Morgunblaðið - 14.02.1995, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 14. FEBRÚAR 1995 29
AÐSENDAR GREINAR
Olíumengnn og olíuhöfn
I
ELÍN Pálmadóttir,
blaðamaður, fyrrver-
andi borgarfulltrúi og
formaður umhverfís-
ráðs Reykjavíkur, gerir
sé leik að því í Mbl.
31.1. að hræða borg-
arbúa með því að mikla
áhættu af að olía fari
inn á Sundin við
Reykjavík frá olíustöð-
inni í Laugarnesi. Hún
vill nota þetta mál í
pólitískum tilgangi, og
til framdráttar sjálfri
sér og fyrrverandi
meirihluta Sjálfstæðis-
flokksins í borgarstjórn Reykjavík-
ur. Þetta er rangt. Það á ekki að
nota hreint tæknileg mál í flokka-
pólitík, heldur verður að leita beztu
tæknilegra úrlausna. Fákunnátta
hennar er einnig gott dæmi úm
þetta, og sýnir að ekki hefir verið
djúpt kafað við umræður um málið
á valdsmannsárum hennar 1974-
1978.
Staðsetning olíustöðva
í Reykjavík
Eins og nú er komið málum, er
aðeins um tvo staði að ræða fýrir
innflutning á olíu í Reykjavík, þ.e.
Örfírisey og Laugames. Frágangur
í olíustöðvum á landi er nú slíkur,
að ekki á að vera sérstök hætta af
mengun frá þessum stöðvum, þótt
slíkt verði aldrei útilokað að fullu.
Mengunarhættan myndi þó minnka
verulega, ef og þegar hætt verður
að nota botnleiðslur við dælingu í
land, því að þær geta lekið eða
brotnað í átökum.
Við Örfirisey liggja olíuskip við
festingar fyrir opnu hafí, óvarin
fyrir útsynningnum, bæði óbrotnum
sjó og stormum. Mesta hættan, sem
steðjar að umhverfi Reykjavíkur,
er þarna. Ef olíuskip slitnar úr fest-
ingum við Örfirisey í SV-stormi og
sjó, myndi það óhjákvæmilga reka
upp í Engey, því hér eru engir drátt-
arbátar að gagni til aðstoðar í slík-
um tilfellum. Ef leki
kæmi að skipinu við
þessar aðstæður
myndi olíán fljóta und-
an vindinum inn um
öll Sund, og myndi
fátt til bjargar.
Við Laugarnes
liggja olíuskipin hins
vegar í vari af Engey.
Þar er lífhöfn fyrir
skip af þessari stærð,
svo til í öllum veðrum.
Þetta var þegar vitað
í lok stríðsins, áður en
ráðist var í byggingu
olíustöðvarinnar í
Laugamesi, en sú
staðsetning var ákveð-
in að ráði þáverandi hafnarstjóra,
Valgeirs Bjömssonar, sem ráðið
hefír bekkjarbróður sínum Héðni
Valdimarssyni heilt. Ef EP vill fá
frekari upplýsingar um þetta, þá
gæti hún leitað til hafnsögumanna
Reykjavíkurhafnar. Rétt er að
benda EP á, að Engey er ekki rétt
staðsett og er miklu stærri en sýnt
er á korti því, sem fýlgdi grein
hennar, hvort sem þessi fölsun er
að yfírlögðu ráði eða ekki.
Straumfræðin og vitið
Mikið af grein EP fjallar um hina
„ógnvænlegu" sjávarstrauma inn
Sundin, og er það allt mikill skáld-
skapur. Ekki er gott að vita, hvar
þessir straumar enda, því að állinn
úr Viðeyjartaglinu í Gufunes er
ekki meiri en það, að hann var
sundriðinn á fjörum, meðan byggð
var í Viðey. Nefnir hún ýmsa mæta
menn sér til vitnis, suma dauða.
Þetta kemur þó málinu svo til ekk-
ert við, því að olía flýtur á sjó, og
fer því undan vindi, en lítið undan
straumum, einkum djúpstraumum.
I Reykjavík er svo til aldrei logn,
og ríkjandi vindáttir eru austlægar,
nema þegar hinn hættulegi útsynn-
ingur heijar á.
Dæmi er til um alvarlega olíu-
mengun á svæðinu, þegar krani
brotnaði fyrir mannleg mistök á
olíustöðinni á Klöpp um miðjan sjö-
Hræðsluáróður eða
óábyrgt tal um mengun
þjónar engum, se^ir
•• >
Onundur Asgeirsson,
og á ekki að vera
pólitískt bitbein.
unda áratuginn, og talsvert magn
vegolíu fór í sjóinn í blíðskapar-
veðri. Vegolían dreifði sér mest í
fjöruna austan við Klöpp, en fór
einnig inn í Reykjavíkurhöfn, þar
sem hún litaði nokkra báta, og út
í Engey, þar sem hún olli lítillega
tjóni á fugli. Hörkustraumar EP
austur með fjörunni voru þó ekki
áhrifameiri en svo, að ekkert barst
lengra en 2-300 metra, og ekkert
austur fyrir Fúlalæk, en á þeim
slóðum litaði frárennslið frá gömlu
Mjólkurstöðinni sjóinn iðulega hvít-
an. Mikið fjölmiðlafár varð út af
þessu, og þjónaði litlum tilgangi,
því að skaðinn var skeður.
Mengunin
Vegolía er sérstök blanda af
þungri svartolíu, sem sérstaklega
er ætlað að binda sig við gijót og
möl í vegagerð. Auðvitað batt olían
sig við mölina í fjörunni, og þar sem
næststærstu straumar ársins eru í
september, náði mengunin líka til
að setjast á þarann niður í stór-
straumsmörk. Við þessu var lítið
hægt að gera, annað en bíða þess
að náttúran leysti vandann, sem og
varð, því að fjórum mánuðum síðar
hafði sjórinn skúrað fjöruna hreina.
Menn tala gjarnan um olíumeng-
un, eins og um eitrun sé að ræða, en
í flestum tilfellum er það ekki rétt.
Olía er lífrænt efni, níynduð úr jurta-
og dýraleifum, sem undir fargi hafa
ummyndast í hráolíu (jarðolíu).
Mengun af völdum vegolíu eða svar-
tolíu er vegna óþrifnaðar en ekki
eitrunar. Ekki væri hægt að nota
vegolíu eða malbik víðs vegar á veg-
um landsins, ef af því stafaði mikil
eitrunarhætta. Óþrifnaðurinn leynir
sér hins vegar ekki, og er hér mest-
ur af völdum umhverfísmálaráðs
Reykj avíkurborgar, sem EP var að
eigin sögn formaður fyrir um skeið.
Allir gatnamálastjórar í Reykjavík
hafa í næstum 30 ár lagt til, að
banna nagladekk í Reykjavík, en þau
valda mengun með þúsundum tonna
af malbiki og vegolíu árlega, og með
hundraða milljóna króna árlegum
kostnaði fyrir borgina. Þetta mál
hefír jafnan verið stöðvað í umhverf-
ismálaráði borgarinnar, og þannig
er EP, sem fyrrverandi formaður,
einn mesti umhverfisspillir landsins.
Það er orðin atvinnugrein að hreinsa
óþverrann af bílum með eitruðum
leysiefnum, sem allt fer síðan í frá-
rennslislagnir frá þvottastöðvunum,
þaðan sem því er dælt með öllu
„gumsinu“ inn á Sund. Hefir EP
hugsað fyrir lausn á þessu máli?
Þjónar þetta kannske ekki „pólitísk-
um“ markmiðum hennar? Hún
mætti gjaman skýra þetta út fyrir
almenningi. Eg vil gjarnan upplýsa
hana um, að í olíustöðinni í Laugar-
nesi er og hefír verið búnaður til
að safna saman, hreinsa og brenna
allskonar úrgangsolíur, sem til falla,
einnig frá skipum. Hún getur ekki,
frekar en aðrir, skýlt sér að baki
ókunnugleika eða' fákunnáttu, ef
hún vill láta taka mark á sér.
Sökum þess, hversu ruglingsleg
umræða um mengun er oft í fjöl-
miðlum, er rétt að bæta því við, að
þegar stóra snjóflóðið féll í Norð-
fírði fyrir 20 árum, skekkti það
svartolíutank á grunni og braut
opna leiðslu í mjölverksmiðjuna.
Talsvert magn af svartolíu flaut
með læk til sjávar, og þegar veðr-
inu hafði slotað fjórum dögum síð-
ar, fannst engin olía. Sjávargang-
urinn hafði eytt olíunni á þessum
stutta tíma. Öldurótið safnar svar-
tolíu í harðar kúlur, sem taka í sig
seltu úr sjónum og sökkva til botns.
(Framhald.)
Höfundur er fyrrverandi
forstjóri Olís.
Önundur
Asgeirsson
Hundahald í þéttbýli
Tillitslaus
ÁTTI ég ekki von á!
Ekki er fyrr minnst á
hundapláguna hér á
þéttbýlissvæði Reykja-
víkur en hundaeigendur
ijúka upp með hnjóðs-
yrði og nánast niðrandi
upphrópanir um þá,
sem kvarta og sætta sig
ekki við yfirganginn og
tilþtslaust háttemi
sumra hundaeigenda
gagnvart öðrum samfé-
lagsborgurum. - Grein
sem ég skrifaði til að
vara við því að Alþingi
byði heim þeim óhjá-
kvæmilega ófriði, sem
stafa myndi af þvi, að
lögheimila hundahald í fjölbýlishús-
um, færir mér þau viðbrögð, - eins
og ég mátti kannski eiga von á -
að ég sé gæddur eftirfarandi eigin-
leikum:
1. Sé fullur af fordómum.
2. Hafi rangar hugmyndir um
eðli dýra.
3. Sé með öfgakenndar hugmynd-
ir.
4. Viti ekkert um hunda - eins
og margt annað fordómafullt fólk.
5. Viti ekki að hudurinn sé „besti
vinur mannsins“.
6. Viti ekki að hundar séu félags-
verur.
Það vantar ekki jákvæðar lýsingar
á mannkostum manns - ef hann leyf-
ir sér að nefna þann borgaralega
rétt að fá að vera í friði fyrir skefja-
lausri frekju og ágangi hundaeig-
enda, sem nota svo ámóta niðrandi
persónulýsingar til að
þagga niður í þeim sem
þegja ekki eins og lúpur.
Nei! Kona sú sem
sendi mér tóninn í
„Bréfi til blaðsins" 19.
janúar sl., sem ég hirði
ekki að nefna með
nafni, sýnir ekkert
öðruvísi viðbrögð en al-
mennt er að venjast af
hundaeigendum, ef at-
hugasemd er gerð við
háttarlag þeirra, þegar
þeir bijóta gegn heitum
og loforðum, þ.e. skil-
yrðum leyfís til að halda
hunda. - Hún þarf hins-
vegar ekkert að segja
mér um hunda, þá þekki ég af eigin
reynslu: umgekkst hunda í sveit. Og
ég veit að þar sem það á við eru
þeir þarfír og geta verið ljúfír, nota-
Hundahald í þéttbýli
á að banna, segir
Sveinn Ólafsson, og
í fjölbýlishúsum er það
hrein óhæfa.
legir og gagnlegir vinir. - En sú
misþyrming á þeim, sem oft má horfa
upp á einmitt hjá hundaeigendum í
þéttbýli, gæti eins heyrt undir dýra-
verndarlög, þó á það sé aldrei minnst.
- Vælandi hundar skildir eftir einir
ágengni hundaeigenda
Sveinn Ólafsson
í húsum eða á lóðum tímum og jafn-
vel dögum saman, eru dæmi, sem
eru þekkt, en menn vilja ekki taka
áhættu af að fá í fjölbýlishús.
Annars ætti sú góða kona, sem
sendi mér svo skemmtilega!! tóninn,
að athuga eftirfarandi:
1. Í greininni færir hún engin rök
fram um réttmæti hundahalds í fjöl-
býli.
2. Dæmin í grein hennar sjálfrar
styðja einmitt réttmæti aðfínnslna
um meðferð hunda í þéttbýli.
3. Það eru engin afsökun fyrir að
bijóta af sér að benda á að aðrir
hagi sér ekki rétt. Slíkt heitir bara
þrætubókarlist.
4. Hávaði í húsum af mannavöld-.
um, börn skilin eftir umhirðulaus,
smáfuglar í búrum eru síður en svo
til fyrirmyndar, má segja nánst
óhæfa. Þar ættu að vera til lög hlið-
stæð dýraverndarlögum, hvað fólkið
snertir.
5. Vorkunnarkenndin gagnvart
veslings innilokuðu, bundnu og heftu
leikfangahundunum „bestu vinum
mannsins" í þéttbýlinu er líka full-
gild ástæða og um leið orsök fyrir
andstöðu við hundahald í þéttbýli. -
Hundar þurfa að vera frjálsir, það
vita þeir sem vilja skilja eðli dýra,
og eru ekki blindaðir af eiginhyggju
og sjálfsdekri.
6. Ef viðkomandi fólk vorkennir
umhirðulausu börnunum og fuglun-
um í búrunum, hversvegna vorkenna
hundaeigendur ekki líka bundnu,
heftu og innilokuðu hundunum, sem
þeir sjálfir hafa sem leikföng? -
Ekki er að sjá að vináttan sé mikil
þar frá þeirra hendi!
Eg vil svo ekki orðlengja þetta
frekar, en aðeins benda á, að það
er alls ekki málstað hundahalds í
þéttbýli til neins framdráttar að vera
með rakalausar upphrópanir og per-
sónulega ófrægingu gagnvart þeim,
sem eru á annarri skoðun um hunda-
hald í þéttbýli. - Það minnsta, sem
hægt er að krefjast er, að fólk haldi
sig við rökrænar umræður, en sé
ekki að senda öðru fólki, sem það
þekkir ekkert og veit ekkert um,
„pillur" og ónot, bara af því að það
hefur aðra skoðun. - Það er pex, -
ekki umræður.
í lokin er rétt að geta þess til fróð-
leiks fyrir títt ónefnda konu og fleiri
sem málið snertir, að eitt sinn fyrir
allmörgum árum var höfð skoðana-
könnun um hundahald hér í Reykja-
vík, og þá var mikill meirihluti á
móti. Þessu var stungið undir stól
af því að þrýstihópurinn beitti að-
stöðu sinni til að hefta eðlilegt rétt-
læti. - Hver er svo að tala um lýð-
ræði og réttlæti í sambandi við al-
menn mál. - Það gildir ekki um
hundahaldið, - því miður fyrir aum-
ingja hundana, sem eru leiksoppar
eigingirni hundaeigenda, sem skjóta
sér á bak við „hið mikla uppeldis-
gildi þess fyrir böm að umgangast
hunda“. - Svo eru þeir látnir gera
„stykkin sín“ í sandkassana þar sem
önnur börn leika sér, en um það eru
ýms dæmi. - Sér eru nú hver holl-
ustan og uppeldisáhrifin fyrir böm-
in!
Nei! Hundahald í þéttbýli ætti að
banna, eins og áður var, og hunda-
hald í fjölbýlishúsum er hrein óhæfa.
- Það ættu háttvirtir alþingismenn
að athuga líka, en útaf því skrifaði
ég fyrri greinina - ekki til að bjóða
heim orðaskaki við konur með blinda
ofurást á hundum til að leika sér að
í þéttbýli.
Höfundur erfyrrv. fulltrúi.
Bílamarkaöurinn
Smiðjuvegi 46E
v/Reykjanesbraut. j 'ff ,-*i
Kopavogi, sími
671800 V ■ - ■■
Toyota Hi Ace 4x4 bensín ’91, hvítur, 5
g., ek. 75 þ. km, vsk bíll. V. 1.450 þús.
Verið velkomin
Við vinnum fyrir þig.
Fjöldi bifreiða á skrá
og á staðnum.
Verð og greiðsluskil-
málar við allra hæfi.
Nissan Sunny SLX Sedan '91, hvítur,
sjálfsk., ek. aðeins 39 þ. km. V. 890 þús.
Toyota Corolla XL '88, 3ja dyra, GTi út-
lit, 4 g., ek. 74 þ. km. V. 520 þús.
Honda Civic LSi '92, 3ja dyra, hvítur, 5
g., ek. 58 þ. km. V. 1.090 þús.
Honda Accord 2,0 EXi '88, 5 g., ek. 96
þ. km., sóllúga, rafm. í öllu. Fallegur bfll.
V. 740 þús.
MMC Pajero Mondeo V-6 (U.S.A. týpa)
'89, svartur, sjálfsk., óvenju gott eintak.
V. 1.490 þús.
Suzuki Vitara JLXi '92, 5 dyra, hvítur, 5
g., ek. 53 þ. km. Toppeintak. V. 1.750
þús. Sk. ód.
Sjaldgæfur bíll: Audi 1,8 Coupé '91, grás-
ans., 5 g., ek. 80 þ. km., sóllúga, rafm. í
rúðum, álfelgur, geislaspilari o.fl. V. 1.480
þús. Sk. ód.
Nissan Sunny SLX '92, hvítur, 3ja dyra,
sjálfsk., ek. 38 þ. km., rafm. í rúðum o.fl.
V. 960 þús. Sk. ód.
Mercedes Benz 190 E '85, hvítur, sjálfsk.,
sóllúga o.fl. Gott ástand. V. 880 þús.
Sk. ód.
Volvo 440 GLTi '90, blásans., sjálfsk., ek.
65 þ. km, álfelgur, rafm. í rúðum o.fl. V.
980 þús. Sk. ód.
Subaru Justy J-12 '91, grænn, 5 g., ek.
47 þ. km. V. 690 þús.
Chevrolet Blazer S-10 Thao 4,3 L '91,
hvítur, 4ra dyra, sjálfsk., ek. aðeins 29 þ.
km., álfelgur, rafm. í rúðum o.fl. V. 2,2
millj.
Hyundai Sonata '94, blár, sjálfsk., ek. 4
þ. km., álfelgur, rafm. í öllu. Sem nýr.
V. 1.590 þús.
Höfum kaupendur að:
'92-’94 árg. af MMC Paj-
ero, Toyota D.Cap,
Landcruiser og 4Runner.
Fjöldi bifreiða á skrá
og á staðnum.
Verð og greiðsluskil-
máiar við allra hæfi.
MMC Colt GLX '90.
þ. km. V. 780 þús.
Daihatsu Applause Zi 4x4 '91, 5 g., ek.
aðeins 13 þ. km. Einn eigandi, toppein-
tak. V. 1.050 þús.

Subaru Legacy 2,0 station '92, sjálfsk.,
ek. aðeins 33 þ. km, álfelgur, rafm. í rúð-
um o.fl. V. 1.750 þús.
Toyota Corolla DX '87, 5 dyra, sjálfsk.,
ek. aðeins 83 þ. km., gott eintak. V. 420
þús.
MMC Colt 1,5 EXE '91, hvítur, 5 g., ek.
76 þ. km., rafm. í rúðum, spoiler o.fl.
V. 850 þús. Sk. ód.
Ford Escort station '93, steingrár, 5 g.,
ek. 25 þ. km., vökvast., rafm. í rúðum,
tveir dekkjag. o.fl. V. 1.050 þús. Sk. ód.
Subaru Legacy 1.8 Sedan '90, sjálfs., ek.
90 þ. km. V. 1.150 þús. Sk. ód.
Skoda Forman LXi '93, 5 g., ek. 7 þ.
km., sem nýr. Tilboðsverð 580 þús.
Toyota Hilux EX Cap '87, 8 cyl. (350),
sjálfsk., 38“ dekk, mikið breyttur. Góður
fjallabíll. V. 1.050 þús.
blár, sjálfsk., ek. 45