Morgunblaðið - 05.03.1995, Blaðsíða 8

8 SUNNUDAGUR 5. MARZ 1995
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Þú værir ekki að svíkja þjóðina, þú værir að svíka Krislján, Nonni minn, það er hann senrá kvótann.
Ráðstefna um aðgerðir atvinnulífsins í umhverfismálum
Þróun atvinnulífs sem
stenst til frambúðar
UMHVERFISRÁÐUNEYTIÐ
gengst fyrir ráðstefnu undir yfír-
skriftinni Hvað er atvinnulífið að
gera í umhverfísmálum? 7. mars nk.
í samvinnu við nokkur fyrirtæki sem
hafa sýnt frumkvæði á þessu sviði.
Fyrirtækin eru íslandsbanki, Sól,
OLÍS og Skeljungur. Tilgangur ráð-
stefnunnar er að fræða stjórnendur
fyrirtækja og aðra áhugamenn um
það hvemig best sé að leggja grann
að þróun atvinnulífs sem stenst til
framtíðar, bæta nýtingu hráefna,
lágmarka förgunarkostnað, endur-
nýta umbúðir og stuðla að góðri sam-
búð við almenning og umhverfið.
Meðal ræðumanna á verður Laur-
ens J. Brinkhorst sem var æðsti yfír-
maður umhverfísmála framkvæmda-
stjómar ESB 1987-1994. Hann á
nú sæti á Evrópuþinginu.
Heildarstefna í mótun hjá Sól
Páll Kr. Pálsson, forstjóri Sólar
hf., segir að mikil vakning hafí und-
anfarið verið meðal stjórnenda ís-
lenskra fyrirtækja um að bæta þann
þátt í rekstrinum sem lýtur að um-
hverfismálum. Hjá Sól hf. sé komið
í gang verkefni sem lýtur að því að
safna inn til endumýtingar umbúðum
utan af framleiðsluvöram, aðallega
pappaöskjum og brúsum. Þá sé allur
úrgangur hjá flokkaður og sendur
þannig til endurvinnslu.
„Við eram að undirbúa heildar-
stefnu í umhverfismálum gagnvart
starfsmönnum okkar og viðskipta-
vinum þar sem við reynum að vera
eins umhverfísvænir og okkur er
kleift. Við höfum síðan verið með
ýmsar vangaveltur um að draga úr
notkun hreinsi- og þvottaefna eins
og hægt er og nota þá eingöngu
umhverfísvæn hreinsiefni. Við viljum
því reyna eftir fremsta megni að
taka upp markvissa starfsemi í öllu
því sem lýtur að umhverfísmálum
hjá okkur,“ sagði Páll.
Umhverfisfélag íslandsbanka
Hjá íslandsbanka er starfandi
Umhverfisfélag íslandsbanka, sem
að sögn Geirs Þórðarsononar, for-
manns félagsins, vinnur að ýmsum
fræðslumálum, bæði meðal starfs-
manna og viðskiptavina bankans.
„Við höfum gefíð út sérstakan
fræðslubækling í þessu skyni sem
liggur frammi í okkar útibúum. Við
gerum ýmislegt til að virkja okkar
félagsmenn til starfa i umhverfismál-
um. Einu sinni á ári gróðursetjum
við 20 þúsund tijáplöntur á fjórtán
stöðum á landinu.
Við vinnum einnig mikið með sam-
tökum á sviði umhverfismála og tók-
um þátt í verkefnum til að stöðva
sandfok við Dimmuborgir í samstarfí
við Landgræðsluna. 1991 gáfum við
Skógræktarfélagi íslands 90 þús.
tijáplöntur og um 20 þús. tijáplöntur
á hveiju ári síðan,“ sagði Geir.
Umhverfisfélag íslandsbanka var
stofnað í mars 1993 og er dótturfé-
lag starfsmannafélags bankans. Geir
segir félagið nokkurs konar fram-
kvæmdaaðili fyrir bankann. „Bank-
inn fjármagnar það sem gert er sem
er fjárstuðningur við hin ýmsu um-
hverfissamtök. En við leggjum til
sjálfboðavinnu á móti,“ segir Geir.
Innan bankans er einnig öflugt
umhverfísstarf í gangi og allur papp-
ír sem þar er notaður fer í endur-
vinnslu. Keyptar era vistvænar
rekstrarvörar, eins og kaffípokar,
salemispappír og ræstingavörar.
Veralegt átak var einnig gert til að
draga úr pappírsnotkun innan bank-
ans. Yfír 80% af pappír sem notaður
er í bankanum er vistvænn.
Viltu vera
vinur?
Kynningarfundur fyrir verðandi sjálfboða-
liða verður haldinn fimmtudaginn 9. mars
klukkan20.00 IÞverholti 15, Reykjavík.
Allir 25 ára og eldri velkomnir.
VINALINAN

Sími 616464 - Grænt numer 996464
Reykjavíkurdeild
Rauða kross íslands.
Björgun úr snjóflóðum
Gerald Kempel
► Gerald Kempel er fæddur í
Austurríki en starfar í
Miinchen í Þýskalandi. Hann
er forstjóri Ortovox-fyrirtækis-
ins sem sérhæfir sig í fram-
leiðslu björgunarbúnaðar í
fjöllum og snjó. Kempel hefur
verið á ferð um Island þar sem
hann hefur kynnt búnaðinn,
m.a. hjá björgunarsveitum og
starfsfólki skíðasvæða.
Nauðsyn að eiga
björgunarbúnað og
kunna að nota hann
MIKIÐ hefur verið
fjallað um srijóflóð
hér á landi á þess-
um vetri, enda hefur veður-
lag og snjóalög verið þannig
að þessu sinni að sjaldan
hefur hættuástand verið
meira í byggðum víða um
land.
Um þessar mundir er
staddur hér á landi Gerald
Kempel, forstjóri Ortovox-
fyrirtækisins í Múnchen, en
hann er á ferð um landið á
vegum Skátabúðarinnar í
Reykjavík. Tilgangur ferð-
arinnar er að halda fyrir-
lestra um snjóflóðahættu og
möguleika á björgun manns-
lífa úr snjóflóðum með að-
stoð sendi- og móttöku-
tækja,- sem ferðafólk í fjalla-
löndum hefur með í för.
Gerald sagði að á ári
hveiju færast á bilinu 150-350
manns í snjóflóðum í heiminum.
Enda þótt hörmungar á borð við
þær sém urðu í Súðavík fyrir
skemmstu tækju stóran toll af
mannslífum væri mannfall við slík-
ar aðstæður einungis um 10% af
heildarfjölda þeirra sem snjóflóð
tækju. Um 90% þeirra sem færast
af völdum snjóflóða væra ferðafólk.
Mestmegnis fólk í skíðaferðum eða
öðrum ferðum um snævi þakin fjöll.
Lítil snjóflóð, sem ekki litu út fyrir
að vera stórhættuleg, væra orsök
langflestra þessara mannskaða
Að sögn Geralds sýna rannsókn-
ir að mestu skiptir ef fólk lendir í
snjóflóðum að hjálp berist fljótt.
Tölur sýni að fyrstu tíu mínútumar
eftir að snjóflóð stöðvast séu lífslík-
ur þeirra sem í því lendir mestar.
Dánarlíkur á þessum fyrstu tíu
mínútum séu um 7%. Næstu 10-20
mínútumar gjörbreytist lífslíkurn-
ar þannig að um 20-30 mínútum
eftir að flóð stöðvast sé dánartala
allt að 70%
Mikið hefur á undanförnum ára-
tugum verið unnið að þróun og
framleisðlu öryggisbúnaðar til að
reyna að draga úr dauðsföllum í
snjóflóðum. Tæki þau sem Gerald
er að kynna hér, snjóflóðaýlarnir,
era fyrirferðarlitllir og þannig
gerðir að notandinn setur þá á sig
með sérstökum áföstum ólum og
ýlarnir fara í gang þegar ólamar
eru spenntar.
I þessum snjóflóðaýlum eru raf-
hlöður, sem eiga að endast í allt
að 300 klukkustundir. Í þessum
ýlum er hvort tveggja sendir og
móttakari. Þeir gefa frá sér hljóð
sem önnur sams konar tæki nema
og þannig má, ef rétt er að farið,
finna þann sem í snjóflóði lendir á
undrastuttum tíma.
Gerald segir að hugmyndin að
baki þessum snjóflóðaýl-
um sé í sjálfu sér göm-
ul, hana megi rekja allt
aftur til 1930. Um 1970
hafi nútímatæknin tekið
við og þróun hafist í átt
til þess að útbúa svo
smágerð tæki að menn gætu notað
þau án óþæginda. Fyrst hafí verið
unnið að þessu í Bandaríkjunum
og síðar hjá Austurríkismönnum
og Svisslendingum sem fyrstir hafi
orðið til að sameina verk sín á einni
bylgjulengd.
Frá því 1990 hafi verið tekin upp
sameiginleg alþjóðleg bylgjulengd
fyrir sendana og móttakarana sem
séu í þessum öryggistækjum. Nú
séu í notkun um eða yfír 200 þús-
und snjóflóðaýlar frá Ortovox, að-
allega í snjóa- og fjallalöndum
Evrópu, Bandaríkjanna og Kanada.
Gerald sagði eitt að kaupa og
eiga öryggistæki sem þetta og ann-
að að nota það. Menn keyptu sér
Annað að eiga
öryggistæki
en nota það
ekki öryggi með því að eignast
snjóflóðaýli og menn mættu ekki
álíta sig hólpna og færa í allan sjó
hver sem væri og hvernig sem að-
stæður væra ef þeir einungis hefðu
svona tæki á sér. Hið falska öryggi
væri í því fólgið að fólk héldi að
öryggistæki sem þetta kæmi í veg
fynr snjóflóð, en öðru væri nær.
í fyrsta lagi sagði hann að varúð
á ferðum yrði ævinlega grundvall-
aratriði. Hitt væri svo að ef menn
væra búnir snjóflóðaýli skipti öllu
máli að kunna að nota hann. en
það sama ætti við um þá sem yrðu
fyrir því óláni að lenda í snjóflóði
og hina sem með væru í för.
Það væri ekki flókið mál að læra
á þessi tæki, en án þess að kunna
það gerðu þau ekki gagn, ekki frek-
ar en að sá sem ekki kann að hjóla
færi af stað fyrirvaralaust og án
þess að æfa sig. Þess vegna hefðu
bæði Skátabúðin í Reykjavík, sem
sæi um að kynna þessi björgunar-
tæki hér á landi, og hjálpar- og
björgunarsveitir, sem hefðu þessi
tæki í búnaði sínum, námskeið í
notkun þeirra, sem almenningi
gæfíst kostur á að sækja.
Um það að skylda fjallafara og
skíðaferðamenn til að bera öryggis-
búnað á borð við snjóflóðaýli sagði
Gerald að erfítt væri að setja slíkar
reglur nema þær giltu á ákveðnum
_________ svæðum eða við ákveðin
tilfelli. Til dæmis væri
það svo í Austurríki og
Sviss víða að þegar farn-
ar væra skipulegar hóp-
ferðir um snjó og íjöll
bæri fararstjóram
skylda til að sjá til þess að snjó-
flóðaýlar væra með í för. En mestu
skipti að sjálfsvitund ferðalang-
anna gerði það að sjálfsögðu ör-
yggisatriði í ferðum að hafa þennan
öryggisbúnað með.
Gerald sagði fyrirtæki sitt hafa
hafið framleiðslu á öryggisbakpok-
um, sem í væri meðal annars
skyndihjálpartaska, snjóflóðaýlar,
öflug skófla og snjóflóðastöng.
„Þetta er nauðsynlegt að hafa
með, því þótt maður finni með ýlin-
um hvar maður er undir í snjóflóði
er líka nauðsynlegt að hafa stöng
til að leita betur og án skóflu er
vonlaust að grafa í harðan og sam-
þjappaðan snjóinn," sagði Gerald.