Morgunblaðið - 21.01.1995, Síða 35

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 21. JANÚAR 1995 35
MARGRÉT
TÓMASDÓTTIR
+ Margrét Tóm-
asdóttir var
fædd á Járngerðar-
stöðum í Grindavík
23. ágúst 1913. Hún
lést á Garðvangi,
hjúkrunar- og dval-
arheimili aldraðra
í Garði, 14. janúar
síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
hjónin Jórunn
Tómasdóttir, f. 31.
mars 1890 á Járn-
gerðarstöðum í
Grindavík, og Tóm-
as Snorrason, f. 29.
ágúst 1872 á Norður-Reykjum
í Mosfellssveit. Margrét var elst
níu systkina. Tveir bræður dóu
í frumbernsku. Hin lifa öll og
eru þau: Jón, Sigþrúður, Snor-
ri, Tómas, Guðrún og Guðlaug-
ur.
Hinn 2. nóv. 1940 giftist Mar-
grét Sigurði Þorsteinssyni, f.
2. janúar 1916, vélsljóra, frá
Kóngsbakka í
Helgafellssveit. Þau
hófu búskap á
Kóngsbakka við
hlið foreldra hans.
Á Kóngsbakka
eignuðust þau tvö
börn: Valgerði
Hönnu, f. 15. 1.
1941, og Jónas, f.
6. 10. 1944. Eftir að
þau fluttu í Stykkis-
hólm fædddist þeim
ein dóttir, Þórleif
Kristín, f. 23. 1.
1948. Árið 1965
fluttu þau til Kefla-
víkur. Þar eignuðust þau íbúð
á Sólvallargötu 32 og bjuggu
þar meðan heilsan leyfði. Síð-
ustu árin hafa þau verið vist-
menn á Garðvangi. Þar dvelur
Sigurður enn við mikla van-
heilsu.
Margrét verður jarðsungin
frá Keflavíkurkirkju 21. jan-
úar.
ÞEGAR hugað er að lífshlaupi
Margrétar ber að geta nánar ættar
hennar og uppruna. Jórunn, móðir
hennar var dóttir Tómasar Guð-
mundssonar. Guðmundur hafði búið
á Stórólfshvoli í Hvolhreppi en flutt-
ist til Grindavíkur ásamt Jórunni,
ljósmóður, konu sinni og þremur
sonum, Jóni, sem bjó á Hópi og
eignaðist fjölda afkomenda, Tóm-
asi, sem giftist Margréti, dóttur
Sæmundar Jónssonar, ættföður
Húsatóftarættarinnar, og bjuggu
þau á Járngerðarstöðum og eignuð-
ust tíu börn, og Magnúsi, sem var
bamlaus.
Tómas, faðir hennar, var sonur
hjónanna Margrétar Tómasdóttur
og Snorra Jónssonar, sem bæði
vom af kunnum Árnesingaættum.
Snorri var landskunnur leiðsögu-
og ferðamaður. Tómas erfði þá eig-
inleika föður síns og var það sumar-
vinna hans að ferðast og fræða
útlenda ferðamenn um þjóðina og
landið, einkum um óbyggðir og
örævi.
Þegar Jórunn, kona hans, átti
von á sínu fyrsta barni, Margréti,
síðari hluta ágústmánaðar, 1913,
var Tómas á Oræfum með útlend-
inga, en þá orðinn skólastjóri í
Keflavík, eftir að hafa verið kenn-
ari víðar á Suðumesjum. Mun Jór-
unn því hafa fundið nokkurt öryggi
í því, við þessa frumraun, að vera
heima í móðurgarði — en Margrét
Sæmundsdóttir á Járngerðarstöð-
um var þá orðin ekkja og bjó með
tvemur sonum sinum, Guðlaugi og
Eiríki.
Börnunum fjölgaði ört hjá þeim
Jórunni og Tómasi. Það ásamt því
að hún saknaði frændgarðs og átt-
haga og svo það að Vesturbærinn
á Járngerðarstöðum losnaði úr
ábúð, leiddi til þess að Tómas sagði
upp skólastjórastarfi sínu og þau
fluttu í Vesturbæinn 1919. Þar var
á grindvíska vísu rekinn töluverður
landbúnaður við hlið útvegs og fisk-
vinnslu.
Eins og fyrr segir urðu börnin
alls níu og Margrét elst. Höfuðverk-
efni hennar á Járngerðarstöðum
varð því barnagæsla og gæta systk-
ina sinna auk þess að vinna á túnum
og við fiskverkun eftir getu ungl-
ingsins. Siðar þénaði hún á tvemur
fyrirmyndarheimiium í Reykjavík,
en var þó heima á annatímum ef
þurfa þótti.
Það var svo vertíðina 1939 er
hún var heima að bóndasonur, Sig-
urður Þorsteinsson frá Kóngsbakka
í Helgafellssveit, var vertíðarmaður
á Járngerðarstöðum. Þau feldu hugi
saman og um vorið flutti hann hana
með sér yestur á Kóngsbakka, þar
sem foreldrar hans bjuggu, þau
Þórleif Kristín Sigurðardóttir, ljós-
móðir, og Þorsteinn Jónsson, bóndi
frá Helgafelli, þar sem þau höfðu
hafíð búskap en fluttu síðar að
Kóngsbakka í sömu sveit. Sigurður
var einkabarn þeirra hjóna, en þau
ólu einnig upp þrjú systkinabörn
sín, þau Ingibjörgu Sigurðardóttir,
Jónas Þorsteinsson og Þórleif Krist-
ínu Hauksdóttur. Þá var ekki ótítt
á árum áður að ljósmæður tækju á
heimili sitt ungbörn til skemmri
dvalar og urðu slíkir dvalargestir
margir hjá þeim Þórleifu og Þor-
steini. Eftir nokkurra ára búskap á
Kóngsbakka með foreldrum Sigurð-
ar, fluttu þau búferlum inn í Stykk-
ishólm. Það mun hafa verið áramót-
in 1945-46. Sigurður fór í vélgæsl-
unám sem Fiskifélag íslands stóð
fyrir og lauk hann því með ágætum.
Hann gerðist vélstjóri á flóabátnum
Baldri.
Árið 1965 fluttu þau Margrét og
Sigurður til Keflavikur og fengu
íbúð í húsi bræðra hennar á Hafnar-
götu 79 og Jónas sonur þeirra fékk
íbúð hjá móðurbróður við Ásabraut
3. Dæturnar höfðu áður flutt til
Keflavíkur, giftar og orðnar mæð-
ur. Valgerður Hanna, símamær og
nú fulltrúi, gift Árna Júlíussyni,
símaverkstjóra. Þau eignuðust þrjú
börn. Þórleif Kristín, símamær, gift
Guðmundi Hólmgeirssyni og eiga
þau fjögur börn. Þau skildu. Seinni
maður Þórleifar var Ámundi Elías-
son og eiga þau einn son. Jónas,
sem var annar í röð barna Margrét-
ar og Sigurðar, flutti aftur vestur
í Stykkishólm og er kunnur skip-
stjóri þar. Jónas og kona hans, Ingi-
björg Árný Ólafsdóttir, hafa eignast
fjögur börn. Bamabörn eru nú orð-
in tólf. 1
í Keflavík hugðist Sigurður
ganga að hefðbundnum störfum
fiskveiða á sjó eða í landi en tapaði
heilsu fljótlega og var óvinnufær
lengi og hefur verið vistmaður á
Garðvangi í sjö ár. Margrét varð
líka fyrir heilsufarsáföllum, fékk
m.a. slæma byltu og höfuðáverka,
en hélt þó heimili fyrir þau þar til
Sigurður varð að fara á vistheimilið
Garðvang, en þar er starfrækt
hjúkrunardeild. Eftir það bjó Mar-
grét ein heima í fjögur ár en þá fór
heilsu hennar mjög hnignandi og
var þannig farið að hún átti fullt í
fangi með að sjá um sjálfa sig og
fékk hún því vistun á Hlévangi í
Keflavík og var þar í hálft annað
ár, en komst þá einnig á Garðvang
til bónda síns. Þar hafði hún verið
í eitt og hálft ár er hún lést.
Svo var það nú um þrettándann
að hún fékk blæðingu á heilann og
lamaðist hægra megin — lífsorkan
var á þrotum. Hún fékk hægt and-
lát.
Allt frá æsku mun Margrét hafa
lagt sig fram um að gera vel allt
sem henni var falið að gera og
gáfu vinnuveitendur henni gott orð
fyrir vandvirkni og trúmennsku.
Og gott var að heimsækja hana
bæði í Hólminum og í Keflavík. Hún
var svo glöð og hamingjusöm yfir
að fá heimsóknir, þó að hún hefði
MINNINGAR
ekki úr miklu að spila og heilsufar
afar bágborið á seinni árum hjá
þeim báðum. Sigurður var greindur
og allfróður og naut einnig vina-
funda. Þrátt fyrir mikla vanheilsu
þeirra í áratugi virtist fara vel á
með þeim. Kannske var hamingjan
mest í góðum börnum, barnaböm-
um og tengdabörnum.
Margrét hafði alist upp hjá trúuð-
um foreldrum og var sjálf trú-
hneigð. Hún mun því fá góðar við-
tökur við þessi vistaskipti.
Blessuð sé minning hennar.
Jón Tómasson.
Elsku amma mín. Ég. vil fá að
þakka þér fyrir allar stundirnar sem
þú og ég höfum átt saman í gegnum
árin, bæði fyrir vestan þar sem þú
og afi bjugguð fyrstu sjö ár ævi
minnar. Það voru ekki ófáir mánuð-
irnir sem ég var svo heppin að geta
verið hjá ykkur þar, bæði yfír sum-
artímann og stundum líka yfir vetr-
armánuðina. Þegar þið fluttuð svo
hingað suður var enn auðveldara
að koma til þín. Það var alltaf ósköp
gott að geta komið til þín þegar
skólanum lauk á daginn. Margt var
það sem þú kenndir mér, t.d. að
lesa, og einnig allar bænirnar sem
þú kunnir, kenndir þú mér á meðan
ég var hjá ykkur fyrir vestan. Þú
áttir alltaf nógan tíma fyrir mig,
og fyrir það vil ég fá að þakka þér.
Sumarið 1988 komst þú til okkar
Amars til Danmerkur og dvaldir
hjá okkur í tvær vikur. Það vildi
svo skemmtilega til að þú og Litla
hafmeyjan áttuð 75 ára afmæli
sama dag og héldum við upp á það
meðan þú dvaldir hjá okkur. Þessar
tvær vikur voru alveg yndislegur
tími. Mikill er missir okkar barna-
barnanna sem nutum ástúðar þinn-
ar en mestur er missir afa. Því bið
ég guð að styrkja hann í sorg hans.
Mamma, pabbi, Jonni, Inga og
Dollý, guð gefi ykkur einnig styrk
í ykkar sorg.
Elsku amma mín, ég veit að þér
líður vel núna. Takk fyrir allt og
allt.
Anna Birna.
Hún amma er ekki lengur á
meðal okkar því að nú er hún kom-
in til Drottins Guðs í himnaríki. Það
kemur margt upp í hugann þegar
maður hugsar til baka. Amma og
afi Sigurður Þorsteinsson kynntust
í Grindavík. Afi og amma bjuggu
á Ytri-Kóngsbakka í Helgafellssveit
og þar fæddust þeim tvö eldri börn
þeirra og síðar fluttust þau í Stykk-
ishólm og eignuðust þau þar sitt
yngsta barn.
Mér er minnisstæðast þegar
amma og afi bjuggu á Sólvallagöt-
unni í Keflavík því að þangað kom
ég mikið sem barn. Amma kenndi
mér mjög margt sem hefur komið
mér mjög vel á minni lífsleið. Allar
bænir sem ég kann kenndi hún
amma mér og bænaversin sem eru
hér fyrir neðan eru meðal þess sem
hún kenndi mér sem barni. Amma
kenndi mér einnig að pijóna, sauma
og virða náungann. Það sem mér
er efst í huga þessa stundina eru
jólin 1986 en þá var hann afi kom-
inn út á Garðvang og mig langaði
svo til að vera með þeim ömmu og
afa þessi jól sem svo ég gerði. Ég
var ófrísk þessi jól, en hún Anna
Birna er fædd 24.01.1987. Afi kom
heim þessi jól og amma var að von-
um ánægð með að fá hann heim
yfir hátíðina. Afi var ekki mjög frár
á fæti og gekk hann um með hækj-
ur og þurfti að fylgja honum um
allt, en það var þess virði því að
eftirminnilegri jól hef ég ekki átt.
Fyrri sambýlismaður minn, Jónas
Jónasson, átti einnig mikinn þátt í
að gera jólin fyrir ömmu og afa sem
ánægjulegust. Þær myndir sem ég
á frá þessum jólum get ég skoðað
aftur og aftur því að á hverri mynd
sem amma og afi eru á eru þau
hlæjandi af gleði.
Við frændsystkinin fórum mikið
til ömmu og afa þegar þau bjuggu
á Sólvallargötunni og alltaf var
amma tilbúin að hlusta og aðstoða
okkur. Amma bakaði mikið og eftir-
læti mitt er ömmukaka sem mér
þótti alveg ómissandi hjá ömmu.
Mér er einnig minnisstætt þegar
amma fór með mig í gönguferðir
því að ég þurfti að hafa hraðann á
ef ég átti að hafa við henni því að
hún gekk svo rösklega.
Ég veit að ömmu líður vel þar
sem hún er og ég veit það líka að
við eigum eftir að verða saman ein-
hvern tíma á ný. Góður guð styrki
ættingja okkar því missir okkar er
mikill, góður guð styrki hann afa
því að söknuður hans er mikill, al-
máttugur guð skapari himins og
jarðar blessa þú og varðveittu elsku
ömmu mína.
Ó, Jesú bróðir besti
og bamavinur mesti,
æ, breið þú blessun þína
á bamæskuna mína.
Mér gott bam gef að vera
og góðan ávöxt bera,
en forðast allt hið illa
svo ei mér nái’ að spilla.
(P. Jónsson)
Þín dótturdóttir,
Bryndís Guðmundsdóttir.
Mig langar til að minnast hennar
ömmu minnar í nokkrum orðum.
Hún elsku amma var alveg yndis-
leg og góð kona. Þegar ég hugsa
til baka kemur margt upp í huga
minn en það tæki mig marga daga
að koma öllu fýrir á einni blaðsíðu.
Ég minnist þess þegar amma og
afí báru út Morgunblaðið í Kefla-
vík, því að við systkinin fórum
stundum með þeim að bera út blað-
ið. Það var alveg sama hvernig
veður var, alltaf fóru þau með blað-
ið á réttum tíma í húsin. Ég sótti
mjög mikið til ömmu og afa á Sól-
vallargötuna og var ég margar
næturnar hjá þeim. Amma bað allt-
af bænirnar með mér áður en ég
fór að sofa og þegar allir nema hún
voru sofnaðir fór hún og krossaði
á allar hurðir í húsinu. Þessir góðu
siðir gleymast ekki því að mér
fannst eins og ekkert illt gæti kom-
ið fyrir mig meðan ég dvaldist hjá
ömmu og afa.
Þegar ég var í níunda bekk var
ég hjá ömmu og afa. Sá tími er
mér mjög minnisstæður því að ég
fékk botnlangakast og amma
reyndist mér svo vel að ég á aldrei
eftir að gleyma þeim degi. Hún fór
með mér til Reykjavíkur í sjúkra-
bílnum og veitti mér þann stuðning
sem ég þurfti á að halda.
Ég var hjá ömmu og afa þegar
ég veiktist þegar ég átti hann Guð-
mund Björn og sem fyrr var amma
stoð mín og stytta.
Elsku amma, söknuður minn er
mikill. Ég veit þó að góður guð pass-
ar þig og varðveitir. Elsku afí, ég
votta þér mína dýpstu samúð á erf-
iðri stundu. Vallý, Jonni, mamma
og fjölskyldur, guð blessi ykkur á
þessari erfíðu stundu. Öðrum ætt-
ingjum sendi ég mínar bestu kveðjur.
Gepum Jesú helgast hjarta í
himininn upp ég líta má,
Guðs míns ástar birtu bjarta
bæði fæ ég að reyna og sjá,
hryggðarmyrkrið sorgar svarta
sálu minni hverfur þá.
(H.P.)
Guð geymi þig, elsku amma.
Þín dótturdóttir,
Inga Margrét.
JÚLÍANA SIGRÍÐUR
MATHIESEN (LOLLA)
+ Júlíana S. Sól-
onsdóttir Mat-
hiesen (Lolla) fædd-
ist I Keflavík 25
september 1909.
Hún lést á heimili
sínu í Mosfeilsbæ 2.
janúar 1995. For-
eldrar hennar voru
Sólon Einarsson sjó-
maður frá Keflavík
og Petrónella
Magnúsdóttir frá
Grindavík.
Hinn 22. apríl
1935 giftist Júliana
Theodóri Á. Mathi-
esen lækni frá Hafnarfirði.
Börn þeirra eru: Inga Th. Mat-
hiesen, f. 29. ágúst 1937, d. 17.
febrúar 1985; Bjarni Th. Mathi-
esen, f. 12. janúar 1940, giftur
Ruth Guðjónsdóttur; Sigríður
Th. Mathiesen, f. 6. mars 1946,
gift Viktori Inga Sturlaugssyni.
Barnabörnin urðu níu og
barnabarnabörnin átta. Útförin
hefur farið fram í kyrrþey að
ósk hinnar látnu.
LOLLA amma mín var merkileg
kona. Hún var einstaklega falleg,
sterk, gáfuð og góð. í mínum aug-
um ávallt ung. Stundum sagði hún
vinum mínum að hún væri yngsta
manneskjan í ættinni, sama þótt
hún væri fyrir iöngu orðin gömul í
árum talið, elst í ættinni. Þannig
var hún fordómalaus með skarpt
innsæi. Hún var alltaf ein besta
vinkona mín, og er hálfeinmanalegt
til þess að hugsa að koma næst til
íslands og geta ekki hringt í hana
eða farið í heimsókn við fyrsta tæki-
færi. Hún amma var bara alltaf
þar, sérstaklega þegar maður þurfti
á vini að halda.
Amma: Það var svo gaman að
„spila kapal“ með þér, það var svo
gaman að hlusta á sögurnar þínar,
það var svo gaman að lesa dönsku
blöðin þín (áður en ég lærði að lesa),
það var svo gaman að hitta þig á
Laugaveginum, það var svo gott
að fá mjólkursopa hjá þér, það var
svo gott að gista hjá þér, það var
svo gott og gaman að tala við þig.
Ég kveð þig elsku amma. Eg
skal reyna að sakna
þín ekki. Þú varst orð-
in svo þreytt og ég er
reyndar alsæl með að
þú fékkst að fara eins
og þú vildir, þú áttir
það svo sannarlega
skilið. Takk fyrir allt
sem þú gafst mér og
guð geymi þig um alla
eilífð.
Arna Sigríður
Mathiesen (Arna).
Það var sárt að
heyra um andlát henn-
ar elsku ömmu
minnar. Hún sem var alltaf svo góð
við mig. Ég man eftir ánægjustund-
únum, sem ég átti heima hjá henni
ömmu á Rauðarárstígnum. Það var
alltaf jafnmikil tilhlökkun að koma
í heimsókn, eða að gista hjá henni
ömmu, því hún var svo barngóð og
góð kona. Amma bjó lengi ein, því
afí Theódór dó fremur ungur, og
saknaði hún hans mjög. En amma
sagði mér oft frá ánægjustundum,
sem þau áttu saman í Danmörku á
námsárum afa, þegar þau byijuðu
sinn búskap, og sumarbústaðnum
„Glaumbæ". Amma veitti okkur
öllum, sem hana þekktum, mikla
hlýju og gleði með nærveru sinni.
En hennar tími var kominn, þó svo
að mér fínnist það óréttlátt. Ég
mun alltaf eiga góðar minningar
um ömmu Lollu. Megi hún hvíla í
friði.
Theódóra Mathiesen, Noregi.