Morgunblaðið - 21.02.1995, Blaðsíða 2

2 ÞRIÐJUDAGUR 21. FEBRÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
T
FRETTIR
Tafir á undirbúningi erlendrar fjármögnunar Hvalfjarðargangá
Búist við tilboði á næstu vikum
Morgunblaðið/Júlíus
Björgunarsveitarmaður
við þann stað í flóðinu
þar sem Norðmaðurinn
fannst.
Fyrsta
mannskæða
snjóflóðið í
Bláfjöllum
SNJÓFLÓÐIÐ sem varð Norð-
manninum Snorre Sanner að
bana í Draumadalsgili í Bláíjöll-
um á sunnudag féll um það bil
1 kílómetra utan hins eiginlega
skíðasvæðis. Ekki er vitað til að
maður hafi áður farist í snjóflóði
í Bláíjöllum, að sögn Þorsteins
Hjaltasonar fólkvangsvarðar.
Þorsteinn Hjaltason sagði að
á skíðasvæðinu væri aðeins um
einn stað að ræða þar sem vitað
væri um að snjóflóð féllu. Það
væri ofan við svonefnda Sól-
skinsbrekku senr slíkt gerðist við
ákveðin veðurskilyrði. Menn
væru mjög vel á varðbergi gagn-
vart slíku og þau flóð féllu nær
eingöngu þegar veður væri með
þeim hætti að fólk væri ekki á
ferli.
Þorsteinn fór á vettvang eftir
flóðið og sagðist hafa metið að-
stæður svo að um algjört slys
hefði verið að ræða og enginn
annar en sérfræðingur í snjóflóð-
um hefði getað áttað sig á að
þarna kynni að vera hætta.
Sanner og félagi hans voru
að leita sér að leið niður á slétt-
una. í gilinu komu þeir niður á
harðbarinn foksnjó sem var mjög
þéttur í sér og gat Þorsteinn sér
þess til að flóðið hefði ef til vill
hlaupið undan skíði annars
mannanna en slíkt geti gerst
þegar skíði sé þiykkt niður I
krappri beygju.
■ Lést í snjóflóði/33
UNDIRBÚNINGUR að erlendri
fjármögnun Hvalfjarðarganga hef-
ur dregist töluvert og hafa viðræð-
ur við verktaka, sem gerðu tilboð
í gangagerðina, legið niðri vegna
þess. Nú er búist við formlegu til-
boði I fjármögnunina frá banda-
ríska tryggingafélaginu Prudential
á næstu vikum.
Ríkisstjórnin lagði í gær fram
þingsályktunartillögu á Alþingi um
að samgönguráðherra og fjármála-
ráðherra verði heimilt að skrifa
undir nýjan samning við Spöl hf.
um Hvalfjarðargöngin, en talið er
nauðsynlegt að breyta gildandi
samningi nokkuð til að fullnægja
kröfum væntanlegra lánveitenda.
Breytingamar miðast fyrst og
fremst að því að tryggja betur rétt
væntanlegra lántakenda í eignum
Spalar. Spölur er hlutafélag sem
stofnað var til að annast gerð gang-
anna undir Hvalfjörð.
Sífelldar frestanir
í greinargerð með ályktunartil-
lögunni kemur fram, að undirbún-
ingur að erlendri fjármögnun
verksins hefur gengið hægar en
áætlað var. í nóvember 1993 gerði
Spölur hf. samning við Union Bank
of Switzerland um að bankinn yrði
leiðandi varðandi erlenda fjár-
mögnun og var áætlað að rammi
íj'ármögnunarinnar lægi fyrir í
mars 1994.
Sífelldar frestanir ‘ voru á að
Spölur fengi formlegt tilboð frá
svissneska bankanum og var þá
athugað með aðra aðila. Banda-
ríska tryggingafélagið Prudential
sýndi verkefninu mikinn áhuga og
í júlí á síðasta ári komu fulltrúar
fyrirtækisins til landsins til við-
ræðna. í september lagði fyrirtæk-
ið fram fyrstu drög að erlendri fjár-
mögnun og helstu skilmálum, en
þar er gert ráð fyrir láni í 23 ár
og að Prudential standi eitt að fjár-
mögnuninni.
í kjölfarið var ákveðið að láta
svissneska bankann hætta frekari
vinnu við verkefnið en snúa sér að
Prudential. Aflað var ijölmargra
upplýsinga fyrir fyrirtækið en þar
sem upplýsingar erlendra umferð-
arráðgjafa vegna hliðstæðra fram-
kvæmda í Noregi reyndust ófull-
nægjandi ákvað bandaríska fyrir-
tækið að óska eftir viðhorfskönnun
vegfarenda um Hvalfjörð.
Þar sem sá verkferill allur, frá
undirbúningi til lokaskýrslu, tók
mun lengri tíma en áætlað var, fór
vinna Prudential við þetta verkefni
talsvert út af sporinu vegna ann-
arra verkefna. Hún er nú komin á
fullt skrið aftur og niðurstöður eiga
að liggja fyrir á næstu vikum.
Beðið eftir fjármögnun
Tilboð í gerð ganganna voru
opnuð í lok ágúst 1994 og var
ákveðið í október að ganga til við-
ræðna við fyrirtækin Skánskaj
Phil & Sön og ístak. Ráðgjafar og
fulltrúar Spalar hf. áttu fUndi með
verktakahópnum og viðskipta-
banka þeirra í nóvember en frekari
fundahöld bíða þar til Spölur hefur
fengið formlegt tilboð í erlenda
fjánnögnun.
í greinargerð með þingsályktun-j
artillögunni kemur fram að innan
mánaðar frá því að formlegt viðun-
andi tilboð í erlenda fjármögnun
verkefnisins berst, ætti megin-
rammi væntanlegra samninga að
liggja fyrir. Þó megi gera ráð fyrir
a.m.k. 5-6 vikum til viðbótar til
að ná öllum endum saman svd
hægt verði að undirrita formlegá
samninga allra aðila.
Morgunblaðið/Frlmann Ólafsson
Skólakrakkar í loðnufrystingu
SKÓLAKRAKKARNIR í
Grindavík silja ekki aðgerða-
lausir í verkfalli kennara því
nú er byijað að frysta loðnu af
fullum krafti. Þeir leysa fasta-
fólkið af þegar dagvinnu lýkur
og vinna fram á nótt. Bragi
Viðarsson er hér að vinna í
Fiskanesi og á að sjá um að
rétt sé vigtað í pakkana.
Loðnukvóti verð-
ur ekki aukinn
VEGNA óvissu um nákvæmni mæl-
inga Hafrannsóknastofnunarinnar á
loðnugöngum austanlands í janúar
og febrúar, þykir ekki ástæða til
endurskoða upphaflega ákvörðun um
950 þúsund tonna heildarveiði á
loðnuvertíðinni 1994-95 að svo
stöddu.
Mælingarnar voru gerðar á rann-
sóknarskipunum Arna Friðrikssyni
og Bjama Sæmundssyni, annars veg-
ar 2. til 25. janúar og hins vegar frá
11. til 16. febrúar. Aðstæður voru
erfíðar í báðum tilvikum, einkum
vegna veðurs en einnig var loðnan
sums staðar svo dreifð í janúar að
erfitt gat verið að ákvarða ytri mörk
útbreiðslusvæðisins.
Alls mældust um 876 þúsund tonn
af hrygningarloðnu austan- og suð-
austanlands miðað við miðjan febr-
úar 1995. Það svarar til 475 þúsund
tonna afla frá því mælingu lauk,
miðað við að 400 þúsund tonn verði
eftir og hrygni í vor. Þegar hafði
verið landað um 40 þúsund tonum á
vetrarvertíðinni og yrði þá aflamark
á vetrarvertíðinni allri 515 þúsund
tonn.
Samkvæmt þeim upplýsingum
sem liggja fyrir, veiddust um 320
þúsund tonn á sumar- og haustver-
tíðinni 1994 og er þá afli Færeyinga
og Grænlendinga meðtalinn. í upp-
hafí vertíðar var aflamark sett við
950 þúsund tonn en gert var ráð
fyrir að endurskoða það eftir mæl-
ingar á stærð veiðistofnsins sl. haust
eða nú í vetur. Enn vantar því rúm
100 þúsund tonn til þess að mæld
stofnstærð svari til þess aflamarks.
sem sett var í upphafí vertíðar.
Fékk spark
í andlitið
TÆPLEGA tvítug stúlka hefur
viðurkennt að hafa sparkað í and-
lit 29 ára manns á Ingólfstorgi
aðfaranótt sunnudags.
Lögreglu var tilkynnt um slas-
aðan mann á torginu um kl.
hálffjögur. Maðurinn hafði mikla
áverka í andliti og var hann flutt-
ur á slysadeild. Hann fékk að
fara heim eftir að gert hafði ver-
ið að sárum hans.
Að sögn lögreglu hafði komið
til átaka á milli mannsins og ann-
arra ungmenna og hafði stúlkan
sparkað nokkrum sinnum í andlit
hans þar sem hann lá í götunni.
Samkeppnisráð vill fjárhagslegan aðskilnað milli einkaréttarþjónustu P&S og annarrar þjónustu
Ráðherra telur afnám
einkaréttar athugandi
SAMKEPPNISRÁÐ mælir fyrir um
fjárhagslegan aðskilnað milli þeirr-
ar póstþjónustu Póst- og símamála-
stofnunar, sem háð er einkarétti
samkvæmt póstlögum, og annarrar
póstþjónustu, sem stofnunin innir
af hendi. Skal þess gætt að póst-
þjónusta sem er háð einkarétti
greiði ekki niður kostnað við aðra
póstþjónustu. Fjárhagslegur að-
skilnaður skal fara fram eigi síðar
en 1. janúar 1996.
Blaðburðargjöld endurmetin
Halldór Blöndal samgönguráð-
herra segir úrskurð Samkeppnis-
ráðs koma sér mjög á óvart en
óhjákvæmilegt sé að draga ályktan-
ir af niðurstöðunni.
„Póstþjónustunni er m.a. gert
með þessum úrskurði að skilja á
milli rekstrar sem lýtur að því að
bera út lokuð bréf og annars rekstr-
ar. Samkvæmt því þarf að halda
því aðskildu ef bréfberi fer annars
vegar með póstkort og hins vegar
með lokað bréf, sem er auðvitað
ekki framkvæmanlegt og í raun
fáránlegt. Þar hlýtur því að koma
til alvarlegrar athugunar að fella
einkaréttinn niður og jafnframt að
skilgreina nákvæmlega í lögum,
hvaða skilyrði dreifíngarfyrirtæki
þarf að uppfylla sem auglýsir að
það taki að sér póstþjónustu. Það
er ekki aðeins vegna sendandans,
móttakandinn á líka mikið undir
því að sendingar komist hratt og
öiygglega til skila,“ segir Halldór.
„Ég hef falið P&S að gera athugun
á póstreglum í öðrum löndum, og
við vjljum vitaskuld vinna í sama
anda og þar tíðkast."
Ráðherra minnir á að P&S sé
skylt að taka við bréfi eða böggli
frá hveijum sem er og jafnmikíð
kosti að senda bréf upp á Hóisljöll
og niður á Alþingi. Þetta jafnaðar-
gjald tíðkist einnig í öðrum löndum
Vestur-Evrópu. Burðargjöldum á
prentmáli hafí verið haldið lágum
til að prentfrelsið takmarkaðist ekki
af háum sendingargjöldum. Á hinn
bóginn sé eðlilegt að aðskilja
bögglapóstinn rekstrarlega og einn-
ig að taka til endurmats, hvort það
samrýmist nútímaviðskiptaháttum
að greiða niður blaðburðargjöld.
Það hafí verið gert til þess að koma
til móts við líknar- og íþróttafélög
og halda kostnaði við dreifíngu
dagblaða í dreifbýli niður.
Úrskurður Samkeppnisráðs er til
kominn vegna erindis dreifingarfyr-
irtækisins Póstdreifíngar hf., er
hvggst starfa að dreifíngu sem ekki
brýtur í bága við einkarétt P&S.
í ákvörðun Samkeppnisráðs
kemur fram að ráðið telji fjárhags-
legan aðskilnað þess hluta póstþjón-
ustu sem nýtur einkaréttar og þess
sem nýtur hans ekki, forsendu þess
að koma megi á virkri samkeppni
í póstþjónustu. Að mati ráðsins er
þörf á nánari skilgreiningu á einka-
rétti P&S samkvæmt póstlögum frá
1986 til þess að unnt sé að koma
við fjárhagslegum aðskilnaði.
Skilgreining á einkarétti óskýr
í áliti ráðsins er ráðherra sam-
göngumála bent á það markmið í
póstmálum á sameiginlegum mark-
aði ESB að sérhver þáttur póstþjón-
ustunnar beri þau gjöld sem honum
tengist. Til að svo megi verða þurfí
að skilgreina einstaka þjónustu-
þætti póstsins með tilliti til kostnað-
ar. Skilgreining í gildandi póstlög-
um á einkarétti P&S til póstþjón-
ustu sé óskýr með hliðsjón af mark-
miðum samkeppnislaga, m.a. að þvi
leyti að réttarstaða einkafyrirtækja
sem hyggja á póstþjónustu sé óljós
og geti takmarkað aðgang keppi-
nauta að markaðinum, umfram það
sem einkaréttarákvæðinu sé ætlað
að gera.
Ráðið vekur einnig’athygli ráð-
herra á þróun mála í Evrópu sem
felist í að verið sé að draga úr einka-
rétti póstyfirvalda til póstdreifing-
ar, eða afnema hann með öllu.
Bókhaldi verði skipt
í niðurstöðum ráðsins kemur
fram að ríkisskattstjóri hafí mælU,
svo fyrir að greiddur skuli virðis-
aukaskattur af allri póstþjónustu
annarri en þeirri sem háð er einka-
rétti. Gildi það bæði um póstþjón-
ustu P&S og annarra sem annars
póstþjónustu. Til að unnt sé að fara
að fyrirmælum ríkisskattstjóra
þurfí P&S að aðgreina bókhald
þessara þátta. Verði einkafyrir-
tækjum gert að greiða virðisauka-
skatt vegna þjónustu sinnar en P&S
undanþegin skattskyldu af sams-
konar þjónustu, yrði um samkeppn-
islega mismunun að ræða sem stríði
gegn markmiðum samkeppnislaga.
I gögnum málsins komi fram að
ekki fari á milli mála að burðar-
gjald fyrir innrituð bréf og tímarit
sé niðurgreitt af annarri þjónustu/.
Slík víxlniðurgreiðsla á milli þjón-j
ustuþátta póstdreifíngar gangi*
gegn meginstefnu í póstmálum'
Evrópu, þar sem stefnt sé að því;
að þjónustan sé innt af hendi á þvíj
verði sem hún kostar. Niðurgreiðsl-*
an eigi að koma fram með beinum
hætti með fjárveitingu ríkisvalds.