Morgunblaðið - 18.02.1995, Síða 38

38 LAUGARDAGUR 18. FEBRÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
+ Gunnar var
fæddur að Hofi,
Oræfum, 20. sept-
ember 1907. For-
eldrar hans voru
Sigrún Jónsdóttir
og Þorsteinn Giss-
urarson, bóndi á
Hofi. Gunnar var
yngstur 7 systkina,
en þau voru Magn-
ús, bóndi í Austur-
húsum að Hofi,
Bergur, sem einn
lifir af systkina-
hópnum, bóndi í
Austurhúsum að
Hofi, Páll, Jórunn,
Gróa, Guðrún, sem dó ung, og
Guðjón, sem lést ungur. Eftirlif-
andi eiginkona Gunnars er Sig-
rún Jónsdóttir, f. 21. febrúar
1920. Börn þeirra þijú eru: 1)
Halla, gift Loga Snædal, skip-
stjóra í Vestmannaeyjum, og
eiga þau 3 böm og eitt bama-
bara. Þau búa í Vestmannaeyj-
um. 2) Siguijón, bóndi að Litla
Hofi, kvæntur Guðbjörgu
Magnúsdóttur frá Svínafelli og
eiga þau 5 böm og eitt baraa-
barn. 3) Bryndís, gift Jóni Gunn-
laugssyni verslunarmanni. Eiga
þau tvö börn. Þau búa í Reykja-
vík.
ÉG ÁTTI því láni að fagna sem ung-
ur drengur að kynnast Gunnari Þor-
steinssyni á Litla Hofi í Öræfum.
Hann var allt í senn, afi minn, pabbi
minn og bróðir minn. Það er mér enn
í fersku minni þegar ég, sex ára
snáðinn, gekk upp tröðina frá Fund-
arhúsinu heim að tvíbursta torfbæn-
um. Sigurgeir á Mýrinni hafði komið
okkur inn að Hofi á Land Rovemum
sínum. í þá daga var flogið á DC3
að Fagurhólsmýri og Gunnar var
mættur að taka við nýja vinnumann-
inum úr Reykjavík. Bjöggi bróðir
hafði verið hjá Gunnari í mörg ár
og Malla systir líka. Nú var loks
röðin komin að mér að fá að heim-
sækja þessa stórkostlegu sveit, sveit-
ina sem var umlukin jökulvötnum á
báðar hliðar og með sjóinn í suðri
og spúandi Öræfajökulinn í norðri.
Mér hafði verið sagt frá Öræfahlaup-
um og vægðarleysi þeirra en ég hafði
samt afráðið, kannski hafði mamma
bara gert það, að fara austur. Ég
var kominn að Litla Hofí.
í heimili var íjöldi fólks, tvær eldri
systur Gunnars, Jórunn og Gróa, Jón
faðir Sigrúnar, afi eins og jafnvel
við bæjarbömin kölluðum hann,
bömin þeirra þijú, Halla, Siguijón
og Bryndís. Þama var Jómnn Bergs
og síðar Jónas sonur hennar, auk
Bjögga bróður og Möllu systur. Sjálf-
ur kom ég frá mannmörgu heimili
og þótti ekki mest til fjöldans koma.
Heldur var hér allt annar heimur. í
Skjólunum heima hafði ég mitt her-
bergi og mín leikföng. Á Litla Hofi
vom allir í einni baðstofu. Mér var
ætlað að sofa fyrir innan Höllu, í
hennar rúmi. Ég veit að Logi er löngu
búinn að fyrirgefa mér enda var ég
bara 6 ára.
í þá daga var ekki vélum fyrir að
fara til landbúnaðar. Þeir bræður
Magnús, Bergur og Gunnar, bændur
á Hofi, festu seinna kaup á Ferguson
í sameiningu og var hún sett saman
eftir að Flugfélagið hafði flogið með
hana í pörtum austur. Þeir gorta enn
af því Öræfingar að hjá þeim hafi
farið fram fyrsta samsetning á drátt-
arvél á íslandi. En fyrir tíð véla vom
vinnubrögð þau sömu og tíðkast
höfðu frá fomu fari. Flest var unnið
í höndunum, annað með hjálp hross-
anna en allt á gamla mátann. Gunn-
ar var húsbóndinn og ókrýndur höfð-
ingi sfns fólks og hver heimilismaður
hafði sitt hlutverk í framleiðslukeðj-
unni. Mér var strax gert ljóst að til
þess væri ætlast að ég legði mitt til
heimilisins. Ef það var ekki að rétta
bogna nagla, reyta lunda, svíða
kjamma, raka og síðar slá með mínu
orfí, þá var ég í snúningum. Jón
gamli, Gunnar og Siguijón vom
fyrstir á fætur á morgnana. Yfír
hábjargræðistímann fóm þeir út á
engjar, út í Svörtuveitu eða Gráu-
veitu og mddu útheyið
með orfum sínum frá
fyrstu dagskímu. „Um
að gera að ná dögg-
inni,“ sagði Gunnar.
Þrátt fyrir að hann
væri veðurglöggur og
ótrúlega næmur á öll
veðrabrigði nýtti hann
sér tæknina og tíu mín-
útur yfir tíu vildi hann
heyra veðurspána. Það
var mitt hlutverk að
hlusta á útvarpið,
leggja spána á minnið
og hlaupa svo út í veitu,
oftast með kaffið á
gamalli vínflösku í ull-
arsokki og endúrtaka tilkynningar
útvarpsins. Seinna sagði Gunnar mér
að í eitt skipti hefði ég bmgðist illi-
lega og snúið norð-vestan í suð-aust-
an. Eins og í dag var norðvestan
besta spáin og óbrigðull þurrkur er
í kjölfarið. í slíkri spá verður að slá
sem mest. En ég sneri þessu við og
þeir komu heim, vonsviknir vegna
væntanlegs veðurs og ótíðar. Sigrún
leiðrétti þetta strax og upp frá þessu
var gamla ráðið tekið upp, ef spáin
var slæm þá breiddi hún hvítt lak á
túngarðinn. Og ekki kom styggðar-
yrði frá Gunnari. Hann skammaðist
aldrei heldur hafði sitt fram með
öðmm hætti. Alltaf átti hann til
stund og ráðleggingar og með út-
skýringum og dæmisögum kom hann
mér fijótlega í skilning um hver
ábyrgð mín væri. Hér dygði ekki
kæmleysi, væri mér treyst eða tæki
ég eitthvað að mér, yrði ég að fylgja
því alla leið. Þessi maður sem svo
mörgum hnöppum hafði að hneppa,
rak stórt heimili sem hann kappkost-
aði að byggja upp, bæði hús og bú-
stofn, hann átti alltaf tíma fyrir ungl-
inginn. Að vera einn með Gunnari
vom mínar bestu stundir. Heimþráin
sem stundum þjakaði fyrstu dagana
fyrir austan hvarf og athyglin beind-
ist að því sem var að gerast í kring-
um okkur og það var svo sannarlega
iðandi líf, þótt hvorki væm sjónvarp
né tölvur.
Á þessum tíma var sveitin í vega-
einangmn frá umheiminum. Jökuls-
áin í austri og Skeiðará í vestri.
Tuttugu og tveir bæir vom í byggð
og fólkið allt sem ein fjölskylda.
Nokkrir jeppar vom komnir, þrír
vömbílar, tveir gamlir frá hernum
og Fordinn hans Siguijóns á Ási,
Víponinn í Svínafelli og þá er það
upptalið. Vegir innan sveitar vom
mest troðningar og ár allar óbrúað-
ar. Steini í Svínafelli var fulltrúi
Vegagerðarinnar og nú var farið að
hugsa stórt. Innan 10 ára yrði aust-
urvegurinn opnaður og bæta þyrfti
vegi innan sveitar. Það var þá sem
ég fékk mína fyrstu launuðu vinnu,
moka úr vegaefni við Sandfell. Gunn-
ari var fengið verkið og fómm við
þrír inneftir, Gunnar, ég og Vaskur.
Vaskur var félagi okkar Gunnars,
rammíslenskur rakki sem alltaf
fylgdi húsbónda sínum og kæmi hann
því ekki við vegna ijarvem Gunnars
þá mátti ég hafa hann hjá mér. Það
var ósjaldan á seinni ámm þegar við
Gunnar ókum malbikaðan veginn við
Háölduna að annar hvor okkar riíj-
aði ekki upp samveru okkar í vega-
lagningunni 1958. Já, þetta á hann
Helgi Hallgríms okkur að þakka.
Gunnar lagði ekki aðeins gmnn
að lífi bama sinna heldur markaði
hann mitt líf að meira og minna leyti.
Þó að hann væri framsóknarmaður
af guðs náð þá ræddi hann aldrei
pólitík á pólitískan hátt heldur á
skynsaman hátt. Þrátt fyrir að hann
kysi aldrei annað en Pál á Hnappa-
völlum og Eystein Jónsson, þá em
fastagestir á Litla Hofi þeir Sverrir
Hermanns og Halldór Blöndal. Þó
að hann væri kaupfélagsmaður sóttu
hann heim forkólfar einkageirans og
þótti hvergi betra að gista. Þó að
hann væri handverksmaður og bú-
stólpi þá vom bestu vinir hans
tölvufíklar og flugmenn. Hann bjó
yfir öllu, gat rætt um lífsins gagn
og nauðsynjar, var heima í landsmál-
um og alþjóðaviðskiptum. Þama kom
maður aldrei að tómum kofanum.
Hjá Gunnari fékk ég fyrst að fara
á hestbak, bæði var þama Þytur
Sigrúnar, Brúnn og Blakkur. Gunnar
var bamagæla og sá ekki eftir að
setja gæðinginn sinn undir strákg-
uttann úr Reykjavík. Hann leit á
mig sem jafningja frá fyrstu tíð, mér
var ætlað að refta kofana, smíða í
smiðjunni, strekkja selskinn, halda í
stórviðarsögina þegar rekaviðurinn
var ristur, koma kúnum út undir
Eyjahús og ganga að hverri vinnu
strax frá fyrstu tíð. En þetta kom
ekki í veg fyrir að ég fengi mitt frí
og fengi að njóta bamæskunnar.
Sunnudagur var helgur dagur og frí
frá vinnu og þá mátti maður gera
hvað maður vildi. Á strigaskónum
frá Hvannbergsbræðrum, í nýjum
gallabuxum úr Geysi og með bursta-
klipptann kollinn var úr nógu að
moða. Eltast við skúmsunga, fara í
Ingólfshöfða, reika um fjörumar í
leit að reka eða í beijamó upp í Sker.
Á bæjunum í kring var fjöldi af
krökkum og maður þekkti með nafni
alla Öræfinga. Seinna, þegar síminn
kom og náttúran, eða var það fyrst
náttúran og svo síminn, þá var nóg
að hringja eina stutta og allir krakk-
amir komu á línuna. Hver átti sína
kærustu. Gunnari þótti góður ráða-
hagur hjá mér að ég skyldi vera
skotinn í Siggu í Svínafelli því Magn-
ús pabbi hennar var sérstakur vinur
hans. Seinna gifti Magnús dóttir sína
Guðbjörgu að Litla Hofi og þar búa
nú stórbýli og ferðaþjónustubúi Sig-
uijón sonur Gunnars og Guðbjörg.
Þau halda uppi merki gestrisni og
rausn í anda Gunnars og Sigrúnar
sem tilheyrir Litla Hofi.
í gamla daga, eins og ég kalla þá,
var farið í búðina, austur í Hús til
Dodda, tvisvar til þrisvar á sumri.
Stundum fékk maður að fara með
og þá var nú hátíð í bæ. Gunnar
kunni að láta mann hlakka til. í dag
gerast hlutimir svo hratt að flestir
missa af þessari yndislegu tilfinningu
að fá að hlakka til. Austur í Húsi
réð Doddi ríkjum. Verslunin var alls-
heijar, þar var hægt að fá gaddavír
og hveiti, Vír-gallabuxur, tékkneska
gúmmískó, Spur og súkklaði. Eitt
skiptið þegar við rennum upp Húsinu
tekur Gunnar mig afsíðis og segist
hafa lagt lamb inn á reikning hjá
SÍS í mínu nafni síðastliðið haust,
nú eigi ég inneign í kaupfélaginu og
geti keypt mér hvað sem mig langi
í. Og þeirri stundu gleymi ég seint
þegar ég stóð keikur við afgreiðslu-
borðið, náði rétt með kollinn uppfyr-
ir og Doddi spurði: „... og hvað var
svo fyrir þig Óli minn? „Ég ætla að
fá eina Spur og Siríus súkklaði með
rúsinum og fá það skrifað." Þetta
voru kannski ekki miklir peningar
sem ég átti inni, en Gunnar sannaði
að hann hugsaði um sína og þetta
stendur greypt í huganum meðan ég
lifi.
Gunnar fann líka fyrir hættum
náttúrunnar og eitt sinn við smala-
mennsku í Breiðamerkurfjalli lentu
þeir Siggi vinur hans á Kvískeijum
í snjóflóði. Siggi grófst undir en
Gunnar hljóp langan veg heim að
Kvískeijum, eftir árangurslausa leit,
og sótti hjálp. Siggi, einn lands-
frægra Kvískeijabræðra og ævifélagi
í litla kirkjukómum í Hofskirlcju, var
vandanum vaxinn, hóf að syngja
sálma og á þann hátt rötuðu leitar-
menn til hans þar sem hann lá króað-
ur innundir skriðjöklinum. Þrátt fyrir
langan veg og illan taldi Gunnar það
ekki eftir sér að fylgja leitarmönnum
og taka fullan þátt í leit og björgun
vinar síns. Gunnar bar þess merki
alla tíð að hann hafði ofreynt sig á
þessari hetjumennsku en hann sýndi
æðruleysi og hógværð yfír þessari
hetjudáð sem og öllu öðru sem honum
fórst svo vel úr hendi.
Gunnar fylgdist vel með og var
umhugað um nágranna sína og stétt-
arbræður. Á seinni árum þegar ak-
vegur hafði verið lagður austur og
gestir komu í heimsókn spurði hann
ávallt nákvæmlega um ástand túna
eða tíðindi af bæjum í vestursveitun-
um, hvort þeir væru búnir að slá,
ná einhveiju inn eða ættu flatt. Ég
varð því í hvert skipti að líta í kring-
um mig á leiðinni austur og leggja
á minnið hin ýmsu atriði því Gunnar
var fróðleiksfús og þetta gerði hann
af samheldni og umhyggju með sín-
um jafningjum hvar sem var á land-
inu. •
í þá daga þurfti hagsýni sem aldr-
ei fyrr að reka stórt heimili og leggja
fyrir til að byggja upp bú og bú-
stofn. Þá var hver spýta nýtt og
hver nagli margnotaður, réttur og
negldur aftur og aftur svo lengi sem
þörf var. Enda byggðu þeir feðgar
upp bæjarhúsin á Litla Hofi og þar
stendur nú fallegasti sveitabær
landsins. Og snilldin var sú að þeir
byggðu yfir gömlu baðstofuna sem
enn stendur og hýsti í eina tíð allt
heimilsfólkið. Eitt sinn átti Bjami
maður Jórunnar, sem þá var á síld,
væntanlegt frí og Jórunn var í Öræf-
unum með drengina þeirra. Engin
eru hafnarskilyrðin á berri fjörunni
en Bjami dó ekki ráðalaus, lét sigla
upp að flömnni, kastaði sér til sunds
af bátnum með kaðal um sig og dró
sjópokann sinn að landi á eftir sér.
Hann gekk þaðan heim og við fórum
síðar og náðum í pokann út á íjöru.
Þetta var og er afrek og sýndi að
þar fór maður að skapi Gunnars, en
það sem meira var, kaðallinn sem
Bjami hafði haft um sig var úr „níl-
oni“, splúnkunýtt óslítanlegt efni
sem aldrei fúnar og þar að auki bleikt
á litinn. Þessi kaðall var sko ekki
aldeilis ónýtur í búið. Enda gaf Bjami
Gunnari umsvifalaust kaðalinn og
mér er minnisstætt eitt sinn þegar
við kolfestum Fergusoninn úti í veitu.
Hampkaðlamir gömlu dugðu ekki til
að ná honum upp þrátt fyrir Búnað-
arfélags Masseyinn og Kotvélina.
Allt slitnaði en var reynt til þrautar.
Þá féllust Gunnari ekki hendur: „Óli,
stökktu og náðu í níloninn" og ég
sendur eftir sparibandinu. Það dugði
og vélin náðist upp. Gunnar var ekki
að ofreyna græjumar væri hægt að
komast af án þeirra. Gott að eiga
eitt tromp á hendi.
Þrátt fyrir einkaherbergi í Skjól-
unum, rafmagnsjámbrautarlest og
glansdót í Reykjavík var hvergi betra
að leika sér en í Öræfunum. Það var
sem bamið í manni endurfæddist.
Baðstofan, rokkamir hjá Jórunni og
Gróu, leggir og völur, úttálgaðir tré-
bílar og rekaspýtur voru allsendis
fullnægjandi í sveitinni. Þama var
mannlífíð og þama var jarðarmiðjan.
Úlfar Jacobssen og Guðmundur Jón-
asson stunduðu páskaferðir á þessum
tíma og hvert annað stefndu þeir á
hveiju ári en að Litla Hofi. Þangað
sóttu þeir og þeirra fjölmörgu ferða-
félagar. Jöklamir og sandamir vom
viðbótarævintýri fyrir ferðalangana,
Gunnar og Sigrún voru Iandshöfðin-
gjamir og vinimir sem allir þráðu
að sjá. Ár eftir ár kom sama fókið
og skapaði sama fjörið. Margoft
sögðu þau mér, Gunnar og Sigrún,
að fólkið var ekki fyrr farið en þau
færu að hlakka til næstu páska. Ég
veit að Gunnar vill að það komi fram
að þetta vom auðfúsugestir og þeir
Qölmörgfu sem undu svo glaðir á
Hofi og áttu vinarstundir á Litla
Hofi hjá þeim hjónum em alltaf vel-
komnir þangað aftur. Ekkert væri
betra fyrir Sigrúnu, sem nú sér á
eftir besta vini sínum, eiginmanni
og lífsfömnaut, en að fá að heyra í
þessu fólki aftur, hvað á daga þess
hefur drifið og rifja upp ærslafullar
páskahelgar.
Gunnar bjó alla sína tíð á torfunni
Á Hofi, bræður hans „heima á bæ“,
systur hans uppi í baðstofunni og
vinir hans, Bjami í Kotinu og Kalli
í Lækjarhúsum. Ingimundur á
Hnappavöllum var og mikill vinur
Gunnars og brölluðu þeir margt um
dagana. Fá þeir nú að njóta sam-
vista því Ingimundur er farinn yfir
móðuna miklu fyrir nokkmm ámm.
í sveitinni leið líf hans, að yrkja jörð-
ina, ala upp nýta þjóðfélagsþegna
og rækta vináttubönd þeirra fjöl-
mörgu sem leið hafa átt um hlaðið
á Litla Hofi. Þaðan hefur enginN
farið ósnortinn af rammíslenskri
gestrisni, lífsgleði þeirra hjóna og
vinarþeli. Að fá allt þetta frá einu
heimili markar spor fyrir lífstíð litlu
bami sem var falin umsjón vanda-
lausum. Ráðleggingar til unglingsins
sem átti svo mörgum spumingum
ósvarað, nýtrúlofuðum unga mannin-
um sem svo hugfanginn lagði land
undir fót, ekki aðeins til að sýna
ástinni sinni æskustöðvar sínar og
bestu vini; heldur til að fá blessun
þeirra fyrir ráðahaginum, ferðalang-
inum sem þeystist út um allar trissur
en á sér athvarf í rónni og jafnvæg-
inu í Öræfunum.
Hannes póstur var okkar Gunnars
sameiginlega hetja. Landpósturinn
sem lagði Skeiðará að fótum sér
GUNNAR
ÞORS TEINSSON
þegar honum sýndist svo. Hann reið
um sveitir og færði fréttir og póst.
Gunnar var í æsku látinn sitja fyrir
Hannesi inn við Skriðu og færa póst-
inn heim að Hofi. Margar sögur
kunni hann af þessum afreksmanni.
1935 lagði Gunnar sjálfur land undir
fót, fór í sína fyrstu ferð til Reykja-
víkur ríðandi með félögum sínum
tveimur. Þetta var fjögurra daga
ferðalag suður og ekki tekið út með
sældinni að komast til Reykjavíkur
í þá daga. Sjálfur átti ég því láni að
fagna að ríða austur frá Álftanesi
og sú sjón sem við mér blasti þegar
Hof birtist mér þegar ég var kominn
austur hjá Kýlabotnum og snyrtileg
bæjarþyrpingin kom í Ijós er greypt
sem ein af stóru stundunum í lífi
mínu. Gleðin sem gagntók mig, með
nálægðina við sveitina mína, Gunnar
félaga minn, söguslóðir Hannesar,
næst ekki að festa á blað. Gunnar
átti í mér hvert bein og alla tíð frá
því ég bjó hjá Litla Hofs hjónunum
í þau átta sem ég var þar sumarmað-
ur hef ég hugsað til þeirra nánast á
hveijum degi. Þau voru alltaf bros-
andi, spyijandi og hvetjandi.
Við erum núna að sjá á eftir enn
einum fulltrúa íslenskrar bænda-
menningar eins og hún gerðist best.
Hann byggði sín hús sjálfur, smíðaði
sínar skeifur í smiðjunni heima,
ræktaði sinn garð og markaði djúp
spor hvar sem hann var og hjá hveij-
um sem sótti hann heim. Öræfingar
hafa misst einn sinn besta son, en
sem betur fer þá standa enn margir
eftir og næstu kynslóðir eru engir
eftirbátar. Hafið léttleika og gest-
risni Gunnars sem ykkar fyrirmynd
og þá mun minningin um hann hald-
ast á lofti.
Elsku Sigrún mín, Halla, Bryndís
og Siguijón, gleðin yfir góðum minn-
ingum verður sorginni yfirsterkari.
Vinir ykkar hugsa til ykkar með hlýju
og söknuði við fráfall ættarhöfðingj-
ans og gleðigjafans Gunnars og við
biðjum guð að styrkja ykkur á þess-
ari skilnaðarstundu.
Bestu þakkir Gunnar minn fyrir
að fá að vera vinur þinn.
Ólafur B. Schram.
Nú er Gunnar minn farinn.
Ég man ekki eftir óvensluðum
manni, sem ég sjaldan hitti, en þótti
jafn vænt um. Fátækleg orð eiga
ekkert skylt við það, sem ég vildi
hafa að eftirmælum um þennan öð-
ling.
Oræfasveitin er fyrir mér tilkomu-
mesta byggð á íslandi. Ég naut þess
að þekkja Hálfdán á Kvískeijum og
var það upphaf að árlegum ferðum
mínum í þetta fallega hérað. Kynni
okkar Gunnars tengdust haustveiði-
ferðum í sveitina hans. í fyrstu túr-
unum lágum við veiðifélagamir í
tjaldi. Um þetta leyti árs gátu komið
kaldar nætur, sem við græningjamir
vomm illa undir búnir.
Einn frostmorgun þegar við bámm
ekki lengur af okkur í tjaldinu vegna
kulda skriðum við í skurðinn á Hofi
að sitja fyrir „þeirri gráu“ þegar hún
kæmi í beit. Eitthvað var innflugið
tregt þannig að við náðum aldrei úr
okkur hrollinum, enda herti veðrið
frekar en hitt. Við siluðumst því
heim í tjald að hita okkur vatn. Þar
sem við biðum eftir suðunni heyrðum
við mannamál fyrir utan og stuttu
síðar komu tvær hendur undir tjald-
skörina, önnur nett og kvenleg og
hélt á þremur safaríkum gulrófum
en hin hélt um flatan pela með krist-
altæmm vökva. Þetta vom fyrstu
kynni mín af hjónunum á Litla-Hofi,
Gunnari og Sigrúnu. Ég held að mér
hafi aldrei hitnað jafn skyndilega og
þá stuttu stund sem þau stóðu við
hjá okkur og ennþá fer um mig ylur
þegar ég rifja upp atburðinn. Eftir
þetta létum við félagamir aldrei hjá
líða að koma við á Litla-Hofí.
Gunnar var höfðingi heim að
sækja og hafði yndi af félagsskap
og þau hjónin bæði. í fyrstu heim-
sókninni vomm við beðnir að skrifa
í gestabók þeirra. Þá furðaði okkur
hve margir gestir höfðu ritað í hana,
sér í lagi með það í huga hve sveitin
var all einangmð. Yfír varasamar
ár að fara, bæði úr austri og vestri,
og engar brýr. Komumst við að því
að eftir að Guðmundur Jónsson hóf
ferðir í Öræfasveit á rútubifreið var
alltaf stoppað á Litla Hofi og þegnar
veitingar. Á mannamótum var borð
þeirra hjóna alltaf auðfundið, þar var