Morgunblaðið - 14.10.1995, Blaðsíða 6

6 I-AUGARDAGUR ! 1. OKTÓBER 1995 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Þingsályktunartillaga um embætti
umboðsmanns sjúklinga
Gæti hagsmuna
sjúklinga á
sjúkrahúsum
ÁSTA B. Þorsteinsdóttir þing-
maður Alþýðuflokksins mælti á
þriðjudag fyrir þingsályktunartil-
lögu um að sett væri á stofn
embætti umboðsmanns sjúklinga
sem hefði það hlutverk m.a. að
tryggja að umræða um jafnræði
allra sjúklinga og siðfræðilegum
viðmiðunum verði haldið vakandi,
þannig að komið væri í veg fyrir
mismunun og ranglæti í meðferð
sjúkra á heilbrigðisstofnunum.
Eðlilegt er að mati flutnings-
manna tillögunnar að umboðs-
menn sjúklinga starfi við öll stærri
sjúkrahús og í hverju heilsugæslu-
umdæmi, en telja þó rétt að fyrst
í stað yrði slíku starfi komið á fót
við Ríkisspítalana til reynslu.
Tveir fyrrverandi heilbrigðis-
ráðherrar eru meðal flutnings-
manna tillögunnar.
Landlæknir ekki
rétti aðili
Ásta segir að fjöldi umkvartana
sjúklinga til embættis landlæknis
sýni að vandinn í samskiptum
sjúklinga og starfsfólks heilbrigð-
isstofnana sé sannarlega fyrir
hendi. „Kvartanir voru 252 árið
1993, 275 árið 1994 og
voru orðnar 196 þann
15. september síðastlið-
inn. Tilefni kvartana var
meðal annars meint röng
meðferð, ófullnægjandi
meðferð, samskiptaörðugleikar,
ófullnægjandi upplýsingar og
trúnaðarbrot," segir Ásta. Hún
segir ástæðu til að ætla að fjöl-
mörg önnur tilvik sem telja megi
að orki tvímælis í meðferð eða
framkomu rati ekki til réttra að-
ila, þar sem margir sjúklingar
þekki ekki rétt sinn til að kvarta.
Ekki sé réttmætt að embætti land-
læknis sem eigi að bera ábyrgð á
gæðum heilbrigðisþjónustu í land-
inu, sé jafnframt í hlutverki hags-
munagæsluaðila sem taki á móti
kvörtunum sjúklinga, meti þær
og dæmi. Þetta samrýmist ekki
góðum stjórnsýsluháttum og geti-
skapað óvissu um réttarstöðu
sjúklinga.
„í ljósi þessa teljum við mikil-
vægt að á sjúkrahúsum og heil-
brigðisstofnunum starfi umboðs-
menn sjúklinga sem hafi það hlut-
verk að gæta þess að fullt tillit
sé tekið til réttinda, hagsmuna og
þarfa sjúklinga og fylgjast með
því að sjúklingum sé ekki mismun-
að og að jafnræðis sé gætt. Þeir
taki við umkvörtunum, meti þær
og aðstoði sjúklinga við að koma
þeim á framfæri, stuðli að því að
umhverfí sjúkrahúsa sé sjúkling-
um og aðstandendum þeirra vin-
samlegt og hafi milligöngu um
að leysa samskipta- og deilumál,“
segir Ásta.
Hliðstæð tillaga
Við umræður á Alþingi á þriðju-
dag kom fram að þingflokkur
Kvennalista hafði áður
lagt fram hliðstæða til-
lögu. „Það vakti athygli
okkar og undrun að svo
virtist sem flutnings-
menn vissu ekki eða
myndu ekki eftir þessu frumvarpi
um breytingar á lögum um heil-
brigðisþjónustu, sem þó hefur ver-
ið þrisvar sinnum til umfjöllunar á
Alþingi og það kom reyndar í ljós
við eftirgrennslan að svo var,“
sagði Kristín Halldórsdóttir þing-
maður Kvennalista.
196
kvartanir
á árinu

Markarfljó)
Lónifl,
Gigjiikull
'Slóramúrk
Ný og óvenjuleg sprungusvæðl
á vestanverðum jöklinum
„Skerin
Ji Seljalanú
Morgunblaðið/RAX
EINS og sjá má er vestanverður Eyjafjallajökull mjög sprunginn
og getur verið mjög varasamur ókunnugum. Myndin er tekin
rétt vestan við Goðastein.
Sprungusvæöi á
Eyjafjallajökli
JÖKULL
Guðnasteinn
V arasamar
sprungur
Eyja-
fjallajökli
Á FERÐ fyrir nokkrum dögum
upp Eyjafjallajökul að vestan
komu í Ijós mjög varasamar
sprungur. Leiðin, sem liggur upp
jökulinn af Hamragarðaheiði að
vestan og upp að Goðateini (1.580
m), hefur verið vinsæl undanfarin
ár, einkum fyrir vélsleða og jeppa.
Hún hefur fram að þessu verið
talin örugg enda sprungulítil, en
er nú að heita ófær.
Árni Alfreðsson er ættaður frá
Stórumörk og þekkir jökulinn
mjög vel. Hann sagði í samtali við
Morgunblaðið að jökuljaðarinn
væri nú illfær vegna óvenju djúpra
leysingafarvega. Þar fyrir ofan
taka við sprungur sem liggja í
austur-vestur stefnu og ná þær
upp í um 1.400 m hæð. Sprungurn-
ar eru í stærri katninum, 1-3 bíl-
breiddir, og liggja samsíða akst-
ursstefnu upp jökulinn. Einnig eru
stöku sprungur sem liggja þvert
á fyrrnefnda stefnu eða norður-
suður. Þær eru sumar mun breið-
ari og valda því að það er eins
og að fara í völundarhús að fara
þarna upp og auðvelt að lenda í
sjálfheldu t.d. ef fara á þarna nið-
ur af Jökli.
Ofan við 1.400 metrana þar sem
jökulinn er brattari var ekki að
sjá neinar óvenjulegar sprungur
en tekið skal fram að ekki var
farið alveg upp að Goðasteini.
Steinninn hefur ekki staðið eins
mikið upp úr Jöklinum í manna
minnum.
Á flestum sprungunum lá
ótraust snjóþak en þær sáust vel
enda hafði lítið snjóað á Jökulinn.
Þó svo að fenni í sprungurnar i
vetur er ljóst að þarna verður að
fara með ýtrustu gát.
Miklar sprungur vestan Skerja
Skíðamönnum sem gjarnan fara
upp jökulinn að norðanverðu, upp
Skerin, skal bent á að vestan
þeirra er jökullinn kolsprunginn,
alveg niður frá Akstaðajökli og
alla leið upp að efstu Skeijum.
Norðvestan þeirra virðist allt eðli-
legt. Frá Skeijunum og upp að
Goðasteini virtist vel fært og Jök-
ullinn „eðlilegur," sagði Árni í
lokin.
Mikill áhugi er á störfum hjá íslenskum sjávarafurðum í Kamtsjatka
Markaðsskrif-
stofa stofnuð
í Austur-Asíu
Árétting
Taldi sig
geta treyst
hinum
ákærða
í FRÉTT Morgunblaðsins sl.
sunnudag um sýknudóm í Hér-
aðsdómi Reykjaness vegna
ákæru um nauðgun, láðist að
geta eins þáttar í framburði
stúlkunnar, sem kærði nauðg-
un og er til þess fallinn að skýra
háttsemi hennar umrædda
nótt.
í framburði stúlkunnar kom
fram, að hún hefði treyst hinum
ákærða vegna þess, að hann
hefði bjargað henni fyrr um
kvöldið, þegar hún varð fyrir
áreitni tveggja annarra pilta
og að hann hefði þá komið vel
fram við hana.
Leigubifreiðastjóri, sem
hafði ekið stúlkunni og þremur
piltum fyrr um nóttina og ók
henni aftur um morguninn bar,
að stúlkan hefði verið miður
sín, þegar hún kom í bifreið
hans um morguninn, hann
hefði spurt hvað væri að og
hún hefði svarað: „Það skeði
ekkert, en ég hélt þeir væru
vinir mínir.“
ÍSLENSKAR sjávarafurðir eru að
undirbúa að koma upp söluskrif-
stofu í Austur-Asíu, sem m.a.
kemur til með að sinna markaðs-
setningu og sölu afurða fyrir rúss-
neska útgerðarfyrirtækið UTRF í
Kamtsjatka. Benedikt Sveinsson,
framkvæmdastjóri ÍS, segir ekki
ljóst á þessari stundu hvar skrif-
stofan verði staðsett, en menn
horfi fyrst og fremst á Japan og
Kína í þessu sambandi.
Um þriðjungur af afurðum sem
ÍS selur í dag fer til Japans og
Tævans. Aðeins einn starfsmaður
starfar á vegtim fyrirtækisins í
Japan. Benedikt sagði að sam-
starfið við UTRF ýtti á ÍS að koma
upp öflugri sölu- og markaðsskrif-
stofu í Áustur-Asíu. Hann sagði
að þetta væri til skoðunar hjá
stjórnendum ÍS þessa dagana. Enn
hefði ekki verið tekin ákvörðun
um umsvif skrifstofunnar eða
staðsetningu.
Afurðirnar sem ÍS kemur til
með að selja fyrir UTRF fara aðal-
lega á þrjá markaði. Hrogn úr
alaska-ufsa verða seld til Japans.
Stærstur hluti alaskaufsans fer á
markað í Kína og í frystiskipunum
verða framleidd flök og blokkir
fyrir vestrænan markað. í verð-
mætum talið er hlutur Japans-
markaðar langstærstur.
ÍS hefur ekki átt í miklum við-
skiptum við Kína fram til þessa.
Dótturfyrirtæki ÍS í Ameríku hef-
ur keypt fiskblokkir frá Kína og
ÍS hefur átt í svolitlum viðskiptum
við Hong Kong. Benedikt sagði
að samstarfið við UTRF þýddi að
ÍS kæmi til með að selja mikið
magn af hráefni og fullunnum
afurðum til Kína og að einhverju
leyti einnig frá Kína.
Margir vilja fara til
Kamtsjatka
Að sögn Guðbrandar Sigurðs-
sonar, deildarstjóra þróunardeild-
ar ÍS, höfðu margir samband við
ÍS í gær til að spyrjast fyrir um
þau 30 störf sem skapast í Kamt-
sjatka í tengslum við þetta verk-
efni.
Guðbrandur sagði að 22 menn
yrðu ráðnir til starfa um borð í
skipum UTRF. Hann sagði að ÍS
væri að leita að fólki með skip-
stjórnarréttindi og fólki sem hefði
reynslu og eða menntun á sviði
fiskvinnslu. Gert væri ráð fyrir að
íslendingarnir yrðu um borð í
móðurskipunum, sem vinna afl-
ann, fjórir í hveijum hóp. Þessi
hópur kæmi til með að stýra
vinnslu og veiðum í samvinnu við
skipstjóra um borð.
Níu verða ráðnir til starfa í
landi, en þar er um að ræða stjóm-
unarstörf tengd útgerð skipanna,
þ.e. útgerðarstjóri og fjármála-
stjóri og aðstoðarmenn þeirra, sem
sjá um innkaup, flutninga, viðhald
o.fl.
Guðbrandur sagði að miðað
væri við að starfsmennirnir 30
ynnu níu mánuði og fengju þriggja
mánaða frí. Úthaldið yrði 2-3
mánuðir í einu. Starfsmennirnir
ættu kost á að koma heim í fríum.
Ögrandiverkefni
Guðbrandur sagði afar mikil-
vægt varðandi framgang verkefn-
isins að ÍS tækist að ráða hæft
fólk til starfa. „Við erum í þessu
verkefni að flytja út þekkingu og
það er fyrst og fremst undir starfs-
fólkinu komið hvernig til tekst.
Þetta er ögrandi verkefni, ekki
aðeins fyrir ÍS heldur fyrir ísland
sem sjávarútvegsþjóð. Ef okkur
tekst vel til við þetta verkefni held
ég að okkur eigi eftir að bjóðast
fleiri og stærri verkefni á hinum
alþjóðlega vettvangi. Það er
greinilega mikil þörf fyrir þjónustu
af því tagi sem við erum að selja
í Kamtsjatka.“
Guðbrandur sagði að til að byija
með yrði lögð höfuðáhersla á að
leysa vandamál sem háð hafa fyrir-
tækinu, þ.e. að útvega umbúðir og
olíu, bæta flutningsmál þess og
bæta markaðsetningu afurðanna.
Annað verkefni, sem tæki lengri
tíma að hrinda í framkvæmd, væri
að auka verðmæti afurðanna. Það
yrði gert með því að breyta vinnslu
afurðanna um borð. Til að byija
með væri reiknað með að hún yrði
að mestu óbreytt.
h
l
t
i
í
I
í
I
í
I
(
I
!
I
I
;
I
I
I
I
I
I
I