Morgunblaðið - 09.08.1995, Blaðsíða 48

48 MIÐVIKUDAGUR 9. ÁGÚST 1995
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ

PÁLL
GÍSLASON
+ PálI Gíslason
fæddist á Vatn-
eyri við Patreksfjörð
23. júli 1903. Hann
lést á Hrafnistu í
Reykjavík að kvöldi
30. júlí síðastliðins.
Foreldrar hans voru
Gísli Sigurðsson, tré-
smiður, f. 11.10.
1870 á Vesturbotni í
Patreksfirði, d. 4.8.
1952, og kona hans,
Kristjana Sigríður
Pálsdóttir, f. 8.4.
1873 í Reykjavík, d.
11.6. 1955. Systkinin
voru alls 14 og lifir
nú aðeins eitt þeirra, Elísabet, f.
2.12. 1900. Þau, sem látin eru,
voru Steinvör, Elísabet, Magnús,
Sigurður, Guðmundur, Stefán,
Axel, Ingibjörg, Þórður, Sigurð-
ur, Hörður og Ragnheiður. Guð-
mundur var tvíburabróðir Páls
og lifðu þeir báðir að verða ní-
ræðir.
Páll kvæntist 17. maí 1930
Margréti Jónsdóttur, f. 18.10.
1908 í Reylgavík, d. 1.12. 1983.
Hófu þau búskap sinn í Reykja-
vik og bjuggu þar
alla tíð. Páll og Mar-
grét eignuðust fimm
börn og eru fjögur
þeirra á lífi. Þau eru:
Kristjana Sigríður,
f. 7.3. 1931, gift Jó-
hanni V. Guðmunds-
syni, Guðjóna, f.
28.7. 1932, d. 31.7.
1988, var gift Þóri
Magnússyni, Stein-
grímur Kári, f.
19.10. 1936, kvæntur
Olöfu Ingimundar-
dóttur, Stefán, f.
21.11. 1941, kvæntur
Málfríði Á. Þorvalds-
dóttur, og Páll Reynir, f. 18.6.
1947, kvæntur Sigurbjörgu
Björnsdóttur. Barnabörn Páls
voru 17, en 16 eru á lífi, og eru
afkomendur þeirra orðnir 34.
Páll stundaði sjómennsku fram
til 1930, vann síðan við pípulagn-
ir þar til hann gerðist vörubif-
reiðastjóri hjá Þrótti 1943, þar
sem hann vann um 30 ára skeið.
Páll verður jarðsunginn frá
Áskirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 15.
í DAG kveðjum við hinstu kveðju
tengdaföður minn, Pál Gíslason.
Hann veiktist alvarlega daginn fyrir
92. afmælisdag sinn, en hafði átt við
vanheilsu að stríða um nokkurt skeið.
Síðustu dagana varð hann þess að-
njótandi, að bömin hans, tengdaböm
og barnabörn voru hjá honum öllum
stundum, þar til yfír lauk, og hefur
það eflaust verið honum mikill styrk-
ur í þessari erfiðu baráttu.
Páll ólst upp á Patreksfirði, þar
sem hann fór ungur að stunda sjó-
mennsku og alla almenna vinnu, en
um 1920 fluttist hann til Reykjavíkur
og stundaði sjómennsku þaðan fram
til 1930. Þar kynntist hann konu
sinni og hófu þau búskap 1930. Páll
hætti þá sjómennsku og hóf störf
við pípulagnir hjá Helga Magnússyni
og Co. og stundaði ýmis önnur störf
fram til ársins 1943, en þá festi
hann kaup á sinni fyrstu vörubifreið
og það sem eftir var starfsævinnar
stundaði hann vörubifreiðaakstur á
vörubifreiðastöðinni Þrótti. Árið
1946 hófu þau hjón byggingú íbúðar-
hússins í Skipasundi 25, sem varð
þeirra framtíðarheimili og gerðu það
þannig úr garði, að bömin þeirra og
jafnvel bamaböm hófu sinn búskap
þar.
Skipasund 25 varð því eins konar
miðstöð fjölskyldunnar og sú hefð
skapaðist fljótt, að engin jól liðu án
þess, að öll fjölskyldan safnaðist
saman í kvöldkaffi á heimili þeirra
Páls og Margrétar á aðfangadags-
kvöld og þar var nóg rúm fyrir alla,
þótt húsakynni væru ekki stór. Minn-
ingamar um þessi aðfangadags-
kvöld, þar sem hjartahlýja þeirra
fyllti loftið og umvafði alla, eiga eft-
ir að fylgja okkur um ókomin ár og
við erum svo þakklát fyrir að hafa
fengið að njóta þessara stunda með
þeim.
Árið 1978 varð ég þeirrar gæfu
aðnjótandi að fá að byrja minn bú-
skap í litlu kjallaraíbúðinni þeirra.
Mér var tekið opnum örmum og
margar góðar stundir áttum við sam-
an, sem ég vil þakka sérstaklega
fyrir.
Eftir að Páll missti konu sína 1983
bjó hann áfram einn í íbúð sinni.
Þrátt fyrir háan aldur var hann vel
hress og fór allra sinna ferða ak-
andi. Hann var duglegur við að létta
sér upp og stundaði spilamennsku
töluvert víðs vegar um bæinn. Vorið
1993 fluttist hann á Hrafnistu í
Reykjavík og þar hélt hann upp á
90 ára afmæli sitt og var hrókur
alls fagnaðar.
Fyrir hönd bama, tengdabama og
fjölskyldna þeirra vil ég að leiðarlok-
um þakka þér fyrir allt, allar góðu
stundirnar, umhyggjuna og hand-
leiðsluna í gengum árin. Við söknum
þín mikið, en vitum, að nú eru þraut-
imar á enda og þér líður vel. Guð
blessi þig.
Sigurbjörg Björnsdóttir.
Hann elsku afi okkar er dáinn.
Að honum látnum lifir einungis eitt
af þrettán systkinum hans, en það
er Elísabet, sem er 95 ára gömul.
Okkur em minnisstæðar sögur afa
af æskuámm hans fyrir vestan og
alltaf var svolítill ævintýraljómi yfir
þeim. Elsta sagan sem hann sagði
okkur var þegar hann var í vist hand-
an fjalls, sjö ára gamall. Það kom í
«. hann óyndi sem endaði með að hann
strauk með kindina sína í snæris-
spotta yfir fjall og sat þar svo skæ-
landi því hann hélt hann yrði skam-
maður þegar heim kæmi. Það var
títt um vistir í sveit á þessum árum
og unnið fyrir skepnufóðrum og
slíku. Árið 1919 fluttu þáverandi
húsbændur hans sig yfir í Arnar-
fjörð, en afi slóst í för með öðram
lausamönnum og lagði af stað suður
til Reykjavíkur fótgangandi, sem var
aigengasti ferðamáti þess tíma. Þá
voru atvinnuhorfur og framavonir
ungra manna vænlegri í Reykjavík
en vestast á Vestfjörðum.
Amma og afí hófu búskap sinn á
Brávallagötu 8 í Reykjavík, en fóm
allnokkm síðar út í húsbyggingu með
lítið í handraðanum. Fluttu þau inn
í Skipasund 25 í mars 1947. Um það
bil 20 áram seinna byggðu þau aðra
hæð ofan á húsið og bjuggu þar all-
ar götur síðan. Þá vom orðnar fjórar
íbúðir í húsinu og hafa allmargir
afkomendur þeirra hafið sinn búskap
í kjallaranum.
Áfí vann fyrstu árin alla almenna
verkamannavinnu og annað sem til
féll. Síðar eignaðist hann eigin vö-
mbíl og fór að keyra á vörabifreiða-
stöðinni Þrótti ásamt Guðmundi tví-
burabróður sínum sem einnig átti
sinn bíl. Hjá Þrótti keyrði hann um
árabil eða þar til hann hætti að vinna
67 ára gamall.
Við systkinin eigum margar Ijúfar
minningar úr Skipasundinu hjá afa
og ömmu. Þegar rifja á upp æskuár-
in kemur fyrst upp í huga okkar allra
jólin. Það var alla tíð föst venja hjá
fjölskyldunni að koma þar saman
stutta stund á aðfangadagskvöldi.
Mættu þar allir afkomendur þeirra
sem kannski hittust ekki svo ýkja
oft þess utan. Hélst þetta við allt þar
til amma dó. Það var mikið áfall
fyrir afa, því fráfall hennar var frem-
ur óvænt og missir hans mikill.
Nokkmm mánuðum áður höfðu tví-
buramir, afí og Guðmundur, haldið
upp á áttræðisafmælið með myndar-
brag að viðstöddum öllum afkomend-
ur og vinum beggja.
Það var alltaf spennandi að fara
í bíltúr með afa og ömmu og stundum
Palla frænda og Nonna. Þessar ferð-
ir enduðu yfírleitt sem veiðitúrar og
lautarferðir á beijamó. Margar vora
bröndumar dregnar úr Þingvalla-
vatni á sunnudagseftirmiðdögum,
amma heklandi í bílnum og tilbúin
með nesti þegar fyrsti fískurinn var
veiddur. Stöku sinnum fengum við
að fljóta með í vörabílnum til skiptis
í stuttar ferðir. Þótti okkur mikið til
koma, ekki síst er við fengum að
standa aftan á pallinum milli húsa.
Hann kenndi okkur öllum mann-
ganginn við skólaaldur og var iðinn
að tefla við okkur við ýmis tækifæri.
Eftir að afi varð einn fór hann að
taka virkan þátt í félagsstarfi aldr-
aðra í Múlabæ. Hann hafði yndi af
að spila og var eftirsóttur dansherra
á þeim samkomum. Stöku sinnum
fór Kári sonur hans með honum og
hafði þá gjarnan harmonikkuna með-
ferðis. Eignaðist afi marga vini og
kunningja í félagsstarfínu.
Fyrir fáum áram fóra synir hans
með honum vestur á Patreksfjörð
sem hann hafði yfirgefíð rúmum sjö-
tíu áram áður. Það varð honum eftir-
minnileg ferð sem hann hafði þráð
svo lengi að leggja upp í. En fáa
fann hann á lífi af gömlu kunningjun-
um. Skömmu fyrir andlátið var hann
enn að riija upp staði og atvik úr
þeirri ferð og hvaða ættingja hann
hafði sótt heim.
Hann ók bílnum sínum til 85 ára
aldurs, en þá var sjónjn farin að
svíkja. Hann átti þó bílinn lengi vel
eftir það, þó að hann treysti sér ekki
til aksturs, en það virtist gefa honum
aukið sjálfstraust að vita af bílnum
fyrir utan.
Það er áreiðanlega leitun að jafn
gömlum manni sem lagði eins mikinn
metnað í að vera fínn og strokinn
til fara, alltaf eins og hann væri á
leið í veislu alla daga.
Fyrir tveimur árum fluttist hann
úr Skipasundinu að Dvalarheimili
aldraðra á Hrafnistu. Skömmu síðar
hélt hann upp á níræðisafmælið sitt
með pompi og prakt. Hann var ákaf-
lega félagslyndur og lífsglaður mað-
ur meðan heilsan leyfði. En síðustu
tvö árin voru honum erfið, því óneit-
anlega var farið að halla undan
fæti, bæði hvað varðar aldur og
heilsu. Skert sjón, heyrn og mátt-
leysi angraði hann nokkuð. Hann
var þó öll sín veikindi með skýra
hugsun og með á nótunum, þó lík-
aminn vildi gefast upp. Hann kom
fjölskyldunni hvað eftir annað á
óvart með því að mæta í veislur
þegar allir héldu hann allt of veik-
an. Hann reis upp úr því aftur og
aftur, en að lokum varð hann að
gefa eftir.
Nú er hörðu stríði þínu lokið,
elsku afí, og þú horfinn okkur á vit
látinna ástvina. Við kveðjum þig
með söknuði og þökkum fyrir sam-
fylgdina, því yndislegri og elsku-
legri afa getur enginn hugsað sér.
Guð blessi minningu þína í hjarta
okkar allra.
Guðrún, Ragnheiður, Helgi,
Sigurður, Margrét og Páll
Jóhannsbörn.
Elsku afi. í dag kveð ég þig i
hinsta sinn. Margs er að minnast
og margt að þakka.
Er ég hugsa um æsku mína eruð
þið amma í huga mér. Það er mér
dýrmætt að hugsa til að ég gat allt-
af farið upp til ykkar. Þegar ég kom
heim úr skólanum var kallað út um
gluggann: Komdu upp til afa og
ömmu og fáðu heitt kakó og kæfu-
brauð. Amma nuddaði yl í fæturna
á meðan þú sagðir mér sögurnar
um sjóinn og sveitina þína.
Það voru ófáar stundirnar sem
þú reyndir að kenna mér manngang-
inn svo ég gæti teflt við þig en ég
var alltaf svo óþolinmóð að við end-
uðum í hornskák eða spiluðum bara
Marías. Aldrei gast þú skammað
mig fyrir prakkarastrikin mín því
það var svo stutt í prakkarann í
sjálfum þér.
Elsku afi, þetta og miklu meira
geymi ég í minningunni um góðan
afa.
Kallið er komið
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinimir kveðja vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðasta blund.
(V. Briem)
Elsku afí, Guð blessi þig og ömmu.
Þín,
Ásta Birna.
/
Hann elsku afi okkar er dáinn.
Það er svo skrítið að jafnvel þótt
við vitum ósköp vel að hann var
hvíldinni feginn, þá er það nú svo
að maður vill hafa fólkið sitt hjá
sér, en ekki að afar og ömmur hverfi
á brott eitt af öðru. En nú eru þau
öll dáin. Afi var sá síðasti sem
kvaddi. Við erum þakklát honum
'J
4
4
4
4
4
4
4
4
4
i
i
4
i
i
i
i
JOHANNA
GÍSLADÓTTIR
+ Jóhanna Gísla-
dóttir fæddist á
Hnappavöllum í Ör-
æfum 21. september
1923. Hún lést á
Landspítalanum 30.
júlí 1995. Foreldrar
hennar voru Ingunn
Þorsteinsdóttir og
Gísli Bjarnason,
bæði fædd og uppal-
in í Öræfasveit. Jó-
hanra átti fjögur
systkini: Steinunni,
f. 1917, d. 1964,
Bjarna Vigfús f.
1918, d. 1967, Ingi-
mund, f. 1921, d.
1990, og Guðlaugu, f. 1920 sem
býr á Hnappavöllum í Öræfum.
Eiginmaður Jóhönnu var Kr.
Valberg Sigurmundsson frá
Fossá á Barðaströnd.
Hann lést 11. septem-
ber 1985. Valberg og
Jóhanna áttu eina
dóttur, Jónu Sigríði
kennara, sem gift er
Sigfúsi M. Karlssyni
meinatækni. Þau eiga
þrjá syni, Valberg,
Karl og Hjalta. Jó-
hanna var búsett á
höfuðborgarsvæðinu
allt frá tvítugsaldri.
Hún vann ýmis iðn-
verkastörf, þó lengst
af við saumaskap auk
þess að stunda fjárbú-
skap með manni sin-
um.
Útför Jóhönnu fer fram frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.00.
yp HÚN Jóhanna vinkona mín er horfin
af sjónarsviðinu. Söknuðurinn grípur
hugann og endurminningarnar
hrannast upp. Hún var gift Valberg
Sigurmundssyni móðurbróður og
fósturbróður mínum. Lengst af
þekktumst við lítið, þar sem þau
bjuggu í Reykjavík en ég og mín fjöl-
skylda á ísafírði. Það var ekki fyrr
__j en fyrir níu árum er við höfðum
báðar misst eiginmenn okkar og vor-
um báðar fluttar í Kópavog að við
fórum að kynnast. Við ræddum okk-
ar mál og ákváðum að reyna að
standa okkur og láta ekki bugast.
Við hugguðum okkur við það að
bömin okkar og fjölskyldur þeirra
mundu styðja okkur og styrkja, sem
þau hafa gert. Svo fórum við að leita
félagsskapar í Félagi eldri borgara
og „Hananú“-klúbbnum. Margar
ferðir erum við búnar að fara með
þessum félögum og höfum átt marg-
ar ánægjustundir saman síðan.
Alltaf var Jóhanna bjartsýn og
lífsglöð og mér var mikill styrkur að
því að eiga hana að. Oft hittumst
við daglega og alltaf tók hún mér
vel. Jóhanna var einstök kona og
dugnaður hennar var mikill. Hún
vann mikið, enda var hún sterkbyggð
og hraust. Þar sem hún vann var
hún alltaf vel metin. En hún var lít-
ið fyrir að láta bera á sér og til
meríds um það get ég sagt frá smáat-
viki. Ég kom, sem oftar, til hennar
einn dag fyrir nokkrum áram. Hún
var að leita að einhveiju og opnaði
skúffu á kommóðu. Þá rak ég augun
í stóran áletraðan silfurskjöld sem
Guðlaugur Bergmann í Karnabæ
hafði gefið henni. Á hann var letrað
að þetta væri þakklætisvottur fyrir
vel unnin störf í 20 ár. Eg skoðaði
gripinn sem er mjög fagur og spurði
hvers vegna hún hefði hann ekki
uppi við? „Æ, ég kann ekki við það,
ég veit ekki hvort ég á þetta skilið.
En hann Guðlaugur hefur alltaf ver-
ið mér svo góður og þakklátur, bless-
aður“. Seinna setti hún þó skjöldinn
upp á stofuskápinn.
Jóhanna var með afbrigðum hand-
lagin og útsjónarsöm við allt sem
hún gerði og maður furðaði sig oft
á því hvað hún var fljótvirk. Hún
saumaði föt á sig sjálfa og aðra af
mikilli leikni þótt hún hefði ekki lært
það sérstaklega.
Fyrir nokkrum árum fór Jóhanna
að missa heilsu og hefur ekki gengið
heil til skógar síðan. En veikindum
sínum hefur hún tekið með ótrúlega
miklum kjarki og þolinmæði. Nú síð-
ustu mánuði lá hún á Landspítalan-
um og þar hafði hún alla aðstoð sem
hægt var að veita og góða aðhlynn-
ingu. Hún kveið ekki dauða sínum
því hún var mjög trúuð. Lengi lifir
minningin um góða konu.
Ég votta dóttur Jóhönnu, Jónu,
og Sigfúsi manni hennar og sonum
þeirra, samúð við fráfall hennar. Guð
blessi minningu Jóhönnu Gísladóttur.
Inga Straumland.
„Þegar þú ert sorgmæddur, skoð-
aðu þá aftur huga þinn, og þú munt
sjá, að þú grætur vegna þess, sem
var gleði þín.“ (Kahlil Gibran).
í dag er kvödd hin mæta kona
Jóhanna Gísladóttir, sem andaðist á
Landspítalanum sunnudaginn 30.
júlí. Hún hafði lengi barist hetjulega
við erfiðan sjúkdóm, en æðraðist
ekki og var ótrúlega sátt við hlut-
skipti sinn. Hún var trúuð kona og
veitti það henni mikinn styrk. Já, hún
var tilbúin að mæta drottni sínum.
Hanna, eins og hún var kölluð,
var ekkja föðurbróður míns Valbergs
Sigurmundssonar frá Fossá á Barða-
strönd. Milli okkar var ætíð mikill
kærleikur, enda átti ég þeim hjónum
mikið að þakka. Langtímum saman
dvaldi ég á heimili þeirra í Hraun-
bænum, hjá þeim var ávallt opið hús
og hjartahlýja. Á þeim árum var ég
búsett vestur á Patreksfirði en vegna
veikinda bæði hjá mér og manni
mínum, sem nú er látinn, þurftum
við oft að dvelja mánuðum saman
hér syðra. Þetta voru á köflum erfið-
ir tímar, en í minpingunni finnst mér
ótrúlegt hvað við Víðir, Jóna, Valli
og Hanna slógum oft á létta strengi
í eldhúskróknum í Hraunbænum.
Ég held að ég hafí aldrei kynnst
duglegri konu en Hönnu, það var
með ólíkindum hvað hún gat afkast-
að miklu. Oft á tíðum vann hún
meira en fulla vinnu utan heimilis
auk mikils saumaskapar heimafyrir,
að ógleymdum Viðeyjarferðunum.
Þau hjónin höfðu fjárbú úti í Viðey
og aðstoðaði hún mann sinn dyggi-
iega við að sinna því. Samt fannst
mér einhvern veginn að hún hefði
alltaf nægan tíma að gefa manni.
Mér fannst það svolítið táknrænt
að kvöldið sem Hanna dó fletti ég
upp í Spámanninum og upp kom: „Ég
segi ykkur, að vinna ykkar lætur
fegursta draum jarðarinnar rætast,
- draum sem ykkur var í öndverðu
ætlað að gera að veruleika; því er
vinna ykkar ástaróður til lífsins, og
að sýna í verki ást sína á lífinu er
að öðlast hlutdeild í innsta leyndar-
dómi þess.“
Eflaust hefur Hanna mín snemma
þurft að bjarga sér, því hún missti
föður sinn fímm ára gömul, þá yngst
fimm systkina. Eins og nærri má
geta þá hefur lífið ekki verið auðvelt
á þeim tímum en með miklum dugn-
aði og góðri aðstoð ættingja og vina
tókst móðurinni að halda hópnum
saman og öll komust börnin til full-
orðinsára.
Hanna missti eiginmann sinn 11.
september 1985. Það var mikill miss-
ir, því þau hjónin voru ákaflega sam-
rýmd, en hún sýndi sem ætíð mikinn
i
i
i