Morgunblaðið - 08.10.1995, Blaðsíða 4

4 SUNNUDAGUR 8. OKTÓBER 1995
JH»rgunl>Wí>íS>
VIKAN 1/10-7/10.
JbkSlM&ík.
Æl
INNLENT
►NÝR búvörusamningur
var undirritaður um síðustu
helgi og hefur hann verið
kynntur bændum í vikunni.
Búnaðarþing hefur verið
boðað til aukafundar á
þriðjudaginn til að fjalla um
samninginn.
Sjálfvirkri uppfærslu
bóta verður hætt
►MIKIL úrkoma var á
norðanverðu landinu í vik-
unni og á Siglufirði nam
úrkoman fimmtíu millimetr-
um á sólarhring. Vatn
flæddi í yfir tíu hús, en
óverulegt tjón varð nema á
gólfefnum og ekki varð
umtalsvert tjón á mann-
virkjum bæjarins.
►ALÞINGISMENN sem
setjast á þing í tvær vikur
öðlast rétt til fjörutíu þús-
und króna makalifeyris á
mánuði samkvæmt lögum
um eftirlaunarétt þing-
manna sem breytt var 1982.
Stjórn Lífeyrissjóðs starfs-
manna ríkissins hefur gert
athugasemdir við ósam-
ræmi sem er á milli ellilíf-
eyrisréttar og makalífeyris-
réttar varaþingmanna, og
segir forseti Alþingis að við-
komandi lagaákvæðum
verði breytt leiki á þessu
minnsti vafi.
MARGVÍSLEGAR breytingar verða á
bótum almannatrygginga og sjúkra-
tryggingum samkvæmt fjárlagafrum-
varpi fyrir árið 1996 sem lagt var fram
á Alþingi í vikunni. Ein veigamesta
breytingin er sú að upphæðir trygginga
og bóta hækka ekki lengur sjálfkrafa
í takt við vísitölu heldur mun Alþingi
ákveða hækkun þeirra. Áformað er að
hamlað verði gegn sjálfvirkri hækkun
lífeyris- og sjúkratrygginga og að
framlög til þeirra verði tveimur millj-
örðum lægri en orðið hefði að óbreyttu.
Bygging álvers
könnuð
BANDARÍSKA Álfyrirtækið Columbia
Aluminium Corporation hefur óskað
eftir að fram fari umhverfisathugun í
Hvalfirði í nágrenni Járnblendiverk-
smiðjunnar vegna byggingar álvers
með 60 þúsund tonna árlega fram-
leiðslugetu sem hægt yrði að auka í
180 þúsund tonn. Miðað er við að verk-
smiðjan geti hafíð framleiðslu í lok
næsta árs en til þess þarf að ganga
frá samningum fyrir næstu áramót.
►EIÐUR Hilmisson bóndi á
Búlandi í Austur-Landeyj-
um er byrjaður að framleiða
kaplamjólk i neytenda-
umbúðum. Kaplamjólk hef-
ur löngum þótt holl og góð
til drykkjar en þrátt fyrir
það hefur nánast ekkert
verið um neyslu hennar hér-
lendis, enda ekki staðið al-
menningi til boða.
►SJÖ ára snáði á Akureyri
vann tvær milljónir á skaf-
miða Happdrættis Háskóla
Islands á þriðjudagskvöld.
Langamma hans gaf honum
100 krónur sem hann keypti
happaþrennuna fyrir sem
gaf vinninginn.
Skandia tapaði 300
milljónum króna
VÁTRYGGINGAFÉLAGIÐ Skandia
hf. hefur í raun tapað yfír 300 milljón-
um króna á bílatryggingum þau þijú
ár sem fyrirtækið hefur starfað hér á
landi. Sænsku eigendurnir hafa lagt
félaginu til fjármagn til að standa und-
ir þessu tapi með árlegum framlögum
í gegnum umboðslaun og endurtrygg-
ingar auk þess sem lagt hefur verið
fram sem hlutafé.
Árangnrslaus leit að
14 ára stúlku
ÁRANGURSLAUS leit var gerð í Vest-
mannaeyjum í vikunni að 14 ára gam-
alli stúlku frá Selfossi, Steinunni Þóru
Magnúsdóttur, en ekkert hefur spurst
til hennar frá því aðfaranótt síðastliðins
sunnudags.
Fallist á vopnahlé
í Bosníu
DEILUAÐILAR í Bosníu féllust á
fímmtudag á vopnahlé fyrir milli-
göngu Bandaríkjastjórnar og á það
að taka gildi nk. þriðjudag og standa
í tvo mánuði. Bill Clinton Bandaríkja-
forseti tilkynnti einnig að stjómvöld
í Bosníu, Serbíu og Króatíu hefðu
saþykkt að hefja viðræður um friðar-
samning sem fara eiga fram í Banda-
ríkjunum 25. þessa mánaðar.
►TILKYNNT var í vik-
unni að írska ljóðskáldið
Seamus Heaney hlyti bók-
menntaverðlaun Nóbels i
ár.
Simpson sýknaður
KVIÐDÓMUR í Bandaríkjunum
sýknaði á þriðjudag ruðningshetjuna
O.J. Simpson af ákæru um morð á
fyrrverandi eiginkonu sinni og vini
hennar. Dómurinn hefur vakið gríð-
arlega athygli og skiptast menn í tvö
horn, mikill meirihluti blökkumanna
fagnar dóminum en hvítir Banda-
ríkjamenn og Evrópubúar eru margir
hneykslaðir á úrskurði kviðdóms.
Mjög skiptar skoðanir eru um hvers
vegna kviðdómurinn sýknaði Simp-
son, því hefur verið haldið fram að
ástæðan sé sú að hann sé blökkumað-
ur eins og meirihluti kviðdóms en
fleiri eru þó á því að um lélegum
vinnubrögðum lögreglunnar sé um
að kenna, þar sem átt hafi verið við
sönnunargögn.
Stækkun NATO
►FORSETI Makedóníu,
Kiro Gligorov, komst lífs
af úr banatilræði við hann
á þriðjudag en hann er
alvarlega slasaður. Ottast
Grikkir að tilræðið muni
verða til þess að samskipti
ríkjanna muni versna að
nýju en þau eiga nú í við-
ræðum um að koma þeim
í eðlilegt horf.
►FRANSKI ævintýramað-
urinn Bob Denard gafst
upp á fimmtudag fyrir
frönskum hermönnum á
Comoro-eyjum en hann
rændi völdum þar fyrr í
vikunni. Verður Denard
dreginn fyrir rétt í Frakk-
landi vegna þessa.
►SHOKO Ashahara, leið-
togi sértrúarsafnaðarins
Æðsta sannleiks, hefur ját-
að við yfirheyrslur að hafa
fyrirskipað mannskætt
gastilræði í neðanjarðar-
lest í Tókýó og fleiri glæpi.
frestað?
TALIÐ var að vamarmálaráðherrar
Atlantshafsbandalagsins myndu sam-
þykkja að fresta stækkun þess til aust-
urs um tvö ár á fundi sínum í Banda-
n'kjunum á föstudag. Yrði tíminn not-
aður til að draga úr andstöðu Rússa
við stækkun bandalagsins.
►STAÐA indverska skák-
mannsins Viswanathan
Anands er nú talin nær
vonlaus í heimsmeistara-
einvíginu í skák. Er núver-
andi heimsmeistari, Garri
Kasparov, með 8,5 vinn-
inga gegn 5,5 vinningum
Anands.
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
„EF OKKUR finnst einhver eiga
hrós skilið vegna starfa sinna í
þágu mannréttinda þroskaheftra
sendum við honum fræ í poka,“
segja þau Henning Furulund og
Ragnhild Pehrson, sem starfa í
sjálfstæðum ráðgjafarhópi í mál-
efnum þroskaheftra í Noregi, en
þau eru stödd hér á landi á veg-
um Landssamtakanna Þroska-
þjálpar og Átaks, félags þroska-
heftra. „Ef við hins vegar höfum
sent einhverjum ákveðnum aðila
ósk um að hann bæti aðgengi
fyrir þroskahefta og okkur
finnst hann Iengi að taka við sér
sendum við honum pakka fullan
af geri.“
Henning, sem er þroskahefur
ráðgjafi í málefnum þroska-
heftra í Asker í Noregi, hélt fyr-
irlestur á landsþingi Þroska-
hjálpar í gær, laugardag, um
starf sitt og brennandi áhuga-
mál, bætt aðgengi þroskaheftra
sem og allra þeirra sem ekki eiga
auðvelt með að lesa eða tjá sig.
Ragnhild, sem er aðstoðarmaður
Hennings, segir að Henning sé
ákaflega fylginn sér og ham-
hleypa til starfa. „Ef hann fær
hugmynd hættir hann ekki fyrr
en hún er komin í framkvæmd,"
segir hún. Og hann hefur fengið
margar góðar hugmyndir.
Fræ í
poka, ger
í pakka
Opinberar upplýsingar
fyrir alla
er á klukkunni á skiltunum á við
um stoppistöðina eða endastöð-
ina. Og hvar er endastöðin?" spyr
hann og finnst kortin illskiljan-
leg. Henning leggur til að vagn-
arnir verði auðkenndir með heiti
endastöðvanna og að skilti þeirra
vagna sem ekið er í Breiðholtið
hafí einhvern ákveðinn lit, þeir
sem fara í Árbæinn einhvem
annan og svo fram eftir götun-
um. Þetta fyrirkomulag yrði ekki
einungis til bóta fyrir þroska-
hefta heldur einnig fyrir böm,
gamalt fólk og sjónskerta, segja
þau Henning og Ragnhild.
Auðskilið kosningaefni
Helsta áhugamál Hennings er
að skilti, leiðarvísar, kort, að-
göngumiðar, dagblöð, símaskrár,
upplýsingabæklingar og aðrar
opinberar upplýsingar, svo fátt
eitt sé nefnt, verði þannig úr
garði gerð að þau henti öllum
hópum þjóðfélagsins.
Þó hann hafi ekki komið til
landsins fyrr en í fyrradag hefur
hann þegar farið víða um höfuð-
borgina, skoðað leiðarvísa stætis-
vagnakerfisins, Háskólabíó og
Borgarleikhúsið. Hann bendir á
Morg-unblaðið/Ásdís
HENNING Furulund fellur
ekki verk úr hendi og hann
og aðstoðarmaður hans hafa
skoðað upplýsingaskilti SVR
og kenniskilti í Borgarleik-
húsinu með tilliti til þarfa
þroskahefta.
að það sé ekkert á strætisvögn-
unum í Reykjavík sem gefi vís-
bendingar um hvaðan þeir komi
og hvert leið þeirra liggi. „Sá
sem kemur á stoppistöð veit ekki
hvort tíminn sem er gefínn upp
Henning hefur komið ýmsum
augljósum réttindamálum
þroskaheftra til leiðar. Sem
dæmi má nefna að hann hefur
haft gott og mikið samstarf við
blaðamenn nokkurra dagblaða í
Noregi sem hafa skrifað greinar
í tengslum við þingkosningár á
aðgengilegan hátt með þarfir
þroskaheftra og þeirra sem ekki
eiga auðvelt með að lesa í huga.
Ráðgjafarhópur hans sá einnig
til þess á sínum tíma að auðlesan-
legur upplýsingabæklingur um
Evrópusambandið var búinn til
svo þroskaheftir gætu skilið mál-
efnið og myndað sér sjálfstæða
skoðun á því hvort Norðmenn
ættu að sækja um aðild að sam-
bandinu eða ekki. Raunin varð
sú að miklu fleiri en þroskaheft-
ir notuðu bæklinginn sér til
gagns.
Þá hefur Henning og sam-
starfsmenn hans haft frumkvæði
að því að texti við erlendar kvik-
myndir er lesinn upphátt á
ákveðnum sýningum í kvik-
myndahúsi í Asker svo þroska-
heftir geti notið kvikmyndalistar
eins og aðrir þjóðfélagsþegnar.
Hennig og Ragnhild hafa nú þeg-
ar stungið þessari hugmynd að
forsvarsmönnum Háskólabíós.
Sýknaður af nauðgunar-
ákæru í héraðsdómi
HÉRAÐSDÓMUR Reykjaness hefur
sýknað mann um tvítugt af ákæru
um að hafa nauðgað 19 ára gamalli
konu á heimili ákærða í nóvember á
síðasta ári, en hann hefur eindregið
neitað að hafa beitt konuna valdi við
samfarir. Áverkar voru á kynfærum
konunnar, en að áliti kvensjúkdóma-
læknis var ekki unnt að útiloka að
áverkarnir hefðu komið við venjuleg-
ar samfarir.
Gunnar Aðalsteinsson héraðsdóm-
ari kvað upp dóminn, en meðdómend-
ur voru Guðmundur L. Jóhannesson
héraðsdómari og Sveinn Sigurkarls-
son héraðsdómari. Skipaður veijandi
ákærða var Sveinn Andri Sveinsson
héraðsdómslögmaður. I dómi Héraðs-
dóms Reykjaness kemur fram að
kærandi og ákærði hittust í miðbæ
Reykjavíkur aðfaranótt 5. nóvember
1994 og þekktust þau ekki þá. Þau
fóru ásamt fleirum í samkvæmi í
Breiðholti þar sem þau stöldruðu stutt
við, en fóru að því búnu heim til
ákærða í Kópavog. Þeim ber saman
um að vel hafi farið á með þeim.
Kærandi hélt því fram að hún hafí
orðið fyrir aðkasti í Breiðholti og
kærði tvo menn sem í samkvæminu
voru. Það mál var af hálfu ríkissak-
sóknara látið niður falla, og svo var
einnig um kæru vinkonu hennar um
nauðgun í sama samkvæmi.
fram vilja sínum með hótunum og
hún ekki þorað annað en að fara að
vilja hans. Engin átök hafi því átt
sér stað, enda hafí hún heldur ekki
borið þess nein ótviræð merki. Leigu-
bílstjóri, sem ók kæranda heim eftir
atburðinn, hafði eftir henni í vitnis-
burði að ekkert hefði gerst þrátt
fyrir að honum fyndist hún mjög
miður sín.
Laugardagskvöldið 5. nóvember
fór kærandi á neyðarmóttöku vegna
nauðgunar á slysadeild Borgarspítal-
ans þar sem kyn- og húðsjúkdóma-
læknir skoðaði hana.
í dómnum segir að sakfelling yrði
að byggjast á framburði kæranda,
áverkavottorði og framburði leigubif-
reiðastjórans. Þegar þessir þættir
væru virtir, sérstaklega álit kvensjúk-
dómalæknisins, þyki varhugavert að
telja sannað, gegn eindreginni neitun
ákærða frá upphafi rannsóknar máls-
ins, að hann hafí gerst sekur um
þann verknað sem honum er gefínn
að sök í ákæru. Beri því að sýkna
ákærða af refsikröfu ákæruvaldsins,
og með þeirri niðurstöðu verði bóta-
krafa kæranda, sem krafðist 977.800
kr. í bætur, felld niður.
Engin átök
Eftir að í Kópavog var komið fór
ákærði fljótlega inn í herbergi sitt
til að sofa. Kærandi fór á eftir honum
og sagði að hún vildi fara heim.
Ákærði stakk upp á að hún leggðist
upp í rúm hjá honum og svæfí þar
til hann gæti ekið henni heim daginn
eftir. Féllst hún á þetta og síðan
höfðu þau samfarir, en greinir mjög
á um það með hverjum hætti það
hafi borið til.
I dómnum segir að kærandi hafi
haldið því fram að kærði hafí komið
Andlát
ÞORHALLUR
HÖSKULDSSON
ÞÓRHALLUR Hös-
kuldsson sóknarprest-
ur á Akureyri varð
bráðkvaddur í fyrri-
nótt, 52 ára að aldri.
Þórhallur fæddist
16. nóvember 1942 á
Skriðu í Hörgsdal,
sonur hjónanna Hös-
kuldar Magnússonar
bónda og kennara þar
og Bjargar Steindórs-
dóttur.
Hann varð stúdent
frá Menntaskólanum
á Akureyri 1962,
stundaði nám í upp-
eldis- og kennslufræði við Háskóla
íslands 1966-67 og lauk cand.the-
ol.-prófi frá HÍ 1968. Hann var
sóknarprestur í Möðruvallaklaust-
ursprestakalli í Hörgárdal frá
1968-82 og sóknarprestur á Akur-
eyri frá 1982, en auk
þess sinnti hann
kennslustörfum við
ýmsa skóla i' Eyjafirði.
Þórhallur gegndi
ýmsum félags- og trún-
aðarstörfum og var
hann m.a. formaður
þjóðmálanefndar Þjóð-
kirkjunnar frá 1989. Þá
var hann í stjórn Presta-
félags íslands 1980-86,
í starfskjaranefnd
presta 1981-86, í
kirkjueignanefnd frá
1981 og kirkjuþings-
maður frá 1986. Eftir
Þórhall liggja ýmsar greinar í blöð-
um og tímaritum.
Þórhallur lætur eftir sig eigin-
konu, Þóru Steinunni Gísladóttur,
sérkennara, þijú börn og stjúpson.
i
\
i
i
\
\
\
\
I