Morgunblaðið - 28.02.1995, Qupperneq 21

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 28. FEBRÚAR 1995 21
LISTIR
Multi-Media
TðNUST
Borgarlcikhúsið
MYRKIR MÚSÍKDAGAR
Myrkir músíkdagar: Verk eftir
Steinunni Vasulka, Kjartan Ólafs-
son, Kojiro Umezaki, Magnús
Blöndal Jóhannsson og Hilmar
Þórðarson. Miðvikudaginn 23.
febrúar.
„FJÖLMIÐLAR" ættu með
réttu að ná yfir multi-media grein-
ina, en það orð er víst þegar upp-
tekið. Þó mætti kannski notast við
orð eins og ‘fjöltækjalist’, þangað
til rétta orðið er fundið. Á tónleik- ,
unum á miðvikudagskvöldið var
náði hugtakið yfir rafeindatónverk
í samvinnu við myndbandsmiðil-
inn, nema hvað verk Japanans
Umezakis var fyrir „live“ shaku-
hachi og víxlverkandi tölvuvinnslu.
Tónlist tuttugustu aldar hefur
kvíslazt í margar sérgreinar, og
má deila um, hvort sumar þeirra
séu ekki það langt komnar frá
upphaflegu listgreininni að hægt
sé að tala um nýjar greinar, í sum-
um tilvikum nær vísindarannsókn-
um (að slepptum hreinum uppá-
komum og leikaraskap) en „list“
í viðteknum skilningi. Á sama tíma
gerist hins vegar í vaxandi mæli,
að mörkin milli deilda dofna niður
fyrir hið greinanlega, auk þess
sem sami höfundur getur stundum
ýmist sett upp slaufu eða farið í
hvíta sloppinn í yfirfærðri merk-
ingu, þ.e. skrifað í einu tilviki fyr-
ir „gamaldags" hljóðfæri, í öðru
hannað algóritma (með einföldu
i-i) í tónsmíðaforrit fyrir tölvur.
Þeir vilja deilast víða, Ingjaldsó-
magarnir, og gilti það um flesta
höfunda kvöldsins.
Þegar tilraunir eru í forgrunni
(að maður segi ekki tilraunanna
vegna), beinist athyglin gjarnan
að „konseptinu", hugsuninni að
baki verksins og hvernig höfundur
hrinti henni í framkvæmd, eins og
glöggt má sjá af lengd verklýsinga
í tónleikaskrám. Útkomunni hætt-
ir til að skipta minna máli, og
þarfir hlustandans geta síðan
mætt afgangi. En fráleitt væri að
vilja tilraunastarfsemi feiga; hún
verður að fá sitt breik, og jafnfrá-
leitt væri líka að ætlazt til að hún
skili alltáf fimm-eimaðri fullkomn-
un. Þar að auki getur sjálf aðferð-
arfræðin kringum tól og tæki ver-
ið beinlínis heillandi umræðuefni,
einnig fyrir minna innvígða. En
hvað skili sér sem „list“, hlýtur
tíminn einn að skera úr um.
Af fyrrgreindu má gruna, að
undirritaður telur sig meðal ytri
koppa í þessu sérhæfða búri raf-
einda og fjöltækni. Áheyrendur og
-horfendur umrætt miðvikudags-
kvöld virtust enda margir hverjir
brenndir marki sértrúarsafnaðar,
og lá það í hlutarins eðli, en tölu-
vert hlýtur samt að hafa slæðzt
inn af forvitnum sakleysingjum,
því bekkir Litla sviðsins vor þétt
setnir, og örlaði jafnvel á eftir-
væntingu.
Samband myndar og hljóðs virt-
ist ganga bezt upp í fyrsta verk-
inu, Leiftrarrúnir. Myndhliðin var
tekin í málmsteypusmiðju og sýndi
nærmyndir af ýmsum málmáhöld-
um í vinnslu. Hljóðhliðin var unnin
úr slaghljóðum. Sem sagt mjög
„lýjandi“ verk, en á sinn hátt póe-
tískt.
Eftir Kjartan Ólafsson var eina
myndlausa tónverk kvöldsins,
Summary. Three Worlds Accord-
ing to One (frumfl.) samsett úr
margvíslegum bútum úr fyrri
hljómsveitar- og kammerverkum
höfundarins auk strófna úr stijúpa
Sigrúnar Hjálmtýsdóttur, unnið
með blandaðri raftækni, tónsmíða-
forriti Kjartans CALMUS (auk
annarra hljóðhönnunarforrita) í
Helsinki í fyrra og dreift hringóma
um átta hljóðrásir. Verkið var
framan af ógnvekjandi aggressíft
og stundum beinlínis óþægilegt
áheyrnar, þegar tröllaukin málmf-
lykki virtust hvaðanæva ætla að
hrynja yfir hlustendur. Engu að
síður var ómheimur Kjartans í
heild allfjölbreyttur og fjaraði út
með kosmískum hafmeyjasöng
sem stappaði háskalega nærri því
að vera fallegur.
Kojiro Umezaki blés á hina
fornu japönsku bambuslangflautu
shakuhachi í verki eftir sjálfan sig
frá í fyrra, Gestures, Tactile and
Tethered. Flautan var snúruð við
magnara og hljóðvinnslutæki, er
minntu sum á segulbandalykkjur
í árdaga rafeindatónlistar og
stjórnuðust af hreyfingum og/eða
blæstri. Skemmtileg hugmynd að
tengja þannig fortíð og nútíð, en
skelfing náði maðurinn litlum tóni
miðað við allt lofthvissið.
Eftir öldung rafrænnar farmúr-
stefnu á íslandi, Magnús Blöndal
Jóhannsson, var endurflutt Sam-
stirni (1961) fyrir segulband, í
þetta sinn með abstraktri vídeó-
mynd sem fyrir undirrituðum rifj-
aði upp heilaþvottaratriðið úr kvik-
myndinni The Ipcress File. Verkið
er eitt elzta raftónverk lands-
manna og hefur farið víða um
heim. í samanburði við möguleik-
ana í dag er hljómheimur þess
eins nakinn og hrár og vera má,
en samt (ekki sízt að viðbættum
deplagangi vídeótjaldanna) gætt
skemmtilega fráhrindandi hrolli,
er minnir á gamlan geðtrylli eftir
Hitchcock.
Ferð Hilmars Þórðarsonar var
síðast; samið fyrir japanskan bal-
letthóp, er sýndi listir sínar uppi
á tveim myndbandsskjám í ultra
slow motion. Tilvalin afvötnun fyr-
ir tölvuleikjafíkla hér á öld hrað-
ans. Tónlistin notaðist mjög við
klinghljóð úr ýmiss konar klukkum
og bjöllum, en skildi sáralítið eftir
hjá undirrituðum, enda skammtur
kvöldsins orðinn ærinn fyrir aðra
en þá alhörðustu.
Ríkarður Ö. Pálsson
Flutningsmiðlun
Með öflugu neti eigin skrifstofa og umboðsmanna heima og erlendis býður Eimskip
faglega ráðgjöf við að finna hagkvæmasta flutningsmátann frá sendanda til endan-
legs móttakanda.
Eimskip rekur 14 skrifstofur í 10 löndum í Evrópu og Norður - Ameríku og á jafn-
framt eignaraðild að sérhæfðum flutningsmiðlunarfyrirtækjum. í samvinnu við þessi
fyrirtæki og skrifstofur Eimskips erlendis getur innflutningsdeild í Reykjavík aflað
hagstæðra samninga um forflutninga á vörum frá öllum heimshornum.
„Vanti þig ráðgjöf og vandaða
flutningsmiðlunarþjónustu skaltu
hafa samband við Eimskip."
>7

Sveinn Kr. Pétursson,
forstöðumaður
innflutningsdeildar
Eimskiþ býður viðskiptavinúm upp á heildarlausnir í flutninga-
þjónustu, inn- og útflutning, vöruhúsaþjónustu, innanlands-
flutninga, framhaldsflutninga og forflutninga erlendis.
EIMSKIP
Sími 569 72 40 • Fax 569 71 97
Netfang: mottaka@eimskip.is
sérstakar morgunferöir
kl. 7:35 og 8:35
vinnu na
ítii.'j'i
iv/