Morgunblaðið - 10.08.1995, Blaðsíða 4

4 ' f’IMMTUETAGUR ’I0.‘ ÁGÓST1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Andlát
JAKOB FRIMANNSSON
JAKOB Frímannsson,
fyrrverandi kaupfé-
lagsstjóri KEA og
heiðursborgari Akur-
eyrar, lést þann 8.
ágúst síðastiiðinn á
Akureyri, 95 ára að
aidri.
Jakob fæddist þann
7. október árið 1899 á
Akureyri og var hann
sonur hjónanna Frí-
manns Jakobssonar
trésmíðameistara og
Sigríðar Björnsdóttur.
Jakob lauk gagn-
fræðaprófi árið 1915,
brottfararprófi frá Verslunarskóla
íslands árið 1918 og hóf hann þá
störf að nýju hjá Kaupfélagi Eyfirð-
inga, en áður hafði hann unnið þar
eftir gagnfræðapróf.
Jakob var settur kaupfélagsstjóri
árið 1940 og því starfi gegndi hann
til ársins 1971 þegar hann lét af
störfum fyrir aldurs sakir.
Jakob gegndi ýmsum trúnaðar-
störfum um ævina. Hann var kjörinn
í stjórn Sambands íslenskra sam-
vinnufélaga árið 1946 og var stjórn-
arformaður árin 1960-75. Einnig sat
hann í stjóm Olíufélagsins og dóttur-
félögum þess og í stjórn líftrygg-
ingafélagsins Andvöku. Hann var
einn af stofnendum Flugfélags Ak-
ureyrar árið 1938 og í fyrstu stjórn
þess. Auk þess sat
Jakob í stjórn Flugfé-
lags íslands og síðar
Flugleiða. Hann sat í
stjórn Útgerðarfélags
Akureyrar og var
einnig stjórnarfor-
maður þess um skeið.
Hann sat í stjóm
Síldarverksmiðjunnar
á Dagverðareyri og í
stjórn Laxárvirkjunar.
Einnig sat Jakob í
byggingarnefnd
Fjórðungssjúkrahúss-
ins á Akureyri, í stjórn
Ungmennafélags Ak-
ureyrar og Akureyrardeildar Rauða
krossins. Jakob var bæjarfulltrúi á
Akureyri á árunum 1942-70. Hann
var forseti bæjarstjórnar um skeið
og einnig sat hann í ýmsum nefndum
á vegum bæjarins. Einnig sat hann
í sóknarnefnd og vann að undirbún-
ingi byggingu Akureyrarkirkju.
Hann var vararæðismaður Svía á
Akureyri um skeið.
Jakob var kjörinn heiðursborgari
Akureyrar þann 7. október 1975.
Hann hlaut stórriddarakross Fálka-
orðunnar, sænsku -Vasa-orðuna og
finnsku „Lejon“-orðuna.
Jakob kvæntist Borghildi Jóns-
dóttur bankaritara árið 1926, en hún
lést árið 1990. Áttu þau eina kjör-
dóttur Bryndísi Jakobsdóttur.
Morgunblaðið/Golli
Skotið
upp í loft
TEYGJUSKOT heitir nýtt af-
brigði af teygjuhoppi (bungi jump)
sem landsmenn fengu fyrst að
reyna á tónlistarhátíðinni Uxa ’95
á Kleifum við Kirkjubæjarklaust-
ur. Teygjuskoti má líkja við
teygjustökk. Sams konar teygju
og notuð er í teygjuhoppi er krækt
í þátttakanda sem stendur á jörð-
unni. Því næst er strekkt á teygj-
unni og eftir að búið er að ná
fullri spennu er losað um þátttak-
andann. Á því augnabliki skýst
hann áleiðis til himna á miklum
hraða - aðeins teygjan kemur í veg
fyrir að hann fari alla leið. Marg-
ir þátttakenda ná mikilli hæð,
einkum ef þeir eru léttir. Eftir það
liggur leiðin niður á viff - og aft-
ur kemur teygjan til bjargar.
Forráðamenn Bungi Jump Int-
ernational, sem hafa boðið ein-
staklingum víða um heim að
hrökkva eða stökkva, segja að
rekja megi sögu teygjuhopps til
Suður-Kyrrahafseyja. Þar hafi
eyjaskeggjar, einkum karlmenn, i
margar aldir stokkið fram af 30
m háum klettum í því skyni að
sanna karlmennsku sína.
Sérþjálfaðir Danir munu á
næstu dögum bjóða Hafnfirðing-
um og Keflvíkingum að stökkva
eða láta skjóta sér upp í loft.
Öryggismál á sundstöðum í brennidepli eftír banaslys í Laugardalslaug
Kalla þurfti
tvisvar á sjúkrabíl
Morgunblaðið/Golli
LITLA telpan fór úr vaðlauginni fremst á myndinni og fannst
í lendingarlauginni við rennibrautina yst til hægri. Lendingar-
laugin er sérstaklega afmörkuð í barnalauginni og er um einn
metri á dýpt eða 25 til 30 sm dýpri en hún.
KRISTJÁN Ögmundsson, for-
stöðumaður Laugardals-
laugarinnar, sem var í fríi
þegar slysið átti sér stað, sagðist
ekki telja að þijá laugarverði þyrfti
til að gæta laugarinnar eins og kom
fram í máli Herdísar Storgaard í
Morgunblaðinu í gær. Um afstöðu
laugarvarðarins til lendingarlaugar-
innar, þar sem telpan fannst, benti
hann á að speglar á turninum auð-
velduðu vörðunum eftirlit og ætlast
væri til að hann sneri sér sér við í
turninum til að líta yfir laugina.
Annar laugarvörður væri að jafnaði
á bakkanum. Þótt væri ýmislegt
annað í hans verkahring, t.d. að sjá
um klór, tæki og tól niður í kjallara.
Þegar laugarvörðurinn væri við þann
starfa væri öryggiskerfi virkt við
laugina eins og reyndar alltaf.
Oryggiskerfið byggist á því að
hægt er að óska eftir aðstoð með
því að ýta á hnappa á sex stöðum
við laugina, þ.e. á böðum, í kjallara,
í afgreiðslu, í kaffistofu og við turn-
inn. Samstundis hringir og kviknar
ljós, sem gefur til kynna hvar aðstoð-
ar er óskað, annars staðar þar sem
öryggisbúnaðinum hefur verið komið
fyrir. Ákveðnum starfsmönnum er
skylt að fara á staðinn í skyndingu
og veita aðstoð samkvæmt neyðará-
ætlun.
Kristján sagðist ekki vita hvort
öryggisbúnaðurinn hefði verið not-
aður þegar slysið varð. Hins vegar
hefði hann verið notaður áður og
reynst vel. Þegar Kristján var spurð-
ur að því af hveiju staðgengill væri
ekki kallaður til þegar annar sund-
laugarvarðanna þyrfti að bregða sér
frá, eins og þegar slysið varð, sagði
hann að ákvæði nýrra reglna um
staðgengil sundlaugarvarðar ætti
fyrst og fremst við litlar laugar með
einn sundlaugarvörð. í látigunum
væru alltaf tveir sundlaugarverðir á
vakt.
Rangt farið með
Kristján sagðist hafa orðið var við
að farið hefði verið með rangar upp-
lýsingar um öryggisbúnað í lauginni
eftir slysið. Hann nefndi í því sam-
bandi að ekki væri rétt að ekki
væru súrefnistæki við laugina. Und-
ir stúkunni við sérstakan inngang
vegna sjúkraflutninga væri sjúkra-
herbergi búið öllum nauðsynlegum
tækjum.
Um gagnrýni á að mikið af sum-
arafleysingarfólki hefði verið við
störf, sagði Kristján að fullyrðingar
af því tagi ættu ekki við því sund-
Lát lítillar telpu í Laug-
ardalslauginni hefur
vakið upp ýmsar spum-
ingar um öryggi sund-
laugargesta. Anna G.
Olafsdóttir kynnti sér
málið og komst m.a. að
því að kalla varð tvisvar
á sjúkrabíl eftir slysið.
laugarverðirnir hefðu báðir tölu-
verða reynslu.
Hvað viðbrögð starfsmannanna
eftir slysið varðaði, sagði Kristján
að hann gæti ekki tjáð sig um hvort
þau hefðu verið rétt því hann hefði
ekki haft tækifæri til að tala við þá.
Hins vegar fælust rétt viðbrögð í
því að hefja lífgunaraðgerðir og kalla
eftir nærstöddum til að hringja á
sjúkrabíl. Kristján sagði að baðvörð-
ur hefði verið fenginn til að hringja
á sjúkrabíl. Hann hefði hins vegar
ekki getað sagt hvað hefði gerst og
hefði því verið beðinn um að kanna
aðstæður og hringja aftur. Kristján
sagðist halda að óskað hefði verið
eftir upplýsingunum til að hægt
væri að senda sjúkrabíl með réttum
búnaði, þ.e. hjartabíl með lækni og
hjúkrunarfræðing en ekki lítinn bíl
með minni búnaði. Hann taldi að
einnar til tveggja mínútna töf hefði
orðið vegna þessa en hún hefði ekki
breytt neinu fyrir telpuna.
Laugarvörðurinn afar
sýnilegur
Bjarni Kjartansson, forstöðumað-
ur Sundhallar Reykjavíkur, sagði að
íþrótta- og tómstundaráð Reykjavík-
ur hefði stöðugt eftirlit með sund-
stöðum borgarinnar í þeim tilgangi
að tryggja fullnægjandi öruggi gest-
anna.
Hann sagði að sundlaugarvörður
í Sundhöll Reykjavíkur væri ætíð á
laugarbakkanum og hefði hjá sér
sjónvarpsskjá. „Skjárinn sýnir á víxl
myndskeið frá heitu pottunum fyrir
utan og grunnu lauginni hinu megin
við göngubrúna. Myndavélarnar
auðvelda sundlaugarverðinum að
hafa yfirsýn yfír stærstan hluta
laugarinnar. Hann fer aldrei í pásu
öruvísi en að vera leystur af og er
reyndar alltaf aðeins nokkur skref
frá lauginni því kaffistofa hans er
rétt við laugarbakkann. Hann er
mjög sýniiegur í einkennisbúningi
og honum eru gefin fyrirmæli um
að bjóða foreldrum viðurkennd flot-
tæki fyrir börn sín,“ sagði Bjarni.
Bjarni sagði að annar viðbúnaður
væri í samræmi við gildandi reglur.
Sundlaugarverðir væru vel á sig
komnir og hefðu staðist tilskilin próf
svo dæmi væru nefnd. Hann sagðist
ekki vita til að drukknun hefði orðið
í Sundhöllinni frá upphafi, þ.e. í 60
ár.
Aldrei má sofna á verðinum
Kópavogslaugin er tvískipt, stærri
laugin er 25x50 m og minni laugin
16,66x8 m. Eftir að piltur drukkn-
aði í minni lauginni fyrir tveimur
og hálfu ári var ráðist í að grynnka
laugina, eins og fyrirhugað hafði
verið, og gera hana að barna- og
kennslulaug.
Guðmundur Harðarson, forstöðu-
maður, tók við starfínu í janúar árið
1993. Hann segist hafa haldið áfram
framkvæmdum miðað við fyrirliggj-
andi áætlun um öryggisbúnað við
laugina og flýtt áformum um upp-
setningu myndavéla eftir að barn
sogaðist að útsogsopi í sundlauginni
í september í fyrra.
Guðmundur kom að gerð reglna
um öryggi á sundstöðum og segist
hafa farið að vinna eftir drögum að
reglunum áður en þær voru fullfrá-
gengnar. Hann segir að enginn turn
sé í lauginni en annar tveggja sund-
laugarvarða sé ávallt við gæslu á
Iaugarbakkanum. „Hinn laugarvörð-
urinn vaktar fimm skjái rneð myndum
frá elléfu myndavélum. Ég nefni að
við erum með þijár myndavélar á
langhlið laugarveggja hvorrar hliðar
svo við sjáum allan botninni í aðal-
lauginni á svona 12 til 15 sekúndum.
Laugarverðirnir skipta um stöðu eftir
15 til 30 mínútur. Annar fer út og
hinn kemur inn og ef laugarvörður
þarf að bregða sér frá leysir innimað-
urinn hann af. Baðvörður leysir inni-
manninn af þegar á þarf að halda
og því er alltaf einhver til að fylgjast
með skjáunum," sagði Guðmundur
og tók fram að allur staðlaður ör-
yggisbúnaður væri í lauginni, t.d. til
lífgunartilrauna.
Fjöldi eftir aðsókn
Sigurður Guðmundsson, forstöðu-
maður Sundlaugar Akureyrar, sagði
að laugin væri 35xl0m að stærð.
Henni fylgdu tveir heitir pottar,
bamabusllaug og lendingarlaug fyrir
tvær rennibrautir.
Hann sagði að fjöldi laugarvarða
færi eftir aðsókn hveiju sinni. Á vet-
urna fylgdist einn laugarvörður úr
varðherbergi með tíu myndavélum
enda væri oft ekki hægt að sjá ofan
í laugina fyrir uppgufun. Fimm
myndavélar væru við stóru laugina,
ein við innilaug í kjallara og fjórar
við potta, bamabusllaug og_ lending-
arlaug fyrir rennibrautir. Á sumrin
fylgdust sundlaugarverðirnir með
svæðinu úr varðherberginu þar til
rennibrautin væri opnuð um tíuleytið
á morgnana. Þegar hún hefði verið
opnuð væri slökkt á myndavélunum
og verðimir gættu gestanna af bakk-
anum. Sigurður sagði að oft væri
einn vörður við stóru laugina og ann-
ar við lendingarlaugina fyrir renni-
brautirnar. Staðgenglar með viðeig-
andi menntun leystu þá af.
Eftirlit við lendingarlaug
Ásgeir Sigurðsyon, staðgengill for-
stöðumanns Árbæjarlaugarinnar,
sagði að tveir laugarverðir gættu
laugarinnar með aðstoð myndavéla.
„Laugarvörðurinn í turninum hefur
yfirsýn og sér, með aðstoð mynda-
véla, yfir svæðið og innilaugina.
Sömu myndir koma á skjá í anddyr-
inu. Fimm myndavélar eru undir
vatnsyfirborðinu. Annar laugarvörð-
ur er svo á bakkanum og ef hann
þarf að bregða sér frá er hann ýmist
ekki leystur af eða baðvörður hleypur
í skarðið. Hann þarf lítið að sinna
tækjabúnaði því hann er sjálfvirkur
í lauginni. Okkur hefur sýnst að ör-
yggisbúnaðurinn sé ágætur að því
undanskildu að við hefðum viljað
sinna rennibrautinni betur á mesta
annatímanum. Við höfum velt því
fyrir okkur að reyna umferðarljós
eins og gefið hafa góða raun á Akur-
eyri,“ sagði Ásgeir. Árbæjarlaugin
er 25x12,5 m að stærð.