Morgunblaðið - 14.10.1995, Blaðsíða 1

72 SÍÐUR LESBÓK/C/D
234. TBL. 83. ÁRG.
LAUGARDAGUR 14. OKTÓBER 1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Sókn múslima o g Króata í norðurhluta Bosníu
Reuter
UNGT fólk í Sarajevo naut síðsumarsólarinnar fyrir framan bókasafn borgarinnar í gær. Bókasafnið
í Sarajevo var reist þegar Bosnia var hluti af austurrísk-ungverska keisaradæminu og er ónýtt inn-
an eftir eld og sprengjuárásir. Austurríska stjórnin hefur ákveðið að aðstoða við viðgerð og endur-
byggingu allra bygginga í Bosníu, sem reistar voru á dögum keisaradæmisins.
Tugþúsundir íbúa
flýja af svæðinu
Belgrad, Prag, Sar^jevo. Reuter.
Skýr
mótmæli
gegn
Frökkum
Ósló. Reuter.
TILKYNNT var í gær að eðlis-
fræðingurinn Joseph Rotblat,
einn af fyrstu mönnunum sem
helguðu líf sitt baráttunni gegn
kjarnavopn-
um, hlyti frið-
arverðlaun
Nóbels í ár
ásamt Pugw-
ash-ráðstefn-
unni sem
hann veitir
forystu.
Francis Sej-
ersted, for-
maður verðlaunanefndarinnar,
sagði að í valinu fælust skýr
skilaboð til Frakka um að hætta
kjarnorkutilraunum.
Rotblat lét einnig í ljós þá von
að þessi viðurkenning stuðlaði
að því að Frakkar og Kínverjar
hættu kjarnorkusprengingum í
tilraunaskyni. Talsmaður
franska utanríkisráðuneytisins
fagnaði valinu, en leiddi gagn-
rýni verðlaunanefndarinnar hjá
sér.
Nefndin kvaðst vona að
ákvörðunin yrði til þess að leið-
togar heimsins beittu sér af
meira afli fyrir útrýmingu
kjarnavopna.
Rotblat er 86 ára og átti þátt
í að þróa fyrstu kjarnorku-
sprengjuna í Bandaríkjunum en
ákvað að helga sig baráttunni
gegn kjarnorkuvánni eftir árás-
ina á Hiroshima. Hann kvaðst
vona að viðurkenningin yrði til
þess að vísindamenn gerðu sér
grein fyrir því að samfélagsleg
ábyrgð þeirra væri mikil og
störf þeirra gætu skipt sköpum
fyrir mannkynið.
■ Barðistgegn vopni/19
STJORNARHER Bosníu og króat-
ískar hersveitir sóttu í gær í átt að
borginni Banja Luka í norðvestur-
hluta landsins og voru um 40.000
manna á flótta frá átakasvæðinu.
Alija Izetbegovic, forseti Bosníu,
kvaðst telja að langan tíma tæki að
semja um varanlegan frið í landinu
þar sem mörg deilumál væru enn
óleyst.
Embættismenn Sameinuðu þjóð-
anna sökuðu stjórnarherinn og her-
sveitir Serba um að hafa brotið
vopnahléssamninginn sem tók gildi
á miðvikudagskvöld. Þeir sögðu
ástandið mikið áhyggjuefni.
Fréttastofan Beta skýrði frá því
að króatískir og múslimskir hermenn
Varað við miklum
hörmungum falli
Banja Luka
nálguðust bæinn Krupa, sem er að-
eins 15 km frá Banja Luka. Miklar
sprengingar heyrðust sunnan við
borgina. Fréttastofan sagði að aðrar
hersveitir væru 10 km frá bænum
Prijedor, næsta bæ við Banja Luka
í norðri.
Fjórum sprengjum var skotið á
Prijedor þegar Radovan Karadzic,
leiðtogi Bosníu-Serba, var staddur
þar í gær. „Bandaríkjamenn komu
þessu vopnahléi á og þeim ber skylda
til að stöðva múslima og fá þá til
að fara af því svæði sem þeir hafa
náð frá því á miðvikudag," sagði
Karadzic. Elisabeth Rehn, mannrétt-
indafulltrúi Sameinuðu þjóðanna,
sagði í gær, að óumræðilegar hörm-
ungar gætu dunið yfir ef sóknin
gegn Banja Luka yrði ekki stöðvuð.
Þá væri hætta á, að um 700.000
manns kæmust á vergang.
Beta sagði að ástandið meðal
flóttafólksins væri hræðilegt. „Því
sem næst allir flóttamennirnir, tug-
þúsundir manna, hafast við og sofa
á götunum. Skortur er á matvælum
og það er jafnvel erfitt að finna
brauð.“
Þýskaland
Þingmenn
fá ekki
launa-
hækkun
Bonn. Rcuter.
EFRI deild þýska þingsins eða
sambandsráðið kom í gær í veg
fyrir umdeilda breytingu á
stjórnarskránni, sem hefði fært
þingmönnum í neðri deild 40%
launahækkun á fimm árum.
Þurfti tvo þriðju atkvæða eða
aukinn meirihluta fyrir breyting-
unni en hana studdu aðeins
Bæjaraland og Saxland.
Helmut Kohl kanslari og
kristilegir demókratar tóku
höndum saman við jafnaðar-
menn, sem eru í stjórnarand-
stöðu, um að koma launahækk-
uninni í gegn í neðri deildinni
en hún átti að vera hluti af breyt-
ingum á þinginu, meðal annars
fækkun þingmanna.
Þessi niðurstaða er enn eitt
áfallið fyrir Rudolf Scharping,
leiðtoga jafnaðarmanna. Hann
studdi launahækkunina í neðri
deild en flokksbræður hans í
efri deild sáu um að fella hana.
Góð veiði
í búranum
Þórshöfn. Morgnnblaðið.
FÆREYSKA togaranum Boðasteini
hefur gengið mjög vel á búrfiskinum
á Atlantshafshryggnum að undan-
förnu en um var að ræða tilrauna-
veiðar og leit að nýjum miðum fyrir
Fiskirannsóknastofu Færeyja.
Farnir hafa verið tveir túrar og
í þeim fyrri var aflinn 95 tonn, sem
landað var í Kilnochbervie í Skot-
landi, og í hinum fengust 105 tonn,
sem landað var á Þvereyri.
Þessum tilraunaveiðum er nú lok-
ið en Boðasteinur, sem er gerður
út frá Fuglafirði, ætlar að halda
þeim áfram.
Tímamótaúrskurður Evrópudómstólsins nk. þriðjudag
Brýtur „kvennakvóti“
gegn jafnréttislögum?
Brussel. Reuter.
EVRÓPUDÓMSTÓLLINN mun
skera úr um það á þriðjudag hvort
svokallaður kvennakvóti við stöðu-
veitingar bijóti í bága við jafnréttis-
lög Evrópusambandsins, ESB.
Verður um tímamótaúrskurð að
ræða og er hans beðið með mikilli
eftirvæntingu í Evrópu og víðar.
Málið snýst um það hvort verið
sé að bijóta rétt á karlmönnum með
lögum um, að rétta megi hlut
kvenna á vinnustað með því að taka
þær fram yfir karla við stöðuveit-
ingu þótt þeir eigi að öðru leyti
meira tilkall til hennar. í Bandaríkj-
unum hefur þetta verið mikið hita-
mál og er að verða það einnig í
Evrópu. Þess vegna bíða margir
úrskurðarins með eftirvæntingu, til
dæmis kristilegir demókratar í
Þýskalandi, sem ætla að greiða um
það atkvæði á miðvikudag hvort
taka skuli upp ákveðinn lágmarks-
kvóta fyrir konur í ábyrgðarstörfum
fyrir flokkinn.
Meiri reynsla
Málið höfðaði Eckard Kalanke,
landslagsarkitekt hjá Bremenborg,
en þegar yfirmannsstaða í hans
deild losnaði var hún veitt sam-
starfsmanni hans og konu þótt hann
hefði lengri starfsaldur og hefði
gegnt stöðunni í viðlögum. Raunar
vildi yfírstjórnin að Kalanke fengi
stöðuna en starfsmannanefndin réð
því að konan fékk hana.
Kalanke höfðaði mál en tapaði
því á tveimur dómsstigum. í apríl
sl. tók hins vegar Giuseppe Tes-
auro, einn af dómurum við Evrópu-
dómstólinn, undir með Kalanke og
sagði það sína skoðun, að ekki gengi
að jafna hlut kvenna með svokall-
aðri „jákvæðri mismunun". Þetta
mál er nú einnig fyrir þýska vinnu-
máladómstólnum og ætlar hann að
bíða niðurstöðu Evrópudómstólsins.
Reuter
Claes fyrir þingnefnd
WILLY Claes, framkvæmdastjóri framleiðandanum Agusta meðan
Atlantshafsbandalagsins, NATO, hann var efnahagsráðherra i
kom í gær fyrir belgíska þing- Belgíu. Nefndin kemur aftur sam-
nefnd og ítrekaði, að hann væri an í dag en hún mun ákveða hvort
saklaus af því að hafa vitað um Claes verður sviptur þinghelgi til
eða þegið mútur af ítalska vopna- að unnt verði að ákæra hann.