Morgunblaðið - 30.04.1995, Blaðsíða 20

20 SUNNUDAGUR 30. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
L
BARÁTTUDAGUR VERKALÝÐSINS
1. maí ávarp fulltrúaráðs
verkalýðsfélaganna í Reykjavík
Atvinnuleysi
ógnar þeim sem
lögðu grunn að
velfer ðar ríkinu
KRÖFUGANGA á hátíðardegi verkalýðsins í Reykjavík.
ATVINNULEYSI er nú með
því mesta sem við höfum
kynnst. Síðustu ár hefur
það verið landlægt og langvar-
andi. Atvinnuleysi hefur snert
flestar fjölskyldur beint eða óbeint.
Foreldrar hafa áhyggjur af böm-
um sinum sem fá ekki vinnu. Fullf-
rískt fólk á besta aldri fær ekki
vinnu. Atvinnuleysi ógnar þeim,
sem lögðu grunninn að velferðar-
ríkinu. Atvinnuleysi er skömm.
Ekki skömm þeirra sem verða fyr-
ir því heldur skömm þeirra sem
valda því með fyrirhyggjuleysi,
dugleysi og úrræðaleysi.
— Aldrei hafa eins margir verið
án vinnu í eins langan tíma og
nú!
— Aldrei hefur atvinnuleysi ung-
menna verið jafnmikið!
— Aldrei hefur atvinnuleysi eldra
fólks verið meira!
— Aldrei hafa jafnmargir búið við
jafnmikla óvissu í atvinnumál-
um!
• Vinna er mannréttindi!
• Vinnu fyrir alla!
Atvinnuleysisbætur
Nú eru 40 ár síðan verkalýðs-
hreyfingin knúði fram atvinnu-
leysistryggingar. Lög um atvinnu-
leysistryggingar þarfnast endur-
skoðunar. Lögin eru sniðin að
þjóðfélagi þar sem allir eiga kost
á vinnu og atvinnuleysi er aðeins
staðbundið og stuttan tíma.
— Atvinnulausir skrá sig vikulega
þegar mánaðarleg skráning
dugar!
— Atvinnulausir eiga hvorki or-
lofsrétt né veikindarétt!
— Þau sem hafa verið atvinnulaus
í 12 mánuði missa bætur í 4
mánuði!
— Atvinnulausir missa atvinnu-
leysisbætur ef þeir stunda nám
lengur en tvo mánuði!
— Yngsta fólkið fær ekki bætur
vegna þess að það hefur aldrei
haft vinnu!
— Ellilífeyrir skerðir atvinnu-
leysisbætur!
— Atvinnulausir mega ekki hafna
atvinnurekendum. Atvinnurek-
endur mega hafna atvinnulaus-
um!
• Betri rétt til atvinnulausra!
• Bætt kjör fyrir atvinnulausa!
• Burt með atvinnuleysi!
Atvinnumál
Til þess að eyða núverandi at-
vinnuleysi og hindra vöxt þess
verður að fjölga störfum um meira
en 20.000 fram að aldamótum. Á
fyrstu fimm árum nýrrar aldar
þurfa að verða til milli 15.000 og
20.000 ný störf.
- Við beinum því til allra íslend-
inga að kaupa íslenska vöru og
þjónustu fremur en erlenda hve-
nær sem því verður við komið. Það
eykur atvinnu og stýrkir rekstrar-
grundvöil íslenskra fyrirtækja. Við
skorum á þá sem reka fyrirtæki,
jafnt opinber sem önnur, að kynna
sér vandlega þjóðhagslega hag-
kvæmni þess að nota íslenska
framleiðslu og verkþekkingu. Við
krelj'umst þess að sett verði heild-
arlöggjöf um verktakastarfsemi
og komið í veg fyrir svarta at-
vinnustarfsemi.
Nú er verðbólga hér á landi
með því lægsta sem þekkist. Gengi
hefur sjaldan eða aldrei verið jafn-
hagsætt útflutningi. Laun og
launakostnaður er með því lægsta
sem þekkist í samkeppnislöndun-
um. Útflutningur á fullunninni
vöru hefur aldrei verið jafnálitleg-
ur.
Ef á að takast að komast upp
úr þeirri lægð sem hagkerfið er
nú í þarf að stórauka fjárfestingar
í atvinnulífinu. Nú duga þær ekki
einu sinni til þess að viðhalda
framleiðslutækjunum.
— Við þurfum atvinnustefnu til
langs tíma!
— Við þurfum atvinnustefnu sem
byggist á mikilli verðmæta-
sköpun og stuðlar að bættum
lífskjörum!
— Við þurfum atvinnustefnu, sem
er mótuð í samráði við verka-
lýðshreyfinguna!
— Við þurfum að efla viðbótar-
menntun, endurmenntun og
starfsþjálfun!
Skuldir heimilanna
Skuldir heimilanna eru
áhyggjuefni. Samtímis því að
vinna og tekjur hafa dregist saman
hefur sár fátækt náð að skjóta
rótum. Tekjuskattur hefur hækk-
að. Þjónustugjöld hafa verið tekin
upp. Bætur almannatrygginga
hafa verið rýrðar og vaxtabætur
skertar. Á greiðsluvanda þeirra
sem rísa ekki undir skuldbinding-
um sínum þarf að taka þannig að
það gagnist þeim til frambúðar.
Húsnæðismál þarf að endurskoða
með það fyrir augum að allir eigi
greiðan aðgang að húsnæði og
sama rétt til fyrirgreiðslu óháð
eignarformi. Vaxta- og húsaleigu-
bætur ber að auka og búa um
hnúta þannig að stjórnvöld geti
ekki hringlað með þær að geð-
þótta.
— Við viljum húsnæðislán á veg-
um banka, lífeyrissjóða og rík-
issjóðs!
— Við viljum húsnæðislán til allt
að 40 ára!
— Við viljum skuldbreytingu 25
ára Iána til allt að 40 ára!
— Við viljum vaxtabætur og vexti
sem má treysta!
Félags- og skattamál
Reynslan af tekjutengingu bóta
er slæm. Skerðing bóta byijar
gjarnan við lágar tekjur. Jaðar-
skattar verða þar af leiðandi
óheyrilega háir. Réttur til bóta er
flókinn og óljós. Sífelldar breyting-
ar gera öðrum en sérfræðingum
ókleift að fylgjast með.
Neyslu- og tekjuskattar launa-
fólks eru alltof háir en skattar á
atvinnurekstur eru með því Iægsta
sem þekkist í þeim lþndum sem
við tökum mið af. Útvegsmenn
skattleggja sjálfa sig með kvóta-
braski en neita að greiða auð-
lindaskatt. Fjármagnstekjur eru
skattfijálsar. Verslun með hluta-
bréf sem engu skila til nýsköpun-
ar er niðurgreidd með skattafrá-
drætti.
Brýnt er að endurskoða tekju-
tryggingu í almannatrygginga-
kerfinu með það fyrir augum að
lífeyrir og tekjutrygging nægi til
1. maí ávarp Alþjóðasambands verkalýðsfélaga
Þörf fyrir samstöðu
sú sama nú og áður
NÚ 1. maí verða verkalýðs-
sinnar um heim allan að
sameinast um málefni
dagsins af endurnýjuðum þrótti.
Þörfin fyrir það afl og þann styrk
sem vex af samstöðu launafólks
er sú sama í dag og áður í sögu
verkalýðshreyfingarinnar.
Á félagsmálaráðstefnu Samein-
uðu þjóðanna vöruðu þjóðarleið-
togar og forystumenn verkalýðs-
hreyfíngarinnar alvarlega við há-
skalegum afleiðingum/áhrifum
hratt vaxandi, hömlulausra heim-
sviðskipta og félagslegrar sun-
drungar sem leiðir af vaxandi at-
vinnuleysi og örbirgð. Bent var á
lönd þar sem öryggisnet samfé-
lagsins hafa gjörsamlega brostið
vegna örbirgðar og mannlegt sam-
félag að engu orðið.
Óheft markaðsfrelsið hefur
gengist undir próf og fengið fall-
einkunn. Það hefur engin úrræði
gagnvart alvarlegustu vandamál-
um þjóða heims. Örbirgð, að við-
bættu atvinnuleysi og félagslegri
upplausn, er sóun á dýrmætustu
auðlind veraldar, fólkinu sjálfu.
Óheft markaðsfrelsið veitir ekki
þeim sem höllum fæti standa og
minnst mega sín skilyrði til að
vinna sig út úr örbirgðinni af eigin
rammleik.
Öryggi er orðið tómt í veröld
þar sem meira en einn milljarður
manna þarf að framfæra sig á
lægri upphæð en einum dollara á
dag. Félagsmálaráðstefna SÞ var
haldin í ljósi þess að samræmdar
alþjóðlegar aðgerðir eru nauðsyn-
Iegar til að koma í veg fyrir glæp-
samlega mismunun markaðarins;
að tryggja hlutdeild fátækasta
hluta veraldar í auðæfum jarðar
og þar með öruggari og réttlátari
heim þegar við göngum á vit 21.
aldarinnar.
í þessu ljósi fær 1. maí 1995
nýja merkingu. Baráttu okkar fyr-
ir réttindum og afkomu alþýðu
manna verði ekki ógnað með vax-
andi alþjóðlegum viðskiptum.
Alþjóðasamband verkalýðsfé-
laga leggur áherslu á að styrkja
einingu alþjóðlegrar verkalýðs-
hreyfingar þar til að við höfum afl
til að græða sár atvinnuleysis, ör-
yggisleysis og sárrar fátæktar sem
miskunnarlaus öfl óhefts markaðs-
frelsis hafa hvarvetna skilið eftir
sig.
Til að ná þessu markmiði verður
verkalýðshreyfmgin að beina starfi
sínu að þeim sem ekki eru í stéttar-
félögurn. Við verðum að stuðla að
stofnun óháðra verkalýðsfélaga í
þeim löndum þar sem valdhafar
umgangast lýðræði og samtök
launafólks af fullkomnu skeyting-
arleysi, Nígeríu, Kína, Guatemala
og víða annars staðar þar sem
verkalýðshreyfingunni er haldið
niðri og félagsmenn hennar verða
fyrir stöðugum ofsóknum eða eru
hreinlega drepnir af valdhöfunum
eða útsendurum þeirra. Við skulum
draga lærdóma af atburðunum í
Suður-Afríku þar sem hundruð
félaga í verkalýðshreyfingunni létu
lífið í baráttunni gegn aðskilnaðar-
stefnu stjómvalda. Sigur þeirra er
um leið skilaboð til heimsins alls
um að öflug óháð verkalýðshreyf-
Ing er grundvöllur þróunar til lýð-
ræðis og félagslegs réttlætis.
Könnun Alþjóðasambands
verkalýðsfélaga á brotum gegn
réttmætri starfsemi verkalýðs-
hreyfingarinnar kemur út árlega
og gefur glögga mynd af þeim
þvingunum og ófrelsi sem verka-
lýðsþreyfingin býr við víðs vegar
um heiminn. Við álítum að nú sé
kominn tími til að sýna hvar rétt-
indi launafólks hafa verið endur-
heimt eða varin.
1. maí ár hvert mun Alþjóða-
samband verkalýðsfélaga gera
grein fyrir þeim árangri sem verka-
lýðshreyfingin hefur náð í að
tryggja réttindi launafólks eftir
heimsálfum og þjóðlöndum víðs
vegar um heiminn.
Það er þetta sem knýr hreyfing-
una áfram. Við viljum í öllum lönd-
um ná fram alþjóðlega viðurkennd-
um lágmarksréttindum sem felast
í samþykktum Alþjóðavinnumála-
stofnunarinnar. Við viljum fá þessi
réttindi sem órjúfanlegan hluta af
sérhveijum alþjóðlegum eða svæð-
isbundnum viðskiptasamningum.
Til að ná þessu markmiði verður
samstaða okkar að efla styrk
þeirra samtaka og stofnana sem
hafa þessi sömu markmið að leið-
arljósi.
Félagsmálaráðstefna SÞ varpaði
skýru ljósi á þann mikla vanda sem
við stöndum frammi fyrir. En hún
staðfesti einnig nýjan vilja og
áherslu á öllum stigum, og í öllum
löndum, til að takast á við hann
af þrótti.
1. maí 1995 mun bera með sér
endurnýjaðan stuðning við grund-
völl verkalýðshreyfingarinnar.
Dagurinn mun jafnframt marka
upphaf að ári harðrar baráttu sem
mun færa okkur einu skrefi nær
því að sjá vonir okkar rætast.
L
I
í
\
I
\
)
\
\
\
\
\
\
í
I
\
i
I
l
\
4
\
I