Morgunblaðið - 21.01.1995, Qupperneq 1

72 SÍÐUR LESBÓK/C/D
17.TBL.83.ÁRG. LAUGARDAGUR 21. JANÚAR1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Reuter
Tsjetsjenar heita
að beijast áfram
Khasavjurt. Reuter.
HARÐIR bardag-
ar blossuðu upp
að nýju í Grosní,
höfuðstað
Tsjetsjníju, í gær
eftir að Dzhokhar
Dúdajev, leiðtogi
uppreisnarhér-
aðsins, og herfor-
ingjar hans hétu
því að beijast
áfram gegn rúss-
nesku hersveitunum, þótt höfuð-
stöðvar þeirra hefðu fallið á
fimmtudag. Georgíj Satarov, einn
af ráðgjöfum Jeltsíns, sagði að
stríðið gæti staðið í mörg ár þótt
Rússar næðu Grosní að mestu á
sitt vald.
Rússar hófu stórskotaárásir á
vígi Tsjetsjena í miðborg Grosní
og herþotur réðust á umferðarmið-
stöð. Einna harðast var barist um
lestastöð í borginni, að sögn rúss-
neskra fréttastofa.
Dúdajev lætur engan bilbug á
sér finna þrátt fyrir fall forseta-
byggingarinnar, sem var orðin að
Ráðgjafi Jelts-
íns segir stríð-
ið geta staðið
í mörg ár
tákni um mótspyrnu Tsjetsjena
gegn rússnesku hersveitunum.
„Staðan er sú að tsjetsjenska þjóð-
in er orðin vön sprengju- og flug-
skeytaárásum - þær hræða enga,
ekki einu sinni börn - og er að búa
sig undir að senda sorgina aftur
til þeirra sem komu með hana,“
sagði Dúdajev á fréttamannafundi.
Varað við kjarnavopnum
Fréttamenn í Khasavjurt í Dag-
estan, skammt frá Tsjetsjníju, voru
beðnir um að skýra ekki frá fundar-
staðnum áður en fundurinn hófst.
Dúdajev kvaðst hafa haft sam-
band við leiðtoga ýmissa ríkja, svo
sem Bill Clinton Bandaríkjaforseta,
til að vara þá við hættunni á því
að kjarnavopnum yrði beitt í
Tsjetsjníju. Hann sagði einnig að
Borís Jeltsín, forseti Rússlands, og
Viktor Tsjernomyrdín forsætisráð-
herra hefðu misst tökin á rússneska
hernum og Oryggisráð Rússlands,
sem er skipað æðstu embættis-
mönnum á sviði öryggismála, réði
nú ferðinni.
Dúdajev vildi ekki greina frá því
hvar hann hefði höfuðstöðvar eftir
fall forsetabyggingarinnar. Aslan
Maskhadov, yfirmaður hers
Dúdajevs, sagði að þær væru
nokkrum kílómetrum frá forseta-
byggingunni.
Maskhadov sagði að fall bygg-
ingarinnar merkti ekki að stríðinu
væri lokið og hernaðarsérfræðingar
spáðu því að Tsjetsjenar hæfu brátt
skæruhernað gegn Rússum frá
hæðum í suðurhluta Iandsins.
Stríðið hefur stuðlað að gengis-
hruni rúblunnar og aukið líkurnar
á að verðbólgan fari úr böndunum
í Rússlandi. Gengi rúblunnar féll
enn í gær og hefur aldrei verið
jafn lágt gagnvart dollarnum.
Dzhokhar
Dúdajev
Móðir í Kobe
YUKO Ukon, 33 ára gömul
kona, með barn sem hún fæddi
á spítala í japönsku borginni
Kobe í gær. Ukon, sem bjargað-
ist þegar á þriðjudag er jarð-
skjálftinn mikli reið yfir svæðið,
var föst undir þungri kommóðu
þegar björgunarmenn fundu
hana. Þar sem hún lá á hliðinni
mun mjaðmargrindin hafa kom-
ið í veg fyrir að fóstrið skaddað-
ist. Um 4.400 manns týndu lífi
í jarðskjálftanum á þriðjudag
að sögn stjórnvalda í gær og á
sjöunda hundrað er enn saknað.
■ Murayama heitir/22
Stjörnu-
merkin 13,
ekki 12
London. Reutcr.
BRESKIR stjarnfræðingar
hafa skýrt frá því, að stjör-
numerkin séu þrettán en ekki
tólf eins og ávallt hefur verið
miðað við.
Þess vegna raskast allar
dagsetningar og langflestir
eru i raun í öðru merki en
þeim hefur verið talin trú um.
Sólina ber nú í 13. merkið,
Naðurvalda, fyrra helming
desembermánaðar, frá 30.
nóvember til 17. desember, og
þar með riðlast fyrri flokkun
gjörsamlega.
■ Stjörnumerkin/21
Rose segir vopnahléið í Bosníu í hættu
Hart barist í
Bihac-héraði
Sarajevo. Reuter.
HARÐIR bardagar eru nú í Bihac-
hérað í norðvestur Bosníu á milli
uppreisnarhers múslima og stjórn-
arhers Bosníu. Sameinuðu þjóðirnar
(SÞ) gera nú hvað þær geta til að
viðhalda vopnahléinu sem tók gildi
um áramótin. Sagði Sir Michael
Rose, yfírmaður gæsluliðs SÞ, að
vopnahléið gæti brátt heyrt sögunni
til, án þess að alþjóðlegar friðarvið-
ræður yrðu teknar upp að nýju.
Bardagarnir voru mestir við borg-
ina Velika Kladusa í norðurhluta
Bihac en SÞ sögðu að einnig hefði
verið hleypt af skotum í norðaustur-
hluta Bosníu. Alls var tilkynnt um
798 sprengingar í Bihac á síðasta
sólarhring, sem er sjöfalt meira en
verið hefur frá því að vopnahléið tók
gildi.
Víglínan landamæri?
„Það er ekki hægt að halda uppi
friðargæslu í pólitísku tómi,“ sagði
Rose. „Hlutirnir ganga ekki jafn
hratt fyrir sig og við vonuðum. Við
vonum að deiluaðilar verði reiðubún-
ir að slaka á kröfum sínum, einkum
Bosníu-Serbar, áður en hægt verður
að samþykkja reglur um framkvæmd
vopnahléssamninga. Bosníustjóm
telur enga ástæðu til þess ef ekki
verður um einhveijar breytingar að
ræða, því þegar gæslulið SÞ fer að
taka við stöðum herliðs andstæðra
fylkinga, er hætt við við því að víg-
línan festist í sessi,“ segir Rose.
Samkvæmt síðustu friðartillögu
fimmveldanna áttu múslimar og Kró-
atar að fá 51% Bosníu en Serbar
49%. Serbar halda hins vegar 70%
alls landsvæðis í Bosníu.
ísraelar deila um frekara landnám
Sljórnin í hættu
Jerúsalem. Reuter.
DEILAN um frekara landnám gyð-
inga í grennd við Austur-Jerúsalem
hefur stefnt stjórn Yitzhaks Rabins,
forsætisráðherra ísraels, í hættu og
búist er við uppgjöri innan hennar á
morgun, sunnudag.
Benyamin Ben-Eliezer, húsnæðis-
málaráðherra ísraels, kvaðst í gær
ætla að styðja áform um frekara
landnám í og nálægt Austur-Jerúsal-
em á fundi ríkisstjórnarinnar á morg-
un þrátt fyrir viðvaranir Frelsissam-
taka Palestínumanna (PLO) um að
áformin stefndu friðarsamningi PLO
og ísraela í hættu. „Baráttan er um
Jerúsalem," sagði Ben-Eliezer.
Háttsettur embættismaður PLO,
Ahmad Korei, betur þekktur undir
nafninu Abu Alaa, gagnrýndi Ben-
Eliezer lyrir „óvinveittar yfirlýsing-
ar“. „Hann er að reyna að skapa sér
vinsældir á kostnað friðarins," sagði
hann.
Ráðherrar Meretz-flokksins, næst-
stærsta flokksins í stjórn Rabins,
hafa hvatt til þess að ákveðið verði
að hætta öllum byggingarfram-
kvæmdum á Vesturbakkanum. Shas-
flokkurinn, flokkur heittrúaðra gyð-
inga, hefur á hinn bóginn hótað að
hefja samstarf við Likud-flokkinn
verði byggingarframkvæmdunum
hætt. Shas var áður einn af stjómar-
flokkunum og hefur stutt stjórnina,
sem hefur örlítinn meirihluta, til að
veija hana falli.
■ MandelaogdeKlerk/21
Reuter
Mandela og
de Klerk sáttir
NELSON Mandela, forseti Suð-
ur-Afríku, og F.W. de Klerk
varaforseti náðu í gær sáttum
eftir harðar deilur um hvernig
gera ætti upp við fortíðina og
aðskilnaðarstefnuna. De Klerk
og Þjóðarflokkur hans reiddust
mjög er Afríska þjóðarráðið,
flokkur Mandela, ákvað að tveir
fyrrum ráðherrar og 3.500 lög-
reglumenn nytu ekki friðhelgi
vegna glæpa sem þeir kynnu að
hafa framið. Komst á kreik orð-
rómur um að de Klerk myndi
segja af sér í mótmælaskyni.
Myndin er tekin á blaðamanna-
fundi Mandela og de Klerks í
gær þar sem þeir sögðust hafa
náð samkomulagi.