Morgunblaðið - 08.02.1995, Blaðsíða 19

r~i>~n» — mÆm wtmmm
IBM setti nýlega á markadinn
línu af PC tölvum sem eru mjög
fullkomnar og með ýmsum
byltingarkenndum nýjungum.
Nýja útgáfan af IBM OS/2 Warp
stýrikerfmu sem kom á
markad í haust hefur fengid
frábæra dóma.
Okkur er sérstök ánægja ad
bjóda þér á kynningu á sýningu á
nýjungum frá IBM föstudaginn
10. febrúar n.k. í rádstefnusal A
á Hótel Sögu.
Timi f.h.
09:00- 10:20
Tim
13:30
e.h.
Dagskrárliður
Nýjar IBM PC vinnustödvar
IBM ThinkPad fartölvurnar
Öflugir netþjónar frá IBM
IBM Power PC
14:50
14:50
Kaffihlé
OS/2 Warp kynnlng og sýning
10:20- 10:40
10:40- 12:00
15:10
15:10
16:30
Kynnmgin verdur tvitekin
og getur þú valid hvort þú
kemur fyrir hádegi,
(kl. 09:00-12:00)
eda eftir hádegi
(kl. 13:30-16:30),
10. febrúar 1995.
Vinsan3\eg^j
þatttöHuv|
569 777tseir>
Co>
NÝHERJI
MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 8. FEBRÚAR 1995 19
LISTIR
Val sýninga.endurspeglar sýn-
ingarstefnu, og starf forstöðu-
manna listasafna skal fyrst og
fremst rætt á þeim grundvelli.
Þeir sem hafa lesið greinar mínar
um einstakar sýningar undanfarin
ár kannast við að ég hef ekki hrif-
ist skilyrðislaust af öllu, sem boðið
hefur verið upp á í sölum Kjarvals-
staða, en það skiptir í raun engu;
í þessum sýningum held ég að all-
ir haf átt að geta fundið eitthvað
fyrir sig, og ekki verður haldið
fram með rökum, að ákveðnir hóp-
ar hafi haft forgang, eins og upp-
talningin að ofan gefur glögglega
til kynna.
Þá er einnig rétt að hafa í huga
að opinber listasöfn eru rekin fyrir
borgarana, enda kostuð af þeirra
skattfé; þau eru ekki og geta aldr-
ei orðið. leikvöllur einstakra lista-
manna eða hópa þeirra. Áhrif
þeirra á þessum vettvangi verða
að byggjast á leikreglum lýðræðis-
ins fremur en hávaða lítils hóps
óánægðra skoðanabræðra (en þeir
eru hinir einu, sem enn hafa tjáð
sig um þetta mál á opinberum
vettvangi). Loks skal gagnrýni
vera grundvölluð á efnislegum,
framsettum rökum fremur en per-
sónulegri vanþóknun og órök-
studdum dylgjum.
Tjáning andstæðra skoðana er
og verður ætíð undirstaða ákvarð-
anatöku í lýðræðisríki, og því væri
vert að fá fram fleiri skoðanir í
þessu máli, sem verður til lykta
leitt innan örfárra vikna. Skoðun
mín er einfaldlega sú að núverandi
forstöðumaður hafi staðið sig með
miklum ágætum í starfi sínu
undangengin ár, og Listasafn
Reykjavíkur sé loks farið að gegna
hlutverki sínu með sóma; því beri
að veita honum áframhaldandi
brautargengi, sækist hann eftir
því.
Eiríkur Þorláksson
Langnr aðdragandi
að skotbardaga
KVIKiVlYNDIR
Bí 6 h ö11 i n
WyattEarp ★ ★
Leikstjóri: Lawrence Kasdan. Aðal-
hlutverk: Kevin Costner, Dennis
Quaid, Mare Winningham, Gene
Hackman, Jobeth Williams, Michael
Madsen, Jeff Fahey. Wamer Bros.
1994.
Þegar þessi rúmlega þriggja
klukkutíma langi vestri Lawrence
Kasdans um einhvern frægasta lög-
reglumann villta vestursins, Wyatt
Earp, var frumsýndur í Bandaríkjun-
um á síðasta ári hafði önnur og
minni mynd, „Tombstone", um ná-
kvæmlega sama efni verið sýnd og
notið talsverðra vinsælda. Kevin
Costner er í Kasdansvestranum en
það dugði ekki til og þegar myndin
brást í miðasölunni var ein skýringin
sú að fáir hefðu áhuga á fleiri vestr-
um um lögvörðinn. Önnur ástæða
er bersýnileg nú þegar myndin hefur
verið frumsýnd í Bíóhöllinni; hún er
alltof löng, sagan sem hún segir nær
aldrei að fanga mann sem skildi og
Wyatt Earp er jafnmikil goðsögn og
ráðgáta eftir sem áður.
Greinilegt er að metnaðarfullir
kvikmyndagerðarmennirnir með
Kasdan í fararbroddi hafa ekki að-
eins ætlað sér að segja sögu Earps
heldur líka vestursins og hvernig það
þokaðist í átt til siðmenningar líkt
og var höfuðmarkmið í myndum
annars og betri vestraleikstjóra,
Johns Fords. Það er háleitt markmið
en svo virðist sem Kasdan hafi reist
sér hurðarás um öxl. Útgangspunkt-
urinn er frægasta atvikið í lífi Earps,
hið margrómaða einvígi við OK rétt-
ina, en mikill hluti myndarinnar fer
í að rekja í smáatriðum ævi Earps
frá því hann var drengur, þar til
hann kvænist og missir konu sína
og verður hinn mikli lögreglumaður
sem hreinsaði til í Dodge City. Allur
þessi langi aðdragandi að aðalvið-
burðum myndarinnar megnar ekki
að kveikja nauðsynlegt líf í frásögn-
ina. Lengdin dregur mann niður.
„Tombstone“ var hefðbundinn has-
arvestri en Kasdan nægir ekkert
minna en sögulegur stórvestri þar
sem breytingar eins manns á að
tákna breytingar þjóðar. Myndin er
að sönnu ábúðamikil bæði í umfangi
og útliti og oft skemmtileg í seinni
hlutanum. En hún er að mestu lang-
dregin - mörg atriðin sérstaklega
úr ástarlífi söguhetjunnar mega
missa sín - og óspennandi og hátíð-
leg eins og myndir verða þegar
menn reyna að skapa eitthvað mikil-
fenglegt án þess að ráða við það.
Costner, sem leikur ekki orðið
nema í þriggja tíma myndum, er í
hveijum ramma vestrans með hárið
sleikt til hliðanna og missi úr fortíð-
inni sem þjakar hann eilífðlega. En
maður veit þó aldrei fyrir víst hvað
það er sem knýr hann raunverulega
SÖGULEGUR stórvestri; úr
vestranum Wyatt Earp.
áfram. Drunginn sem hvílir yfir
myndinni liggur sérstaklega yfir
Costner án þess maður fái mikinn
skilning á persónunni. Sá sem stelur
myndinni er Dennis Quaid í hlut-
verki Doc Hollidays, berklasjúklings-
ins sem gengur í lið með Earpbræð-
rum. Þetta er bitastætt aukahlutverk
og Quaid gefur frábæra lýsingu á
manni á grafarbakkanum sem hæð-
ist að dauðanum. Annars er Ieikara-
hópurinn í heild hinn frambærileg-
asti með Gene Hackman í farar-
broddi föður Earpbræðra og sýnir
að ekkert hefur verið til sparað í
myndina. Það er ljóst að með skýr-
ari fókus og meiri beitingu skæranna
hefði Wyatt Earp getað orðið mjög
góður vestri.
Arnaldur Indriðason
MYNPLIST
Andstæðar skoðanir
í NÝLEGRI grein hér í blaðinu
(Sjónmenntavettvangi 4. febr. sl.)
vék kollega minn Bragi Ásgeirsson
að stöðu forstöðumarms Listasafns
Reyjavíkur og Kjarvalsstaða. Þar
sem við félagarnir erum á öndverð-
um meiði í þessu máli, tel ég rétt
að fara um það nokkrum orðum,
til að fyrirbyggja að þögn mín yrði
misskilin sem samþykki við
skoðanir annarra.
Hveija deilu má nálgast út frá
forminUj og svo má deila 'um inni-
haldið. I þessu tilviki snýst deilan
annars vegar að formlegum þátt-
um, þ.e. starfsumhverfi forstöðu-
mannsins og ráðningartíma, en
hins vegar að innihaldinu, því starfi
sem hefur verið unnið á þeim tíma
sem hann hefur verið við stjómvöl-
inn.
í pistli sínum víkur Bragi fyrst
og fremst að forminu, og vísar í
því sambandi til almennra lýð-
ræðisreglna þegar hann segir: „...
hvarvetna í menningarríkjum er
viðhöfð sú regla, að skipta helst
um forstöðumenn að loknu kjör-
tímabili þeirra og enginn situr
lengur en tvö kjörtímabil. Kjör-
tímabilið er yfirleitt fjögur ár ..."
Sé litið til þeirra ríkja, þar sem
listalífið hefur verið einna öflugast
undanfarna áratugi, stenst þessi
fullyrðing ekki nánari athugun.
Ýmsir þekktustu safnstjórar heims
voru ráðnir til starfa ungir að
árum, en góð frammistaða þeirra
varð bæði þeim og viðkomandi
söfnum til framdráttar og frægðar
á alþjóðlegum vettvangi. Lítum á
nokkur dæmi; J. Carter Brown,
forstöðumaður National Gallery of
Art í Washington, D.C. eins
stærsta listasafns í heimi, var 34
ára gamall þegar hann var ráðinn
til starfa, og stjórnaði því í 23 ár
(en hann lét af starfi á síðasta
ári). Richard E. Oldenburg (bróðir
listamannsins Claes Oldenburgs)
varð forstöðumaður Museum of
Modern Art 38 ára gamall 1972,
og gegndi starfinu í 22 ár. James
Wood hefur verið forstöðumaður
Art Institute í Chicago frá 1980.
Anne D’Harnoncourt hefur verið
forstöðumaður Philadelphia Muse-
um of Art frá 1982, en hún tók
við því starfi 38 ára gömul; hjá
Gunnars B. Kvaran undanfarin sex
ár sem forstöðumanns Listasafns
Reykjavíkur er því útúrsnúningur
að gera það á grundvelli formsins;
það er innihaldið sem skiptir máli.
Sýningarstarfsemin, útgáfumálin,
samvinna við önnur söfn innan-
lands og erlendis, fræðslustarf-
semin, rannsóknarstörf — allt fer
þetta fram undir stjórn forstöðu-
mannsins og er hinn endanlegi
mælikvarði á starf hans.
Að fjalla af einhveiju viti um
sýningarstarfsemi Listasafn
Reykjavíkur síðustu ár væri efni í
aðra grein. Settar hafa verið upp
einkasýningar á verkum lista-
manna eins og Brynhildar Þor-
geirsdóttur, Daða Guðbjörnssonar,
Errós, Guðmundu Andrésdóttur,
Gunnlaugs Blöndals, Helga Þorgils
Friðjónssonar, Hrólfs Sigurðsson-
ar, Jóhönnu Kristínar Yngvadótt-
ur, Kristjáns Guðmundssonar,
Louisu Matthíasdóttur, Magnúsar
Kjartanssonar^Magnúsar Pálsson-
ar, Sigurðar Árna Sigurðssonar,
Sæmundar Valdimarssonar — og
mætti bæta við lengi enn. Af sam-
sýningum má nefna stórar yfirlits-
sýningar eins og íslenska högg-
myndalist 1900-1950, íslenskt
landslag 1900-1945, September-
Septem, SÚM 1965-72, og
Skúlptúr-Skúlptúr, þar sem yngsta
kynslóðin kom fram. Þá eru
ónefndar ýmsar sýningar erlendis
frá, sem hefur verið mikill fengur
að, og nægir að nefna listamenn
eins og Rodin, Míró og Christo að
ógleymdri Yoko Ono, sem opnaði
augu margra ókunnra fyrir mögu-
leikum óhefðbundinnar myndlistar.
KJARVALSSTAÐIR, miðstöð Listasafns Reykjavíkur.
henni er að finna eitt besta safn
Duchamp-verka í heimi. Og hand-
an hafsins má benda á að Franco-
ise Cachin hafði unni í Musée
d’Orsay frá 1978 og sem forstöðu-
kona frá 1986 þegar hún var ný-
lega útnefnd yfirmaður allra ríkis-
listasafna í Frakklandi. Við þessa
stuttu samantekt hafði ég ekki
handbærar upplýsingar um safn-
stjóra á Norðurlöndunum, en ef
minnið svíkur ekki illilega er þar
að finna ýmsa þekkta aðila, sem
hafa gegnt störfum sínum með
sóma í áraraðir. — Þannig ætti
öllum að vera ljóst, að í Iistheimin-
um sem á öðrum vettvangi hafa
góðir starfskraftar notið verka
sinna, á meðan hinir síðri hverfa
á braut.
Það jaðrar að mínu viti við dóna-
skap að draga í efa lýðræðisgrund-
völl reksturs Listasafns Reykjavík-
ur og þar með ráðningu forstöðu-
manns safnsins á hveijum tíma.
Listasafnið er rekið fyrir skattfé
Reykvíkinga; það lýtur yfirstjórn
pólitískt kjörinná fulltrúa í borgar-
stjórn Reykjavíkur, bókhald þess
og reikningar eru undir ströngu
eftirliti Borgarendurskoðunar.
Borgarstjórn skipar menningar-
málanefnd til að hafa umsjón og
eftirlit með öllu starfi safnsins, og
í þeirri nefnd eiga fulltrúar lista-
manna einnig sæti.
Þarf að hafa um þetta fleiri orð?
Vilja menn virkilega gefa í skyn,
að forstöðumaður safnsins geti
farið sínu fram í trássi við þetta
stjórnkerfi? Vilja menn virkilega
halda því fram að núverandi og
fyrrverandi fulltrúar í menningar-
málanefnd (fólk eins og Hulda
Valtýsdóttir, Guðrún Jónsdóttir,
Elín Pálmadóttir, Guðrún Ágústs-
dóttir, Ingibjörg Rafnar, Kristín
Ólafsdóttir, Helgi Pétursson, Guð-
rún Erla Geirsdóttir) séu ekki full-
færir um að taka sjálfstæða og
ábyrga afstöðu til þeirra tillagna,
sem koma frá safninu hverju sinni?
Þá væru margir illa sviknir af
kynnum sínum við viðkomandi, og
væri nær að ætla að þetta ágæta
fólk (ásamt fleirum ónefndum)
hafi sinnt starfi menningarmála-
nefndar með miklum ágætum, og
átt þar sinn þátt í að móta starf
Listasafnsins á undangengnum
árum.
Því er mín niðurstaða einfald-
lega sú, að lýðræðisleg vinnubrögð
varðandi Listasafn Reykjavíkur
hljóta að vera tryggð innan ramma
menningarmálanefndar, og því rétt
að beina kvörtunum um formlega
þætti þangað, fremur en að for-
stöðumanni safnsins. Það er hans
starfsskylda að leggja fram tillögu
um starfsemi safnsins, og vinna
síðan að henni í samræmi við sam-
þykktir nefndarinnar. Útrætt mál.
Vilji menn gagnrýna starf
Kj arvalsstaðir