðu!
Gleðileg íslensk jól
_í/í í/i /u> *
^llll
MBwBffr'"i' eae&i
s. - * ^—- * ■ '"^jhbhbbi