Morgunblaðið - 16.07.1995, Blaðsíða 4

4 SUNNUDAGUR 16. JÚLÍ 1995
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
VIKAN 9/7 -15/7.
►Á FYRSTU funm mánuð-
um þessa árs voru farþegar
í millilandaflugi Flugleiða
16% fleiri en á sama tíma i
fyrra. Tæplega 10% fjölgun
varð í innanlandsflugi. Mest
fjölgaði farþegum til
Bandarikjanna, en einnig
fjölgaði farþegum til Norð-
urlanda.
►STJÓRN og trúnaðarráð
Félags islenskra flugum-
ferðarstjóra ákvað á þriðju-
dag að boða tveggja vikna
yfirvinnubann, sem hefst að
morgni 26. júlí og iýkur að
kvöldi 8. ágúst. Yfirvinnu-
bannið tekur gildi beri
samningafundur félagsins
og samninganefndar rikis-
ins þann 24. júlí ekki árang-
ur.
►MIKIÐ annriki hefur ríkt
á fæðingardeild Landsspít-
alans að undanförnu vegna
lokunar sængurkvenna-
gangs B. Konur og nýfædd
börn þeirra hafa jafnvel
þurft að liggja einn til tvo
daga á fæðingargangi áður
en þær komast niður á
sængurkvennadeild.
Ástandið mun ekki batna í
bráð.
►VIÐ rannsóknaruppgröft
austan við Nesstofu á Sel-
tjarnarnesi hafa m.a. komið
í ijós grafir og hleðslur sem
taldar eru vera úr nokkur
hundruð ára gömlum
kirkjugarði. Endanlegar
niðurstöður rannsóknarinn-
ar munu liggja fyrir í haust
og þá verður væntanlega
tekin ákvörðun um frekari
rannsóknir á þessu svæði.
Heildarafli
skertur um 4,6%
í FYRSTA sinn síðan 1988 felur
ákvörðun sjávarútvegsráðherra um
heildarafla fyrir næsta fiskveiðiár ekki
í sér niðurskurð á þorskveiðiheimildum.
Hins vegar eru aflaheimildir skertar í
flestum öðrum fisktegundum og heild-
arafli skerðist um 4,6%, talið í þorsk-
ígildum. Þetta þýðir að útfiutningstekj-
ur af sjávarafurðum munu dragast
saman um 3,6 milljarða króna á næsta
ári.
Milliríkjadeila um Má
TOGARINN Már frá Ólafsvík var við
veiðar í Smugunni þegar hann fékk
net í skrúfuna sl. sunnudag. Norska
strandgæslan vísaði Má út fyrir fjög-
urra mílna landKelgi Noregs þegar tog-
arinn ætlaði að leita sér aðstoðar í
Honningsvag á þriðjudag, í samræmi
við reglugerð sem meinar skipum sem
stunda veiðar í Smugunni _að sækja
þjónustu til norskra hafna. Á fímmtu-
dag afturkallaði Landssamband
norskra sjóbjörgunarsveita tilboð sitt
um aðstoð vegna þrýstings frá hags-
munasamtökum útvegsmanna og sjó-
manna í Noregi. Norska strandgæslan
veitti Má loks aðstoð á föstudag utan
við fjögurra mílna landhelgi Noregs,
eftir að íslensk stjómvöld höfðu þrýst
á Norðmenn. Ríkisstjómin vill að málið
verði tekið fyrir hjá EFTA.
1,4% verðbólgn
spáð á árinu
SAMKVÆMT verðbólguspá Seðla-
bankans verður verðbólgan 1,4% í ár
og því lægri en í helstu viðskiptalöndum
okkar. Þá stefnir í að raungengi krón-
unnar verði í sögulegu lágmarki og
formaður bankastjómar Seðlabankans
segir að hann telji enga þörf á gengis-
fellingu.
Bosníu-Serbar ná
Srebrenica á sitt vald
BOSNÍU-Serbar náðu Srebrenica í
austurhluta landsins á sitt vald á þriðju-
dag og fluttu um 30.000 íbúa borgar-
innar á brott. Flótta-
fólk fullyrti að serb-
neskir hermenn
hefðu nauðgað stúlk-
um og skotið unga
menn til bana.
Jacques Chirac, for-
seti Frakklands,
krafðist þess á
fímmtudag að Vest-
urlönd gripu tafarlaust til „snarpra en
takmarkaðra hemaðaraðgerða" í Bos-
níu til að binda enda á árásir Serba á
yfirráðasvæði múslima. Chirac gaf til
kynna að ef Vesturveldin yrðu ekki við
kröfunni myndu Frakkar íhuga að kalla
herlið sitt í Bosníu heim. Frakkar veittu
Vesturveldunum frest þar til í dag,
sunnudag, til að verða við kröfunni.
Áhlaupi á Rainbow
Warrior mótmælt
RÍKI í Suður-Kyrrahafí og umhverf-
isvemdarsinnar víða um heim brugðust
ókvæða við áhlaupi franska sjóhersins
á skip Greenpeace, Rainbow Warrior
II, eftir að það sigldi inn fyrir lögsögu
kóraleyjunnar Mururoa á sunnudag til
að mótmæla fyrirhuguðum kjamorku-
tilraunum Frakka. Deilan varpaði
skugga á hátíðahöld í tilefni af Bastillu-
deginum, þjóðhátíðardegi Frakka, sem
var á föstudag, þar sem andstæðingar
kjarnorkutilraunanna mótmæltu þeim
við sendiráð og ræðismannsskrifstofur
Frakka víða um heim. Hróp voru gerð
að Jacques Chirac Frakklandsforseta
vegna málsins þegar hann ávarpaði
Evrópuþingið á þriðjudag.
►BORÍS Jeltsín, forseti
Rússlands, var fluttur á
sjúkrahús á þriðjudag
vegpia blóðþurrðar sem
læknar segja eina aðal-
ástæðu hjartaáfalls.
Hann var þó sagður geta
sinnt skyldustörfum sín-
um og gert er ráð fyrir
að hann verði útskrifaður
á morgun, mánudag.
Jeltsín tilkynnti á föstu-
dag að þingkosningar
færu fram í Rússlandi 17.
desember.
►BILL Clinton, forseti
Bandaríkjanna, tilkynnti
á þriðjudag að bandarísk
stjómvöld hygðust taka
upp stjórnmálasamband
við Víetnam, tveimur ára-
tugum eftir að Víetnam-
stríðinu lauk. Margir
þingmenn repúblikana
eru andvígir ákvörðun
forsetans.
► ANDÓFSKONAN Aung
San Suu Kyi var látin laus
úr stofufangelsi í Búrma
á mánudag. Hún kvaðst
vera sannfærð um að lýð-
ræðið myndi hafa betur í
þeim átökum sem hafa
hijáð Búrma.
►ÓTTAST var að stríðið
í Alsír kynni að breiðast
út til Frakklands eftir að
einn af stofnendum
íslömsku frelsisfylkingar-
innar (FIS) var myrtur í
mosku í París á þriðjudag.
Ekki var vitað hverjir
stóðu að morðtilræðinu.
LÍÚ vill frest á
sleppibúnaðarskyldu
LÍÚ hefur óskað eftir
því að útgerðarmenn
fái lengri frest til að
uppfylla reglugerðar-
skyldu um sleppibúnað
björgunarbáta í skipum.
Auðunn Arnórsson
kynnti sér hvað á bak
við liggur
LANDSSAMBAND ís-
lenskra útvegsmanna
sendi í júní sl. samgöngu-
ráðuneytinu bréf, þar sem
m.a. er farið fram á framlengingu
þess frests, sem ráðuneytið hafði
auglýst á gildistöku ákvæða um að
skipaeigendur séu skyldugir til að
útbúa skip sín með losunar- og sjó-
setningarbúnaði gúmmíbjörgunar-
báta.
Samkvæmt auglýsingu frá sam-
gönguráðuneytinu 6. janúar sl. var
gildistöku ákvæða um losunar- og
sjósetningarbúnað gúmmíbjörgun-
arbáta, sem kveðið er á um í reglu-
gerð frá 31. marz 1994, frestað „að
svo stöddu“ til 1. janúar 1996. Það
er framlenging á þessum fresti, sem
LÍÚ fer nú fram á.
Deilur um sleppibúnað
Morgunblaðið/Sigurgeir Jónasson
SJÓSETNINGAR- og losunarbúnaðurinn fyrir gúmmíbjörgunar-
báta, sem kenndur er við Sigmund Jóhannsson í Vestmannaeyj-
um, var fyrst reyndur árið 1981.
Forsaga málsins er sú, að allt frá
því sleppibúnaðurinn, sem Sigmund
Jóhannsson hannaði, var fyrst
reyndur um borð í skipum árið
1981, hafa staðið deilur um gildi
hans og réttmæti þess að skylda
öll skip til að hafa búnaðinn um
borð.
Fyrstu árin eftir að búnaðurinn
kom fram settu menn búnaðinn í
skip sín án þess að til væri einhver
reglugerð þar að lútandi (til dæmis
var hann innan árs kominn í öll
skip Vestmannaeyinga).
Arið 1985 var síðan sett reglu-
gerð, sem skyldaði skipaeigendur
til að útbúa skip sín með sleppibún-
aði fyrir gúmmíbjörgunarbáta.
Fleiri reglugerðir í sömu átt hafa
verið settar síðan þótt enginn bún-
aður væri til sem uppfyllti settar
kröfur. Þróun búnaðarins og próf-
anir á honum hafa þó verið í gangi
allar götur síðan Sigmundsbúnað-
urinn kom fyrst fram, þ.e.a.s nú í
14 ár.
í marz síðastliðnum hlaut nýjasta
útfærsla Sigmundsbúnaðarins svo-
kallaða fullnaðarviðurkenningu
Siglingamálastofnunar eftir að hafa
staðizt ítarlegar prófanir hjá Iðn-
tæknistofnun. Er hann nú eini bún-
aðurinn sem hlotið hefur þessa við-
urkenningu. í kjölfar þess skrifaði
Siglingamálastofnun bréf til sam-
taka útvegsmanna, sjómanna og
fleiri aðila sem málið varðar, þar
sem bent er á að þar sem nú liggi
loks fyrir búnaður sem uppfylli
kröfur gildandi reglugerðar eigi
hann að óbreyttu að vera kóminn
í öll fiskiskip á landinu fyrir 1. jan-
úar nk.
Ekki fullnægjandi reynsla
Guðfínnur G. Johnsen, tækni-
fræðingur hjá LÍÚ, segist telja að
ekki hafí enn verið fengin fullnægj-
andi reynsla á þennan búnað, þó
hann hefði staðizt prófanir Iðn-
tæknistofnunar. Því væri of
snemmt að skylda alla skipaeigend-
ur til að setja búnaðinn í skip sín.
Æskilegast væri, að aflað yrði við-
urkenningar Alþjóðasiglingamála-
stofnunarinnar I.M.O., á búnáðin-
um, áður en menn yrðu lögskyldað-
ir til að hafa hann um borð.
Guðfinnur telur fráleitt, að út-
gerðarmenn setji kostnaðinn við
uppsetningu búnaðarins fyrir sig,
aðeins sé um það að ræða, að enn
séu menn ekki fullsannfærðir um
áreiðanleik búnaðarins. Hann segist
hins vegar vonast til að búnaðurinn
muni reynast eftir þeim væntingum
sem gerðar eru til hans og að það
takist sem fyrst að fá búnaðinn
alþjóðlega viðurkenndan. Þar sem
úm alíslenzka uppfinningu og fram-
leiðslu sé að ræða myndi alþjóðleg
viðurkenning jafnframt þýða aukna
möguleika fyrir íslenzkan iðnað.
Tilskipun um öryggisbúnað
fiskiskipa á EES í vinnslu
Önnur rök, sem LÍÚ tilgreinir í
þessu sambandi eru þau, að nú sé
verið að vinna að setningu tilskipun-
ar um samræmdar reglur um ör-
yggisbúnað fískiskipa á Evrópska
efnahagssvæðinu. Við undirbúning
nýju tilskipunarinnar var hafsvæð-
inu sem um. ræðir skipt í suður- og
norðursvæði. Á norðursvæðinu, sem
miðast við hafsvæði norðan 60.
breiddargráðu munu gilda strangari
reglur um búnað skipa en á suður-
svæðinu.
í vinnuhópnum, þar sem fulltrúar
hlutaðeigandi ríkja sömdu á síðasta
ári um þær kröfur sem þær óskuðu
eftir að yrðu með í samevrópsku
tilskipúninni, báru Norðurlanda-
þjóðirnar upp lista yfír sérkröfur
um búnað skipa á sínu yfírráða-
svæði sem þær vildu að tekið yrði
tillit til. íslendinga'r höfðu líka fjölda
sérkrafna, og ákvæðin um sleppi-
búnaðinn var ein þeirra. Sú krafa
íslendinga fékkst ekki viðurkennd
af hinum þjóðunum.
Ragnhildur Hjaltadóttir, lög-
fræðingur í samgönguráðuneytinu,
staðfesti að bréfið frá L.Í.Ú. væri
nú til umfjöllunar þar. Þau mál, sem
fjallað er um í bréfínu, voru rædd
á fundi Siglingaráðs sl. mánudag.
Nú hefur verið ákveðið að skipa
starfshóp sem vinna á að endur-
skoðun sérkráfna þeirra, sem ís-
lendingar munu gera til útbúnaðar
skipa og vilja að tekið sé tillit til í
væntanlegri tilskipun ESB um það
mál, sem gilda mun á öllu Evrópska
efnahagssvæðinu. Enn er því ekki
endanlega ljóst hvort ákvæðið um
sleppibúnaðinn mun haldast inni á
íslenzka sérkrafnalistanum.
Flest nýrri skip án
sleppibúnaðar
Páll Guðmundsson, yfirmaður
eftirlitsdeildar Siglingamálastofn-
unar, staðfesti að fáir hefðu sett
búnaðinn í skip sín á undanförnum
árum, þar sem enginn búnaður var
til sem uppfyllti kröfur gildandi
reglugerðar. Nú væri svo komið,
að á annað hundrað skipa væru án
búnaðarins, þar af flest þau skip,
sem komið hefðu til landsins á und-
anförnum íjórum árum.
Hjá framleiðanda búnaðarins,
vélsmiðjunni Þór í Vestmannaeyj-
um, fengust þær upplýsingar að frá
því búnaðurinn hlaut viðurkenning-
una í marz sl. hefði einungis eitt
skip fengið hann um borð, þrátt
fyrir að Siglingamálastofnun hefði
hvatt menn til að verða sér úti um
hann fyrir næstu áramót.
Búnaðurinn kostar á bilinu
120-200 þúsund krónur.
Lítilsvirðing
Friðrik Ásmundsson, skólastjóri
stýrimannaskólans í Vestmannaeyj-
um, er kunnur áhugamaður um
öryggismál sjómanna. Hann segir
að um leið og gúmmíbjörgunarbát-
arnir komu fyrst 1951, eins ófull-
komnir og þeir voru þá, hefðu þeir
byijað að bjarga Iífum sjómanna.
Gúmmíbátarnir hefðú þróazt upp í
það sem þeir urðu einmitt vegna
þess að frumkvöðlarnir hikuðu ekki
við að reyna nýjungina þvert ofan
í vantrú margra á sínum tíma og
björguðu með því mörgum manns-
lífum.
Á sama hátt álítur Friðrik það
sjálfsagt að séð sé til þess að sleppi-
búnaðurinn sé um borð í öllum skip-
um, til þess að sem mest og bezt
reynsla fáist á hann, við allar að-
stæður úti á sjó.
„Það er lítilsvirðing við sjó-
mannastéttina að vilja tefja þetta
mál núna, eftir alla þá töf sem orð-
in er á því síðan 1981,“ sagði Frið-
rik. „Ég hvet alla sjómenn til að
mótmæla harðlega, ef gildistöku
skylduákvæðisins verður enn einu
sinni frestað."
I

I
í
*
>
i
í
i
i
i
6
I
I
í
I
I
I
f